Teorie kształcenia w świecie cyfrowym

Monografia dotyczy przede wszystkim dwóch obszarów osób ze spektrum autyzmu podczas terapii muzycznej oraz muzykoterapii (jej sposobów oddziaływania, form pracy i jej znaczenia w procesie terapeutycznym osób ze spektrum autyzmu). Książka zawiera dość obszerny opis teoretyczny dotyczący autyzmu (przyczyny, teorie etiologiczne, kryteria diagnostyczne i objawy oraz muzykoterapia). Z kolei część badawcza opisuje sylwetkę ośmiorga wspaniałych i wyjątkowych dzieci. Przedstawia ich relację z muzyką i terapeutą. Bycie razem w doświadczeniach muzycznych, wielość wspólnie przeżytych sytuacji sprawiają, że książka przybiera formę wspólnej muzycznej podróży, opartej na budowaniu partnerstwa, komunikacji i rozumienia siebie nawzajem. Książka adresowana jest do badaczy, praktyków pedagogów, psychologów, terapeutów, zajmujących się osobami z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, muzykoterapeutów, arteterapeutów oraz rodziców czy opiekunów dzieci z autyzmem.

Niniejsza publikacja wpisuje się w obszar poszukiwań i uzupełnia rynek wydawniczy o pozycję pedagogiczną, która adresowana jest do wielu różnych podmiotów: nauczycieli, studentów i kandydatów na nauczycieli, wychowawców, opiekunów, pedagogów oraz wszystkich osób, które przygotowują się do zawodu terapeuty pedagogicznego lub chcą podjąć działania pomocowe wobec uczniów w ramach codziennej praktyki edukacyjno-wychowawczej. Szeroki zakres teoretyczny i praktyczny terapii pedagogicznej został świadomie ograniczony do wybranych zagadnień i połączony z kształtowaniem u Czytelnika postawy krytycznego myślenia i refleksyjności. Niniejsza książka powstała we współpracy dwóch autorek, których zainteresowania naukowe i długoletnia praktyka pedagogiczna koncentrują się wokół zagadnień związanych z pomocą psychopedagogiczną i wspomaganiem rozwoju dziecka – ucznia ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu w szkole i poradni psychologiczno-pedagogicznej. Autorki mają nadzieję, że Terapia pedagogiczna w teorii i działaniu. Wybrane zagadnienia stanowić będzie źródło informacji i kształtowania umiejętności i postaw terapeutycznych, jak też namysłu nad codziennością terapeutyczną. Szczególnie pomocna może być krótka refleksja nad proponowanymi zagadnieniami po każdym rozdziale i zamieszczony tam wykaz literatury tematycznej. Niniejsza publikacja jest poszerzoną i zmienioną wersją pozycji autorek z roku 2015 Terapia pedagogiczna w zarysie. Teoria, praktyka, refleksja. Struktura książki obejmuje dziewięć rozdziałów. Rozdział pierwszy jest wprowadzeniem czytelnika w obszar zagadnień związanych z terapią pedagogiczną, w którym podejmowane są próby wyjaśnienia podstawowych terminów i ich różnicowania, lokowania terapii w obszarze pedagogiki oraz pokazania relacji między terapią a wychowaniem. W tej części publikacji zdefiniowano terapię pedagogiczną w odniesieniu do pracy nauczyciela, a także zawarto przegląd opracowań z zakresu podjętej problematyki w ujęciu chronologicznym. Rozdział drugi poświęcony jest charakterystyce trudności w uczeniu się rozumianych jako przedmiot oddziaływań terapeuty. Autorki ukazują szerokie spektrum ich definiowania i rozumienia, porządkują znaczenie i stosowanie pojęć tematycznych, ze szczególnym wyjaśnieniem specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu. W tym miejscu podjęto analizę trudności w zachowaniu współwystępujących z dysleksją rozwojową, np. ADHD. Związek między problemami w uczeniu się a tymi zachowaniami wskazuje potrzebę podejmowania kompleksowych, holistycznych działań terapeutycznych, w których łączą się i przenikają cztery tory działań: psychoterapeutyczny, psychokorekcyjny, psychodydaktyczny i ogólnorozwojowy. Skuteczność tego rodzaju pracy jest możliwa pod warunkiem współdziałania nauczyciela terapeuty z rodzicami ucznia, o czym traktuje jeden z podrozdziałów...

Monografia, którą przekazuję do rąk czytelników, powstała w wyniku moich wieloletnich badań, a także bogatych doświadczeń pedagogicznych i psychoterapeutycznych, obejmujących zjawisko, które od bodaj siedmiu czy ośmiu dekad literatura przedmiotu (licząca obecnie setki, jeśli nie tysiące, opracowań krytycznych czy przeglądowych) opatruje zbiorczym terminem „stres”. W badaniach empirycznych zagadnienie stresu w profesji nauczyciela oraz czynników, które go warunkują, zaczęto podejmować dopiero w latach 70. XX wieku. Wtedy okazało się, że jedna trzecia nauczycieli przeżywa stres w związku ze swoją pracą, w kolejnych zaś latach skupiono się na ich konkretnych problemach. Tematem monografii jest związek między zasobami a wypaleniem, będącym pochodną stresu zawodowego i poczuciem zdrowia. Poruszam w niej problematykę stresu zawodowego u nauczycieli, wykorzystując osiągnięcia takich dziedzin, jak psychologia, pedagogika, pedeutologia, filozofia, medycyna, i diagnozuję stan polskiego systemu oświaty. Niezwykle istotne w tej książce jest, obok przedstawienia wyników badań nad stresem, podniesienie kwestii edukacji profilaktycznej. Jest to o tyle ważne, że zawód nauczyciela to jedna z najbardziej społecznie odpowiedzialnych funkcji. To nauczyciele, realizujący swoje zadania w niedomagającym systemie oświaty, formują przyszłe społeczeństwo. Tak znacząca rola jest determinowana przez następujące czynniki: brak motywacji, brak zaangażowania, brak zrozumienia społecznego, zbyt wysokie oczekiwania, przeciążenie obowiązkami w aspekcie indywidualnym, ale też społecznym. Autorka publikacje podzieliła na część merytoryczną i empiryczną. Część merytoryczna składa się z dziewięciu rozdziałów. W pierwszym opisuje stres w świetle literatury, skupiając się głównie na aspektach historycznych związanych z tym pojęciem, a następnie ukazuję go w ujęciu filozoficznym i psychologicznym. W rozdziale tym prezentuję również teoretyczne ujęcie stresu według H. Seleyego, R. Lazarusa, rozszerzenia transakcyjnego, a następnie stresu zawodowego i zagadnienia związane z modelem R. Karaska i C.L. Coopera. Drugi rozdział dotyczy sposobów radzenia sobie ze stresem. Opisuje w nim najważniejsze strategie zaradcze, w tym treningi oraz nowe koncepcje, oraz sposoby radzenia sobie ze stresem przez nauczycieli. W rozdziale trzecim pisze o roli zasobów w zarządzaniu stresem, a także o badaniach dotyczących poczucia koherencji w pracy nauczyciela, skupiając się głównie na teoriach S. Hobfolla i A. Antonovsky’ego. Rozdział czwarty dotyczy różnych aspektów komunikacji międzyludzkiej oraz wsparcia społecznego w redukcji stresu i wypalenia zawodowego u nau­czycieli. W rozdziale piątym omawiam zjawisko wypalenia zawodowego, jego objawy i konsekwencje, a także sposoby zapobiegania temu procesowi. Kolejny dotyczy zagadnienia zdrowia z uwzględnieniem chorób typowych dla zawodu nauczyciela. W następnych rozdziałach opisuję specyfikę oraz konsekwencje stresu zawodowego u nauczycieli. W części empirycznej znajdują się rozdziały opisujące badania własne, ich wyniki i wnioski. W rozdziale dziesiątym przedstawia założenia metodologiczne badań własnych, ich cele, problemy badawcze, hipotezy, organizację badań oraz grupę osób badanych. W kolejnym znajduje się analiza i interpretacja rezultatów badań, w tym m.in. opis narzędzi badawczych. Prezentowane wyniki dotyczą zjawiska stresu w grupie zawodowej nauczycieli – problemu niezwykle ważnego, szczególnie w warunkach zmian w polskim systemie oświaty...

Publikacja Joanny Skibskiej, uznanej dr nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Joanna Skibska – adiunkt w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Humanistyczno-Społecznym w Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej; pedagog edukacji wczesnoszkolnej, neurologopeda, pedagog specjalny, specjalista terapii pedagogicznej; certyfikowany terapeuta biofeedback, I i II stopnia metody Warnkego oraz Tomatisa. Założycielka i redaktor naczelna czasopisma naukowego „Konteksty Pedagogiczne” (lista MNiSW). Pomysłodawca i organizator cyklicznych konferencji naukowych: międzynarodowej –Nauczyciel i uczeń w teorii i praktyce pedagogicznej – konteksty zmian oraz ogólnopolskiej – Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przedszkolu i szkole. Zainteresowania naukowo-badawcze koncentrują się na edukacji wczesnoszkolnej, edukacji dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w przestrzeni szkoły ogólnodostępnej i integracyjnej, pracy z dzieckiem z trudnościami w uczeniu się, procesie diagnozy i terapii oraz wykorzystaniu różnych metod w pracy terapeutycznej z dzieckiem z deficytami rozwojowymi. W publikacjach zajmuje się specyfiką funkcjonowania dzieci z trudnościami w uczeniu się w młodszym wieku szkolnym oraz możliwościami wsparcia ich rozwoju poprzez podejmowanie skutecznych działań edukacyjno-terapeutycznych z uwzględnieniem indywidualizacji i personalizacji edukacji oraz dostawania wymagań.

Książka porusza istotny problem wychowawczy, jakim jest wsparcie dzieci nadpobudliwych i nieśmiałych. Prowadzona pod tym kątem obserwacja środowiska przedszkolnego wskazuje, że należy opracować system oddziaływania terapeutycznego, włączającego do działań zarówno jednostki z zaburzeniami, jak i całą grupę przedszkolną, w której funkcjonuje dziecko. Pojawienie się w grupie przedszkolnej dziecka przejawiającego zachowanie agresywne i nadpobudliwe czy też dziecka nieśmiałego, wycofanego wywołuje poczucie bezradności i niepewności u nauczyciela i grupy rówieśniczej. Zaburzona zostaje cała struktura społeczna grupy. Ten właśnie problem skłonił autorów do zastanowienia się, jak pomóc dzieciom nieśmiałym i nadpobudliwym w przedszkolu oraz w jaki sposób włączyć w relacje naprawcze grupę rówieśniczą, której są one członkami. Propozycją rozwiązania tego typu trudnej sytuacji było opracowanie systemu oddziaływania terapeutycznego, w który włączona została grupa rówieśnicza (przedszkolna) oraz zaangażowany, aktywny zespół specjalistów. Takie możliwości daje nauczycielom socjoterapia wsparta przez wybrane obszary sztuki. Muzyka, drama, plastyka, taniec, teatr są dla dziecka na tyle atrakcyjnym i zarazem silnie angażującym bodźcem, że użycie ich w procesie wsparcia stało się zabiegiem oczywistym i skutecznym.

Dziecko i nastolatek w żałobie. Rola nauczycieli i pedagogów Agnieszki Paczkowskiej to propozycja dla pracowników placówek oświatowych w sytuacji kryzysu spowodowanego śmiercią członka społeczności szkolnej lub osoby bliskiej uczniowi. Jej autorka jest psychologiem w gdańskim Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC, a kilka lat temu współtworzyła program wsparcia psychoedukacyjnego dzieci i młodzieży w żałobie Tumbo Pomaga, którego do dzisiaj jest merytoryczną koordynatorką. Na zasadniczą część książki składają się obraz przebiegu żałoby u dzieci i nastolatków oraz prezentacja wachlarza działań pomocowych ze strony szkoły. Przykłady scenariuszy lekcji czy warsztatów stanowić mogą cenną wskazówkę dla wymienionych w tytule czytelników, a osadzenie w kontekście ruchu paliatywno-hospicyjnego i dokonań Fundacji Hospicyjnej okazać się pomocne w zrozumieniu źródeł wsparcia osieroconych dzieci w Polsce.

Pierwsze w Polsce kompleksowe studium problemu cyberzaburzeń (cyberdisorder) skierowane do profesjonalistów (pedagodzy, psycholodzy, terapeuci, pediatrzy) oraz szerokiego grona odbiorców. Publikacja oparta o najnowsze źródła wiedzy i wieloletnią praktykę zawodową autorów w obszarze diagnozy cyberzaburzeń. Wnikliwy opis mechanizmów i predykatorów cyberzaburzeń, reakcji mózgu dzieci na nadużywanie technologii i kontaktów cyfrowych (komunikacji zapośredniczonej), rozwoju i etapów cyberzaburzeń. Liczne delegacje dla prawidłowego modelowania relacji dzieci-technologie cyfrowe oraz sposobów wprowadzania dziecka w cyberświat. Praktyczne wskazówki do tworzenia kontraktów cyfrowych oraz diagnozowania cyberzaburzeń.

Książka jest zbiorem doświadczeń zawodowych i osobistych autorki. Opisuje w niej bowiem swoje doświadczenia, które zdobyła (i nadal zdobywa) jako matka niepełnosprawnego dziecka oraz jako terapeutka dzieci z głębokimi zaburzeniami w rozwoju. Jest to publikacja niezwykle cenna, gdyż większość książek dostępnych na rynku dotyczy zagadnień teoretycznych. Brakuje natomiast pozycji, która prosto, w zintegrowany sposób przekazywałaby podstawową wiedzę na temat wychowywania i wspomagania rozwoju dziecka niepełnosprawnego. Niniejsza książka znakomicie wypełnia tę lukę. Zawiera bowiem krótkie wprowadzenie teoretyczne, po którym następuje zasadnicza część książki – proste i czytelne wskazówki, jak pomóc dzieciom nauczyć się wielu umiejętności niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu, oraz jasne procedury postępowania zweryfikowane w praktyce, a także postępowanie na wypadek problemów z zastosowaniem wskazanych procedur. Ogromnym atutem jest zwięzły i klarowny język.

Matematyka jest dosłownie wszędzie, a współczesny świat na każdym kroku daje nam okazję do jej zastosowania. Obliczanie budżetu, pensji i zobowiązań finansowych, zakupy, rozliczenia z urzędem skarbowym, kalkulowanie rat kredytu, szacowanie odległości, którą da się pokonać samochodem po tankowaniu – wszystkie te czynności wymagają użycia aparatu matematycznego, którego należyte zrozumienie pozwala szybko otrzymać właściwe wyniki i znacznie ułatwia codzienne życie. Dlaczego więc tak wiele osób kojarzy matematykę z czymś nieciekawym, nieżyciowym i trudnym? Czemu w ich pamięci pozostają tylko nieliczne wzory, suche definicje, niewiele mówiące pojęcia? I to niekomfortowe uczucie, że długie godziny spędzone w szkolnych ławkach były czasem straconym. Ludzie zwykle nie widzą sensu w nauce matematyki, ponieważ nie dostrzegają jej związku z rzeczywistością i rzadko potrafią zastosować zdobytą wiedzę w praktyce – jako dzieci po prostu nie byli tego uczeni. Nadszedł czas, by zmienić ten stan rzeczy. Kolejne pokolenia nie muszą wzrastać w fałszywym przekonaniu o bezużyteczności matematyki. Prosty język, klarowne wyjaśnienia, brak zbędnej teorii, przykłady z życia wzięte – oto przepis na sukces! Dzięki tej książce zdobędziesz narzędzia, które pozwolą ci skutecznie przekazać wiedzę matematyczną dzieciom w niemal każdym wieku. Od absolutnych podstaw aż po zaawansowane zagadnienia – ten podręcznik pokaże ci, jak uczyć, aby nie znudzić i by nabyte umiejętności dało się łatwo zastosować w praktyce.

Prezentowana monografia jest wynikiem projektu badawczego Racjonalność kształcenia szkolnego w perspektywie interesów poznawczych jego uczestników, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Celem tego projektu było zbadanie racjonalności legitymizujących kształcenie szkolne. Niniejszy tom jest publikowany w ramach serii Racjonalność Procesu Kształcenia. Naszą intencją jest jednak badanie nie tyle procesu kształcenia, ile przede wszystkim racjonalności tłumaczących logikę kształcenia szkolnego jako takiego. poleca Impuls W niniejszej książce opracowaliśmy tetragonalną koncepcję racjonalności kształcenia szkolnego, wyróżniając 4 typy racjonalności: prakseologiczną, emancypacyjną, hermeneutyczną i negacyjną. W sensie metodologicznym racjonalność kształcenia szkolnego ujmujemy w kategoriach typu idealnego ? konstrukcji teoretycznej o charakterze idealizacyjnym, wskazującej na istotnościowe cechy, ich wzajemne zależności oraz zróżnicowania poszczególnych racjonalności. Podejście takie umożliwiło uwzględnienie zróżnicowań w poziomie nasilenia poszczególnych cech, o ile wspólnie tworzą one konstelację zbieżną z typem idealnym. Badanie racjonalności ma nie tylko wymiar naukowy, lecz dostarcza również wiedzy istotnej dla rozumienia procesu kształcenia oraz relacji szkoły do życia społecznego. Jeżeli szkoła ma kształcić całościowo, a więc przekazywać nie tylko przydatne, praktyczne umiejętności, lecz także formować kompetencje w zakresie rozumienia siebie i świata, samostanowienia jednostki, umiejętności autonomicznego udziału w dyskursie społecznym i zdolności do zmiany rzeczywistości, powinna proces kształcenia, w sposób czytelny dla jego uczestników, opierać zarówno na racjonalności prakseologicznej, jak i emancypacyjnej i hermeneutycznej. Z drugiej strony, atrybucje racjonalności nie są jedynie kreowane przez szkołę, ale są związane także z indywidualnymi preferencjami oraz - co niezwykle istotne - z postaciami świadomości społecznej i warunkowanymi przez nie dominującymi "interesami poznawczymi". Tym samym refleksja nad racjonalnościami kształcenia staje się elementem dyskursu dotyczącego stanu społeczeństwa i możliwości zmiany społecznej. Monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny. W części teoretycznej opracowaliśmy koncepcję racjonalności, natomiast w empirycznej przedstawiliśmy wyniki badań jakościowych i ilościowych. Celami badań empirycznych były: rekonstrukcja faktycznych racjonalności kształcenia szkolnego z perspektywy opracowanych typów idealnych, wyjaśnienie zmienności przyjmowanych racjonalności oraz weryfikacja statusu poznawczego opracowanego modelu teoretycznego. Badania miały charakter eksploracyjny. W związku z tym zrezygnowaliśmy z formułowania hipotez. Strategię eksploracyjną uzasadnia zdefiniowanie racjonalności w kategoriach typu idealnego jako konstrukcji poznawczej o charakterze interpretacyjnym oraz brak kompleksowych badań empirycznych w tym zakresie. Książka powstała na podstawie wspólnie przeprowadzonych badań i przy takim samym udziale obu autorów w opracowaniu ich wyników. Każdy z autorów przygotował odrębne partie tekstu, a mianowicie Bogusław Milerski - rozdziały obejmujące wprowadzenie, kwestie teoretyczne, model teoretyczny oraz badania jakościowe, a Maciej Karwowski - rozdziały poświęcone badaniom empirycznym o charakterze ilościowym. Niemniej jednak monografia stanowi przedyskutowaną i uzgodnioną całość, za którą w równym stopniu ponosimy odpowiedzialność.

Dziecko żyjące w środowisku stworzonym przez dorosłego musi mierzyć się z warunkami niedostosowanymi do jego życiowych potrzeb ? nie tylko fizycznych, ale również, a wręcz przede wszystkim, potrzeb psychicznych, dotyczących rozwoju i ekspansji intelektualnej oraz psychicznej. Dorosły rozporządza dzieckiem i zmusza je, aby dostosowywało się do jego środowiska, naiwnie sądząc, że któregoś dnia przyjdzie mu funkcjonować w tym środowisku jako jednostka społeczna. Ponad 100 lat temu Maria Montessori stworzyła system edukacji, który rzucił zupełnie nowe światło na pedagogikę, akcentując pracę "dla dziecka" i odkrywając jego naturalny, kierowany wewnętrznymi siłami rozwój. W myśl tej metody dla prawidłowego rozwoju dziecka należy stworzyć mu przestrzeń pozwalającą na spontaniczność i twórczość oraz umożliwić wszechstronny rozwój psychofizyczny, kulturalny i społeczny. Koncepcja Marii Montessori przyczyniła się do zmiany tego, w jaki sposób pojmujemy dzieciństwo, jaką rolę z społeczeństwie przypisujemy dzieciom i jaką odpowiedzialność za ich kształtowanie ? rodzicom. Kiedy dziecko w szkołach prowadzonych zgodnie z naszą metodą, będących miejscem spokojnej pracy, gdzie stłumiona dusza może się rozwijać i ujawniać, pokazało nam zdolności i możliwości zdecydowanie odmienne od tych, które powszechnie są uważane za typowe dla okresu dzieciństwa, pojawiła się wśród nas refleksja nad kalibrem dawnych błędów, nieświadomie popełnianych w relacjach z najdelikatniejszą grupą ludzkości.

Czym różni się dziennikarz popierający republikanów od tego, który stawia na demokratów? Co łączy konserwatywną sieć FOX z uchodzącą za postępową MSNBC? I czy na pewno media powinny budować kapitał na wzajemnej niechęci? Przed Państwem gorzki i pełen ironii audyt wielkiej korporacji Nienawiść sp. z o.o. Nagradzany amerykański reporter Matt Taibbi bezlitośnie rozprawia się z dziennikarskim bałaganem w USA i wnikliwie analizuje typy politycznej ortodoksji, które tylko pozornie się od siebie różnią. Dostaje się wszystkim po równo – bo jak inaczej traktować działania mediów, w których „różnorodność intelektualna” rozumiana jest jako „po jednym reprezentancie z każdej partii”, nieuprzejmość stała się wymogiem, a dziennikarze porzucili zawodową bezstronność na rzecz politycznych agitacji. Szanowni Państwo, zapraszamy do reality show Ameryka kontra Ameryka! Wygrywają wszystkie stacje, przegrywają obywatele. Gwarantujemy – takiej porcji nienawiści nie zobaczycie nigdzie indziej.