Sztetl. Rozkwit i upadek żydowskich miasteczek na Kresach Wschodnich

Naprawdę niewielu z nas chciałoby uczestniczyć w historii sztetla. A przecież nieliczne zachowane ślady przeszłości – takie jak pieczątka z napisem „Stowarzyszenie drwali dla studiowania Miszny w Berdyczowie”, którą w Nowym Jorku odnalazł po latach Abraham Joshua Heschel – zastanawiają, budząc jakiś rodzaj zazdrości. Mimo biedy, konfliktu, wreszcie śmierci, powstało tu wielkie, nierozpoznane jeszcze do końca dziedzictwo duchowości, kultury i cywilizacji. I można by się zastanawiać, na ile wielkość tego dziedzictwa wynika właśnie z konfliktu, wpisanego w dzieje sztetla.

Posłowie Claudio Magris Martin Pollack zabiera czytelników w pełną nostalgii wędrówkę po świecie, którego centrum były Przemyśl i Drohobycz, „powietrze było pyszne i świeże”, na głównym placu miejskim mieszały się dziesiątki języków, a w lokalnej prasie opryszków traktowało się jak bohaterów. Jednocześnie to świat nierówności społecznych, biednych i brudnych sztetli, korupcji oraz wyzysku robotników z drohobyckich pól naftowych. Po Galicji to niezwykła podróż w czasie do epoki minionej, opowieść o tęsknocie za lepszym i dostatniejszym życiem.

Przejmujące losy białych niewolnic, kobiet z najniższego szczebla hierarchii służby domowej. Tych, których w przedwojennej Polsce było najwięcej. Zatrudniane przez mieszczaństwo wiejskie dziewczęta zaczynały służbę mając często 15 lat. Nie miały prawa do urlopu i wypoczynku, pracowały od świtu do nocy za grosze. Joanna Kuciel-Frydryszak zagląda do ich maleńkich pokoików w eleganckich kamienicach, przypatruje się, co robią, gdy mają wychodne, obserwuje je przy kuchennej pracy, współczuje, gdy muszą oddać swoje często nieślubne dzieci. Ale praca służącej to mimo wszystko awans i dotknięcie lepszego świata. Dla niektórych służba stanie się przygodą życia. Inne w rodzinie chlebodawców znajdą przyjaciół i opiekunów. W galerii służących pojawiaj�...

Shmuley Boteach jest młodym amerykańskim rabinem. Na antenie telewizji TLC prowadzi własny program. Jest terapeutą związków i rodzin, autorem wielu artykułów i książek. Koszerny seks stał się bestsellerem przetłumaczonym na 20 języków i wydanym w ponadmilionowym nakładzie. Ogromną popularnością cieszy się również kolejna książka autora – Kosher Sutra. W 2008 roku magazyn Newsweek uznał go za najbardziej znanego i wpływowego rabina w Ameryce. Książka z jednej strony przedstawia seks jako fundament i najważniejsze spoiwo związku, z drugiej – trwały związek jako jedyny kontekst, w którym ta ludzka aktywność może wybrzmieć w całej swej skali.

Mudry to terapia stosowana przez medycynę indyjską od tysięcy lat. Teraz i Ty możesz przekonać się o skuteczności tej starożytnej techniki uzdrawiania energią! W tym kompletnym przewodniku znajdziesz aż 75 mudr, które pomogą Ci wrócić do zdrowia, np. mudry na bóle głowy, problemy z pamięcią czy kłopoty z zasypianiem. Wyeliminują również choroby takie jak zaburzenia tarczycy, nadciśnienie oraz poprawią pracę jelit. Każda z nich została dokładnie scharakteryzowana oraz opatrzona fotografią przedstawiającą jej poprawne wykonanie. Autor, mikrobiolog oraz ekspert filozofii Wschodu, wyjaśnia również kiedy należy stosować jogę dłoni oraz z jaką częstotliwością, aby przyniosły najlepsze efekty. Zdrowie jest w Twoich rękach.

26 listopada 1937 roku rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, ks. prof. Aleksander Wójcicki, wprowadza zarządzenie w sprawie „porządku zajmowania miejsc w salach wykładowych”, zwyczajowo nazywane „gettem ławkowym”. W konsekwencji, odgórnie zostają wyznaczone oddzielne miejsca dla żydowskich studentów i studentek uniwersytetu. Wprowadzenie zarządzenia poprzedzone było długotrwałą eskalacją przemocy wobec żydowskich studentek i studentów oraz długim procesem „negocjacji” między Ministerstwem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, władzami uniwersyteckimi, kołami akademickimi, korporacjami studenckimi oraz studentami i studentkami niezrzeszonymi. Autorka bada, dlaczego wprowadzono tę praktykę i jak doszło do jej instytucjonalizacji. Analizuj...

Nikt nie wiedział o Polskim Państwie Podziemnym tyle co on. Mimo śmiertelnego zagrożenia kilka razy przemierzył Europę jako jego tajny emisariusz. Wpadł tylko raz. Torturowany przez Niemców, bojąc się, że zdradzi, targnął się na swoje życie. Ryzykując rozstrzelanie, przedarł się do warszawskiego getta i do obozu w Izbicy. Złożył przywódcom aliantów wstrząsający raport o nazistowskich zbrodniach. On pierwszy usiłował obudzić sumienie świata i zatrzymać Holokaust. Nazywał się Karski. Jan Karski – najsłynniejszy kurier Polski Walczącej. „Tajne państwo” ukazało się w Ameryce w 1944 roku i natychmiast stało się bestsellerem. W siedemdziesiątą rocznicę premiery legendarna książka ukazuje się w nowym tłumaczeniu. Powinien ją mieć na półce ka...

To była ostatnia rzecz, jakiej mogli się spodziewać esesmani. Sądzili, że mają przed sobą nie ludzi, ale podludzi – bezwartościowe istoty, pozbawione uczuć i woli, które bez sprzeciwu wykonają każdy rozkaz. Tak jak trudno sobie wyobrazić, że wytresowany pies nagle rzuci się na swego pana, tak trudno było dopuścić myśl, że więźniowie się zbuntują. W końcu spełniali straszną, odrażającą „pracę” już od miesięcy, a nawet lat. „Pracowali” w miejscu, w którym ich bracia znajdowali śmierć. Czasem okłamywali ofiary, kiedy te pytały, co stanie się z nimi za kilka minut, albo udawali, że nie słyszą ich pytań. Widzieli nagie kobiety i mężczyzn, wlekli ich zwłoki, wyrywali im złote zęby, zwłokom kobiet obcinali włosy, palili ciała i mielili...

Tracklista: 1. Ojfn pripeczik 2. Szejn wi di lewune 3. Erew szel szoszanim 4. Rebeka 5. Josełe majn krojn 6. Rabejnu Tam 7. Majn sztejtełe Bełz 8. Tak jak malował pan Chagall 9. Frajtik ojf der nacht 10. Szabes ojf der gancer wełt 11. A siden ju 12. A dudełe 13. Der hejliker Rebe 14. Hamawadil a gite woch 15. Jaase Szalom

„Godzinami rozmawiałem z moją matką o Biblii. Ta rozmowa trwa we mnie i gdy piszę, moim pierwszym odruchem jest zadzwonić do niej, spotkać się i chwilkę pogadać. Czuję jej nieobecność i brak dotkliwie. Od niej nauczyłem się najwięcej. Ciągle wracała do Księgi. Pragnęła ją poznać swoją mądrością, modlitwą, poetycką wrażliwością. Midrasze bywają zarówno poważne, jak i zabawne. Niektóre rodzą się nie z potrzeby religijnej, lecz z potrzeby opowiadania i słuchania historii. Tej samej potrzeby, którą odnajdujemy w Odysei czy w Zimowych opowieściach Karen Blixen. Uwielbiam czytać midrasze. Bez nich suchy tekst Tory przypomina jesienne drzewo. Nabiera barwy, gęstości, głębi, gdy obrasta midraszami. Midrasze wdzierają się w niedomówienia i w skrót...

Słowo MISZNA oznacza powtarzać, uczyć. Składa się ono z tych samych liter, co słowo NESZAMA – dusza. Miszna nazywana bywa duszą judaizmu. Jest podstawą Tory Ustnej, spisaną w I-III w. n.e. Stanowi jądro Talmudu. Język Miszny jest bardzo skondensowany, dla jego poprawnego zrozumienia niezbędne są logiczne i merytoryczne dopełnienia. Dlatego wymaga wyjątkowego podejścia tłumacza, który musi Misznę nie tyle prze-tłumaczyć, ile raczej i także wy-tłumaczyć. Stowarzyszenie Pardes podjęło się zadania opublikowania po raz pierwszy po polsku całej Miszny, w sześciu tomach (tylu, ile jest jej tzw. porządków). Niniejszy tom zawiera porządek 4. NEZIKIN (Szkody), dotyczący prawa cywilnego i karnego, świętokradztwa. Zawiera także najważniejszy etyczny traktat judai...

W judaizmie Księga Psalmów, która dzieli się na pięć ksiąg, postrzegana jest jako druga Tora. Ta pierwsza jest Tora normatywnego prawa, ta druga Torą serca. Ta pierwsza opowiada dzieje narodu żydowskiego, ta druga mówi o poruszeniach duszy indywidualnego człowieka, króla Dawida. Nasze tłumaczenie prezentuje żydowskie rozumienie Psalmów, które dla czytelnika polskiego będzie odkrywcze, poczynając od pierwszego wersetu: „Naprzód dąży człowiek, który nie poszedł za radą występnych…”. Obszerny wstęp i szczegółowe komentarze zaczerpnięte z literatury rabinicznej od starożytności do XX wieku, komentarze filologiczne, midraszowe, liturgiczne, historyczne, kabalistyczne, pozwalają pojąć idee przenikające tę wspaniałą księgę o uniwersalnym przesłaniu....