Reformacja i nowoczesność

Zgromadzone w obecnej publikacji teksty prezentują zatem z jednej strony, jak wielkim intelektualnym, duchowym i zarazem pragmatycznym wysiłkiem była reformacja, a z drugiej strony, jak była ona narażona – tak jak każda wcielana w życie idea naprawy stanu duchowego społeczności – na zniekształcenia w spotkaniu z uwarunkowaniami rzeczywistości i zmuszana do zgody na nie w obliczu niedoskonałości ludzkiej. Czasem dopiero po wielu dziesięcioleciach, albo nawet stuleciach, od momentu zapoczątkowania określonej reformacji w konkretnym organizmie polityczno-społecznym udawało się wdrożyć – nieraz zasadnicze – jej elementy. Należy także brać pod uwagę, jak na ogląd przeszłości wpływają zmiany w recepcji zjawisk historycznych przez historyków i historiografi�...

Kolejna płyta z serii `Muzyka źródeł` zawiera muzykę obrzędową, towarzyszącą mieszkańcom wsi przez całe ich życie. Muzyka od początku istnienia człowieka towarzyszyła mu w codziennym i świątecznym życiu. Dopełniała symbolikę obrzędów, pełniła w nich określoną rolę, dodawała lokalnego kolorytu. Pieśni były częścią codziennych czynności - kołysania dziecka do snu, pasienia bydła, pracy na roli, opisywały radość i ból towarzyszące szczególnym zdarzeniom życia - miłości i ślubom, chrzcinom narodzonego dziecka i kresowi życia człowieka. Były łącznikiem wspólnoty wsi, bo większość z nich wykonywano razem podczas wesela, chrzcin, razem śpiewano przy zmarłym. Osobne miejsce zajmują pieśni intymne, odnoszące się do uczuć (miłość, tę...

`Polskie pieśni religijne` to kolejna płyta z serii `Muzyka źródeł`. Album zawiera pieśni religijne, które zwykle wykonywane były poza kościołem, należały do sfery intymnej życia mieszkańców wsi - śpiewano je w domach, przy kapliczkach czy krzyżach przydrożnych, choć nierzadko przenoszono je też do kościoła. Płyta zachwyca bogactwem form, gatunków i sposobów modlitwy, towarzyszącej niemal wszystkim czynnościom domowym, zajęciom gospodarskim, dopełniającej codzienne życie mieszkańców wsi. Ukazuje też niezwykłą plejadę anonimowych twórców, nieznanych z nazwiska śpiewaczek i śpiewaków, którzy w przeszłości układali pieśni na różne okazje. Obecnie, wiele z tych pieśni istnieje już jedynie w Archiwum Polskiego Radia. Wydanie płyty odbyło s...

Nagrania na płycie pochodzą z lat 1969-96 i obejmują krakowiaki, mazurki, polki, chodzone oraz rzadko dziś spotykane tańce-zabawy: przepiórka, jesiotr czy żuraw. Tańce grane były najczęściej przez kapele złożone ze skrzypiec, basów, klarnetu, trąbki i kontrabasu. Obecnie ich skład został uzupełniony o harmonię lub akordeon. Poza nagraniami muzyki tanecznej na płycie zaprezentowane zostały nagrania solistów instrumentalistów, grających na skrzypcach, pasterskiej okarynie i heligonce. Muzyka wokalna jest reprezentowana w tym albumie w repertuarze obrzędowym oraz lirycznym i balladowym. Wśród pieśni obrzędowych bogato reprezentowany jest repertuar weselny, ale oprócz tego znalazły się przykłady pieśni żniwnej i kolęd.

W tym roku minie 500 lat od dnia, w którym augustiański mnich, Marcin Luter, przybił na drzwiach kościoła w Wittenberdze swoich 95 tez, będących wyrazem krytyki wobec powszechnej w Kościele praktyki udzielania odpustów. Ten czyn uznany został za początek reformacji, która rozlewając się po Europie, z czasem zakwestionowała cały średniowieczny ład religijno-społeczny streszczający się w słowie „christianitas”. Jej skutkiem były wojny religijne, które pochłonęły dotąd nie w pełni oszacowaną liczbę ofiar. A jak przebiegała reformacja na ziemiach polskich? Czy możemy mówić o rodzimej specyfice tego fermentu religijno-społecznego? Dr Piotr Kościelny, przeciwstawiając się do dziś funkcjonującej u nas marksistowskiej wykładni tych zagadnień, zwraca u...

Krzysztof Pilarczyk – profesor zwyczajny w Instytucie Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kierownik Pracowni Historii Relacji Chrześcijańsko-Żydowskich, członek Stowarzyszenia Biblistów Polskich oraz Towarzystwa Studiów Interdyscyplinarnych „Fides et Ratio” we Wrocławiu. Współpracownik Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie i Polskiego Centrum Syndonologicznego. Autor około 300 publikacji naukowych. Zainteresowania koncentruje na historii judaizmu, literaturze biblijnej i apokryficznej, początkach chrześcijaństwa, starożytnej gnozie, dialogu międzyreligijnym, kulturze książki żydowskiej oraz turyzmie religijnym (Bliski Wschód). „Praca prof. dra hab. Krzysztofa Pilarczyka, jakkolwiek wpisuje się w szeroki wachlarz badań i publikacji bi...

Tatarzy uderzyli najpierw z dużym impetem i wyparli dwie chorągwie kozackie, stojące z przodu ugrupowania, ale pod ogniem dział i piechoty natarcie ich załamało się. Kantymir, widząc, że i tutaj podczas obrony przewaga ogniowa przeciwnika jest zbyt duża, przez następną godzinę próbował wywabić Polaków z obozu. Stąd powtarzające się po sobie harce, połączone z ostrzałem tak z łuków jak i janczarek. Wojska Zamoyskiego nie broniły się rotami, a raczej spontanicznie bez porządku „skupiwszy się kilkadziesiąt, tak się strzelali z Tatarami, a Tatarowie w wielkie hufce się kupili, kiedy nasze spierali”. Podczas walki żołnierze zdobyli chorągiew Kantymira, którą przyniesiono następnie Zamoyskiemu. W starciu pochwycono również jednego więźnia.

Urodziny, rocznice, imieniny i wiele ważnych wydarzeń, które chcesz celebrować z bliskimi ci osobami - wystarczy, że wpiszesz je raz do Kalendarza dat szczególnych, a w kolejnych latach na pewno o nich nie zapomnisz.

Zielone opowieści autorki bestsellerowych Sekretów roślin. Historia, botanika, językoznawstwo, entomologia, kultura, zoologia i religie odsłaniają tajemnice naszych ogrodów. Jak powstały pierwsze ogrody? Czy Ewa naprawdę skosztowała jabłka? Komu starożytni Grecy zakładali wieńce z mięty? Który z owianych złą sławą władców był nazywany „zjadaczem porów”? Gdzie rośnie jedyna na świecie katedra z roślin? Dlaczego pod koniec lata liście jednych drzew czerwienieją, a innych żółkną? Które owoce można zbierać niedojrzałe? Ile lat może spoczywać w ziemi ziarenko maku, nim wykiełkuje? Czy warto zaprosić ropuchę pomiędzy grządki i rabaty? Anne-France Dautheville trzy razy objechała na motorze świat dookoła, zanim w końcu osiadła w swoim podparyski...

Walka o tron, władzę, pozycję. Przed kolejnymi władcami Rosji stawały wyzwania, którym należało sprostać, a wbrew pozorom nie było to łatwe. Rodzinne relacje, związki z dworami Europy, carskie rezydencje mają swoje sekrety, a życie potężnej dynastii Romanowów pełne jest tajemnic. Dlaczego królowa Wiktoria nie została cesarzową Rosji? Czy ostatnim carem Rosji był Mikołaj II, czy jego młodszy brat Michał? Dlaczego Polka – caryca Agafia, z domu Gruszecka stała się prekursorką rosyjskiego ruchu feministycznego? Do kogo z carskiej rodziny wcześniej należał ulubiony diadem królowej Elżbiety II? Dlaczego Mikołaj II i jego rodzina nie znaleźli schronienia na dworze króla Anglii Jerzego V? O tym wszystkim fascynująco opowiada Violetta Wiernicka, która przeds...

Nie wiedząc o obecności nieprzyjaciela w pobliżu, oddział por. Jerofiejewa zatrzymał się w odległości 17 wiorst od Ak-Bułaku. Rozpuściwszy konie i wielbłądy żołnierze i Kozacy zajęli się rozbijaniem obozu na noc, gdy nagle pojawili się chiwańscy jeźdźcy. Zaskoczenie byłoby zupełne, oddział jednak uratowała natura napastników – stepowych złodziei. Zamiast zaatakować Rosjan, wykorzystując niemal zupełne zaskoczenie, zaczęli odpędzać rozpuszczone wcześniej konie i wielbłądy. To umożliwiło zorganizowanie obrony; z wozów, tobołów i kibitek utworzono linię obrony, za którą skryli się żołnierze i Kozacy mogli razić napastników ogniem karabinowym. Po zagarnięciu części koni i wielbłądów, Chiwańczycy przypuścili ataki, które jednak zostały...

Polski badacz, ceniony znawca i tłumacz dzieł Gilberta Chestertona, w zwięzłym, popularnonaukowym dziełku przedstawił obszerny, zarazem przystępny opis percepcji protestantyzmu oczami angielskiego pisarza. Ograniczając się głównie do roli komentującego narratora, autor oddał przede wszystkim głos Gilbertowi Chestertonowi, którego zebrane tematycznie wypowiedzi, również z dzieł niedostępnych w języku polskim, stanowią zabawne jak i polemiczne sedno książki: „Zanim rozpoczniemy lekturę jego tekstów, trzeba nam jasno uchwycić zasadniczą kwestię: stary Chesterton, podobnie jak wielu innych przedstawicieli rodzaju ludzkiego w minionych epokach, miał ten denerwujący nasz wiek zwyczaj myślenia ponad intensywnymi emocjami; na przykład ponad takimi, które powstaj�...