Literatura na Świecie. Nr 11-12/2023

Spis treści: Maurice Blanchot, Wyrok śmierci Christophe Bident, Maurice Blanchot, nieuchwytnny partner Michel Surya, Inny Blanchot. Pismo dzienne, pismo nocne Michael Holland, Powrót i zwrot Giorgio Manganelli, Król Giorgio Manganelli, Rozprawa o trudności porozumiewania się ze zmarłymi Pietro Citati, Giorgio, melancholijny tapir Giorgio Manganelli, Baśń pitagorejska Giorgio Manganelli, Rozmowy niemożliwe Maria Corti, Nieskończone możliwości narracyjne Manganellego Giorgio Manganelli, Szkice Michele Mari, O Manganellim Michele Mari, Czarna strzała Michele Mari, Piłki pana Kurza Michele Mari, Eurydyka miała psa Michele Mari, Całe żelastwo wieży Eiffla Michele Mari / Carlo Mazza Galanti, Lovecraft, Tintin i mit romantyczny [rozmowa] Klaudia Łączyńska, Uwalnian...

erbert szesnastolatek znużony szkołą, mieszczańską sterylnością, kultem produktywności i komfortu szuka ciekawszego świata. Najpierw znajduje go w książkach, a wreszcie ucieka do Afryki, której wyimaginowany obraz od dawna nosi w głowie i w sercu. Co tam odnajdzie? Czy dzikie, autentyczne życie, którego tak bardzo pragnie? Niebezpieczeństwo i prawdziwą przygodę? Samego siebie? Fragmenty Trudno mi jednak przypomnieć sobie w ten sposób miejsce, o którym tu mowa. Jeśli jawi mi się niewyraźne, niby krajobraz z na wpół zapomnianego snu, to ma to swój bardzo konkretny powód znajdowałem się bowiem w nierzeczywistym punkcie oraz w przestrzeni, która istnieje wyłącznie w wyobraźni. Można się było co do tego jasno przekonać, obserwując zachowanie ludzi, kt...

Autorem tej książki jest Jean Améry (właśc. Hans Mayer, 1912–1978), belgijski pisarz urodzony w wiedeńskiej rodzinie żydowskiej. Od 1938 roku żył w Belgii, więziony w czasie wojny w nazistowskich obozach koncentracyjnych, m.in. w Auschwitz. Jako pisarz stał się znany w latach 60. XX wieku, kiedy wrócił do wojennych wspomnień i rozliczeń. Niniejszy esej o samobójstwie z 1976 roku ściśle wiąże się z wcześniejszą o kilka lat książką O starzeniu się (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2018), ponieważ oba te dzieła podejmują temat ostatecznych, można rzec, „finalnych“ faz ludzkiego życia, choć oczywiście samobójstwo nie musi być wynikiem kryzysu na tle starzenia się czy starości. W niniejszym eseju Améry z fenomenologiczną precyzją bada nieuchwytne d...

Mattavilāsa, czyli Uroki upojenia, jak przetłumaczyły tytuł farsy autorki przekładu, jest jednoaktową sztuką, której niewielki fragment został dotychczas przełożony na język polski przez prof. dr hab. Bożenę Śliwczyńską (Mahendrawikrama Warma, Pijackie swawole (Mattawilasa-prahasana), [w:] Światło Słowem zwane. Wypisy z literatury staroindyjskiej, red. M. Mejor, Warszawa 2007). Udostępnienie zatem polskiemu czytelnikowi tekstu tej niewątpliwie ciekawej sztuki, która ma „liczne walory, takie jak naturalizm opisu, zwięzły i miejscami dosadny język, angażowanie w roli protagonistów postaci z marginesu, zdystansowany stosunek do religii” – co podkreśla w swym artykule Ariadna Matyszkiewicz – jest rzeczą godną wielkiej pochwały, bo w ten sposób o nowe dz...

W 2019 roku mija sto lat od powstania Biblioteki Narodowej – najstarszej, najcenniejszej i najbardziej znanej serii wydawniczej w Polsce. Jej koncepcję stworzyli profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdy nasza państwowość dopiero się ważyła. Początkowo seria ukazywała się w Krakowskiej Spółce Wydawniczej, a od 1933 roku aż do dziś wydaje ją Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Jest to jeden z najstarszych tego typu cykli wydawniczych nie tylko w naszym kraju, ale i na świecie (słynna francuska seria Plejada powstała w roku 1931). Prace nad Biblioteką Narodową nigdy nie zostały przerwane, nawet podczas drugiej wojny światowej. Kolejni redaktorzy BN przekazywali sobie to dziedzictwo z rąk do rąk i dbali, by cykl zachował swoje zasady, rangę oraz poziom liter...

Przedstawiamy czasopismo literackie wydawane przez Instytut Książki Prezentuje najcelniejsze teksty z literatury światowej – od klasyki po awangardę. Obok przekładów zamieszcza krytyczne rozprawy, dyskusje, autokomentarze i omówienia twórczości translatorskiej. Proponuje też przekładowe ponowienia kanonu (Proust, Kafka, Flaubert). Spis treści: – Herman Melville: Ja i mój komin, – Herman Melville: Raj Kawalerów i Tartar Panien, – Herman Melville: Trzy opowiadania, – Mikołaj Wiśniewski: Przewrócić stolik, – Herman Melville: Moby Dick, czyli wieloryb, – Dwie anonimowe recenzje z: Moby Dicka , – D.H. Lawrence: Moby Dick Hermana Melville'a, – John Bryant: Moby Dick jako rewolucja, – Herman Melville: Moby Dick, czyli wieloryb, – Adam Lipszyc: Teatr na pok�...

Reaktywacja cenionej piwowskiej serii – antologii klasycznych nowel z czasów, gdy wierzono w duchy, a niesamowitością parali się najlepsi pisarze – rozpoczynamy od tomu francuskiego. Szlak, którym Jerzy Parvi, autor niniejszej antologii, prowadzi nas przez obszar literatury francuskiej, przez długi czas spowijają dwie wonie: siarki i kadzidła. Nie dajmy się zwieść figlarnej atmosferze Diabła zakochanego Jacques’a Cazotte’a: może i nie postawilibyśmy go na jednej półce z siarczanymi klasykami w rodzaju Raju utraconego czy Kaina, ale pod warstwami koronek i jedwabi kryje się tam poważne pytanie o to, jakie właściwie siły – ludzkie, boskie, diabelskie… – kierują naszymi poczynaniami, gdy w grę wchodzi pożądanie. Podążamy w tej książce, co prawda nie...

M. Syn stulecia to wstrząsająca, lecz prawdziwa opowieść o dojściu Mussoliniego do władzy. To portret człowieka, który stał się absolutnym mistrzem włoskiej polityki oraz jednym z najbardziej wpływowych i podziwianych władców. Wielka i śmiała powieść przypominająca o niebezpieczeństwach, z którymi wciąż zmaga się współczesny świat. Nikt wcześniej nie przedstawił w ten sposób sylwetki Benita Mussoliniego, demagoga i twórcy faszyzmu, który stał się inspiracją dla dziesiątek dyktatorów. Obierając Mussoliniego za głównego bohatera swej powieści, Scurati patrzy na niego z fascynacją, ale i przerażeniem oraz świadomością, że warunki, które umożliwiły przedwojennemu hegemonowi dojście do władzy, wciąż istnieją – nie tylko w społeczeństwie...

Nowa antologia dramatu węgierskiego w wyborze Patrycji Paszt w przekładach Jolanty Jarmołowicz i Daniela Warmuza wydana przez wydawnictwo Agencji Dramatu i Teatru ADiT, Warszawa 2017. Wybór dziesięciu nowych sztuk najwybitniejszych pisarzy węgierskich penetrujących obszar przemian, jaki ma miejsce w węgierskim teatrze od 1989 roku do dzisiaj, rozlicza tematy tabu, rozczarowania kapitalizmem, zjawiska uboczne kapitalizmu, takie jak samotność, poczucie alienacji czy brak poczucia wspólnoty György Spiró: Zaciemnienie (Elsötétítés) István Tasnádi: Wróg publiczny (Közellenség) János Háy: Jest ciężko (Nehéz) Csaba Székely: Bańskie kwiaty (Bányavirág) Béla Pintér: Ohyda (Szutyok) András Visky: Zabiłam moją matkę (Megöltem az anyámat) Csaba Mikó: Cień ojca...

Ten wyczerpujący przewodnik po dziejach ludzkości zabiera czytelnika w podróż w czasie, która zaczyna się 4 miliony lat temu i prowadzi przez setki najważniejszych stanowisk archeologicznych. Od prehistorycznych malowideł jaskiniowych w Lascaux przez grobowiec Tutanchamona i pogrzebane miasto Pompeje, po terakotową armię chińskiego cesarza. Historia archeologii, napisana przez międzynarodowy zespół wybitnych archeologów i bogato ilustrowana, daje wyjątkowy obraz rozwoju człowieka, a także poznawania przeszłości przez współczesne społeczeństwa. Po mistrzowsku łącząc wnikliwe analizy historii naszego gatunku z porywającą opowieścią, szuka też odpowiedzi na najważniejsze pytania: Kim jesteśmy? Skąd pochodzimy? W książce znajdziesz: – Szczegółowe opis...

Czasopismo literackie wydawane przez Instytut Książki. Prezentuje najcelniejsze teksty z literatury światowej – od klasyki po awangardę. Obok przekładów zamieszcza krytyczne rozprawy, dyskusje, autokomentarze i omówienia twórczości translatorskiej. Proponuje też przekładowe ponowienia kanonu (Proust, Kafka, Flaubert).

Kompilacja dwudziestu siedmiu opowiadań Ernesta Hemingwaya spoza kanonicznej antologii 49 opowiadań stanowi dopełnienie dorobku noblisty w krótkiej formie. Hemingway rozważał opublikowanie kolejnego zbioru już w 1939 roku, ale kiedy zaczął pisać powieść – wydaną później jako Komu bije dzwon – wszystkie pozostałe projekty pisarskie zostały odsunięte na bok. Znalazły się tu teksty dotyczące hiszpańskiej wojny domowej (ujrzały światło dzienne dopiero po śmierci autora), w których bohaterowie mierzą się z wszechobecną przemocą i śmiercią, a normalności i wytchnienia poszukują w madryckim barze u Chicotego. Inne opowiadania rozgrywają się między innymi na Kubie oraz w północnym Michigan, gdzie Hemingway spędził młodość, stąd podejrzewa się, że...