Pomiędzy zbrodniami. Komparatystyka na tropach kryminału

Parafrazując tytuł klasycznego filmu, można by powiedzieć, że kryminał zostawia ślad. I takie właśnie ślady interesują autorów tej monografii. Mowa więc o zapachu (ściślej: o „zgniliźnie”) jako ważnym tropie w twórczości Joanny Chmielewskiej. A także o roli dźwięku i doznań audytywnych w pewnej powieści Anatola Sterna. Zarazem propozycja badawcza zaprezentowana w książce poszerza pojęcie „kryminału” i wykracza poza pola podstawowych skojarzeń. Badacze mówią o nim w kontekście klasyki rocka i polskiego hip-hopu, eksplorują obszar paratekstów (niezwykle interesujący artykuł o czołówkach seriali kryminalnych) oraz hipertekstu. Nie stronią także od uwag genologicznych, choć tradycyjne literaturoznawstwo ustępuje tu miejsca komparatystyce kultur...

Mikołaj Bierdiajiew (1874-1948) uznawany jest za najwybitniejszego przedstawiciela rosyjskiej, prawosławnej filozofii idealistycznej Co ciekawe zaczynał od marksizmu, wkrótce jednak przeżył nawrócenie i stał się człowiekiem bardzo głęboko religijnym, co łączył w jakiś sposobów z egzystencjalizmem. Stał się także zagorzałym przeciwnikiem komunizmu. A jak pisze w przedwojennej jeszcze przedmowie Marian Reutt w Nowym Średniowieczu postawił Bierdiajiew zagadnienie współczesnego kryzysu kultury, jako przejście do nowej epoki rozwojowej, w której ludzkość wróci do dawnych ideałów życia duchowego i odpowiednio do tego zmieni formy współżycia na bardziej odpowiadające owym ideałom. Na czoło zagadnień wysuną się problemy religijne, które podporządkują so...

Noam Chomsky (ur. 1928) to chyba obecnie najsłynniejszy amerykański naukowiec, na pewno najczęściej cytowany. Jest lingwistą, psychologiem, filozofem, a także niezwykle zaangażowanym politycznie działaczem lewicowym, Intelektualistą lewicowym, sam deklaruje się jako anarchosyndykalista. Ale jednak przede wszystkim jest najbardziej obecnie wpływowym psycholingwistą, twórcą tzw gramatyki generatywnej. Noam Chomsky znany jest jako twórca nowoczesnej lingwistyki, współtwórca kognitywistyki i działacz polityczny, ceniony krytyk i komentator współczesnego świata. Niniejsza książka to zbiór wykładów, stanowiących przegląd dorobku filozoficznego autora z ostatnich pięćdziesięciu lat. Prostym, precyzyjnym i nieakademickim językiem Chomsky opowiada o półwieczu stud...

„Czy widział ktoś takiego człowieka, który z uśmiechem na twarzy spaceruje z armatą na plecach? Czy słyszał ktoś o takim człowieku, który napadnięty przez czterech drabów, zamyka ich w szafie, bierze ją na plecy i zanosi w biały dzień przed gmach policji?” Mimo względnie licznych opracowań naukowych począwszy od studiów Janusza Dunina, z literaturą obiegu brukowego trudno zapoznać się bezpośrednio. Zrozumienie narodzin nowoczesnej kultury polskiej jest jednak niepełne bez dogłębnego poznania zakorzeniającej się wówczas na rodzimym gruncie kultury popularnej, a w tym wypadku – beletrystyki rozrywkowej nazywanej literaturą brukową, tandetną, uliczną, sensacyjną, wagonową, kolejową czy groszową. Twórczość ta, wydrukowana na papierze fatalnej jako...

– 500 dowodów na to, że polska literatura jest świetna – Żelazny kanon i obszerny wybór spośród najnowszych tytułów – Pasjonujący przewodnik po najważniejszych polskich książkach – Autorki, które wiedzą, jak zarazić pasją do czytania Marta i Karolina Makowieckie, charyzmatyczne panie od polskiego, stworzyły autorski wybór polskich utworów literackich, które można/warto/należy znać: prozy, poezji, dramatu, reportaży, komiksów i bajek. Książka ma formę leksykonu, w którym tytuły uporządkowano alfabetycznie. Oprócz żelaznego kanonu polskiej klasyki autorki zachęcają do przeczytania pozycji mniej znanych, czasem niesłusznie zapomnianych; wielkim walorem leksykonu jest też duża ilość miejsca poświęconego utworom współczesnym i najnowszym. Dzi...

Kim był Jakub Szela? Rżnącym panów zdegenerowanym mordercą, oswobodzicielem chłopów, a może bojownikiem walki klasowej? W polskiej historii i kulturze mało jest postaci równie znanych i jednocześnie o tak zakłamanej pamięci jak on. Od prawie dwustu lat powstawały o nim przeciwstawne pieśni, wiersze, powieści oraz prace naukowe i nadal otaczają go sprzeczne legendy. Wiodącą wymyśliła tuż po rabacji galicyjskiej nienawistna Szeli szlachta. Sprzeciw przyszedł jednak ze wsi, gdzie chłopi uznali go za bohatera, który walnie przyczynił się do zniesienia pańszczyzny. Z kolei po drugiej wojnie światowej komuniści – w uznaniu dla jego rewolucyjnych instynktów – wzięli Szelę na sztandary. Panów piłą to historia zmagań o zdominowaną przez ziemiaństwo i intel...

W czasie Międzynarodowego Festiwalu Kryminału Wrocław 2017 przedstawiliśmy publicznie Słownik polskich autorów literatury kryminalnej. Książka ukazała się w wydawnictwie EMG w koedycji z Biurem Festiwalowym Impart 2016 jako XVI tom „Polskiej kolekcji kryminalnej” i w ramach serii wydawniczej Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016.

Jest to jedna z najważniejszych prac o starożytnym Egipcie, jakie powstały w ostatnich latach. Autor pokazuje, jak funkcjonowały egipskie państwo i społeczeństwo, przedstawia rolę, jaką odgrywały w nich ideologia i gospodarka. Wiele miejsca poświęca wielokulturowości starożytnego Egiptu i jego relacji krajami ościennymi. Czytelnik otrzymuje szeroką, zgodną z obecnym stanem wiedzy, panoramę egipskiej cywilizacji, przedstawioną w sposób nowoczesny i niespotykany w dotychczasowej literaturze przedmiotu.

Psychologia mas wobec faszyzmu w obecnej wersji powstawała jeszcze przed 1933 rokiem, jak i potem, aż do lat 40 XX wieku. Dlatego zawiera nawiązania do późniejszej, słynnej koncepcji Reicha - teorii energii biologicznej, orgonu. Wbrew tytułowi jest rozprawą nie tylko z faszyzmem, lecz także z komunizmem, a nawet z wszelką w ogóle polityką, którą Reich wywodzi jako zjawisko negatywne ze stłumienia orgonu w "masach pracujących".

Erich Fromm (1900-80) – amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórca psychoanalizy humanistycznej. Autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Rewolucja nadziei, Psychoanaliza a religia. W niniejszym tomie Miłość, płeć i matriarchat podejmuje Fromm szeroko rozumianą tematykę związaną z ludzką płciowością, tematykę różnic i podobieństw między płciami, kwestię związku płci z charakterem człowieka, analizuje także typy społeczeństw opartych na układzie patriarchalnym, bądź matriarchalnym. Pisze także o egoizmie oraz rozpoznaje i analizuje miłość i nienawiść jako wręcz ori...

O ile literatura bywa reklamowana, o tyle reklama zwykle nie bywa interpretowana. Gdyby wymagała objaśnienia sensu, straciłaby z oczu cel, dla którego powstała. Można sobie wyobrazić taki skrajny przypadek transgresji między literaturą i reklamą, kiedy ta pierwsza powstaje jako świadomy, zaplanowany komunikat reklamowy, a druga niczego nie reklamuje, pozornie nie ma więc sensu, i dopiero odczytanie w szeregu lub cyklu kolejnych epizodów kampanii promocyjnej nadaje jej znaczenie i naprowadza odbiorcę na jej pierwotny ślad. Paradoksalnie reklama bez słów, artystyczny spot filmowy oparty na scenariuszu, który jest pogłosem lub poświatą treści przemycanych uprzednio przez literaturę, najbardziej ją przypomina. Niniejsza praca sięga po przypadki znanych artystycznych sp...

Do 24 lutego 2022 roku wydawało, się że zbiorowe mordy, gwałty, podpalenia i rabunki w trakcie działań wojennych niejako odeszły w niebyt zapomnienia, a jedyne o nich wzmianki znajdziemy na kartach historycznych opracowań. Jak jednak pokazały wydarzenia w Buczy, Izjum i innych ukraińskich miastach obecna armia, czy też raczej praktyki stosowane przez armię Federacji Rosyjskiej niczym nie różnią się od działań Armii Czerwonej zarówno w trakcie walki z Polską w 1920 roku jak i późniejszych działań po 17 września 1939 r. i następnie od 1944 do 1945 roku. Warto mieć tę świadomość, że Rosja zawsze była i jak widać nadal jest państwem dzikim, przypudrowanym jedynie kulturą cywilizacji zachodniej. Kolejny raz historia pokazuje, że nie wyciągamy z jej nauk, cz...

Gdy umiera człowiek, zawsze coś po nim zostaje: mieszkanie, dokumenty, kilka przedmiotów i niezałatwione sprawy. Rzeczy podobnie jak ludzie potrafią opowiadać. Ta historia zaczyna się od psa i kluczy, które zostają po śmierci dziadka. Co łączy radzieckiego oficera, peerelowskiego cinkciarza i pracującą w nocnym klubie prostytutkę? Od kogo pochodzi kartka znaleziona na dnie szuflady i dlaczego w tej rodzinie nie wspomina się babci? Oto tylko niektóre tajemnice, do których czytelnika dopuszcza wnuk zmarłego. To co pozostało to rodzinna opowieść o bałaganie, jaki po nas zostaje, i o otwartym pytaniu, czy warto za każdą cenę dążyć do prawdy.

Errata - Adam Regiewicz

Winny czy niewinny? Zdecydujcie sami! Sąd nad bohaterem to gra narracyjno-performatywna przypominająca popularne gry RPG (role-playing games), oparta na lekturach z wykazu MEiN dla liceum i technikum. Graczy czeka batalia sądowa – fikcyjna, ale nie mniej emocjonująca niż prawdziwa. Oskarżeni o popełnienie jednego z wybranych przestępstw oraz świadkowie to bohaterowie literaccy pochodzący z różnych utworów. Głównym zadaniem jest ustalenie winy lub niewinności – rozgrywka kończy się zatem w momencie wydania wyroku przez ławników lub sędziego. Niezależnie od rozstrzygnięcia głównym celem gry jest utrwalenie wiedzy o bohaterach lektur, kreatywne wykorzystanie motywów literackich w opowiadanej historii oraz ćwiczenie przez uczniów zdolności oratorskich i retoryc...

Słownik odgłosów somatycznych odbiega od tradycyjnej słownikowej formuły ? jest opowieścią. Opowiadając o dźwiękach, opowiada o człowieku i jego stosunku do świata, przejawach jego obecności i sposobach komunikacji. Niepozorne i zazwyczaj ignorowane dźwięki ludzkiego ciała zgodnie z duchem antropologii codzienności stają się tu metaforami codzienności, jej interpretacjami. Wychodząc od realiów fonicznych, autor słownika sięga do etymologii nazw dźwiękowych. Wydobywa z niej semiologiczne i symboliczne sensy, których echa tropi w najnowszej literaturze polskiej. Ujawnia się jako wnikliwy czytelnik i odsłania jej ukryty, akustyczny wymiar. Tak znajduje sposób poruszania się po dotychczas mało znanych obszarach współczesnej filozofii i wiedzy o kulturze, syt...

Adam Regiewicz - prof. zw. dr hab. nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, filolog i filmoznawca; Dyrektor Instytutu Literaturoznawstwa Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie. Jest także autorem powieści kryminalnych: "Kamienica przy Antycznej", "Ucieczka Jakuba Krafta" oraz rozgrywającego się w Zabrzu cyklu z inspektorem Ryszardem Bułkowskim. Cykl ten zamyka czwarta część - "Post mortem".

W nielegalnie pozostawionych odpadach zwierzęcych zostaje odnaleziona dziewczęca ręka. Kilka dni później podczas koncertu ginie chłopak. Coraz więcej młodych dokonuje samookaleczeń. Śledztwo prowadzone przez zabrzańskich policjantów ujawnia związki ze światem arabskim, subkultura metalową a w końcu sztuką i wiedeńskimi akcjonistami. Wszystko po to, by wyjaśnić, kto i w jakim celu doprowadza młodych na skraj samobójstwa.

Policja zostaje wezwana do wypadku kolejowego. Na trasie towarowej pociąg rozjechał człowieka. Wezwany na miejsce sierżant Jakubowski w niedługim czasie zostaje napadnięty i pobity przez nieznanych sprawców. Zabrzańska Policja zostaje postawiona na nogi. Inspektor Ryszard Bułkowski podejrzewa, że sprawy te coś łączy. Ofiarą z torów okazuje się mieszkaniec Ukrainy, a wypadek przeradza się w morderstwo. Na nodze denata odnaleziono nacjonalistyczny tatuaż i trop prowadzi ku polskim narodowcom. To powieść o zmieszaniu historii, o tym, że przeszłość nie pozostaje z tyłu, za drzwiami i o tym, że się nam wymyka.

Odnalezione w zabrzańskim lesie nagie przywiązane do drzewa ciało szesnastoletniej Amelii wstrząsa mieszkańcami. Policja bada różne tropy. Jeden z nich prowadzi do nastolatków zafascynowanych satanizmem. Atmosferę podgrzewa fakt, że właśnie mija 20 rocznica rytualnego mordu dokonanego w Rudzie Śląskiej Halembie. W morderstwo dziewczyny wplątany jest lokalny polityk i sama rodzina dziewczyny. Śledztwo prowadzi młodszy inspektor Ryszard Bułkowski, nazywany przez kolegów "Bagietą" z pomocą kolegów z Komendy: sierżanta Jakubowskiego i inspektora Morawskiego. Wszystko składa się w całość: są motywy, poszlaki, powiązana. Nie ma narzędzia zbrodni. Wielu jest winnych. Ale czy jest wśród nich morderca? A może nigdy go nie było?