„Tadeusz Majda” – książki

Przedstawiamy trzeci tom z serii wydawniczej „Transfer kultury arabskiej w dziejach Polski”. Seria ta prezentuje wyniki prac zespołu naukowców różnych dyscyplin, realizującego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki projekt badawczy pt. Transfer kulturowy jako transdyscyplinarny element nauki o stosunkach międzykulturowych na przykładzie wpływów kultury arabskiej w dziedzictwie kulturowym Polski (projekt nr 2bH 15 0156 83 na lata 2016–2020). Materiał zebrany w niniejszym tomie ukazuje przenikanie elementów kultury materialnej islamu do kultury polskiej, które znalazło wyraz w obecności wyrobów rzemiosła artystycznego, w architekturze, w malarstwie czy rysunku. Tom otwiera tekst Małgorzaty Redlak Najcenniejsze zabytki arabskiego rękodzieła artystycznego z wieków VII–XVI w zbiorach polskich, prezentujący unikatowe eksponaty rzadkich dzieł sztuki arabskiej w naszych kolekcjach muzealnych. W kolejnym artykule Małgorzaty Redlak O wybranych arabskich średniowiecznych wyrobach użytkowych z VIII–XVI wieku w Kolekcji Sztuki Islamu Muzeum Narodowego w Warszawie omówiono wybrane zabytki z ceramiki i szkła, pochodzące głównie z Iraku, Syrii i Egiptu, znajdujące się w Kolekcji Sztuki Islamu Muzeum Narodowego w Warszawie. Magdalena Pinker w tekście Zabytki arabskie okresu osmańskiego w kolekcjach polskich muzeów narodowych omawia zabytki z czasów, gdy kraje arabskie Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki znajdowały się pod panowaniem Imperium Osmańskiego. Tadeusz Majda w artykule Zbiory rękopisów arabskich w Polsce – dzieje kolekcjonerstwa próbuje prześledzić drogi, jakimi rękopisy arabskie trafiały do Polski w ciągu kilku wieków. W tekście Beaty Biedrońskiej-Słotowej Transfer kultury arabskiej do Polski za pośrednictwem mameluckich, osmańskich, perskich i ilchanidzkich tkanin w okresie od średniowiecza do około 1900 roku ukazano zagadnienie importu tkanin z krajów muzułmańskich – pasów, makat, kobierców, kilimów. W artykule Mikołaja Getki-Keniga Inspiracje arabskie i pokrewne w architekturze polskiej przełomu XVIII i XIX wieku – egzotyczna forma w elitarnych kontekstach doby wielostylowości zaprezentowano motywy zaczerpnięte z architektury arabskiej i tureckiej w polskiej architekturze w XVIII?XIX wieku. W tekście Anny Kozak Motywy arabskie w malarstwie polskim w XIX i początkach XX wieku omówiono najważniejszych przedstawicieli malarstwa polskiego, którzy podejmowali wątki arabskie w swej twórczości. Karolina Krzywicka w artykule Kolekcja biżuterii arabskiej z Bliskiego Wschodu w zbiorach Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, charakteryzuje poszczególne typy kobiecej biżuterii z różnych krajów Azji i Afryki Północnej. Tekst ten jest bogato ilustrowany zdjęciami omawianych zabytków.

Język turecki, dawniej zwany również osmańskim, należy do grupy oguzyjskiej rodziny języków tureckich. Posługuje się nim ponad 80 milionów ludzi mieszkających w Republice Tureckiej i na emigracji. W ostatnich dziesięcioleciach język turecki, zmienił się w stopniu porównywalnym jedynie ze zmianami, jakie zaszły we współczesnym języku hebrajskim. Dzięki systematycznej akcji „oczyszczania” języka z zapożyczeń arabskich i perskich na rzecz słów rdzennie tureckich zmieniło się zasadniczo słownictwo i języka literackiego, i mówionego. Tadeusz Majda jest turkologiem, profesorem w Zakładzie Turkologii i Ludów Azji Środkowej Uniwersytetu Warszawskiego. Wykłada język, literaturę, kulturę i sztukę turecką, zajmuje się także sztuką islamu. Wśród licznych publikacji w jego dorobku naukowym można wymienić Katalog rękopisów tureckich i perskich ze zbiorów polskich, Tureckie stroje i sceny rodzajowe: z kolekcji króla Stanisława Augusta: katalog rysunków, Rozwój języka i tureckiego w XVII wieku oraz współtłumaczenie dzieła Arifa Alego Daniszmendname. Księga czynów Melika Daniszmenda.