Wojna iracko-irańska. Tom II. Lata 1985-1988

Wojna iracko-irańska była jednym z najdłuższych konfliktów zbrojnych, jakie miały miejsce w XX wieku. Rozpoczęła się jesienią 1980, a zakończyła latem 1988 roku, trwała więc bez mała osiem lat. Pomimo tego jej przebieg jest w zasadzie nieznany czytelnikom w naszym kraju. Oczywiście także w Polsce ukazały się książki na jej temat, przy czym za najbardziej wartościową uznałbym publikację Jerzego Biziewskiego Irak–Iran 1980–1988, dotyczyły one jednak – wyjąwszy cytowaną wyżej pracę – głównie pierwszego okresu konfliktu. Ich autorzy skupiali się na historii obu zwaśnionych krajów, reperkusjach politycznych i gospodarczych wojny, mniej miejsca poświęcając działaniom stricte militarnym. Pisząc niniejsze opracowanie, starałem się nie pominąć ża...

26 (16) lipca 1662 roku wojska państwa moskiewskiego odniosły największe zwycięstwo w wojnie rosyjsko-polskiej toczącej się w latach 1654–1667, zarówno pod względem liczby walczących po obu stronach, jak i strat strony, która poniosła porażkę. W bitwie pod Kaniowem przeciwnik stracił 8 tysięcy zabitych, wziętych do niewoli i tych, którzy utonęli w Dnieprze. Jako trofea zwycięzcy otrzymali 117 chorągwi, 22 działa i cały obóz pokonanych. Paradoks polega na tym, że ta bitwa jest prawie nieznana historykom. Co więcej, starano się zapomnieć o zwycięstwie wojsk rosyjskich i lojalnych wobec cara Kozaków z lewego brzegu Dniepru, wkrótce po zakończeniu wojny z Rzeczpospolitą. Przyczyna takiej sytuacji dotyczącej wiktorii pod Kaniowem jest dość prosta – główn...

Dzieło życia Jacka Komudy, znanego popularyzatora historii i autora kilkudziesięciu bestsellerów książkowych. Tym razem pisarz wziął na warsztat wojska I Rzeczypospolitej. Na temat powstań kozackich napisano bardzo wiele prac naukowych, rozwikłano wiele problemów politycznych, gospodarczych i społecznych, nie mamy jednak pełnego obrazu jak wyglądała wojskowość kozacka. Sztuka wojenna Kozaków Zaporoskich w latach 1591–1638 jest – o dziwo – pierwszą rozprawą omawiającą kozacką ars militaris. Piechota zaporoska, jej uzbrojenie i sposób walki Tabory wojsk kozackich Sztuka walki jazdy kozaków zaporoskich Fortyfikacje polowe – wykorzystanie terenu w procesie bezpośredniego prowadzenia operacji militarnych. Jacek Komuda udowodnia, że wiedza historyczna może by...

W wiekach, które nastąpiły po upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 476 roku, pojęcie „Italia” pozostało pojęciem czysto historycznym i geograficznym. Pozbawiony jedności politycznej Półwysep Apeniński, wraz z przyległymi wyspami Sycylią, Sardynią i Korsyką, był skomplikowaną mozaiką małych księstw, signorii i republik. Tylko południowa część półwyspu – Mezzogiorno – została zjednoczona w politycznych granicach Królestwa Neapolu, począwszy od podboju normańskiego w XI wieku. Reszta Italii była rządzona przez książąt, margrabiów, panów (signorów) lub władze republiki. Wszystkie te państwa miały swoją własną historię stosunków z sąsiadami, własne struktury polityczne i własne ogniska wewnętrznych napięć. Interweniowanie w sprawy wł...

Pierwsza wojna rzymsko-pontyjska, zwana także I wojną mitrydatejską (ok. 89-85 p.n.e.) to jeden z ostatnich etapów podboju hellenistycznego świata przez Rzym. Zwykle jest on postrzegany jedynie jako mało istotny epizod z dziejów Republiki, jednak w rzeczywistości, stawką tego konfliktu były losy śródziemnomorskiego świata. Zwycięstwo Rzymu wcale nie było oczywiste i gdyby nie niewątpliwy geniusz militarny Sulli, losy starożytnego świata mogłyby się potoczyć zupełnie inaczej. W pracy omówiono okoliczności tego konfliktu, a także przybliżono dzieje i wojskowość Pontu, porzucając przy tym, tradycyjnie przyjęty, jednostronnie rzymski punkt widzenia.

W pierwszą niedzielę grudnia 1941 roku flotylla japońskich samolotów pojawiła się niespodziewanie nad Pearl Harbor i zadała miażdżący cios amerykańskiej Flocie Pacyfiku. Sześć miesięcy później, w bitwie morskiej stoczonej na północ od maleńkiego atolu Midway, w otchłań oceanu posłane zostały cztery cesarskie lotniskowce. Był to cios, który położył kres ofensywnym zdolnościom japońskich sił morskich. Pacyfik. Próba ognia to pełna dramatyzmu opowieść oparta w przeważającym stopniu na źródłach, w tym na relacjach uczestników wydarzeń, którzy na własne oczy widzieli bohaterstwo i poświęcenie po obu stronach pola walki. Książka z rozmachem przedstawia ciężkie pierwsze miesiące wojny na Pacyfiku, w trakcie których US Navy otrząsnęła się z n...

PRESTIŻOWE NAGRODY DLA NAJLEPSZEJ KSIŻKI ROKU: GILDER LEHRMAN PRIZE FOR MILITARY HISTORY (2020) ORAZ DISTINGUISHED BOOK AWARD (2021) SOCIETY FOR MILITARY HISTORY Mistrzowsko wykorzystując materiał źródłowy w kilku językach, profesor Mikaberidze stworzył imponujące rozmachem dzieło opisujące wojny, które zaczęły się w czasie rewolucji francuskiej i trwały do klęski Napoleona w 1815 roku. Początkowo toczone we własnej obronie, pod wpływem Bonapartego stały się narzędziem budowy globalnego imperium. Równolegle z walkami w Europie mocarstwa rywalizowały o hegemonię w obu Amerykach, Afryce, Azji i na Bliskim Wschodzie. W okresie między reformacją a wybuchem pierwszej wojny światowej to właśnie wojny napoleońskie były wydarzeniem, które w największym stopniu o...

Czy mogliśmy wygrać to starcie? Dlaczego Polska nie zwyciężyła z Rosją w konflikcie 1830–1831? Nie wszystkie polskie powstania były straceńczym aktem desperacji bez szans na powodzenie. Powstanie listopadowe okazało się najlepiej przygotowanym starciem z zaborcą. Polacy mieli w ręku wiele atutów – świetnie wyszkoloną armię, doświadczonych w boju dowódców i rozbudzony romantyczną poezją, gotowy do poświęceń naród. Dlaczego się nie udało? Sławomir Leśniewski z powodzeniem mierzył się już z wielkimi polskimi mitami. Pisał o legendzie napoleońskiej, postaciach Jana III Sobieskiego i Bohdana Chmielnickiego, dynastii Piastów i Krzyżakach. Wartka narracja i wyśmienity styl pisarza niczym w powieści historycznej wciągają czytelnika w wir opisywanych wyd...

Debiutancka książka Kacpra Jana Gęsiora opowiada o udziale amerykańskiej 1. Dywizji Piechoty Morskiej w walkach o Guadalcanal, jednej z najważniejszych kampanii II wojny światowej w obszarze Pacyfiku, trwającej od sierpnia 1942 r. do lutego 1943 r. Marines służący pod dowództwem gen. maj. Alexandra A. Vandegrifta toczyli boje w najtrudniejszym okresie zmagań o „piekielną wyspę”. Opierając się na źródłach archiwalnych, narracjach osobistych oraz literaturze tematu, autor przedstawił w kompleksowy sposób działania 1. Dywizji Piechoty Morskiej. Wykorzystał w swojej pracy wspomnienia zarówno szeregowych marines, jak i ich dowódców, dzięki czemu możemy śledzić walkę w tym „tropikalnym piekle” z różnych punktów widzenia. To właśnie na tej wyspie narodz...

W chwili najgorętszego wiru bojowego z tej strony nie próżnował Tarnowski, lecz cały huf walny i część posiłkowych chorągwi do nowego wypuścił natarcia bramą wschodnią. Z nie mniejszą gwałtownością przyszło i tu do spotkania. Zawrzała zatem walka po obu stronach obozu z chwiejnym na razie szczęściem. Równocześnie Staszkowski nie tracąc czasu wysunął kilka wozów w południowym rzędzie, umieścił w otworze działa i celnymi strzałami nie przestawał razić środka wołoskich hufców. Wsparło go kilkaset piechoty, która wypadłszy tędy, z rusznic gęsty na nie wypuściła ogień. W ten sposób zawiązał się bój na wszystkich trzech bokach obozu coraz oporczywszy, coraz krwawszy. Hetman śledząc bacznie walczących, słał im jedną rotę za drugą na pomo...

W roku 1991 nastąpił ostateczny rozpad drugiej Jugosławii. Oznaczało to początek trwającego niemal dekadę ciągu wojen, konfliktów zbrojnych, czystek etnicznych i zewnętrznych interwencji, które do dnia dzisiejszego kształtują rzeczywistość obszaru pojugosłowiańskiego. W pracy omówiono jeden z epizodów owego dramatycznego czasu – działania zbrojne prowadzone na przełomie lat 1991–1992 w Dalmacji kontynentalnej i na jej wodach archipelagowych. Ponieważ jest to zagadnienie słabo w Polsce rozpoznane lub prezentowane silnie stereotypowo, autor omówił w sposób szerszy okoliczności, które determinowały przebieg wydarzeń politycznych i działań zbrojnych. Owe obszerne wprowadzenie obejmuje: rys chorwackiej tradycji narodowo-państwowej, w tym próby tworzenia mar...

Rosja kończyła wojny na frontach wewnętrznych, zwalniając w ten sposób swe siły do walki z Polską. Nader słaby z początkiem 1920 roku front przeciw polski (cztery do pięciu dywizji) był zasilany stale w miarę stopniowej likwidacji innych nieprzyjaciół. Już w połowie marca liczył on szesnaście dywizji piechoty i dwie dywizje jazdy w sile około 89000 bagnetów i szabel. Jednocześnie wprowadzono w początkach marca nowy podział organizacyjny frontu. Front na północ od Polesia (do rejonu Szaciłek) podlegał, jak dotychczas, „dowódcy frontu zachodniego”. Natomiast na południe od Prypeci stojącą XII armię i XIV armię, która główną siłą stała wzdłuż granicy rumuńskiej, podporządkowano „dowódcy frontu południowo-zachodniego”, któremu również po...

Na początek wieku XIX wAmeryce Południowej duży wpływ wywarł kryzys, który dotknął stare potęgi kolonialne – Portugalię iHiszpanię. Wojny epoki napoleońskiej, które ogarnęły Europę, doprowadziły do upadku znaczenia tych dwóch państw, aidee wolności szerzone przez rewolucyjną Francję znalazły naśladowców wNowym Świecie. Już w1804 roku niepodległość, po ciężkich walkach zwojskami przysłanymi zmetropolii, ogłosiła francuska kolonia Haiti. Wlatach 20. XIX wieku wAmeryce Południowej iŚrodkowej doszli do głosu zwolennicy niepodległości kolonii. Pierwsze powstanie kolonistów, które zaczęło się w1810 roku, zostało po sześciu latach walk stłumione przez wojska hiszpańskie, ale raz posiane ziarno niepodległości nie dało się całkowicie wyplenić...

Wojny toczone przez Irak z międzynarodową koalicją doczekały się wielu cennych publikacji. W przeciwieństwie jednak do innych prac, autor niniejszej książki postrzega działania zbrojne jakie miały miejsce w latach 1990-2003 jako ciąg zdarzeń przyczynowo-skutkowych wymierzonych w Irak i rządzącego nim Saddama Husajna. W książce oddanej w Państwa ręce autor szczegółowo analizuje przyczyny irackiej inwazji na Kuwejt, przebieg operacji znanej powszechnie pod nazwą Pustynna Burza i działania przeciwko Irakowi w latach 1992-2003. Czytelnik otrzymuje więc kompleksowy opis konfliktu jaki miał miejsce na przełomie XX i XXI w strategicznym rejonie Zatoki Perskiej.

Wojna iracko-irańska była jednym z najdłuższych konfliktów zbrojnych, jakie miały miejsce w XX wieku. Rozpoczęła się jesienią 1980, a zakończyła latem 1988 roku, trwała więc bez mała osiem lat. Pomimo tego jej przebieg jest w zasadzie nieznany czytelnikom w naszym kraju. Oczywiście także w Polsce ukazały się książki na jej temat, przy czym za najbardziej wartościową uznałbym publikację Jerzego Biziewskiego Irak–Iran 1980–1988, dotyczyły one jednak – wyjąwszy cytowaną wyżej pracę – głównie pierwszego okresu konfliktu. Ich autorzy skupiali się na historii obu zwaśnionych krajów, reperkusjach politycznych i gospodarczych wojny, mniej miejsca poświęcając działaniom stricte militarnym. Pisząc niniejsze opracowanie, starałem się nie pominąć ża...

Wojnę iracko-irańską rozpoczął w 1980 roku Irak, zakładając, że będzie to błyskawiczna konfrontacja. Iracka armia nie była jednak do niej przygotowana, gdyż jednostki wojskowe szkolono do działań na zupełnie innych frontach i przeciwko innym przeciwnikom. Irackie siły zbrojne nie posiadały wystarczającego do prowadzenia długich i intensywnych walk zabezpieczenia logistycznego - stosunkowo niewielkie były bowiem zapasy amunicji i części zamiennych. Cały plan wojny z Iranem, a właściwie, jak zakładano w Bagdadzie, akcji przeciwko Iranowi, opierał się na fałszywych przesłankach, mówiących o możliwości wewnętrznego rozpadu tego kraju i o słabości jego sił zbrojnych. Iracki wywiad, koncentrujący się na czynnikach politycznych, zupełnie nie zauważył wzm...

Począwszy od 18 marca 1865 roku, Paragwaj znajdował się w stanie wojny z dwoma największymi państwami Ameryki Południowej. 1 maja stało się jasne, że wojna będzie trwała aż do obalenia Lopeza. Ten ostatni był przekonany o ostatecznym zwycięstwie, ale przeczyła temu zwykła arytmetyka. Dlaczego zatem zdecydował się na rozpoczęcie wojny w tak fatalnym dla siebie momencie, kiedy jego armia nie zakończyła procesu przezbrajania w nowszą broń, a marynarka wojenna nie otrzymała zamówionych okrętów pancernych? Wydaje się, że prezydent Paragwaju nie wytrzymał nerwowo. Znany z popędliwości Lopez bał się, że Banda Oriental i – co za tym idzie – dorzecze La Plata wpadnie nieodwołalnie w ręce Brazylijczyków. Kiedy zaczęli oni inwazję na Urugwaj, Lopez wcale n...

Sukcesy marynarki indyjskiej nie uśpiły czujności jej dowództwa, które szczególnie obawiało się nowoczesnych pakistańskich okrętów podwodnych typu Daphne. Kiedy wieczorem 7 grudnia nasłuch namierzył transmisję radiową pochodzącą z pokładu okrętu podwodnego, natychmiast skierowano w rejon, skąd dochodziła, fregaty ZOP Kirpan i Khukri. Miały one odszukać i zniszczyć niebezpiecznego przeciwnika. Tymczasem to właśnie PNS Hangor o świcie 9 grudnia pierwszy dostrzegł wroga. Przez cały dzień okręt podwodny manewrował, usiłując zająć dogodną do przeprowadzenia ataku pozycję.