Tank Power. Vol. CCLII (nr 532). Czołgi Stalina pol/ang

„Czołg średni Panzerkampfwagen IV Sd Kfz 161 był podstawowym czołgiem armii niemieckiej. Stanowił główne uzbrojenie jednostek Panzerwaffe i Waffen-SS walczących w latach 1939–1945. Czwórki były najliczniej produkowanymi niemieckimi czołgami w okresie II wojny światowej.” – fragment Wstępu

Czołg "Valentine" to jeden z bardziej znanych brytyjskich pojazdów pancernych z okresu II wojny światowej. Stanowił specyficzną "hybrydę" powolnego czołgu piechoty, jednak bez jego silnego opancerzenia oraz typowego podstawowego czołgu pola bitwy - jednak bez jego prędkości i zdolności manewrowych. Historiawkrótce pokazała jednak, że tego rodzaju konstrukcje miały przyszłość i w wielu przypadkach były protoplastami późniejszych uniwersalnych czołgów średnich, tzw. czołgów podstawowych - main battle tank. Pierwsza część monografii prezentuje genezę powstania tej udanej konstrukcji i omawia wszystkie podstawowe wersje rozwojowe czołgu produkcji brytyjskiej i kanadyjskiej. Ponadto został zamieszczony dokładny opis techniczny i omówione walki czołgów "Valent...

W okresie II wojny światowej w niemieckich jednostkach pancernych i artylerii samobieżnej (szturmowej) były używane specjalne pojazdy naprawcze i ewakuacyjne tzw. Bergepanzerwagen. Najczęściej były to ciężkie ciągniki półgąsienicowe np. 18t Zgkw Sd Kfz 9 produkcji zakładów FAMO. Jednak ciągniki były skuteczne tylko w przypadku holowania czołgów lekkich i średnich np. PzKpfw II lub PzKpfw III. Do holowania ciężkiego "Tygrysa", o masie przekraczającej 50 000 kg trzeba użyć aż trzech ciągników 18-tonowych. W warunkach bojowych było to bardzo trudne i niebezpieczne! Dlatego też do ewakuacji uszkodzonych czołgów i ich napraw na polu walki używano pozbawionych wież czołgów, które przewoziły dodatkowe wyposażenie naprawcze (dźwig, części zamienne, lewary...

W okresie międzywojennym czechosłowacki przemysł zbrojeniowy należał do przodujących w Europie i w świecie. Szczególnie wysoki poziom techniczny zaprezentowały działa artyleryjskie i sprzęt pancerny. W drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku na wyposażeniu armii czechosłowackiej znajdowały się czołgi lekkie LT vz. 35 produkcji zakładów Skoda. Był to czołg lekki odpowiadający parametrom taktyczno-technicznym polskiego 7 TP, sowieckiego T-26, brytyjskiego Vickers 6-ton.

Czołg średni PzKpfw IV Sd Kfz 161 był podstawowym wozem bojowym niemieckich jednostek pancernych w okresie II wojny światowej. Pprodukowany od 1936 roku do ostatnich dni II wojny światowej. Powstało dziewięć podstawowych wersji produkcyjnych czołgu: Ausfuhrung A, B, C, D, E, F, G, H i J różniących się grubością opancerzenia i uzbrojeniem. W niniejszej publikacji omówiono wersje F-G.

W początkowej fazie II wojny światowej niemieckie jednostki niszczycieli czołgów (Panzerjager/Jagdpanzer) zostały uzbrojone w różne improwizowane działa samobieżne, będące modyfikacjami rozlicznych pojazdów gąsienicowych i półgąsienicowych często pojazdów zdobycznych (np. francuskich). Wszystkie te pojazdy posiadały dość słabe opancerzenie i odkryty przedział bojowy. Sukcesy niemieckich dział szturmowych wytyczyły nowy kierunek rozwoju niszczycieli czołgów. Potrzebny był zatem dobrze uzbrojony opancerzony pojazd o niskiej sylwetce...

Historię powstania czołgów lekkich M3 warto poprzedzić wyjaśnieniem dotyczącym nomenklatury używanej w USA. Otóż w okresie przed wybuchem II wojny światowej (do 1940 roku) broń pancerna znajdowała się zarówno w gestii dowództwa piechoty, jak i kawalerii. Pewnym namacalnym dowodem tej dwoistości były metalowe plakietki mocowane do wież czołgów: ze skrzyżowanymi karabinami (piechota) lub szablami (kawaleria) oraz przyjęcie odmiennych nazw, czasami dla tych samych typów wozów bojowych. Określenie "TANK" dotyczyło wozów bojowych piechoty, natomiast kawaleria nazywała swoje czołgi "COMBAT CAR". Był to rezultat przyjęcia ustawy o obronie narodowej (1920), która rozwiązywała istniejący w okresie wojny światowej Tank Corps i kierowała wszystkie czołgi pod sz...

„Wojny zastępcze” (ang. proxy wars) stanowią zjawisko bogato reprezentowane w historii konfliktów zbrojnych. Ich charakter i specyfikę określa jednak nie sposób prowadzenia działań wojennych, tylko instrumentalizacja samego konfliktu (wojny) na potrzeby polityki państw niebiorących w nim czynnego udziału. Wspomniana instrumentalizacja może przy tym przybierać różne formy. W każdym przypadku jednak o jej skali i specyfice decydują interes i cele polityczne „trzeciej strony”. Książka doktora Filipa Bryjki jest pierwszą w Polsce monografią naukową poświęconą temu zjawisku. Na ponad 400 stronach autor wyjaśnia m.in. w jakim celu oraz w jaki sposób państwa wykorzystują swoich sojuszników, grupy zbrojne i prywatne firmy wojskowe do prowadzenia działań wo...

Wstęp I Rosyjska koncepcja wojny nowej generacji w kontekście przeobrażeń form i metod prowadzenia walki zbrojnej II Wpływ doświadczeń z wojny z Gruzją na przeobrażenia koncepcji wykorzystania sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej III Ewolucja koncepcji działań hybrydowych IV Formuła prowadzenia działań hybrydowych wobec Ukrainy V Modyfikacja koncepcji wojny nowej generacji po opanowaniu Półwyspu Krymskiego i w wyniku doświadczeń z wojny w Donbasie VI Reformy sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej jako konsekwencja doświadczeń z działań wobec Ukrainy Zakończenie Bibliografia Wykaz tabel Wykaz schematów Powszechnie znaną prawidłowością w rozwoju sztuki wojennej jest fakt, że poznanie specyfiki przyszłych konfliktów wymaga analizy i oceny zdarzeń z przeszłości, a...

Czołg średni Panzekampfwagen IV Sd Kfz 161/1/2 był podstawowym czołgiem armii niemieckiej. Stanowił główne uzbrojenie jednostek Panzerwaffe i Waffen-SS walczących w latach 1939–1945. „Czwórki” były najliczniej produkowanymi niemieckimi czołgami w okresie II wojny światowej. Niniejsze opracowanie przedstawia czołgi dwóch finalnych wersji – PzKpfw IV Sd Kfz 161/2 Ausf. H-J uzbrojonych w armatę 7,5 cm KwK 40 L/48, produkowanych w latach 1943–1945. Wymienione wersje stanowiły ostateczny etap rozwoju czołgu PzKpfw IV. Wykorzystano wszystkie doświadczenia płynące z bieżącej eksploatacji w zakresie konstrukcji pojazdu, wzmocnieniu i ulepszeniu ochrony biernej (opancerzenia) i uzbrojenia. Najistotniejsze były jednak zamiany technologiczne umożliwiające prowadzen...