Obraz dziewiętnastowiecznego Stambułu w polskiej i tureckiej literaturze wspomnieniowej

Ewlija Czelebi (1611-ok. 1648) urodził się w Stambule w bogatej i wpływowej rodzinie. Jego ojciec pełnił służbę na dworze trzech sułtanów, matka zaś była krewną jednego z wielkich wezyrów. Pobierał naukę przez siedem lat w medresie, a następnie na dworze sułtańskim, gdzie służył przy sułtanie Muradzie IV. Dwór opuścił jako żołnierz konny (sipahi), a następnie do końca życia, w związku z powierzanymi mu funkcjami czy misjami, przemierzał olbrzymie połacie posiadłości sułtańskich w Europie, Azji, Afryce, a także Krym oraz wiele krajów ościennych, m.in. Austrię, Wiedeń i wschodnie rubieże Rzeczypospolitej – Ukrainę i Ruś Czerwoną. Swoje wędrówki opisał żywo i barwnie w Sejahatname – dziewięciotomowej Księdze podróży. Niniejsza ksią�...

Dziesięć dni w sercu Stambułu. Dziesięć dni w podziemnym więzieniu, w którym przebywa czterech więźniów. Kiedy nie są torturowani, snują – na podobieństwo bohaterów Dekameronu – opowieści o życiu i mieście, jakie znali w przeszłości. Stopniowo ich historie wyłaniają się z podziemi, mówiąc równie wiele o opowiadających, co o samym Stambule. Stambuł, Stambuł to opowieść o sile ludzkiej wyobraźni, o ocalającej roli śmiechu i o tym, że wszędzie jest tyle samo nadziei, co cierpienia. "Burhan Sönmez robi to, co wielu autorów na świecie chciałoby robić, ale naprawdę tylko niewielu z nich umie osiągnąć: oddaje głos tym, którzy są go pozbawieni, skupia uwagę na zapomnianych i wskrzesza nie tylko opowieści tej krainy, lecz również leczy jej potu...

Stanisław Bełza (1849-1929) był znanym adwokatem, pisarzem, publicystą, działaczem społecznym i zapalonym podróżnikiem. Zwiedził niemal całą Europę, Afrykę Północną oraz Indie. W stolicy Imperium Osmańskiego znalazł się pod koniec XIX wieku. Książka zawiera barwny opis miasta meczetów i klasztorów derwiszy, łączącego Europę i Azję.

Kiedy i gdzie powstał pierwszy przekład Koranu na język polski? Skąd w języku szwedzkim tureckie słowa? Czy Lwów był przez wieki bardziej bramą Orientu czy przedmurzem Europy? Czy praojczyzną Węgrów był mityczny Turan i dlaczego węgierska kuchnia pachnie orientalnymi przyprawami? Porzucenie tradycyjne perspektywy opisu dziejów Europy Środkowej wzdłuż osi Wschód-Zachów pozwala lepiej zrozumieć głębokie zróżnicowanie i wzajemne przenikanie się wielkich procesów cywilizacyjnych i kulturowych w tej części kontynentu. Adam Balcer przekonuje, że szczególnie niedoceniany jest dziś wpływy Imperium Osmańskiego, a jeszcze mniejsza jest świadomość roli Europy Środkowej jako pomostu między Morzem Bałtyckim i Skandynawią a Bliskim Wschodem i Azją Środkową. Cy...

• Jak przetestować dywan? • Co skrywa azjatycka część miasta? • Który polski poeta ma w Stambule swoje muzeum? • Jaki kwiat jest symbolem Turcji? Stambuł, czyli nowe spojrzenie na miasto dwóch kontynentów. Po wyjeździe z Pascalem pokochasz obie strony Bosforu! Jedno z tych miast, do których ciągle się wraca, zamiast poznawać nowe miejsca. Kryje w sobie tyle tajemnic, że można odkrywać je bez końca. Pomiędzy kolejnymi wizytami Konstantynopol znów zmieni się nie do poznania – także dla tych, którzy znają go niby na pamięć. W miejsce ulubionych kawiarni powstają nowe, wyludnione dzielnice przekształcają się w oblegane centra, plan metra wzbogaca się o nową linię – kiedy to wszystko się dzieje? Gdy spacerujemy brzegiem Bosforu, pijemy mocną herbat�...

„Stambuł to mała Turcja, mieszanka kultur, tradycji, języków i religii. Rozdarty pomiędzy Europą i Azją, będący kulturalnym mostem łączącym oba kontynenty, ale nienależący do żadnego z nich. Świadomy swojej wielkości, wspaniałości, lecz w ciągłej pogoni za tożsamością, której nie dane mu odnaleźć. Podziwiany i odrzucany zarówno przez Zachód, jak i Wschód. Z olbrzymimi kompleksami, zbuntowany i marzący o lepszym jutrze” – fragment „Wstępu”. Życie codzienne w Stambule wprowadza czytelnika w świat kultury tureckiej – tak bliskiej i zarazem tak dalekiej współczesnej Europie. Pomaga lepiej zrozumieć, co kryje się w tureckiej duszy i dlaczego Turcy całe swoje życie spędzają na kulturowej wędrówce pomiędzy Europą i Azją. Magdalena Yildi...

Na początku XX wieku słabnące imperium osmańskie wydało ostatnie tchnienie; z gruzów wieloetnicznego giganta stopniowo wyłaniała się współczesna Republika Turcji. Był to niezwykły czas w dziejach Stambułu. Po Pera Palace kręciło się tak wielu agentów obcych wywiadów, że obsługa hotelu musiała ich prosić o odstępowanie stolików gościom. Przybyli z Rosji emigranci sprzedawali na ulicach rodzinne pamiątki. Wśród rosyjskich przybyszów był czarnoskóry Amerykanin, który założył pierwszy w mieście klub jazzowy. Turecka królowa piękności zdobyła tytuł Miss Universe, a profesor z Bostonu odsłonił ukryte skarby Hagii Sophii. Pierwszy turecki prezydent Kemal Atatürk, muzułmańska feministka Halide Edip, przebywający na wygnaniu Lew Trocki i przyszły pap...

Ostatnie, tajemnicze 74 dni i noce Adama Mickiewicza, opisane w niespotykany dotąd sposób. Autor przekracza historię literatury i zamienia jej opowieść w dzieło literackie: opowieść filmową, prozę poetycką. Prof. Krzysztof Rutkowski, wybitny eseista, tłumacz i znawca literatury romantycznej ponownie sięgnął do Mickiewicza i napisała utwór wyjątkowy, jeśli chodzi o najnowszą literaturę i szerzej humanistykę polską. Autor odkrywa nieznane lub prawie całkowicie zapomniane aspekty życia, twórczości i działań Adama Mickiewicza pokazuje co robił Mickiewicz w ciągu ostatnich miesięcy w Turcji, jak ważne i ciekawe były jego przedsięwzięcia polityczne podejmowane podczas wojny krymskiej w celu odzyskania niepodległości Rzeczypospolitej, przedstawia całość je...

Puls życia mieszkańców największego państwa świata Czy 10 tygodni wystarczy, by przekonać się, że Rosja to nie kraj, a stan umysłu? Stephan Orth udowadnia, że Rosjanie to nie tylko miłośnicy wódki, broni palnej i polityki Putina. Są wśród nich także serdeczni melomani, zadeklarowani hippisi i pedantyczni intelektualiści. Każdy ze spotkanych bohaterów stanowi małą, osobistą część obrazu tego ogromnego państwa, które odzyskuje status mocarstwa światowego, ale wciąż nie do końca wie, czego pragnie dla samego siebie. Couchsurfing w Rosji… wyjaśnia, co naleśniki mają wspólnego z emocjonalnym życiem Rosjan, w jaki sposób na Krymie wylądowały „uprzejme zielone ludziki” i gdzie kryje się legendarna rosyjska dusza. Od Moskwy po Władywostok, przez go�...

Syberia – miejsce zsyłki tysięcy Polaków, którzy w XIX wieku trafiali tam między innymi po nieudanych powstaniach. Kraina, której obraz utrwalili na swych dziełach tacy malarze jak Malczewski czy Grottger, nieodłącznie kojarzy się z katorgą. Wojciech Lada zrywa z tą martyrologiczną, wzniosłą tradycją. W jego książce zesłanie to nie tylko kajdany, kibitki i recytacje poezji wieszczów, ale też smród jurty, komary i potworna nuda. Autor zwraca uwagę, że carska niewola stała się dla wielu młodych skazańców swoistym uniwersytetem i furtką do kariery. Jan Czerski trafił do karnego garnizonu w Omsku, nie mając pojęcia o naukach przyrodniczych, a po kilku latach nie tylko postawił na głowie dotychczasową teorię geologiczną regionu, ale stał się jednym z na...

Swoisty bedeker, ale nie turystyczny, lecz intelektualny, o złożonej strukturze i tylko pozornie dotyczący wyłącznie konkretnego miasta w historycznym momencie. Dwanaście miesięcy roku 1967 i wydarzenia dziejące się wówczas w Londynie to ledwie punkt wyjścia, jako że narracja nieustannie sięga w przeszłość i podpowiada też, co działo się później. Z ludźmi przede wszystkim, ich działalnością, ale także, jak zmieniał się sam Londyn, Anglia i kultura Zachodu. Obserwujemy, jak w którymś z miesięcy roku 1967 radzą sobie na londyńskiej scenie konkretne osoby, wywodzące się z różnych stron świata (nie brakuje wśród nich znanych i nieznanych Polek i Polaków!), stając się historią, która wówczas się pisała. To także szkice z historii psychologii i ps...

Małe swobody i wielkie tęsknoty Irańczyków Porywająca opowieść o pozornie nieprzystępnych ludziach, którzy okazują się mistrzami gościnności. Dziennikarz i podróżnik Stephan Orth wyrusza w niecodzienną wyprawę, podczas której gubi przywieziony z Europy bagaż stereotypów. Ujmujący Persowie odkrywają przed nim swoje sposoby na obchodzenie rygorów totalitarnego reżimu. Orth błyskotliwie i z humorem relacjonuje swoje przygody: od potyczki z władzami o przedłużenie wizy przez bikini party w pobożnym Meszhedzie, po 10-dniowe udawane małżeństwo. Ponadto rozwiązuje dwie zagadki: jak miejscowym udaje się kupić w aptece wódkę i dlaczego tak kochają zespół Modern Talking. Couchsurfing to dosłownie surfowanie po kanapach, czyli korzystanie z bezpłatnego nocleg...

Przedstawione w tomie badania obejmują kilka dziedzin badań orientalistycznych: arabistykę, turkologię, ałtaistykę, indologię (z jej wewnętrznym zróżnicowaniem: sanskrytologię, tamilistykę i kulturę hindi), koreanistykę, sinologię i japonistykę. Książka podzielona została na dwie części, w których w kolejnych rozdziałach: Mit, obraz, metafora w literaturze oraz Mit, obraz, metafora w kulturze i religii uwzględniono 17 tekstów. W sposób raczej niezamierzony tytuły obu części, odzwierciedlając ich zawartość merytoryczną, pokrywają się z dwiema spośród trzech wiodących wśród orientalistów dyscyplinami. Niniejszy tom odzwierciedla bardziej „tradycyjne” pojmowanie orientalistyki, skoncentrowanej na kwestiach przede wszystkim literackich i kulturowych...

Liczącą 415 stron i wydaną w formacie 8° pracę rozpoczyna dedykacja poświęcona królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Po niej na stronach 3 do 190 znajduje się część pierwsza dzieła, a na stronach 191 do 415 – część druga. Po każdej część na niepaginowanych stronach umieszczony jest spis treści zatytułowany „Regestr rzeczy znajdujących się w tym dziele”. Na część I składają się rozdziały o numeracji rzymskimi cyframi od I do VII, a na część drugą od VIII do XV. Po części II znajduje się osobny, niepaginowany rozdział, zatytułowany „Przydatek”, poświęcony rozważaniom na temat kształcenia polskiej młodzieży w kraju i za granicą. - fragment Wstępu