„Szymańska Adriana” – książki

Nowy tom wierszy Adriany Szymańskiej pod tytułem "Epilog z Gwiazdą" to tomik o wielkiej energii poetyckiej. Wiersze mistyczne, ekstatyczne, opiewające urodę życia, ale w bardzo elegijnym tonie. Wyraźny jest tu temat przemijania i odchodzenia, jednak w nieustającym zachwycie wobec nieskończonego wszechświata i niewzruszonym u tej poetki współczuciu wobec wszelkich ziemskich istot. Kiedy czytamy jej poezję, czujemy się silniejsi w naszym codziennym oporze przeciwko zwątpieniu i bezradności. Książka ukazuje się w 55 rocznicę pracy twórczej Adriany Szymańskiej, która jest także eseistką, krytyczką literacką, tłumaczką i autorką książek dla dzieci i dorosłych.

W poetyckiej „serii mozaikowej” PIW-u prezentujemy nowy tom wierszy Adriany Szymańskiej. Poetka opublikowała kilkanaście książek poetyckich, powieści oraz zbiory esejów. Jej utwory zostały przetłumaczone na kilka języków europejskich, a także na hebrajski i japoński. Pierwszą nagrodę literacką przyznał jej Julian Przyboś w roku 1969 za debiut poetycki Nieba codzienności. Następnie, w roku 1974, otrzymała Puchar Kryształowego Lwa z rąk Adama Ważyka. Jest też laureatką innych prestiżowych nagród, w tym – parokrotnie – ustanowionej przez Warszawskich Księgarzy Literackiej Premiery Miesiąca, Nagrody im. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego przyznawanej przez miesięcznik „W drodze” i zespół Środowisk Twórczych w Gdańsku za wartości metafizyczne i religijne w poezji (1994) a także Honorowej Nagrody Poznańskich Nowości Wydawniczych i Biblioteki Raczyńskich (2000). Za tom Wtedy-dziś została w roku 2011 uhonorowana wyróżnieniem Feniksa przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich.

Nieprzerwany dialog to wybór wierszy znakomitej poetki, powieściopisarki, eseistki i autorki książek dla dzieci Adriany Szymańskiej. Obejmuje wiersze z lat 1968 – 2019, a więc pięćdziesięcioletni dorobek poetki wraz z wierszami najnowszymi. O jej poezji Zbigniew Herbert powiedział: „jest to świetny, dojrzały, soczysty i gorzki owoc”. Dodatkowo ta sensualistyczna i jednocześnie głęboko metafizyczna poezja niesie nadzieję, chociaż wykracza poza nasze, ludzkie doświadczenie, a jednocześnie całkowicie się w nim mieści. Dotyka konkretu. Dwa podstawowe gatunki literackie, jakie w tej poezji dominują i funkcjonują to erotyki i treny. To dwie podstawowe, nieustannie się przeplatające orientacje, dwa harmonijnie ze sobą współżyjące i wzajem się uzupełniające punkty odniesienia. I w trenach, i w erotykach poetka nie tyle mówi o… ile mówi do… A więc jest to poezja dialogu. Nieprzerwanego dialogu. Michał Głowiński napisał o poezji Adriany Szymańskiej niezwykle wnikliwie, że „istota patrzenia na świat przez Szymańską to właśnie przeświadczenie, że nic nie jest osobne. W tych wierszach uderza uwaga poświęcona każdemu drobnemu ściegowi życia. Przydrożnemu kamieniowi, dziecku, które jest „małe i kruche jak różowa filiżanka”, a także – a może przede wszystkim – własnemu sercu „maleńkiemu z bólu jak mysikrólik”. W oczach Szymańskiej szczególnie godna pochwały jest ogrodowa koniczyna z wiersza W sprawie filozofów, która nie zadaje swemu Stwórcy żadnych pytań. Geniusz poezji Adriany Szymańskiej objawia się najwyraziściej tam, gdzie niesie pociechę i nadzieję.” Adriana Szymańska – jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, polskiego P.E.N. Clubu i ZAiKS-u, wielokrotną stypendystką Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także ZAiKS-u. Jest laureatką wielu nagród, a pierwszą nagrodę literacką przyznał jej Julian Przyboś w roku 1969 za debiut poetycki „Nieba codzienności”. W roku 2018 Adriana Szymańska otrzymała Medal im. księdza Jana Twardowskiego za całokształt dokonań twórczych.

Fascynująca lektura, przewodnik literacki dla miłośników poezji, studentów polonistyki i znawców literatury pięknej. Prawie wszystkie z zamieszczonych tu szkiców i recenzji dotyczą współczesnej poezji polskiej, od Miłosza po dwudziestoparolatków ledwo zaczynających swoją drogę twórczą. Panorama nazwisk i tytułów jest niezwykła, niespotykana. Nie ma drugiej książki krytycznej, która sięgałaby tak szeroko i obejmowała tak wiele zjawisk poetyckich, wywodzących się z wszystkich współczesnych pokoleń, wszystkich poetyk, nurtów i najważniejszych literackich ugrupowań.