„Irena Kurasz” – książki

12 listopada 1989 roku w Krzyżowej na Dolnym Śląsku polski premier Tadeusz Mazowiecki oraz niemiecki kanclerz Helmut Kohl uczynili względem siebie gest pojednania, który otworzył nowy etap w relacjach polsko-niemieckich po II wojnie światowej. Normalizacja stosunków między oboma państwami zaowocowała podpisaniem w 1990 roku Polsko-niemieckiego traktatu granicznego, a rok później Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Przy wsparciu Niemiec Polska w 199 roku przystąpiła do NATO, a w 2004 roku stała się członkiem Unii Europejskiej. Na przestrzeni lat między oboma państwami rozwinęła się wielopłaszczyznowa współpraca, ale pojawiły się także obszary generujące napięcia. Po upływie ponad trzech dekad od historycznego spotkania w Krzyżowej potrzeba dokonania bilansu tych dwustronnych relacji rodzi (nie tylko naukowe) spory i wzbudza emocje, skłaniając część środowisk do ponownej refleksji nad polsko-niemieckim pojednaniem. Niniejsza publikacja jest jednym z wielu głosów w tym publicznym dyskursie.

O wielkiej wartości pracy świadczy bogaty warsztat. Autorka zapoznała się z dokumentami siedmiu stowarzyszeń na Dolnym Śląsku. Na ich podstawie zrekonstruowała historię i działalność tych organizacji. Samodzielnie przeprowadziła badania we wszystkich ośrodkach mniejszości niemieckiej na Dolnym Śląsku. W ramach interpretacji i wyjaśnień korzystała z bogatej wiedzy akademickiej, konfrontowanej z doświadczeniami praktyka, bo należy tu podnieść, że na co dzień jest pracownikiem Konsulatu Generalnego Republiki Federalnej Niemiec i mogła obserwować badanych jako petentów niemieckiej instytucji. Prof. dr hab. Zbigniew Kurcz Zagadnienie rodowodu kulturowego i tożsamości narodowej mniejszości niemieckiej na Dolnym Śląsku stanowi doniosły i mało poznany problem badawczy. Praca Ireny Kurasz pt. „Mniejszość niemiecka na Dolnym Śląsku. Studium socjologiczne” jest pierwszą w literaturze przedmiotu monografią historyczno socjologiczną, która analizuje powyższe zagadnienie z nowej perspektywy. Mieści się ona w empirycznym nurcie badań socjologii narodu, stanowiąc interesującą próbę analizy rodowodu kulturowego i tożsamości współczesnej mniejszości niemieckiej na Dolnym Śląsku. Autorka w rzeczowy i obiektywny sposób ukazuje niezwykle złożone procesy dokonujące się w obrębie tej grupy społecznej. Praca ta stanowi interesujący wkład do badań nad mniejszością niemiecką w Polsce po 1945 r. oraz do refleksji nad przemianami społecznymi na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Prof. zw. dr hab. Andrzej Sakson