Chrześcijanie w Cesarstwie Rzymskim

„Początek mojej pracy pisarskiej związanej ze średniowieczem miał miejsce kilkanaście lat po ukończeniu przeze mnie École des Chartes, gdy byłam olśniona moim własnym odkryciem tej epoki. W rzeczy samej, w tamtych czasach każdy absolwent liceum czy studiów wyższych, na poziomie licencjatu, z zakresu humanistyki klasycznej nosił w sobie przekonanie, że „średniowiecze” było bardzo „mroczną” epoką. Podczas zajęć z literatury pięknej i historii wkładano nam do głów solidny arsenał gotowych sądów, które studentów Tomasza z Akwinu kazały nam postrzegać jako głupców, a budowniczych opactwa Le Thoronet – jako barbarzyńców. W tych mrocznych czasach nie było niczego, co zasługiwałoby na uwagę. Dlatego w pewnym stopniu niechętnie zdecydowałam się...

"Święty Ambroży, jakkolwiek wychowany został we wczesnochrześcijańskiej rzymskiej rodzinie, duchownym katolickim został raczej przypadkowo. Był synem wysokiego rzymskiego urzędnika, skończył prawo i także wybrał karierę podobną do ojcowskiej, na szczeblu na tyle wysokim, że granica pomiędzy urzędnikiem (wykonawcą cudzych decyzji) a politykiem (autorem decyzji) ulegała zatarciu. Nie obrał więc celowo i świadomie drogi duchownej. Biskupem został nieco przypadkowo, w wyniku kompromisu politycznego pomiędzy zwalczającymi się stronnictwami politycznymi i konfesyjnymi (katolikami i arianami). Dopiero zostawszy biskupem, zaczął studiować Literę biblijną i teologię, aby szybko dojść w tej dziedzinie do wielkiej biegłości i stać się strażnikiem ortodoksji wia...

„W dniu 27 listopada 1095 roku, który był dziesiątym dniem synodu w Clermont, Urban II wezwał więc cały świat chrześcijański do chwycenia za broń, a było to wezwanie Namiestnika Chrystusowego do obrony wiary zagrożonej przez kolejną muzułmańską inwazję, wezwanie prawdziwego spadkobiercy rzymskich cesarzy do obrony Zachodu, wezwanie najwyższego autorytetu w Europie do ochrony tejże Europy przed plemionami azjatyckich zdobywców – następców Attyli i prekursorów Mahometa II. (…) Działaniom Urbana II Europa zawdzięczała z jednej strony ideę krucjaty, a z drugiej strony jej sukces. Turecki islam, który niemal całkowicie przepędził Bizantyńczyków z Azji, około roku 1090 szykował się do podboju Europy. Dziesięć lat później nie tylko zostało odsunięte...

Barwna i poruszająca opowieść o jednej z najsłynniejszych chrześcijańskich świętych matek, dzięki której Kościół do dziś może czerpać z mądrości św. Augustyna. Urodzona w 331 roku w skromnej wiosce w Numidii niezbyt urodziwa dziewczyna ze średnio zamożnego domu podobnie jak jej rówieśnice mogłaby popaść w zapomnienie. Tak się jednak nie stało. O Świętej Monice wiemy znacznie więcej niż to, że mając męża poganina i syna hulakę, wymodliła nawrócenie obu. Dzięki Wyznaniom jej syna – jednego z najznamienitszych teologów w historii i doktora Kościoła, możemy poznać kobietę, która mimo że nie była wzorową chrześcijanką, została uznana za świętą. Jej wielkość polegała nie na tym, że pozbawiona była wątpliwości i namiętności, lecz...

Czy poza zaspokojeniem ciekawości historycznej mamy dzisiaj powód do zagłębiania się w biografię człowieka, który żył w odległych czasach, u schyłku starożytności? Czy współczesna epoka może czerpać inspiracje z pontyfikatu i dokonań urodzonego przeszło 1500 lat temu męża stanu i przywódcy Kościoła? Historycy są jednomyślni: Grzegorz Wielki był postacią niepospolitą, która miała kluczowy wpływ na kształt rodzącego się średniowiecza po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego. Czy jednak tamte czasy były rzeczywiście tak różne od naszych? Grzegorz kształtował osobowość, zdobywał wielorakie doświadczenie właściwe dla ludzi władzy (zarówno tej świeckiej jak i kościelnej), a następnie sprawował urząd papieski w czasach brutalnych wyładowa...

Niniejsza publikacja precyzyjnie wyjaśnia naukę katolicką odnośnie do tzw. „kwestii żydowskiej” w sposób wolny od teologicznie absurdalnych ale politycznie poprawnych błędów II Soboru Watykańskiego. Autor książki wyprowadza wnioski przy użyciu metody scholastycznej, która została praktycznie zarzucona przez współczesnych komentatorów, ponieważ wymaga niezwykłej – jak na dzisiejsze standardy nauk społecznych – logiki i precyzji wypowiedzi. Właśnie te dwie cechy: logika i precyzja w formułowaniu myśli wyróżniają książkę księdza Gleize’a spośród innych, wnioski nie pojawiają się tu nie wiadomo skąd – na podobieństwo królika wyjmowanego z kapelusza. Możemy za to nieustannie śledzić tok myślenia Autora, towarzysząc mu przy kolejnych etap...

Morze i cywilizacja Lincolna Paine'a to monumentalna praca naukowa, wspaniale rozległa historia świata opowiedziana przez pryzmat związków człowieka z morzem. Będące jednocześnie niezwykle syntetycznym i zaskakująco szczegółowym opracowaniem Morze i cywilizacja to oszałamiające dzieło, pokazujące pierwsze spotkania ludzi, których dzieliły rzeki i oceany, opisujące jak przedmioty, języki, religie i całe kultury rozprzestrzeniały się po świecie drogami i szlakami wodnymi. Mamy tu więc pierwsze morskie wyprawy z Afryki i Eurazji do Australii i obu Ameryk, wielkie kultury morskie starożytności: Fenicjan i Greków, ale też ich braci żeglarzy z Indii, Azji Południowo-Wschodniej i Wschodniej. Paine pisze o tym, jak nasi przodkowie wykorzystywali swoje umiejętności n...

Jeden z czołowych francuskich działaczy kontrrewolucyjnych XX w. i organizator komórek formacyjnych na rzecz przywrócenia porządku cywilizacji chrześcijańskiej w społeczeństwie, Jean Ousset (1914-1994), przedstawia w niniejszym dziele mistrzowską syntezę swoich doświadczeń i refleksji na temat sposobu organizowania trwałej i owocnej działalności kontrrewolucyjnej. Sens i zasadność tego działania najlepiej uwydatniają przypomniane w książce słowa bpa Charlesa-Émila Freppela: Największym nieszczęściem, jakie może spotkać jakąś epokę lub jakiś kraj, jest porzucenie prawdy lub jej umniejszenie. Po każdym innym ciosie można się podnieść, ale nie po tym, jak poświęciło się same zasady. W pewnych momentach umysły mogą się ugiąć, a moralność publicz...

Chrystus – Melchizedek. To zestawienie brzmi osobliwie w uszach dzisiejszych katolików. Jeszcze niedawno większość katolików mogłaby odnaleźć imię Melchizedeka w tekście modlitw Kanonu rzymskiego. W modlitwie tej Kościół wspomina trzy imiona ofiarników: Abla, Abrahama i właśnie Melchizedeka. Wypowiadając tę modlitwę, Kanon wiąże Melchizedeka z Chrystusem. W ten sposób podkreśla ciągłość ofiarniczej aktywności całej ludzkości. Protestanci odrzucili Boski akt ofiary na rzecz „pełnego uczestnictwa wiernych” w nabożeństwie. Okazało się to dramatycznym błędem, wynikającym z niezrozumienia aktu liturgicznego. Bo na czym miało polegać „aktywne uczestnictwo” uczniów w Wieczerniku, gdy pozwolili, by Chrystus umył ich nogi? Na czym polegało „a...

Królestwo moje nie jest z tego świata - Jezus mówi do Piłata - ale to nie znaczy, że nie rozciąga się nad tym światem. Otóż słowa wypowiedziane przez zmartwychwstałego Chrystusa, zgodnie z przekazem św. Mateusza, nie pozostawiają tutaj najmniejszych złudzeń: Dana mi jest wszelka władza na niebie i na ziemi. Bóg jako Stwórca nie może nie być Panem swojego stworzenia: w prawach, w obyczajach, w polityce i gospodarce, w życiu jednostek, rodzin i państw. Taka jest absolutna, niepodważalna prawda, którą Jean Ousset wykazuje na kartach swej książki, kierując się nie tylko wiarą, ale także żelazną logiką. Dokonuje drobiazgowej analizy lekcji ewangelicznej oraz nauczania papieży, którzy nigdy nie przestawali głosić tej prawdy z mocą. Autor znajduje potwierdz...

Powstanie Kościoła to więcej niż pierwszy rozdział jego historii. Pytając o to, pytamy również, dlaczego Kościół powstał i czym był. Na te początki składa się zamysł Jezusa, który stworzył wspólnotę uczniów, a po jego zmartwychwstaniu narodziny Kościoła, misje w świecie żydowskim i pogańskim, ukształtowanie się sieci wspólnot chrześcijańskich oraz okrzepnięcie ich wiary i organizacji do II wieku. Przyglądając się początkom chrześcijaństwa, trzeba połączyć dwie kwestie: jak Kościół powstał i rozwijał się przez pierwsze stulecie swojego istnienia, oraz czym był jako społeczność religijna, to znaczy jak żył i jak siebie widział i pojmował. Te wczesne dzieje Kościoła przedstawić można w oparciu o pisma Nowego Testamentu oraz o inne wc...

Pro memoriam „Mocne”, „prawdziwa petarda” „dosadne zwieńczenie dzieła”, to pierwsze recenzje redaktorów przygotowujących polskie wydanie trzeciej części tryptyku, który kard. George Pell stworzył podczas uwięzienia. Nikt nie przypuszczał, że trafi do czytelników już po śmierci Autora, a tytuł „Uwolnienie niewinnego” nabierze dodatkowego, mistycznego znaczenia. Niezwykłej rangi nabierają też słowa, które w ostatniej części „Dziennika więziennego” kieruje do nas śp. kard Pell. To ranga duchowego testamentu. Wydanie ostatniego tomu niezwykłego tryptyku śp. kard. George'a Pella to edycja Pro memoriam dla Zmarłego. To wyraz hołdu dla postawy, szacunku do dziedzictwa i należnej uwagi dla pośmiertnego już przesłania. – Autor Świ...

Madame Elżbieta, najmłodsza siostra Ludwika XVI, ginie w wieku trzydziestu lat na szafocie, 10 maja 1794 r. Ta wydana po raz pierwszy w języku polskim biografia ukazuje ją w zawierusze Rewolucji francuskiej jako osobę bardziej świadomą politycznie niż jej brat oraz dojrzewającą duchowo w obliczu panującego terroru. Elżbieta jest urodziwą kobietą, o błyskotliwej inteligencji i silnym charakterze. Po dwóch projektach małżeństwa, które nie doszły do skutku, postanawia żyć własnym życiem, w kręgu przyjaciół dzielących jej zamiłowanie do ciszy i działalności charytatywnej. Kiedy wybucha Rewolucja, Elżbieta, dotychczas izolowana na dworze i traktowana wręcz jak dziecko, postanawia trwać wiernie u boku nieudolnego i coraz bardziej osaczanego króla. Nie robi sob...

"Święty Ambroży, jakkolwiek wychowany został we wczesnochrześcijańskiej rzymskiej rodzinie, duchownym katolickim został raczej przypadkowo. Był synem wysokiego rzymskiego urzędnika, skończył prawo i także wybrał karierę podobną do ojcowskiej, na szczeblu na tyle wysokim, że granica pomiędzy urzędnikiem (wykonawcą cudzych decyzji) a politykiem (autorem decyzji) ulegała zatarciu. Nie obrał więc celowo i świadomie drogi duchownej. Biskupem został nieco przypadkowo, w wyniku kompromisu politycznego pomiędzy zwalczającymi się stronnictwami politycznymi i konfesyjnymi (katolikami i arianami). Dopiero zostawszy biskupem, zaczął studiować Literę biblijną i teologię, aby szybko dojść w tej dziedzinie do wielkiej biegłości i stać się strażnikiem ortodoksji wia...

Barwna i poruszająca opowieść o jednej z najsłynniejszych chrześcijańskich świętych matek, dzięki której Kościół do dziś może czerpać z mądrości św. Augustyna. Urodzona w 331 roku w skromnej wiosce w Numidii niezbyt urodziwa dziewczyna ze średnio zamożnego domu podobnie jak jej rówieśnice mogłaby popaść w zapomnienie. Tak się jednak nie stało. O Świętej Monice wiemy znacznie więcej niż to, że mając męża poganina i syna hulakę, wymodliła nawrócenie obu. Dzięki Wyznaniom jej syna – jednego z najznamienitszych teologów w historii i doktora Kościoła, możemy poznać kobietę, która mimo że nie była wzorową chrześcijanką, została uznana za świętą. Jej wielkość polegała nie na tym, że pozbawiona była wątpliwości i namiętności, lecz...

Czy poza zaspokojeniem ciekawości historycznej mamy dzisiaj powód do zagłębiania się w biografię człowieka, który żył w odległych czasach, u schyłku starożytności? Czy współczesna epoka może czerpać inspiracje z pontyfikatu i dokonań urodzonego przeszło 1500 lat temu męża stanu i przywódcy Kościoła? Historycy są jednomyślni: Grzegorz Wielki był postacią niepospolitą, która miała kluczowy wpływ na kształt rodzącego się średniowiecza po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego. Czy jednak tamte czasy były rzeczywiście tak różne od naszych? Grzegorz kształtował osobowość, zdobywał wielorakie doświadczenie właściwe dla ludzi władzy (zarówno tej świeckiej jak i kościelnej), a następnie sprawował urząd papieski w czasach brutalnych wyładowa...