Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945-1989 w województwie śląskim

– Tu jest jakby luksusowo! – można by zawołać na widok niejednego warszawskiego budynku powstałego w pierwszych latach transformacji ustrojowej. Dwuznaczność, która kryje się za tym okrzykiem zapożyczonym z filmu „Galimatias, czyli kogel-mogel II” Romana Załuskiego idealnie podsumowuje ówczesną architektoniczną rzeczywistość. Z jednej strony lata 90. to dekada spektaklu i reprezentacyjności, z drugiej w jej DNA są wpisane przejściowość i niedostatek. Jak nie zgubić się wśród tych sprzeczności? Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90. przybliża 94 realizacje oddane do użytku lub projektowane w tamtym okresie. Są wśród nich obiekty znane jak Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego czy Hotel Sobieski, oraz te dopiero czekające na odkrycie na przykład...

Pracodawca i pracownik. Mistrz i uczeń. Niedościgniony autorytet i architekt z Europy Środkowo-Wschodniej. Cztery lata spędzone w paryskiej pracowni „Le Corbusiera” otworzyły przed Jerzym Sołtanem świat wielkiej architektury. Polski architekt, wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Uniwersytetu Harvarda, po latach wspomina ten okres i spisuje najważniejsze wydarzenia, aby umożliwić czytelnikom przyjrzenie się z bliska warsztatowi pracy „papieża modernizmu”, jego filozofii projektowej i codziennej pracy przy rue de Savres. Wspomnienia publikowane dotąd we fragmentach, dzięki przychylności rodziny Jerzego Sołtana i zapałowi Centrum Architektury, po raz pierwszy trafiają do polskich czytelników w całości.

Skały i wzgórza, kamieniołomy i lasy, stal i ceramika – surowy, a zarazem fascynujący krajobraz i bogactwa naturalne Gór Świętokrzyskich ukształtowały architekturę powojenną regionu. Świętokrzyskie to jeden z najstarszych geologicznie obszarów Europy. Na niewielkiej powierzchni są widoczne skały i skamieniałości pochodzące ze wszystkich okresów geologicznych. Region obfituje w bogactwa mineralne – od złóż piaskowców, wapieni oraz rud żelaza, miedzi czy ołowiu po unikatowy krzemień pasiaty. To tutaj odkryto i sklasyfikowano jako najstarsze znane człowiekowi tropy zwierząt lądowych na świecie. Można więc powiedzieć, że wszyscy pochodzimy spod Kielc. Jednocześnie o tym regionie i jego architekturze wiemy niewiele. Nieoczywisty architektoniczny regionali...

Książka zaprasza do wędrówki ośmioma trasami poprowadzonymi topograficznie przez dzielnice miasta, w obrębie których autorki i autorzy zebrali najważniejsze informacje na temat stu wybranych budynków i kilkunastu realizacji urbanistycznych XX wieku w Krakowie. Notkom towarzyszą archiwalne fotografie budynków i oryginalne rysunki architektoniczne, a trasy rozpoczynają czytelne mapy ukazujące proponowane kierunki zwiedzania.

Sztuka w kinie dokumentalnym to zbiór tekstów poświęconych kilkunastu szczególnie interesującym, ważnym, kontrowersyjnym i często dyskutowanym, a przede wszystkim bardzo aktualnym filmom dokumentalnym z początku XXI wieku. Autorki i autorzy - teoretycy i historycy kultury, antropolodzy, filmoznawcy - nie poprzestają jednak na analizie wybranych filmów, m. in. Sceny zbrodni i Sceny ciszy Oppenheimera, Soli ziemi Wendersa i Salgado, Czy Noam Chomsky jest wysoki, czy szczęśliwy? Gondry`ego czy jaskini zapomnianych snów Herzoga - choć ten aspekt w wielu tekstach jest silnie obecny. Tym jednak, co łączy bardzo różne przyjęte przez nich perspektywy badawcze i krytyczne, jest konsekwentnie rozwijany namysł nad złożonymi relacjami, jakie zawiązują się między kinem dokume...

Uhonorowana Nagrodą Goncourtów i wydana w niemal 40 krajach powieść o tym, jak rodziło się zło Żyjemy, prowadzimy interesy, podejmujemy słuszne w naszym mniemaniu decyzje. I nagle odkrywamy, że znajdujemy się w samym środku piekła, które sami pomogliśmy rozpętać. Jak to się dzieje?! Eric Vuillard w uhonorowanej Nagrodą Goncourtów powieści przygląda się wydarzeniom, które doprowadziły Hitlera na polityczny szczyt, a w efekcie wywołały najtragiczniejszy konflikt zbrojny w dziejach ludzkości. Każdy z szesnastu rozdziałów jest perełką literacką. Vuillard posiada umiejętność wnikania w umysły nie tylko postaci historycznych i fikcyjnych, ale również w umysły czytelników. Mimo niewielkiej objętości, płynie z tej opowieści niesamowita moc. Porządek d...

Czym jest fotosynteza? Czy istnieje leśny internet i czy drzewa mogą być nieśmiałe? Poznaj tajemnice zapylania roślin, spotkaj się z roślinami pionierskimi i glonami, zbadaj anatomię kwiatów i dowiedz się, jak rosną mięsożerne gatunki roślin! Wyjątkowy atlas botaniczny, który dzięki spektakularnym rycinom pozwala zajrzeć w głąb bujnego świata roślin.

Historyczny esej, w którym autor polemizuje z cierpiętniczo-bohaterską interpretacją polskich dziejów, tak powszechną w publicznym dyskursie, i oferuje świeże spojrzenie na kształtowanie się idei polskiej państwowości, a także formowanie się świadomości narodowej i społecznej po 1795 roku. Porter-Szűcs jako „zewnętrzny” badacz nie ma problemu z kwestionowaniem mitów dotyczących naszej historii, co dla ich wyznawców może okazać się zaskakujące lub trudne do przyjęcia. Czy faktycznie chłopi identyfikowali się z polskością? Czy na pewno II RP szanowała swoich niepolskich obywateli i przestrzegała ich praw? Czy życie w PRL było jedną wielką udręką? Czy Polacy mieli (i mają) jasną wizję państwa, czy kształtowało się ono niejako przez przypadek?...

Przedostatni sołtys wsi Katowice, który ani myślał zostać miastowym. Trzy licealistki skazane przez sąd za protest przeciw zmianie nazwy miasta na Stalinogród. Górnicy z Grupy Janowskiej tworzący po szychcie mistyczne obrazy. Córka znanego pisarza Wilhelma Szewczyka cierpliwie tłumacząca ojca z jego ONR-owskiej przeszłości. „Miasto to opowieść, która się składa z tysięcy drobnych historii” – pisze Malinowska, po czym za pośrednictwem barwnych losów swoich bohaterów opowiada historię Katowic od czasów, gdy były jeszcze błotnistą wsią. Podejmuje temat masowej emigracji ze Śląska do RFN, bada świadectwa krwawo stłumionych protestów w kopalni Wujek, przygląda się złożonej – i dla wielu kontrowersyjnej – idei Ruchu Autonomii Śląska. Malinowska...

Czy Polacy kochają beton i nienawidzą drzew? Można tak pomyśleć, przyglądając się przemianom polskich miast i miasteczek. Kolejne wyspy miejskiej zieleni padają pod piłami drwali, a zamiast śpiewu ptaków słychać ryk kosiarek i pił. Jak długo jeszcze urzędnicy będą powtarzać, że stuletnie drzewa to samosiejki, więc można je po prostu wyciąć? Czy naprawdę zalewanie rynku betonem zasługuje na miano „rewitalizacji”? Czy deweloperzy w końcu zrozumieją, że ludzie potrzebują nie tylko metrów kwadratowych, ale też mieć gdzie wyjść na spacer? A w obliczu zmieniającego się klimatu zieleni w miastach potrzebujemy jak nigdy dotąd. Jan Mencwel z talentem reportażysty i zaangażowaniem aktywisty docieka, dlaczego kolejne drzewa znikają pod betonowymi placami...

Na książkę składają się źródła zgromadzone w obszernym zespole archiwalnym Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Wybrano z niego 142 protokoły posiedzeń Biura Politycznego, Biura Organizacyjnego i Sekretariatu Komitetu Centralnego. Dokumenty, uporządkowane chronologicznie, obejmują lata 1946–1988. Na posiedzeniach były dyskutowane i podejmowane między innymi najważniejsze decyzje dotyczące planowanych i realizowanych inwestycji architektoniczno-urbanistycznych w okresie trwania tak zwanej Polski Ludowej. Publikacja będzie pomocą do badań nad tym okresem w polskiej architekturze.

To książka o architekturze nie tylko dla architektów. ArchiKod jest podróżą po 72 miejscach. Od znanych przestrzeni publicznych, takich jak Regent Street w Londynie, Rynek Główny w Krakowie, osiedla takie jak Za Żelazną Bramą w Warszawie czy Gropiusstadt w Berlinie, po słynne budowle, jak Pont du Gard w Prowansji czy lotnisko w Hongkongu. Jest próbą utworzenia pomostu i wspólnej płaszczyzny dyskusji między różnymi grupami interesu, które mają realny wpływ na kształt przestrzeni, lecz na co dzień nie znajdują wspólnego języka. Zdaniem Czesława Bieleckiego patrząc w przyszłość, warto spoglądać również w przeszłość i przywrócić ArchiKod kod kulturowy w architekturze.