Święty Ambroży i jego czasy

Praktykuj duchowość, jaką swoim uczniom przekazał Jezus Chrystus! W poszukiwaniu duchowości, której rzeczywiście nauczał Jezus, Brant Pitre w charakterystycznym dla siebie stylu sięga do żydowskich korzeni tego nauczania i konfrontuje je z pismami ojców Kościoła i świętych. Rezultat tych poszukiwań jest imponujący. Otrzymujemy odkrywcze wyjaśnienia fragmentów Ewangelii, uderzające swą trafnością reguły życia duchowego oraz przystępne i napisane z ogromną pasją wyjaśnienia klasycznych zagadnień duchowości chrześcijańskiej, takich jak: ?modlitwa ustna, medytacja i kontemplacja; ?etapy duchowego wzrostu; ?zalecana przez Chrystusa w Kazaniu na górze praktyka modlitwy, postu i jałmużny; ?lectio divina, czyli lektura Biblii, przyrównywana przez ojców Kościoła do drabiny prowadzącej do nieba; ?siedem grzechów głównych i cnót im przeciwnych, czyli strategia wzrastania oparta na dogłębnym poznaniu siebie samego; ?rachunek sumienia; ?walka duchowa i ciemna noc duszy, czyli co robić, gdy Bóg milczy. Brant Pitre pokazuje, że klasyka duchowości chrześcijańskiej jest głęboko zakorzeniona w pismach Starego i Nowego Testamentu. Autor proponuje mistrzowskie interpretacje przypowieści Jezusa, na nowo odczytuje tak znane fragmenty Ewangelii jak Kuszenie Jezusa czy Modlitwa Pańska, a przede wszystkim daje nam wiele inspiracji dla naszego życia duchowego. ks. prof. Mariusz Rosik Brant Pitre ? wykładowca Pisma Świętego w Notre Dame Seminary w Nowym Orleanie, autor książek poświęconych Biblii i duchowości chrześcijańskiej. Od wielu lat popularyzuje wiedzę na temat biblijnych korzeni chrześcijaństwa. Autor książek: Jezus i żydowskie korzenie Eucharystii, Jezus i żydowskie korzenie Maryi, Jezus. Historia największej miłości.

Począwszy od prześladowań rozpoczętych przez Nerona, który szukał kozła ofiarnego w związku z pożarem Rzymu w lipcu 64 r., aż po próbę restauracji pogaństwa przez Juliana w latach 362-363, podejście władzy państwowej wobec chrześcijan w bolesny sposób uwydatniało problemy trapiące Cesarstwo Rzymskie. Raz ścigani, pozbawiani majątku, torturowani i unicestwiani, innym razem tolerowani - w zależności od zmiennych korzyści władzy wierni Chrystusa skupili na sobie ludowe obawy, ułudy i nienawiści, w świecie, który już samo ich istnienie traktował jako czynnik destabilizacji społeczeństwa. W pełnej i przystępnej syntezie Anne Bernet, specjalistka od Kościoła w starożytności, odtwarza starcie między Ewangelią a światem opartym w całości na sile: "Bez względu na to, czy wyznajemy wiarę, która była ich motorem działania, musimy przyznać, że ta garstka bezbronnych ludzi, często przerażonych, co się rozumie samo przez się, którzy mimo wszystko się nie ugięli, zaledwie w ciągu trzech stuleci odniosła zwycięstwo nie tyle nad Rzymem, co nad pewną koncepcją człowieka i świata, wyjątkowo okrutną i bezlitosną. Wszyscy jesteśmy ich dłużnikami. () Opór stawiany przez męczenników w końcu zmusił prześladowców do poddania się. Kaci szybciej zmęczyli się zabijaniem niż ich ofiary umieraniem. Po ludzku wydawało się to niepojęte, ale taka była prawda. Odziedziczona po przodkach siła i brutalność starej rzymskiej Wilczycy roztrzaskały się o coś, czego ona nigdy wcześniej nie spotkała i na co patrzyła ze zdumieniem. Baranek wychodził zwycięsko z tej konfrontacji". (Fragment książki) Anne Bernet (ur. 1962), francuska biograf i publicystka, autorka kilkudziesięciu książek, z których "Papież Grzegorz Wielki", "Monika. Matka św. Augustyna" oraz "Święty Ambroży i jego czasy" zostały już przetłumaczone na język polski.

Najwyższy czas, aby nasza formacja szła w głąb. Romano Guardini dostrzegał w liturgii to, co II Sobór Watykański określił jako ?fons et culmen? ? ?źródło i szczyt? życia Kościoła i każdego chrześcijanina. Liturgia i formacja liturgiczna to znamienite dzieło podsumowujące jego dorobek pisarski. Jako ceniony duszpasterz nie zatrzymuje się w nim jedynie na poziomie teoretycznych rozważań, ale daje praktyczne wskazówki istotne w procesie kształtowania liturgicznej wrażliwości wiernych. Wyraża także przekonanie, że w formowaniu do liturgii chodzi przede wszystkim o rzeczywistość, która powinna obejmować całego człowieka. Człowieka, który ?z sercem i duchem, z ciałem i duszą staje przed Bogiem w czynności i modlitwie liturgicznej, i wielkie formy przeszłości wypełnia nowym życiem?. Nie jest to książka o tym jak pojmować liturgię; nie jest to zapis konferencji na temat historii liturgii. To książka o tym, jak we współczesnym człowieku obudzić zdolności do wyobrażania i do widzenia tego, co niedotykalne i niewidzialne; to wołanie o przywrócenie aktom liturgicznym ich wewnętrznej zdolności i siły. Ze wstępu Dominika Jurczaka OP Romano Guardini (1885?1968) ? niemiecki duchowny katolicki, teolog i filozof pochodzenia włoskiego. Joseph Ratzinger uważał go za jednego z prekursorów Vaticanum II. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę naukową i popularyzatorską. W roku 2017 rozpoczął się jego proces beatyfikacyjny.

Bł. Aniela Salawa należy do nielicznych polskich mistyczek. Chociaż nie miała wykształcenia, odznaczała się nadzwyczajną inteligencją i zrozumieniem mechanizmów życia duchowego. Autor rysuje jej postać z oddaniem i dbałością o najmniejszy szczegół. I daje dobrą radę: Kto zaś jest w jakikolwiek potrzebie, komu ciężko i trudno żyć, niech z wiarą, lecz pokornie, z intencją uczciwego życia prosi dobrą Anielę, a przekona się, że autor niniejszej książki napisał prawdę, nie tylko gdy chodzi o ziemskie jej życie, lecz także o jej możne wstawiennictwo u Boga. Albert Wojtczak urodził się w 1907 r. Był franciszkaninem, teologiem i doktorem filozofii, wykładowcą w seminariach duchownych we Lwowie, Krakowie i Wrocławiu. Od roku 1948 oddał się twórczości biograficznej, przybliżając czytelnikom sylwetki nowych wówczas kandydatów na ołtarze: Maksymiliana Kolbego, Melchiora Fordona, Wenantego Katarzyńca oraz Anieli Salawy.

Ewa, Sara, Anna, Miriam czy Estera – jakże często słyszymy te imiona; są one nierozerwalnie połączone z Pismem Świętym i całą historią Zbawienia. Ale kim są postacie kryjące się za tymi imionami? Co o nich wiemy i czego te wspaniałe kobiety uczą nas dzisiaj? Na te i na wiele innych pytań odpowiada ks. prof. Waldemar Chrostowski w tej fascynującej książce, przedstawiając sylwetki 16 niezwykle istotnych kobiet odgrywających ważną rolę w Piśmie Świętym. Niejednokrotnie reprezentują one to, co w człowieku najlepsze: wierność, cierpliwość, miłość, roztropność, oddanie czy troskliwość. Tym samym pozostają wciąż aktualnym wzorem. Wokół sytuacji kobiet na starożytnym Bliskim Wschodzie, a w tym właśnie świecie powstała Biblia, nagromadziło się mnóstwo stereotypów. Wiele z nich jest tak żywotnych, że z wielkim trudem dają się przezwyciężyć i zmienić, rzutując na współczesny obraz i nastawienie wobec kobiet. Księgi święte dostarczają wielu materiałów przydatnych dla pełniejszego naświetlenia i zrekonstruowania ich życia. Uważna lektura pozwala odtworzyć ich udział nie tylko w życiu rodzinnym, w którym odgrywały pierwszorzędną rolę, lecz także w życiu społecznym, religijnym i politycznym. Przyglądając się wybranym postaciom kobiecym, zobaczymy, że częstokroć dokonały znacznie więcej niż mężczyźni, były też o wiele bardziej zdecydowane w wyrażaniu swoich przekonań i uczuć oraz zaangażowane w to, aby je urzeczywistnić. Tej niezwykle barwnej, ciekawej i pouczającej opowieści ks. prof. Waldemara Chrostowskiego towarzyszą liczne ilustracje, wszak opisywane w tej książce postaci od wielu wieków stanowiły żywą inspirację dla kolejnych pokoleń mistrzów sztuki. Połączenie tekstu z obrazem czyni z tej książki przeżycie nie tylko intelektualne, lecz także artystyczne.

Dlaczego tak skupiamy się na grzechach zachodniej cywilizacji, skoro w tej chwili w Chinach działają obozy koncentracyjne? Krytyczne podejście do zachodniej kultury jest ostatnio bardzo modne. Czasami jest to niewątpliwie potrzebne, jednak w wielu przypadkach antyzachodnia retoryka podkopuje fundamenty naszej cywilizacji. W końcu, jeśli odrzucamy idee Kanta, Hume'a i Milla z powodu ich opinii na temat rasy, to czy nie powinniśmy odrzucić również Marksa, w którego pracach jest tak wiele rasistowskich i antysemickich wątków? Ameryka ma problem z rasizmem, ale to samo można powiedzieć o Bliskim Wschodzie i Azji. Co gorsza, korzyści z tej sytuacji odnoszą wrogowie demokracji i łamiące prawa człowieka reżymy, które dzięki temu starają się odwrócić uwagę od swoich przestępstw. Mordujący własny naród dyktatorzy chętnie powtarzają modne hasła i retorykę ruchów antyrasistowskich, jednocześnie wzmacniając swoje autorytarne rządy. Jeśli chcemy, by Zachód przetrwał, musimy go bronić. W swojej najnowszej książce Douglas Murray występuje w obronie zachodniej cywilizacji. Pokazuje, jak wielu ludzi o dobrych intencjach zostało oszukanych przez obłudną antyzachodnią retorykę, oraz obala niespójne argumenty krytyków Zachodu.

W Ewangelii padają słowa, które z ludzkiego puntu widzenia wydają się niezrozumiałe, a często wręcz bulwersujące. Bywa, że Ewangelia jest niewygodna lub zmusza do całkowitej zmiany w życiu. Jezu, jak mogłeś to powiedzieć?! Jak możesz tego od nas wymagać?! Ksiądz prof. Edward Staniek omawia i tłumaczy najbardziej kontrowersyjne wersety Ewangelii, których zrozumienie pozwoli nam lepiej odczytać Pismo Święte i wiernie wypełnić wolę Najwyższego.

Czy poza zaspokojeniem ciekawości historycznej mamy dzisiaj powód do zagłębiania się w biografię człowieka, który żył w odległych czasach, u schyłku starożytności? Czy współczesna epoka może czerpać inspiracje z pontyfikatu i dokonań urodzonego przeszło 1500 lat temu męża stanu i przywódcy Kościoła? Historycy są jednomyślni: Grzegorz Wielki był postacią niepospolitą, która miała kluczowy wpływ na kształt rodzącego się średniowiecza po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego. Czy jednak tamte czasy były rzeczywiście tak różne od naszych? Grzegorz kształtował osobowość, zdobywał wielorakie doświadczenie właściwe dla ludzi władzy (zarówno tej świeckiej jak i kościelnej), a następnie sprawował urząd papieski w czasach brutalnych wyładowań geopolitycznych, barbarzyńskich najazdów, ciągłych niepokojów społecznych, a nawet katastrof (jak klęski naturalne i zarazy dżumy), głębokich podziałów kościelnych oraz nieustających rozgrywek politycznych, nie wspominając o przykuwających go w czasie sprawowania pontyfikatu do łoża chorobach. To właśnie w tym kontekście, który on sam uważał za preludium do mającej rychło nastąpić Apokalipsy, i w takim osobistym położeniu, naznaczonym cierpieniem, Grzegorz, ostatni Rzymianin, podjął się długofalowych, organicznych reform, które ostatecznie ocaliły nie tylko katolicyzm i Kościół, ale także – w dłuższej perspektywie – spuściznę starożytności i kiełkującą wówczas cywilizację łacińską, której jest niezaprzeczalnym współtwórcą. W obecnych czasach, kiedy nadużywanie patetycznych określeń powoduje, co zrozumiałe, ich dewaluację, warto uzmysłowić sobie, dlaczego właśnie Grzegorz jako jeden z nielicznych bohaterów minionych wieków otrzymał od historii przydomek „Wielki”. Książka znanej historyk Anne Bernet z pewnością się temu przysłuży.

Ten rodem z mazowieckiego dworku szlacheckiego artysta mówił sam o sobie – jakże słusznie! – że jest sztuk-mistrzem, a więc twórcą korzystającym z wielu narzędzi: słowa, pędzla, piórka, rylca, a nawet dłuta. W istocie Cyprian Kamil Norwid był artystą tyleż wybitnym, co wszechstronnym. Zostawił po sobie nie tylko wiersze, eseje, dramaty i poematy, ale też grafiki, akwarele, obrazy olejne, rzeźby, a przede wszystkim ponad tysiąc rysunków! Księga Norwidowa stara się oddać kunszt i wielowymiarowość sztuki tego nadzwyczajnego twórcy. Choć różnorodny w formie, Norwid niezmienny był w poglądach i upodobaniach. Dzieła swoje podporządkowywał zasadom piękna, a stawiał je w służbie Boga i Ojczyzny. Bacznie obserwował świat; jego twórczość, zwłaszcza rysownicza, jest kapitalnym dokumentem czasów, w których przyszło mu żyć. Czasów dla niego bardzo ciężkich, można powiedzieć nieszczęsnych, tak z powodu niespełnionych miłości, jak i niedocenienia za życia jego sztuki oraz myśli. Zwłaszcza to ostatnie trzeba mocno podkreślić, ponieważ Norwid był prawdziwym myślicielem, na wzór Sokratesa czy Arystotelesa, a nie tylko intelektualnym nowinkarzem. Przenikał duszę człowieka słowem i właśnie myślą, która nie wszystkim była w smak. Jednak do dzisiaj pozostała celna i aktualna. A nawet – z czasem nabiera coraz większej aktualności. Jednym z wybitnych znawców twórczości Norwida jest dr Bohdan Urbankowski (sam poeta i filozof), który w części biograficznej, poprzedzającej wybór poezji, rysunków i grafik, przybliża czytelnikowi zarówno życie artysty, jak i jego twórczość. Czyni to jak zwykle z typowym dla niego znawstwem i polotem. Księgę Norwidową uzupełnia 130 ilustracji. Sejm polski ustanowił, w 200-lecie urodzin, rok 2021 Rokiem Norwidowskim.

Ta książka jest pocieszeniem i zapewnieniem, że życie ludzkie, wbrew temu, co często słyszymy, nie oznacza: jesteś skazany na samotność. Przeciwnie, chrześcijaństwo to droga powrotu do komunii z Tym, który pamięta o nas od zawsze i nieustannie - i nie godzi się na naszą samotność. Erik Varden OCSO z wielką erudycją, a jednocześnie z delikatnością, analizuje kondycję człowieka, w centrum stawiając pamiętanie. Przywołuje historie z Biblii, by uzmysłowić nam, że celem ludzkich zmagań jest niebo - i że nie jesteśmy na naszej drodze sami.

„Historia Polski to także historia świętych, których ona na przestrzeni tysiąclecia wydała, tych bardziej i mniej znanych, którzy jednak współtworzyli, często jako postaci pierwszoplanowe, ojczyste dzieje. Wybitny autor tej książki, profesor Feliks Koneczny, zaprasza nas w podróż poprzez wieki oglądane przez pryzmat oddziaływania świętych i ogólnie chrześcijaństwa na losy Polaków i ich państwa, jako czynnika scalającego, jednoczącego, a nierzadko wręcz ratującego byt narodu. My pragnący jednego tylko totalizmu, mianowicie etyki totalnej, poczuwamy się do obowiązku przyczynić się do tego, żeby Ojczyzna nasza, wytworzywszy państwo potężne, stanęła na czele prądu pragnącego wprowadzić moralność katolicką w życie publiczne. Prąd ten może być wyszydzany, prześladowany, nękany, lecz nie ulęknie się niczego i nie spocznie, aż swego dopnie. To posłannictwo Polski! Więc z pomocą Bożą, a przy orędownictwie świętych polskich patronów, skupiajmy się pod tym hasłem!” Fragment książki

Dzieło to zostało napisane przez krakowskiego archiprezbitera ks. Hieronima Powodowskiego na początku XVII wieku w czasach zagrożenia herezją protestantyzmu, ale też stanowiąc odpowiedź na wątpliwości wielu katolików, czym w istocie jest Msza święta, jakie są jej cele i jak chrześcijanin powinien przeżywać Najświętszą Ofiarę. Te pytania pozostają aktualne również teraz, a zatem w czasach, gdy zanika w Kościele wiara w rzeczywistą obecność Ciała i Krwi pod postaciami chleba i wina. Ks. Hieronim Powodowski: Pan Jezus Chrystus to Swoje kapłaństwo i ofiarowanie, które po Prawicy Boga niewidocznie sprawuje, tu w wojującym jeszcze Kościele wykonuje przez kapłanów śmiertelnych, którym przy Ostatniej Wieczerzy rozkazał, aby tę oto Ofiarę pod postaciami chleba i wina odprawiali, aż do przyjścia Swojego, to znaczy, że do końca świata. Z wprowadzenia Redaktora: Wszechobecne nadużycia, których dopuszczają się nawet biskupi, używanie słabej jakości szat liturgicznych, dowolne modyfikowanie świętych czynności, upraszczanie obrzędów ze względu na człowieka, aż wreszcie redukowanie wszelkich znaków wskazujących na misterium Najświętszej Ofiary sprawiają, że już nie tylko wierni świeccy, ale także sami kapłani zadają sobie pytanie: Czym jest Msza Święta.

Począwszy od prześladowań rozpoczętych przez Nerona, który szukał kozła ofiarnego w związku z pożarem Rzymu w lipcu 64 r., aż po próbę restauracji pogaństwa przez Juliana w latach 362-363, podejście władzy państwowej wobec chrześcijan w bolesny sposób uwydatniało problemy trapiące Cesarstwo Rzymskie. Raz ścigani, pozbawiani majątku, torturowani i unicestwiani, innym razem tolerowani - w zależności od zmiennych korzyści władzy wierni Chrystusa skupili na sobie ludowe obawy, ułudy i nienawiści, w świecie, który już samo ich istnienie traktował jako czynnik destabilizacji społeczeństwa. W pełnej i przystępnej syntezie Anne Bernet, specjalistka od Kościoła w starożytności, odtwarza starcie między Ewangelią a światem opartym w całości na sile: "Bez względu na to, czy wyznajemy wiarę, która była ich motorem działania, musimy przyznać, że ta garstka bezbronnych ludzi, często przerażonych, co się rozumie samo przez się, którzy mimo wszystko się nie ugięli, zaledwie w ciągu trzech stuleci odniosła zwycięstwo nie tyle nad Rzymem, co nad pewną koncepcją człowieka i świata, wyjątkowo okrutną i bezlitosną. Wszyscy jesteśmy ich dłużnikami. () Opór stawiany przez męczenników w końcu zmusił prześladowców do poddania się. Kaci szybciej zmęczyli się zabijaniem niż ich ofiary umieraniem. Po ludzku wydawało się to niepojęte, ale taka była prawda. Odziedziczona po przodkach siła i brutalność starej rzymskiej Wilczycy roztrzaskały się o coś, czego ona nigdy wcześniej nie spotkała i na co patrzyła ze zdumieniem. Baranek wychodził zwycięsko z tej konfrontacji". (Fragment książki) Anne Bernet (ur. 1962), francuska biograf i publicystka, autorka kilkudziesięciu książek, z których "Papież Grzegorz Wielki", "Monika. Matka św. Augustyna" oraz "Święty Ambroży i jego czasy" zostały już przetłumaczone na język polski.

Barwna i poruszająca opowieść o jednej z najsłynniejszych chrześcijańskich świętych matek, dzięki której Kościół do dziś może czerpać z mądrości św. Augustyna. Urodzona w 331 roku w skromnej wiosce w Numidii niezbyt urodziwa dziewczyna ze średnio zamożnego domu podobnie jak jej rówieśnice mogłaby popaść w zapomnienie. Tak się jednak nie stało. O Świętej Monice wiemy znacznie więcej niż to, że mając męża poganina i syna hulakę, wymodliła nawrócenie obu. Dzięki Wyznaniom jej syna – jednego z najznamienitszych teologów w historii i doktora Kościoła, możemy poznać kobietę, która mimo że nie była wzorową chrześcijanką, została uznana za świętą. Jej wielkość polegała nie na tym, że pozbawiona była wątpliwości i namiętności, lecz na tym, że umiała je wszystkie skierować ku Bogu, walcząc tylko o jeden cel – o zbawienie duszy swojej i swoich najbliższych. Pewnie dlatego do dziś czczona jest jako patronka zrozpaczonych matek, wdów i trudnych małżeństw. Książka Anne Bernet to nie typowa hagiografia, lecz porywająca, literacka opowieść o kobiecie, której życie stanowi znakomite tło do przedstawienia zarówno heroizmu i gorliwości chrześcijan pierwszych wieków, jak i sporów oraz herezji trapiących Kościół IV wieku. Na polskim rynku wydawniczym brak biografii św. Moniki, pokazującej szerszy kontekst historyczny miejsc i czasów, w których żyła. Książka Anne Bernet stanowi udane wypełnienie tej luki, warto więc po nią sięgnąć, by zobaczyć nie tylko świętą, ale i jej świat – Elżbieta Wiater, doktor teologii, dziennikarka, pisarka. Anne Bernet – uznana francuska autorka około czterdziestu książek historycznych, przetłumaczonych na kilkanaście języków; specjalizuje się w dziejach pierwszych wieków chrześcijaństwa oraz nauczaniu doktorów Kościoła, w tym św. Augustyna. Od 2013 roku postulatorka procesu beatyfikacyjnego o. Michela Guérina.

Czy poza zaspokojeniem ciekawości historycznej mamy dzisiaj powód do zagłębiania się w biografię człowieka, który żył w odległych czasach, u schyłku starożytności? Czy współczesna epoka może czerpać inspiracje z pontyfikatu i dokonań urodzonego przeszło 1500 lat temu męża stanu i przywódcy Kościoła? Historycy są jednomyślni: Grzegorz Wielki był postacią niepospolitą, która miała kluczowy wpływ na kształt rodzącego się średniowiecza po upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego. Czy jednak tamte czasy były rzeczywiście tak różne od naszych? Grzegorz kształtował osobowość, zdobywał wielorakie doświadczenie właściwe dla ludzi władzy (zarówno tej świeckiej jak i kościelnej), a następnie sprawował urząd papieski w czasach brutalnych wyładowań geopolitycznych, barbarzyńskich najazdów, ciągłych niepokojów społecznych, a nawet katastrof (jak klęski naturalne i zarazy dżumy), głębokich podziałów kościelnych oraz nieustających rozgrywek politycznych, nie wspominając o przykuwających go w czasie sprawowania pontyfikatu do łoża chorobach. To właśnie w tym kontekście, który on sam uważał za preludium do mającej rychło nastąpić Apokalipsy, i w takim osobistym położeniu, naznaczonym cierpieniem, Grzegorz, ostatni Rzymianin, podjął się długofalowych, organicznych reform, które ostatecznie ocaliły nie tylko katolicyzm i Kościół, ale także – w dłuższej perspektywie – spuściznę starożytności i kiełkującą wówczas cywilizację łacińską, której jest niezaprzeczalnym współtwórcą. W obecnych czasach, kiedy nadużywanie patetycznych określeń powoduje, co zrozumiałe, ich dewaluację, warto uzmysłowić sobie, dlaczego właśnie Grzegorz jako jeden z nielicznych bohaterów minionych wieków otrzymał od historii przydomek „Wielki”. Książka znanej historyk Anne Bernet z pewnością się temu przysłuży.