„Sebastian Rosenbaum” – książki

Wydawnictwo IPN z okazji Roku Korfantego przygotowało nową odsłonę albumu o najważniejszym przedstawicielu polskiego ruchu narodowego z Górnego Śląska.

Publikacja zawiera 22 przemówienia Wojciecha Korfantego, wygłoszonych w Sejmie Śląskim II i III kadencji, obradującym w latach 1930 i 1930-1935. To wybór jego najważniejszych mów z tego parlamentu w edycji krytycznej, poprzedzone wstępem charakteryzującym doświadczenia parlamentarne tego polityka. A Korfanty był doświadczonym posłem/senatorem - od 1903 r. do 1935 r. zasiadał w różnych parlamentach Niemiec i Polski. Był też wybitnym mówcą, dobrze poruszającym się w wielu sferach tematycznych. Publikowane przemówienia stanowią cenne uzupełnienie do rekonstrukcji światopoglądu i postaw politycznych Korfantego w okresie międzywojennym, obok jego tekstów publicystycznych, zamieszczanych zwykle na łamach własnego dziennika "Polonia". O ile jednak te ostatnie częściowo wydano, o tyle mowy z Sejmu Śląskiego ukazują się po raz pierwszy, nawiązując z kolei do wcześniejszych edycji źródłowych - mów Korfantego w Reichstagu, pruskim Landtagu oraz Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej.

Niniejsza publikacja pokonferencyjna jest rodzajem monografii sytuacji panującej na Górnym Śląsku w 1920 r. Tematyczny punkt ciężkości pada w niej na kwestie obecności władz międzysojuszniczych i wojsk alianckich w regionie oraz nowe odsłony konfliktu polsko-niemieckiego, przede wszystkim II powstanie śląskie. Zagadnienia te są potraktowane z perspektywy ogólnej, regionalnej, ale także w formie lokalnych studiów przypadku (np. Gliwice, Mikołów, Tarnowskie Góry). Uzupełnieniem tych głównych tematów są studia przypadku, dotyczące m.in. nowo powołanej, polsko-niemieckiej Policji Plebiscytowej, sytuacji społeczności ewangelickiej, problemu tzw. ziemi hulczyńskiej jako obszaru konfliktu z Czechosłowacją, zaangażowania kolejarzy w Polskim Komisariacie Plebiscytowym, udziału duchownych lubelskich w kampanii plebiscytowej czy też biografii dowódców niemieckich freikorpsów.

Monografia więzienia NKWD w Toszku w powiecie gliwickim. Więzienie działało od maja do listopada 1945 r. Przetrzymywano w nim ok. 5 tys. osób, głównie mieszkańców Saksonii, Brandenburgii, Dolnego i Górnego Śląska, zatrzymanych w ramach akcji tzw. oczyszczania tyłów. Część osadzonych przywieziono do Toszka z więzienia NKWD w Budziszynie (Bautzen). Zakład mieścił się w budynkach szpitala psychiatrycznego, w którym wcześniej Niemcy przetrzymywali internowanych cywilów z Wielkiej Brytanii i Francji, a później jeńców wojennych, m.in. sowieckich. Brutalne metody stosowane przez NKWD i fatalne warunki bytowe sprawiły, że zmarło ok. 3 tys. osadzonych, których pochowano w mogiłach masowych na obrzeżach Toszka. Książka zawiera ustalenia poczynione w oparciu o kwerendy w zasobie IPN, polskich archiwów państwowych, dokumentacji niemieckiej oraz Państwowego Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie. Monografię więzienia uzupełnia bogaty wybór relacji i zeznań świadków i byłych osadzonych oraz dokumentów.

Monografia śląskich struktur Związku Niemieckich Katolików w Polsce, najważniejszej niemieckiej organizacji katolickiej, działającej w latach 1923-1939 w całej Rzeczpospolitej, z siedzibą w Katowicach. Książka „Między katolicyzmem i nacjonalizmem. Związek Niemieckich Katolików w Polsce w województwie śląskim 1923-1939” - oprawa twarda - Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, IPN.