Malebranche

Jest noc. Młody człowiek wieziony w rozżarzonym rydwanie przez Córy Słońca jedzie do bramy, za którą rozwidlają się Drogi Nocy i Dnia. Wita go tam bezimienna bogini, która poprowadzi go ku Prawdzie. Tą sceną rozpoczyna się poemat dydaktyczny Parmenidesa O naturze. Jest to pierwsze dzieło filozoficzne, a jego tytuł ma oznaczać logiczne badanie myślenia oraz tego, co jest (czyli bytu). Można sięgnąć po ten poemat w poszukiwaniu źródła czystej idei logiki filozoficznej - idei takiego badania, które rozświetla zarówno myślenie, jak i to, co jest: iluminacji, która dokonuje się poprzez wyjaśnienie ludzkiej działalności dyskursywnej, w której chodzi o prawdę. Tak rozumiana logika filozoficzna jest pierwszoosobowym zaangażowaniem podejmowanym z wnętrza czynno...

Opublikowana po raz pierwszy w 1947 roku a pisana w mrocznym okresie II wojny światowej Dialektyka oświecenia jest być może pierwszą próbą opisu stanu życia publicznego, w którym „myśl staje się nieuchronnie towarem a język jego reklamą”. To z niej czerpała większość postmodernistycznych demaskatorów nowoczesnego rozumu (od Zygmunta Baumana po Michela Foucaulta i Jeana-François Lyotarda). W zamieszczonych tu filozoficznych szkicach i notatkach znajdziemy bezkompromisową analizę niechcianych konsekwencji rozwoju nowoczesności i krytykę powstającego w ten sposób społeczeństwa kultury masowej. Oświecenie - rozumiane najszerzej jako postęp myśli - zawsze dążyło do tego, by uwolnić człowieka od strachu i uczynić go panem. Lecz oto w pełni oświecona ziem...

Każdy, kto poświęcił choćby chwilę na zapoznanie się z dziełami Pseudo-Dionizego Areopagity, obecnie najczęściej określanymi jako Corpus Dionysiacum, niechybnie uległ pewnej odmianie poznawczego dysonansu. Z jednej strony bowiem teksty te są niesamowicie trudne, do tego stopnia, że często nie jesteśmy w stanie zorientować się, o czym autor tak naprawdę pisze, czy o Bogu, czy o jakichś tajemniczych duchowych bytach, czy o obecności Boga w misteriach, w których wierzący są wprowadzani w tajemnice liturgii Kościoła. Z drugiej jednak strony im trudniejsze są te teksty, tym bardziej wydają nam się natchnione i tym bardziej wciągają nas w mistyczny świat. Spotykamy się tutaj ze swoistym labiryntem, w którym każdy następny korytarz jest jak odkrycie kolejnej...

Uznawany za opus magnum Warburga, Atlas obrazów Mnemosyne, jest przedsięwzięciem niezwykłym: wybitny badacz kultury zestawiając ze sobą między innymi dzieła sztuki z różnych epok, zdjęcia prasowe, reklamy, grafiki czy stronice z traktatów naukowych zamierzał stworzyć narzędzie unaoczniające i problematyzujące pamięć zbiorową Europejczyków. Atlas nigdy nie został ukończony, ale i tak zyskał status jednej z najważniejszych książek XX wieku, stając się inspiracją dla historyków sztuki, kultury, filozofów, artystów i kuratorów.

„Fiasko różnych nowoczesnych sposobów podejścia do koncepcji uzasadniania mogłoby wskazywać na to, ze pytanie o uzasadnienie sądów moralnych, jeśli nie ma być rozumiane tak jak w koncepcjach tradycjonalistycznych w sposób względny, jest chimerą. Wyglądałoby na to, że istnieją tu tylko dwie możliwości: albo, tak jak w kontraktualizmie, w ogóle nie mamy koncepcji dobra (...). Albo też mamy rozumiane w sposób gramatycznie absolutny mówienie o „dobrym” i to następnie da się uzasadnić albo, jak w koncepcjach tradycjonalistycznych oraz w nowoczesnych koncepcjach intuicjonistycznych (...), w zrelatywizowaniu do jakiejś zasady, która ze swej strony dalej nie jest już uzasadniana, albo, jak u Kanta, w sposób absolutny” (z rozdziału piątego).

Doktryna stworzona przez Darwina od początku była zapowiedzią filozoficznych emocji. Jej powstanie stawiało pod znakiem zapytania ustalone od wieków metafizyczne dogmaty. Zadrżały bezpieczne podstawy niezmiennego porządku rzeczy. Doszło do zgorszenia artystotelików i purytańskiej Anglii. Czy nie ma ucieczki od tragicznej historii ewolucji? A może gdzieś pod jej powierzchnią tli się światełko nadziei? W swojej książce Ernan McMullin dowodzi, że traktowanie ewolucji i stworzenia jako dwóch wykluczających się idei jest wyrazem niezrozumienia tych pojęć. Głębokość historycznej refleksji, rzeczowość i szerokość spojrzenia Autora sprawiają, że każdy Czytelnik da się porwać tej filozoficznej odysei.

Istnieje powszechne przekonanie, że serce kultury japońskiej i klucz do jej zrozumienia stanowi buddyzm zen. Na poparcie tego twierdzenia przytacza się szereg tzw. sztuk zen, czyli form działalności postrzeganych bardziej jak droga duchowego rozwoju niż twórczość artystyczna, której zwieńczeniem jest ukończone dzieło. Przede wszystkim wymienia się tutaj chadō – „drogę herbaty”, poezję haiku, projektowanie ogrodów, malarstwo tuszowe i kaligrafię, ale także sztuki walki (takie jak kendō czy kyūdō). Książka przedstawia historię zen w Japonii, wpływ na poszczególne, wybrane sztuki określane mianem „sztuk zen”, poddając jednocześnie krytyce narosłe wokół nich nadinterpretacje, by w ramach podsumowania zaprezentować racjonalną analizę ich koncepcji.

Tajemnicze Grobowce Czasu otwierają się. W rękach Dzierzby, który się z nich wynurzył, może spoczywać los całego rodzaju ludzkiego. Wygnańcy przypuścili szturm na Hegemonię Człowieka. Stworzone przez nas Sztuczne Inteligencje obróciły się przeciwko nam w próbie zbudowania Najwyższego Intelektu: Boga. Boga Maszyn. Jego powstanie może oznaczać unicestwienie ludzkości. Za sprawą nieznanych sił losy Hegemonii, Wygnańców, SI i całego wszechświata splatają się wokół Dzierzby. Oto wspaniała wizja przyszłości, w której wysoko rozwinięta technika miesza się z pradawnymi religiami, odkrycia naukowe łączą się z ponadczasową tajemnicą, a niezrównana ekstaza płynnie przechodzi w obezwładniającą zgrozę.

Ta książka to bodaj główne dzieło francuskiego filozofa i starożytnika Pierre a Hadota (1922 2010), nad którym pracował on przez kilkanaście lat i które stanowi kwintesencję jego przemyśleń nad charakterem starożytnej filozofii, a także nad naturą filozofii w ogóle. Filozofować, uważał, to wybierać sposób przedstawiania sobie rzeczy, od tego bowiem zależy, jak się do nich odniesiemy. Ten wybór wszakże nie był dziedziną refleksji teoretycznej. Filozofia pierwotnie stanowiła sztukę życia. Uczono się jej poprzez ćwiczenia duchowe, które leżą u podstaw tego, w czym dziś upatrujemy wykładu określonej doktryny. Tymczasem porządek, uważał Hadot, był odwrotny. Szkoły filozoficzne, jak epikurejczycy czy stoicy, uczyły pewnej postawy życiowej, uczyły m...

W dziesięć lat po pierwszym wydaniu swojej głośnej książki Ken Robinson napisał w pełni zaktualizowaną edycję. "Oblicza umysłu. Ucząc się kreatywności" to lektura pełna przykładów, naukowych analiz, a także zabawnych anegdot, stanowiąca szczegółową diagnozę edukacji i wielu innych sfer życia społecznego, a jednocześnie wezwanie do zmiany – do odkrycia w sobie niewyczerpanych pokładów zdolności kreatywnych, które stanowią o naszej przyszłości. W książce Ken Robinson udziela odpowiedzi na trzy najważniejsze pytania: • Dlaczego promowanie kreatywności jest kwestią fundamentalną? Liderzy biznesu, politycy i pedagodzy podkreślają ogromne znaczenie promowania kreatywności i innowacyjności. Dlaczego jest to ważne? • W czym tkwi problem? Dlaczego l...

Mija prawie trzysta lat od upadku Hegemonii. Większością planet rządzi Kościół katolicki i jego zbrojne ramię – organizacja Pax. Istnieje jednak śmiertelne zagrożenie dla nowej władzy. Jest nim Enea, jedenastoletnia córka Brawne Lamii i Johny'ego, która ma stać się nowym mesjaszem ludzkości. Ścigani przez wszechwładny Pax dziewczynka i jej ochroniarz Raul Endymion przemierzają czas i przestrzeń, by w końcu trafić na Ziemię ukrytą poza naszą galaktyką przez tajemniczą siłę...

Tematyka składających się na tę książkę fragmentarycznych wglądów w fenomenologię francuską końca XX w. jest różnorodna. Jest tu i fenomenologiczne ujęcie weryfikowalności poznania, i fenomenologiczna ontologia ludzkiego świata; jest fenomenologia czasu i różne wersje waloryzowania jego poszczególnych faz; jest problematyka intersubiektywności i problematyka etyczna; jest fenomenologia polityki i próby dotarcia do boskiej transcendencji; jest fenomenologia cielesności i fenomenologiczna analiza funkcji malarstwa; są wreszcie próby penetracji ludzkiej afektywności i próby budowania dyskursu performatywnego. Wspólną orientacją myślową, obecną we wszystkich tu omawianych przedsięwzięciach jest dążenie do odsłonięcia najgłębszych źródeł sensu zarząd...

Do filozofii należy wypowiedzenie i uzasadnienie równania: matematyka = ontologia. Czyniąc to, filozofia sama uwalnia się od swego pozornie najwyższego zadania: stwierdza, że nie do niej należy myślenie bytu jako bytu. Ruch, przez który filozofia oczyszcza się z tego, co jej nie przypada, jest obecny w całej historii filozofii. Myślenie jako filozofia organizowało od zawsze – w pierwotnym pęknięciu swej dyspozycji – równocześnie z normatywną władzą jedności także ochronę przed tą władzą, subtrakcję spod tej władzy.

Polski tom Manifesty dla filozofii stanowi unikatową edycją dwóch książek Alaina Badiou ? Manifestu dla filozofii oraz Drugiego manifestu dla filozofii. Obie pozycje, napisane przejrzystym i zwięzłym stylem, są namysłem nad kondycją intelektualną współczesnego świata, ujmowanego przez pryzmat dominujących problemów współczesnej filozofii. Autor w obu publikacjach, oddalonych od siebie o 20 lat, analizuje najistotniejsze debaty filozoficzne, by na ich przykładzie pokazać, w jaki sposób myśli się o świecie i jak filozofia ten świat kształtuje.