„Henryk Wereszycki” – książki

Dlaczego Niemcy ogłosiły w 1875 roku alarm wojenny? Jak istotne dla XIX-wiecznych mocarstw były sprawy wschodnie? Kto zyskał, a kto stracił na kongresie berlińskim w 1878 roku? Druga część znakomitej trylogii prof. Henryka Wereszyckiego przedstawia historię dyplomacji europejskiej w latach 70. XIX wieku. Autor opisuje okoliczności prowadzące do zawarcia układów między monarchami: Wilhelmem I, Franciszkiem Józefem I i Aleksandrem II w 1873 roku oraz kwestie sporne, zagrażające trwałości tego sojuszu. Prezentuje sukcesy i porażki dyplomatycznej gry Ottona Bismarcka, próby zmontowania przez niego koalicji antywatykańskiej i antyfrancuskiej oraz szerzenie polityki Kulturkampf. Autor kładzie nacisk na złożony problem Bałkanów, który zachwiał trójcesarskim porozumieniem ? powstania w Bośni i Hercegowinie, wojnę rosyjsko-turecką 1878 roku, udział dyplomacji brytyjskiej w tym konflikcie, a także ustalenia Kongresu Berlińskiego. Osobno omawia znaczenie sprawy polskiej w tym okresie.

Które kwestie budziły najwięcej napięć między sygnatariuszami porozumienia trzech cesarzy? Jakie wysiłki podejmowali europejscy dyplomaci w celu ratowania status quo? Jakie intrygi planował wywiad brytyjski? Ostatni tom trylogii przedstawiającej historię dyplomacji europejskiej w latach 1878-1887, gdy o losach kontynentu decydował układ sił zwany sojuszem trzech cesarzy. Autor, wykorzystując dokumenty źródłowe, omawia końcowe lata funkcjonowania porozumienia trzech europejskich władców, pokazuje narastanie kwestii spornych między Austro-Węgrami i Niemcami a Rosją, a także okoliczności dwukrotnego przedłużenia trójcesarskiego sojuszu w latach 1881 i 1884 oraz przyczyny, dla których nie został on odnowiony w 1887 roku. Ukazuje także funkcjonowanie porozumienia związanego z tzw. traktatem reasekuracyjnym, zawartym między Niemcami a Rosją. Dodatkowo prezentuje wpływ ówczesnej prasy na dyplomację oraz nastroje panujące w europejskich sferach dworskich. Akcentuje także sprawę polską w kontekście rozgrywek między państwami zaborczymi, m.in. pokazuje reakcję Rosji na wizytę cesarza Franciszka Józefa w Krakowie w 1880 oraz spotkanie cesarzy i dyplomatów w carskim pałacu w Skierniewicach w 1884 roku.