Dziennik. Jeszcze jedno zdanie

Julia Hartwig, Błyski – nowy tom poetki. Tym razem nie są to wiersze, lecz oryginalne małe formy poetyckie nazywane przez autorkę „błyskami”: sentencje i aforyzmy, fragmenty prozy poetyckiej, zanotowane w lapidarnej formie różnorodne obrazy i refleksje, czyli, jak mówi poetka, „ślady codziennej krzątaniny umysłu, z której poezja chce się wydobyć na strzelistą drogę wiersza lub poematu prozą”.

Trzecie błyski to zbiór oryginalnych małych form bliskich estetyce fragmentu. Gatunek ten, uprawiany przez Julię Hartwig stale, zadomowił się na dobre we współczesnej literaturze polskiej za sprawą tomu Błyski, wydanego w roku 2002 i nominowanego do nagrody Literackiej "Nike", oraz jego kontynuacji Zwierzenia i błyski (2004).

Prozatorskie zapiski Mirona Białoszewskiego pochodzą z okresu od czerwca 1975 roku do czerwca roku 1976. Obszerne fragmenty tej prozy miały być początkowo opublikowane w tomie „Rozkurz”. Książka ta jednak w efekcie została rozbudowana o inne części składowe, część zatytułowana Chamowo stała się jedynie esencjonalną pigułką, zwięzłym wyciągiem z owych dziennnikowych zapisów. Całość pozostała w wydawnictwie, „do druku po śmierci”, jak mówił autor.

Wszyscy wiedzą, że istniała, ale reszta informacji jest dość zawiła i tajemnicza. Chodzi o legendarną Dzielnicę Północą, miasto w mieście, które było zamieszkiwane przez warszawiaków żydowskiego pochodzenia. W tej książce spróbujemy odsłonić tę tajemnicę: jak wyglądało w tym miejscu życie codziennie, jakie były sklepy, szkoły, urzędy. Gdzie chodziło się skraść dziewczynie pocałunek, gdzie się upijano, lano w mordę czy modlono.

Frapująca i zniewalająca historia pewnego oczekiwania. „Przez pewien czas nie była pewna, czy jej mąż jest jej mężem, mniej więcej tak, jak w półśnie człowiek nie wie, czy myśli czy śni, czy jeszcze panuje nad swoim umysłem, czy zmęczenie odebrało mu tę władzę. Czasami wydawało się jej, że tak, czasami, że nie, a kiedy indziej po prostu postanawiała nie mieć zdania i dalej żyć u jego boku, albo u boku tego mężczyzny tak do niego podobnego, starszego od niego. Ale jej też przecież przybyło lat, pod jego nieobecność, wyszła za mąż bardzo młodo.” Berta Isla i Tomás Nevinson poznali się w Madrycie w bardzo młodym wieku i bardzo szybko postanowili być razem, nie spodziewając się, że przypadnie im w udziale najpierw życie pełne przerw, a potem...

Pierwsza biografia twórcy „Przekroju”! Ba! Całego „Przekroju”! A nawet cywilizacji! Czyta się! O ikonie Zdumiewająca opowieść o zjawisku „Przekrój”, niezapomnianej epoce, jej śmiesznych i tragicznych postaciach oraz o jednym nieszablonowym człowieku. Kiedy Marian Eile przyjął zlecenie na stworzenie „Przekroju”, nikt nie spodziewał się, że powstaje prawdziwa ikona. Dokonał rzeczy zdumiewającej. Czasopismo do dziś zna każdy czytający Polak. Jakim cudem przetrwało pod okiem cenzury? Dlaczego pies Fafik został pełnoprawnym członkiem redakcji? Jak wielkim oryginałem był Eile? Kto najczęściej gościł na okładce „Przekroju” i dlaczego byli to Bierut i Gomułka? Dlaczego mistyfikacja to drugie imię „Przekroju”? Kto wprowadził do polszczyzny d�...

Książka W melodii tej siła zaklęta to podróż do rozśpiewanego świata polskiej kinematografii. Piosenki Powróćmy jak za dawnych lat; Już nie zapomnisz mnie; Tylko we Lwowie; Baby, ach te baby; Umówiłem się z nią na dziewiątą odkrywają czar epoki, która odchodzi w zapomnienie, a której ostatnim bezcennym dokumentem są pełne humoru i wdzięku przedwojenne filmy. Hanka Ordonówna, Mira Zimińska-Sygietyńska, Tola Mankiewiczówna, Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza, Aleksander Żabczyński to aktorzy, dzięki którym powracamy do niezwykłego świata lat 30., kiedy królowały elegancja, dobre maniery i piosenka. Niech zatem w rytmie fokstrota, strugach szampana i mgiełce dymu z cygar blaski swej urody roztoczą najjaśniejsze gwiazdy międzywojennego filmu, łaskawie pozwalaj...

Patrycja Dołowy wydobywa – bo kopanie w takich wspomnieniach to ciężka praca – historie żydowskich matek, które by ratować swoje dzieci, stawały przed tragicznymi wyborami, przybranych matek, które nie zawsze potrafiły rozstać się z ocalonymi dziećmi, i dzieci, często już na zawsze rozdartych pomiędzy dwiema tożsamościami, dwiema rodzinami, między poczuciem winy, wdzięcznością i żalem. Fanni podała cyjanek swojemu synowi Jurkowi. Mama Biety, dziewczynki urodzonej w warszawskim getcie, uśpiła ją luminalem, umieściła w drewnianej skrzynce i w ten sposób przemyciła na aryjską stronę. Do skrzynki włożyła jeszcze srebrną łyżeczkę z wygrawerowanym imieniem i datą urodzin. Inna matka w czasie likwidacji łódzkiego getta zażyła cyjanek, a córkę wyrz...

W jaki sposób urna z prochami matki wpłynie na życie wziętego scenarzysty? Czy angielski kucharz, zagorzały fan legendarnej grupy A B C, aby nie przesadził ze stekami? Co ma do powiedzenia pewien Chińczyk, którego zmorą jest litera R? Dlaczego Arab z Polakiem przespali upadek muru berlińskiego? Z jakiego powodu słowo "alibi" staje się imieniem żeńskim? Na te i na inne pytania odpowie Hubert Klimko-Dobrzaniecki w swoim najnowszym zbiorze opowiadań. Śmiertelnie poważnym i śmiertelnie śmiesznym.

Niecenzurowana opowieść o początkach III RP. Niewygodna prawda o negocjacjach z udziałem Kościoła przy Okrągłym Stole. Kulisy werbowania księży przez esbecję. „Most”, największa operacja w historii światowych służb specjalnych, w relacji dowódcy – Jerzego Dziewulskiego. Sekrety ochrony najważniejszych osób w naszym państwie i najważniejszych osób na świecie. Noc teczek z 4 na 5 czerwca 1992 roku w polskim Sejmie. Prawda o Anastazji P. i seksaferach w polityce. Największa afera szpiegowska III RP. Szokująca opowieść, po której przyznasz, że naprawdę mało wiedziałeś o Polsce po 1989 roku. „Opisuję to, co wywarło na mnie największe wrażenie. Ot, gliniarz, pierwszy w historii Polski, dostaje się do parlamentu i widzi świat polityki od środka,...

Nie mam zaufania do klasyfikacji rozgraniczającej epoki, czasy, ludzi. Zakłamania było pełno i w poprzednich okresach, i taktycznych, i legendarnych, i podłych, i pięknych. Jak słowa Kościuszki czy ks. Poniatowskiego skaczącego do Elstery… W realiach wojen sienkiewiczowskich… i w niezliczonych innych apologetykach i propagandach, jeżeli już o nasze i nie nasze minione czasy chodzi. Nie ma sztywnych przedziałów. Jedno zazębia się i przechodzi w drugie. Zwróćmy uwagę, że największe w dziejach skomasowanie łgarstwa, nie po roku 1945, lecz po raz pierwszy 5 maja 1912 nazwane zostało w Petersburgu Prawdą, a światu całemu wtarte w oczy, już bez przerwy, od 27 października 1917. Tyle że od 23 września 1945 nagrodzone orderem Lenina. Nie ma więc tu żadnych barier...

„Jakub Michalczenia ma znakomity zmysł obserwacji, co dla prozaika realisty jest ogromnie istotne. Świat, który opisuje, jest prawdziwy i wiarygodny, czytelnik nie ma wątpliwości, że to wszystko prawda, że tacy ludzie istnieją i takie jest ich życie” – Kazimierz Orłoś. „To nie wschodniopruskie Korschen i nie PRL-owskie Korsze – węzeł kolejowy zatrudniający 1500 osób – tylko swojskie Korszakowo – realna forma bytu mazurskiego miasteczka w rzeczywistości nowego tysiąclecia. Już nie transformacyjnej, bo ta przeszła w takim pędzie, że nie pozwoliła nikomu na aktywny udział; wykpiła też tych, którzy mieli chwilowe złudzenie sprawczości. To post-transformacja, gdzie dzieci zbyt szybko wyrastają, a dorośli masowo dziecinnieją. Gdzie wszystko jest śm...

Osobistość i Osobliwość. Fascynująca opowieść o twórcy Pamiętnika z powstania warszawskiego. Nie pasował do żadnej formacji – ani poetyckiej, ani politycznej. Nie czytał gazet ani nie słuchał radia. Nie żył sam, choć był samotnikiem. Solista w zespole. Podglądał, podsłuchiwał, czerpał z cudzej sztuki, ale tworzył wyjątkowo. Outsider i everyman. Piewca zwyczajności, który teatralizował rzeczywistość. Artysta, który stapiał się ze swoim pisaniem, aż w końcu się w nim rozpłynął. Tadeusz Sobolewski stworzył osobistą opowieść o jednym z najoryginalniejszych twórców XX wieku - Mironie Białoszewskim. Miał to szczęście, że należał do legendarnego "pomocnego kolektywu". Był jednym z pierwszych odbiorców jego dzieł, niemal kimś z rodziny. Dla...