„Erich Fromm” – książki

Miłość jest sztuką, której można się nauczyć. O sztuce miłości nie prezentuje ani teorii osobowości ani teorii popędów. Książka ta ma być przede wszystkim doradcą pomocnym w rozważaniach kwestii jak żyć. Miłość, jak ją rozumie Fromm, to nie tyle uczucie, ile sposób zaangażowania wobec społeczeństwa w dialogu, jakim jest działania publiczne, praca oraz twórczość. Związek erotyczny, miłość dziecka, miłość braterska czy rodzicielska, przyjaźń – byłyby to w tym rozumieniu przypadki o szczególnych barwach i znacznej intensywności uczuciowej, przypadki owego nieustającego porywu. Tak rozumiejąc miłość, Fromm zapewnia, że jest ona sztuką, której można się nauczyć. Erich Fromm (1900–1980) jest uważany za jednego z najwybitniejszych i najwszechstronniejszych myślicieli XX wieku. Jego prace poruszają ważkie problemy filozoficzne i społeczne współczesnej cywilizacji, dotkniętej doświadczeniem drugiej wojny światowej. Do jego najgłośniejszych prac należy: Ucieczka od wolności, Anatomia ludzkiej destrukcyjności, Mieć czy być?

Jest to bodaj najbardziej dogłębna z analiz osobowości autorytarnych i skłonnych do popierania systemów niedemokratycznych, jest to zarazem analiza dyktatur, satrapii, reżimów, przede wszystkim nazizmu ale także socjalizmu w jego stalinowskiej wersji. Jednak zagrożenia każe widzieć także w ludzkiej osobowości skłonnej do „ucieczki od wolności” w imię bezpieczeństwa, grupowego bądź partyjnego solidaryzmu, podążania za stadem. Ta książka – mimo upływu lat – jest analizą (szczególnie w dzisiejszej Polsce) na wskroś współczesną! A zagrożenia nie zniknęły, czasem tylko zmieniły formę.

Erich Fromm (1900-80) – amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, twórca psychoanalizy humanistycznej, uczeń z zarazem wnikliwy krytyk Zygmunta Freuda, autor tak słynnych książek jak Zapomniany język i Mieć czy być rozważa w książce Patologia normalności zasadniczą dla współczesnego człowieka sprawę, zasadniczy temat: a tym tematem jest pytanie czy żyjący we współczesnym świecie człowiek jest jeszcze zdrowy psychicznie? Co wpływa na jego psychiczną i moralną konstrukcję? Na czym polega normalność i odstępstwo od normy teraz (w naszych czasach) i wreszcie co sprzyja zdrowiu psychicznemu, a co wywołuje chorobę. Najważniejsze pytania, niejednoznaczne odpowiedzi i wszystko napisane prosto, jasno, przejrzyście i mądrze, bardzo mądrze – jak zwykle u Fromma.

Dogłębna analiza kryzysu cywilizacji Zachodu i szczegółowy program społecznej i psychologicznej rewolucji mającej uratować zagrożoną planetę. Fromm wskazuje w tej książce na dwa typy egzystencji właściwe dla współczesnej cywilizacji. Pierwszy to dominujący w nowoczesnym społeczeństwie industrialnym – modus „posiadania”, drugi – modus „bycia” zakorzeniony w miłości i przewadze wartości humanistycznych nad materialnymi. Mieć czy być? stanowi dogłębną analizę kryzysu cywilizacji Zachodu i szczegółowy program społecznej i psychologicznej rewolucji mającej uratować zagrożoną planetę. I choć dzieło to ukazało się po raz pierwszy ponad trzydzieści lat temu, wciąż pozostaje aktualne wobec problemów, z którymi boryka się człowiek XXI wieku jako jednostka i jako członek społeczeństwa, niezależnie od tego, w jakiej kulturze żyje. Erich Fromm (1900–1980) jest uważany za jednego z najwybitniejszych i najwszechstronniejszych myślicieli XX wieku. W swoich pracach poruszał ważkie problemy filozoficzne i społeczne współczesnej cywilizacji, dotkniętej doświadczeniem drugiej wojny światowej. Do jego najgłośniejszych prac należy m.in. Anatomia ludzkiej destrukcyjności, Kryzys psychoanalizy, O sztuce miłości – REBIS opublikował ich polskie wydania.

Erich Fromm (1900-80) - amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórca psychoanalizy humanistycznej. Autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Rewolucja nadziei, Psychoanaliza a religia, Rewizja psychoanalizy, Mieć i być, O sztuce istnienia, O sztuce słuchania, Niech się stanie człowiek, Pasje Zygmunta Freuda, O sztuce miłości, O miłości do życia, Zerwać okowy iluzji Moje spotkania z myślą K. Marksa i Z. Fruda, Miłość, płeć, matriarchat, także autor wieluset artukułów naukowych, często udzielający obszernych wywiadów prasowych, guru pokolenia buntu 1968 roku. Ta wyliczanka jest niezbędna, gdyż książka Życie między Mieć i Być to zebrane przez Rainera Funka (najbliższego asystenta Fromma) kompendium myśli tego wybitnego humanisty, poskładne w formie fragmentów najważniejszych książek i istotnych wywiadów bądź artykułów Fromma. Ukazujące nie tylko jego najważniejsze myśli, jego przesłanie, ale także ukazujące czasem jego osobiste życiowe wybory.

Jedna z najważniejszych książek XX wieku. Anatomia ludzkiej destrukcyjności jest obszernym studium zjawiska, które określa się krótkim terminem „zło“. Zamierzona została jako wypowiedź polemiczna wobec behawioryzmu i instynktywizmu, a jednocześnie jako rewizjonistyczne rozwinięcie poglądów Freuda z okresu, gdy wprowadził pojęcie popędu śmierci. Fromm zmierza do kulturowego ujęcia tematu od strony typologii charakterologicznej oraz wytłumaczenia sensu złośliwej i niezłośliwej agresji. Niejako „po drodze“ dostarcza psychoanalitycznych portretów wielkich zbrodniarzy XX wieku: Stalina, Himmlera i Hitlera. Anatomia ludzkiej destrukcyjności jest nie tylko jedną z najważniejszych prac Ericha Fromma, ale i jedną z najważniejszych książek XX wieku i o XX wieku. Spostrzeżenia, podsumowania, siła oddziaływania argumentów, a także głęboki humanizm autora nadają jej nieprzemijającą wartość, która przemawia do czytelnika z równą mocą w wieku XXI. Tytuł oryginalny: The Anatomy of Human Destructiveness Tłumacz: Jan Karłowski

Erich Fromm (1900-80) – amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórca psychoanalizy humanistycznej. Auto kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Rewolucja nadziei czy właśnie Psychoanaliza a religia. Przez religię rozumie Fromm (który zresztą sam siebie określa mianem nie-teisty) każdy system poglądów określających myślenie i działanie, wspólny dla pewnej grupy, który dostarcza jednostce ram orientacji [w świecie] i przedmiotu czci. Religią są zatem podzielane przez daną społeczność wierzenia, przekonania, oczywiście wielkie systemy monoteistyczne ale także wiara w ideologię, partię, wodza. Fromm rozróżnia religie na autorytarne i humanistyczne, przy czym w tych pierwszych liczy się posłuszeństwo, uległość, uświadomienie sobie swej małości w stosunku do Boga. Humanistyczne zaś koncentrują się na człowieku i jego rozwoju, miłości, jedności ze światem, a Bóg jest w nich symbolem mocy człowieka, a nie symbolem władzy nad człowiekiem. Pewne napięcie między religią i psychoanalizą jest nieuniknione, jednak na pytanie, czy ta druga zagraża tej pierwszej odpowiada, iż język mitów religijnych i język symboliczny snów stanowią jedność. Psychoanaliza pomija pytanie o afirmację lub negację Boga, a pyta o afirmację lub nie pewnych ludzkich zachowań. Symbol Boga jako symbol tylko religijny nie pozwala na zrozumienie, że jest to problem ludzki właśnie…

Erich Fromm (1900-80) – amerykański psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, twórca psychoanalizy humanistycznej. Autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Rewolucja nadziei, Psychoanaliza a religia. W niniejszym tomie Miłość, płeć i matriarchat podejmuje Fromm szeroko rozumianą tematykę związaną z ludzką płciowością, tematykę różnic i podobieństw między płciami, kwestię związku płci z charakterem człowieka, analizuje także typy społeczeństw opartych na układzie patriarchalnym, bądź matriarchalnym. Pisze także o egoizmie oraz rozpoznaje i analizuje miłość i nienawiść jako wręcz orientacje charakterologiczne; zajmuje się kwestią dominacji i poddaństwa. Niniejszy tom to zbiór artykułów bądź wykładów autora poświęconych tej właśnie tematyce. I jak zwykle u Fromma: i humanistycznie, i odkrywczo. Jak pisze we wstępie do tego tomu wielki znawca, kontynuator myśli, duchowy spadkobierca Fromma, Rainer Funk: „Fromm interesuje się nie tyle faktem różnicy anatomicznej i biologicznej pomiędzy płciami, ile jej funkcjonalizacją w toku dziejów”.

Erich Fromm był zawsze intelektualistą na wskroś niepokornym, pewnie także dlatego stał się jednym z intelektualnych guru pokolenia 1968. Ale nie to jest ważne czyim guru stał się autor Ucieczki od wolności. Istotne jest to, że postawy wolnościowe zawsze konsekwentnie i w sposób zasadniczy wspierał, zawsze był wrogiem wrogów wolności. Zbiór esejów zebranych w tym tomie to kolejne świadectwo niezależności myślenia, intelektualnej odwagi i nonkonformizmu. Jak pisze w przedmowie do tomu O nieposłuszeństwie... Annis Fromm, Erich Fromm wyjaśnił w tych esejach, co to znaczy być posłusznym wobec natury ludzkiej i celów społeczeństwa oraz nieposłusznym wobec wszelkich idoli i ideologii politycznych. Jego argumenty do dziś nie straciły znaczenia. Nieposłuszeństwo wobec konformizmu i krytyczne nastawienie wobec zwykłego „nonsensu” wciąż powinny być naszym głównym celem.

Erich Fromm (1900–80) – amerykański socjolog, psycholog i filozof pochodzenia niemieckiego, twórca psychoanalizy humanistycznej, intelektualista uznawany za jednego z najwybitniejszych humanistów XX wieku, autor kilkudziesięciu książek, w tym tak ważnych jak Ucieczka od wolności, Zapomniany język, Mieć i być, Patologia normalności, Zdrowe społeczeństwo, Patologia normalności czy właśnie Rewizja psychoanalizy. W tej książce podejmuje Fromm zasadniczą krytykę koncepcji freudowskiej psychoanalizy z jej teorią popędów i determinizmem. jego wizja psychoanalizy jest na wskroś humanistyczna: to nie popęd rządzi człowiekiem, choć tak i u Fromma wpływ popędów jest uznawany za ważną część ludzkiej osobowości, ale człowiek może kształtować swoje zachowania. Fromm pisze o seksualności i o nieświadomości, pisze o tradycyjnych tematach psychoanalizy, ale jego spojrzenie jest jednak odmienne, nie jest deterministyczno-pozytywistyczne, jet związane z humanizmem w najlepszym tego słowa znaczeniu. A przy tym w tej książce nie omija Fromm tematów kontrowersyjnych – jak choćby wyjaśnianie przyczyn seksualnych dewiacji, perwersji. Czytając Fromma „oczyszczamy nasze dusze".