Z drugiej strony rzeczy. Polski dizajn po roku 1989

Moda na vintage nie przemija. Tylko rzetelna wiedza o przeszłości może pomóc zrozumieć wartość współczesnego dizajnu i nadchodzących trendów we wzornictwie. To poradnik nie tylko dla wytrawnych kolekcjonerów, ale dla wszystkich miłośników dobrego dizajnu. Lekko napisany, bogato ilustrowany, z praktycznymi poradami i wskazówkami. Zawiera informacje dla tych, którzy polują na rynkach staroci, i dla tych, którzy dopiero planują zacząć kolekcjonowanie pięknych przedmiotów użytkowych. „Zacznij kochać dizajn, ale kochaj mądrze. Kolekcjonowanie to namiętność, ta jednak potrafi być ślepa. A zatem szukaj – ale wiedz, gdzie warto. Szperaj – ale pamiętaj, czego chcesz. Pozwól się zaskakiwać – ale nie oszukiwać. Jak trzeba, szarpnij się na przedmiot twojego pożądania – ale nie szastaj pieniędzmi. Pasja kolekcjonerska – przynajmniej na początku – potrzebuje przewodnika. I taki przewodnik urzeczonym polskim dizajnem sprzed pół wieku ofiaruje jego najlepsza znawczyni – Beata Bochińska”. – Maria Poprzęcka, historyk sztuki „Beata pisze o kolekcjonowaniu dizajnu tak, jak wytrawny detektyw opowiada o rozwikływaniu najbardziej skomplikowanej zagadki. Z każdym kolejnym zdaniem rosła moja ciekawość, jaki będzie następny krok w tej historii. I mimo że nie jestem wyspecjalizowanym kolekcjonerem dizajnu, lubię kolekcjonować wrażenia. A tych dostarczają i książka, i fotografie, a przede wszystkim pobudzona nimi wyobraźnia!”. – Iza Łopuch, producentka HBO „Polski dizajn lat 50. i 60. XX wieku czaruje mnie od dawna. To piękne przedmioty z duszą i kocham poznawać ich historie. Temat przez lata był pomijany przez znawców. Zmieniła to Beata Bochińska, gdy założyła stronę na Facebooku. Szybko wprowadziła wzornictwo z tamtych lat w XXI wiek, połączyła epoki i zainspirowała wielu ludzi. Na tę książkę miałam przygotowane miejsce na półce!”. – Katarzyna Wrzalik, czytelniczka fan page’a Bochińska Design „Drogę do dobrego kolekcjonerstwa kreśli „systematyzacja materiału, rozpoznanie oryginalności oraz kontekstualizacja obiektów”. Jednym słowem: wreszcie wiemy, co mamy… i wiemy, co z tym robić. Zacznij kochać dizajn to przewodnik par excellence!”. – Paulina Kolczyńska, doradca, rzeczoznawca sztuki XX wieku, członek Związku Rzeczoznawców Amerykańskich

To pozycja, którą każdy miłośnik designu i kolekcjoner ceramiki powinien mieć! Design przełomu dekad lat 50. i 60. XX wieku reklamowano często jako „new look”. Ten wpadający w ucho zwrot stał się hasłem wywoławczym debiutanckiej kolekcji Christiana Diora, do Polski zaś nowe trendy dotarły na krótko przed polityczną „odwilżą” 1956 roku. Niezwykłą rolę w propagowaniu „nowoczesności” i pojęcia „dobrego wzoru” odegrał założony przez Wandę Telakowską Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Ceramiczny design lat 50. i 60. w Polsce to jednak nie tylko projekty powstające w pracowniach Zakładu Ceramiki i Szkła IWP – to ciekawa i dotąd rzadko prezentowana oferta polskich wytwórni porcelany, porcelitu i fajansu. W tej bogato ilustrowanej książce (ponad 200 kolorowych fotografii) znajdują się informacje o historycznych kontekstach rozwoju europejskiego i polskiego wzornictwa i animatorskiej roli IWP. Są też historie i dokonania poszczególnych ośrodków (fabryk w Wałbrzychu, Jaworzynie Śląskiej, Chodzieży, Ćmielowie, Pruszkowie, Tułowicach, Bogucicach, Włocławku, Mirostowicach), wytwórni prywatnych (Steatyt) i zakładów związanych z Cepelią (Kadyny, Bolesławiec, Włocławek, Łysa Góra). Książkę wzbogacają zapisy rozmów z projektantami, wykaz projektów rzeźby figuralnej i biogramy artystów. Barbara Banaś, dr historii sztuki, kustosz Działu Ceramiki i Szkła Współczesnego Muzeum Narodowego we Wrocławiu, adiunkt w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Wrocławskiego; zajmuje się zagadnieniami rzemiosła artystycznego XX wieku i współczesnego designu. Współautorka publikacji poświęconych historii polskiego wzornictwa m.in.: Rzeczy Pospolite. Polskie wyroby 1899–1999 (2001), Poradnik polskiego kolekcjonera (2003), Out of Ordinary (2011); autorka monografii: Krystyna Cybińska (2008), Zbigniew Horbowy (2009), Secesja wrocławska (wspólnie z fotografem Leszkiem Szurkowskim, 2009).

100 lat polskiego dizajnu, 100 projektów, 100 niezwykłych historii, 100 ilustracji. Młodszy czytelnik odkryje, jak wyglądał świat rodziców i dziadków, kto wpadł na pomysł Ptasiego Mleczka i kiedy zaprojektowano jacht Omega, co przetrwało próbę czasu i towarzyszy nam do dziś, a co jest już tylko w muzeach. Dorosły czytelnik odnajdzie w tej książce wspomnienia z młodości: wystane w kolejce relaksy, zapach sklepu Pewex, prywatki z gramofonem bambino i wycieczki na rowerze Wigry. Wśród prezentowanych projektów, obok mebli, szkła czy porcelany, czyli przedmiotów powszechnie kojarzonych z dizajnem, znalazły się rzeczy mniej oczywiste: kroje liter, loga, dziecięce zabawki. Prezentowane są zarówno projekty współczesne jak i te, które zdążyły zyskać miano klasyki. Unikaty, ocierające się o jednostkowe dzieła sztuki; prototypy, które nigdy nie weszły do masowej produkcji; ale też rzeczy bardzo popularne, których przez ostatnie 100 lat na co dzień używali Polacy. W książce przeszłość łączy się z teraźniejszością, pokazując dorobek polskiego wzornictwa przez osiągnięcia współczesnej polskiej grafiki. 100 dzieł polskich projektantów zinterpretowanych jest przez 25 polskich ilustratorów – doświadczonych mistrzów polskiej szkoły ilustracji, ilustratorów młodego i średniego pokolenia zdobywających dziś na całym świecie nagrody i całkiem młodych, którzy właśnie ukończyli studia. Ilustracje: Jacek Ambrożewski, Edgar Bąk, Maciek Blaźniak, Katarzyna Bogucka, Ada Buchholc, Iwona Chmielewska, Robert Czajka, Agata Dudek, Emilia Dziubak, Małgorzata Gurowska, Monika Hanulak, Marta Ignerska, Tymek Jezierski, Paweł Jońca, Agata Królak, Grażka Lange, Piotr Młodożeniec, Patryk Mogilnicki, Anna Niemierko, Ola Niepsuj, Marianna Oklejak, Paweł Pawlak, Dawid Ryski, Marianna Sztyma, Ola Woldańska-Płocińska. Ilustracje zawarte w publikacji są częścią wystawy „Elementarz polskiego dizajnu”, której towarzyszą warsztaty i spotkania promujące historię oraz teraźniejszość polskiego wzornictwa, a także współczesną polską grafikę książkową. Premierowa odsłona wystawy miała miejsce podczas Gdynia Design Days 2017, a jej kolejne prezentacje, organizowane przez Instytut Adama Mickiewicza, odbędą się w różnych miastach Europy w ramach międzynarodowego programu kulturalnego towarzyszącego setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości – POLSKA 100.

Z ilustracjami Joanny Grochockiej. Pomysł był prosty: zapytać ludzi związanych zawodowo z dizajnem i projektowaniem wnętrz o wygląd polskich domów, o to, jak mieszkaliśmy kiedyś, jak mieszkamy dziś, jak zmieniają się nasze gusta i o czym marzymy. Byłam też ciekawa, czy zainteresowania i pasje moich rozmówców wynikają z atmosfery ich rodzinnych domów oraz do jakiego stopnia ich własne domy są uzewnętrznieniem ich charakterów, potrzeb i poglądów. Chciałam się dowiedzieć, jak mieszkają ludzie, których projekty – meble, szkło, porcelana, tkaniny – trafiają do wielu polskich mieszkań. Od strony materialnej domu przeszliśmy więc do historii z dzieciństwa, rodzinnych opowieści, bo dom to przecież znacznie więcej niż cztery ściany umeblowane w takim czy innym stylu, to wspomnienia, emocje, ambicje i pragnienia. Refleksje nad domem zataczały więc coraz szersze kręgi – obejmowały kwestie obyczaju, języka, kultury, mody, urody życia, poszukiwania wzorców i mentalności Polaków. Z tych bardzo osobistych opowieści wyłaniają się historia polskiego dizajnu i historia projektowania mieszkań, uzupełnione rozmowami z historykiem sztuki i socjologiem. Termin „dom polski” okazał się bardzo pojemny, rozciągnął się na kraj, miasto, krajobraz, błękit nieba i zapach śliwek – Małgorzata Czyńska. Rozmówcy: Tomasz Augustyniak, Beata Bochińska, Marek Cecuła, Basia Dereń-Marzec, Danuta Duszniak, Maja Ganszyniec, Zbigniew Horbowy, Marek Krajewski, Teresa Kruszewska, Boris Kudlička, Hanna Rechowicz, współtwórczynie programu „Standard”, Piotr Voelkel, Oskar Zięta.

Jak żyło się w czasach, gdy w sklepach brakowało wszystkiego, a do kawalerek, zamieszkałych przez całe rodziny, kupowało się na raty komplety mebli, którymi można by obdzielić kilka mieszkań? W czasach, gdy co drugie mieszkanie wyglądało identycznie i można było się pomylić, czy jest się u siebie, czy w gościach? Albo który polski projektant grał w filmie, co tworzono w oparach alkoholu, kto wiódł prym w „Biurze Niewyżytych Erotycznie Panien” i czyje ciepłe majtki uratowały polskie wzornictwo? Chociaż popularność wzornictwa od kilku lat przybiera na sile, wciąż trudno zdobyć informacje na temat jego twórców. Niektóre nazwiska pozostaną na zawsze tajemnicą, wiele jest jednak takich, które ustrzegły się przed anonimowością i o nich dzisiaj warto mówić. Jak choćby o Wandzie Telakowskiej, organizatorce powojennego polskiego wzornictwa, założycielce Instytutu Wzornictwa. Przemysłowego. To opowieść o tym, w jakich okolicznościach powstawały meble, szkło, ceramika, tkaniny, oświetlenie dostępne – czy raczej wiecznie niedostępne – w polskich sklepach po 1945 roku, ale także o tym, kto tworzył te, które nigdy nie trafiły na sklepowe półki. Wciągająca historia, przywołująca filmy, w których grają ikony designu, i mówiąca o wydarzeniach, bez których wiele wspaniałych obiektów nigdy by nie powstało. Katarzyna Jasiołek (ur. 1982) – absolwentka Filologii Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Pisała o nowych technologiach do „Komputer Świata” i na potrzeby innych projektów RASP, a wcześniej także o mediach do „Pressu”, o technologii od strony biznesowej. Obecnie regularnie pisze do tytułu branżowego „Szkło i Ceramika”, pisuje katalogi, których tematyką jest design i wzornictwo. Prowadzi blog Heliotrop (heliotropvintage.pl) o wydarzeniach związanych z wzornictwem, architekturą, fotografią, modą, a także pod marką bloga – podcast, do którego zaprasza twórców, rzemieślników, kolekcjonerów i inne osoby związane z designem. Pisze książki o wzornictwie.

Design trudno zdefiniować, choć wszyscy jesteśmy jego konsumentami, od samochodów, którymi jeździmy, i produktów, które kupujemy, po grafikę użytkową w naszym otoczeniu. Historia designu stanowi fascynujący przewodnik ukazujący wyrafinowane starania producentów, którzy kuszą nas wysoką funkcjonalnością i imponującym wyglądem swoich produktów, a także trudną do zdefiniowania obietnicą nowoczesności. Ta napisana przez międzynarodowy zespół ekspertów, w tym projektantów i krytyków, książka opisuje style projektowe w kontekście zmian kulturowych i społecznych, zawiera ilustrowane linie czasu, które definiują najważniejsze wydarzenia oraz inspiracje. Przedstawia projektantów, którzy najlepiej reprezentują swoje czasy, dokładnie analizując, dlaczego właśnie ich projekty wyróżniają się na tle innych. Książka dostarcza informacje potrzebne każdemu do odkodowania świata materialnego. Najczęściej, o czym świadczy wiele zaprezentowanych tu ważnych przykładów, jego rezultatem są produkty, które można kupić i sprzedać ? i w końcu, jeśli zostaną uświęcone krytyczną aprobatą, umieścić w kolekcjach muzealnych. Design może prowadzić również do czegoś tak amorficznego jak internet, który kształtuje każdy aspekt nowoczesnego życia i komunikacji, choć pozostaje niematerialny. Przez całą historię designu rozgrywane było, raz za razem od nowa, fundamentalne napięcie między stylistyczną ekspresyjnością a redukcjonizmem, między funkcją a formą. Ale design nie jest jedynie nośnikiem zmian gustu. Będąc sposobem wyobrażania, zarówno definiuje, jak i antycypuje nasze potrzeby i jako taki jest wyrazem i komercji, i kultury. Ściśle związany z technologią, zapewnia estetyczne rozwiązania w materialnej formie.

This ambitious and fascinating book traces the history of fashion in every part of the world, from Greco-Roman woven-cloth clothing and the silk court dress of the Chinese Tang dynasty to contemporary sportswear designers and Japanese street culture. Organized chronologically, the book traces the evolution of fashion period by period and trend by trend, while detailed timelines provide historical and cultural context. Fashion: The Whole Story is indispensable for everyone who loves the line of a superb suit or knows the joy of wearing a great pair of shoes.

Książka ta uczy podstaw ilustrowania mody. Możesz dowiedzieć się jak rysować postać w różnych pozach, jak dokładnie ukazać tkaninę, wzory i fałdy na ubraniu, jak ilustrować światło i cień, faktury różnych materiałów i dodatki. Znajdziesz tu także szczegółowe wskazówki dotyczące technik wykonywania ilustracji: akwareli, kredek świecowych, pasteli i markerów.

Oto książka dla wszystkich zainteresowanych historią mody, chcących nauczyć się rozpoznawania niepowtarzalnego stylu wielkich kreatorów, którzy wpłynęli na nasz sposób ubierania się. Autorki, dziennikarka modowa Maud Gabrielson i stylistka Alix de Moussac, odkrywają przed czytelnikami kulisy projektowania strojów i tworzenia oryginalnych stylizacji. Ich porady pomogą każdemu wypracować własny sposób dobierania strojów i uniknąć modowych błędów.

400 lat temu uważano, że kobiety nie powinny nosić okularów. W XVII wieku buty na obcasie były symbolem męskości. Jeszcze 150 lat temu strój kąpielowy zakrywał niemal całe kobiece ciało. Historia mody to suma małych rewolucji. Niektóre elementy mody towarzyszą ludzkości od tysięcy lat. Inne pojawiły się zadziwiająco niedawno. Część z nich kompletnie zmieniła swój wygląd lub przeznaczenie. Bez wielu nie umiemy sobie wyobrazić swojej garderoby i kreowania własnego stylu. Karolina Żebrowska prześledziła historie przełomowych rewolucji w modzie. Przedstawia nam buntowników, którzy mieli odwagę łamać obowiązujące kanony i wyznaczać nowe trendy. Pokazuje najstarsze wynalazki i nowoczesne akcesoria, które tworzą współczesną modę.

Najpierw włamano się do jej mieszkania Złodzieje nie tylko ukradli pieniądze, biżuterię czy cenne dokumenty, lecz również sprofanowali najcenniejszą pamiątkę po mężu – galowy mundur. Policja zabiera się do śledztwa jak pies do jeża, chociaż ślepy wpadłby na to, że wszystkie tropy prowadzą do sąsiada z góry, faceta bez nogi. Nie ma mowy, tego munduru mu nie przepuści. Postanawia policzyć się z nim sama. Okazuje się jednak, że facet bez nogi został zamordowany, a ona sama jest pierwszą podejrzaną. Nie pozostaje jej nic innego, jak chwycić rączkę wiernego wózka zakupowego i rozpocząć własne śledztwo. Warszawskie bandziory, strzeżcie się! Nadchodzi Zofia Wilkońska, postrach klubów seniora!

Stanisław Lem – pisarz, myśliciel, futurolog. Jego książki zostały przetłumaczone na ponad 40 języków. Maestrią kreowania odległych światów zaskakuje i zadziwia kolejne pokolenia czytelników. Kongres futurologiczny, którego narratorem i bohaterem jest znany doskonale czytelnikom Lema – choćby z Wizji lokalnej, Pokoju na Ziemi i Dzienników gwiazdowych – Ijon Tichy, przedstawia antyutopijną wizję społeczeństwa przyszłości. Futurologiczny koszmar ukazany został w obrazie świata, którego materialną i duchową nędzę maskują halucynacje wywołane działaniem środków chemicznych. Środki te, rozpylone w powietrzu, sprawiają, że postrzegana „rzeczywistość” jawi się mieszkańcom owego świata w postaci sielankowych projekcji ich marzeń i pragnień. Lem posłużył się tu po mistrzowsku alegorycznym chwytem, którego sens – po dwudziestowiecznych doświadczeniach totalitarnej propagandy i masowych eksperymentów socjotechnicznych – nie wymaga szczególnych objaśnień.