Sny o potędze. Koncepcje i wątki imperialne w polskiej myśli politycznej pierwszej połowy XX wieku

Fragment książki: „Minęło blisko tysiąc lat naszej politycznej historii. Na wielkich połaciach polskich granic, które ongiś przez całe wieki pławiły się we krwi, zawitał spokój. Nie obawiamy się już dzisiaj najazdu Węgrów na Ruś Czerwoną, ani pretensji Czechów do rządów w Warszawie; nie niepokoją nas Turcy i Tatarzy, a miasta wielkopolskie nie potrzebują drżeć na myśl o łupieżczych wyprawach litewskich… Zmieniło się bardzo dużo na naszych granicach – nie zmieniło się tylko jedno: podobnie, jak przed setkami lat, nie możemy dziś spokojnie odwrócić oczu od granicy wschodniej i zachodniej. Te bowiem są nadal niepewne.” Wojciech Kwasieborski – ur. 1914 r., absolwent prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas studiów był członkiem Oddziału...

Publikacja dotyczy dziejów wojny rosyjsko-tureckiej (1787?1792), do której w lutym 1788 roku przystąpiła Austria jako sojuszniczka Rosji. Jest to pierwsze na gruncie polskim monograficzne opracowanie tego zagadnienia. Autorka, opierając się na relacjach prasowych z opisywanej epoki, w sposób barwny i szczegółowy omówiła kolejne kampanie militarne, akcentując wydarzenia i bitwy o znaczeniu przełomowym dla losów tej wojny. Przybliżyła także przebieg rozmów dyplomatycznych i negocjacji zmierzających do przywrócenia upragnionego pokoju w Europie Południowo-Wschodniej. Pomysł skonstruowania tego rodzaju narracji jest oryginalny. Do tej pory ani wojna wschodnia nie cieszyła się dużym zainteresowaniem historyków, ani tym bardziej ukazanie tej wojny z punktu widzenia Wars...

Rosja przeciwko Polsce, Europie, światu Książka, dzięki której łatwiej zrozumieć współczesną Rosję Idea Trzeciego Rzymu, ukrócenie polskiej anarchii, poskromienie tyrana Napoleona, panslawizm, walka cywilizacji, imperium a nacjonalizm, bolszewicka utopia, heart-land i modny do dziś euroazjanizm. Fascynująca panorama kilkuset lat rozwoju rosyjskiej myśli politycznej daje jedyną w swoim rodzaju możliwość spojrzenia na świat z perspektywy Moskwy. Sięgając do rosyjskiej historii, literatury, filozofii i sztuki, wybitny znawca Imperium, profesor Andrzej Nowak, kreśli niezwykłą, erudycyjną syntezę myśli geopolitycznej naszego potężnego sąsiada. Poznanie rosyjskiego punktu widzenia, nawet jeśli bardzo głęboko się z nim nie zgadzamy, jest kluczem do zrozumienia w...

Dlaczego? – ciśnie się na usta za każdym razem, kiedy zastanawiamy się nad historią Rosji oraz relacji polsko-rosyjskich. Dlaczego Rosja boi się Polski? Dlaczego państwa zachodnie od stuleci naiwnie wierzą w dobre intencje Moskwy? Dlaczego w dziejach Rosji jest aż do dziś tyle brutalności, przemocy i zacofania? Dlaczego krwiożerczo napadała na kraje, które uważała za słabsze; na przykład na Polskę w 1920 czy 1939 r., na Gruzję w 2008 r. albo na Ukrainę w 2022 r.? W tej arcyważnej i niezwykle aktualnej książce wybitny znawca dawnej i współczesnej Rosji prof. Andrzej Nowak odsłania źródła rosyjskiej mentalności cofając się aż do czasów powstania państwa polskiego i Rusi Kijowskiej, kiedy Moskwa była zarośniętym trawą i lasem skrawkiem ziemi w dziczy,...

Drugi tom przełomowego dzieła o historii nowoczesnego państwa. Michael Lind w „New York Timesie” opisał pierwszy tom Historii ładu politycznego Francisa Fukuyamy jako „ważne dokonanie jednego z wiodących intelektualistów naszych czasów”. A w „Washington Post” Gerard DeGrote wyraził swój zachwyt następującymi słowami: „To jest książka, która będzie pamiętana. Dajcie mi drugi tom”. Drugi tom jest wreszcie gotowy i tym samym zostało ukończone najważniejsze dzieło z dziedziny myśli politycznej co najmniej ostatniego pokolenia. Postawiwszy kluczowe pytanie, jak społeczeństwa rozwijają silne, bezosobowe i odpowiedzialne wobec obywateli instytucje, Fukuyama kontynuuje swoją opowieść, rozpoczynając od rewolucji przemysłowej i kończąc na tak zwanej...

Jakie reguły rządzą rywalizacją między mocarstwami? Jakie strategie stosują państwa w walce o potęgę? Kiedy rywalizacja międzynarodowa prowadzi do wojen? Tragizm polityki mocarstw jest, obok Końca historii Francisa Fukuyamy i Zderzenia cywilizacji Samuela P. Huntingtona, jedną z najważniejszych książek o polityce międzynarodowej napisanych po zakończeniu zimnej wojny. Profesor John J. Mearsheimer, łącząc wyśmienity styl wypowiedzi z klarownością wywodów, zmysł teoretyczny z wnikliwą analizą historyczną, krok po kroku objaśnia mechanizmy rywalizacji między państwami, znaczenie potęgi, przyczyny wojen i wiele innych zagadnień. Podważa dominujące po 1989 roku idealistyczne wyobrażenia i przesadnie optymistyczne prognozy, a trafnością swoich sądów jak ma...

Totalitaryzm, który na wiele lat i na wiele sposobów, choć w różnej formie i z różną intensywnością, zatruł dwudziestowieczną Europę, pozostawił po sobie ogromne spustoszenie. Nie sposób tu wymienić jego wielorakich konsekwencji, poprzestańmy tylko na wskazaniu, że dotyczyły one wszystkich sfer ludzkiej egzystencji, a więc także i tej duchowej. Europa Środkowa, której za centralny kraj można uznać Austrię, doznała ich w sposób szczególny [...]. W przypadku Austrii był to nazizm, narodowy socjalizm. Po zakończeniu II wojny światowej poszczególne kraje europejskie podejmowały, dobrowolnie lub pod przymusem, próby rozliczenia się z niechlubną, a często po prostu zbrodniczą przeszłością, którą ograniczano zazwyczaj do czasów samej wojny. Na tym tle...

Nowe wydanie książki świętego biskupa z 1920 roku. Mimo upływu niemal 100 lat od jej ukazania się, nic nie straciła na aktualności. Spotykamy się z zarzutem: wszystkie religie opierają się na prawdzie i dają człowiekowi jakieś prawidła życia: czyż tedy nie słuszna, by mu zostawić do woli, jaką religię chce wyznawać? Nie jest to rzeczą słuszną, bo jak Bóg jest jeden i prawda jedna, tak jedna tylko religia może być prawdziwą; inaczej trzeba by twierdzić, że ma prawdę za sobą i ten katolik, który wierzy w to, czego Kościół naucza – i ten protestant, który nie uznaje Kościoła – i ten żyd, który odrzuca Zbawcę Jezusa Chrystusa – i ten muzułmanin, który Mahometa uważa za boskiego proroka – czyli że jedna prawda drugą wyklucza, a więc że w...

Co mistyczka Katarzyna Emmerich przekazała nam o czasach dwóch papieży? Dlaczego Łucja, wizjonerka z Fatimy, mówiła o ojcu świętym i biskupie ubranym na biało, których widziała żyjących jednocześnie? Czy słynne proroctwa Malachiasza odnoszą się do papieży naszych czasów, którzy zostają przez niego nazwani „ostatnimi”? Mistycy to przewidzieli: Kościół ogarnie zamęt. Apostazja wśród świeckich i duchownych, lobby homoseksualne wśród księży, prześladowania chrześcijan. Nadejdzie era dwóch papieży. Potwierdzają to objawienia maryjne w ostatnich dekadach na całym świecie. Czy powinniśmy bać się końca Kościoła i końca świata? Święta Faustyna Kowalska czy Luiza Piccarreta mówią jasno: po okresie ciężkiego ucisku, Kościół rozkwitnie na no...

„W swoim klasycznym już zbiorze esejów Gertrude Himmelfarb dokonuje krytycznego przeglądu rozmaitych sposobów uprawiania historii, które zyskały na popularności w XX wieku. Konfrontuje tradycyjne metody badawcze ze stanowiskiem historii społecznej oraz z nurtami marksistowskimi, psychoanalitycznymi i postmodernistycznymi. Pozwala to nie tylko uchwycić ich specyfikę, lecz także odsłonić konsekwencję ich założeń dla postrzegania i rozumienia rzeczywistości. Podstawą pierwszego przekładu na język polski jest rozszerzone wydanie książki, które ukazało się w 2004 roku. Nowa historia przyjęła się jako poręczna nazwa dla tych rodzajów historii, które choć nie są spójne, to – wszystkie razem i każdy z osobna – stanowią wyzwanie dla tradycyjnej historii. J...

Od kiedy w latach 1993-1994 zaczęto poważnie się zastanawiać nad kwestią rozwoju NATO, na ten temat z zaangażowaniem wypowiadali się zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy rozszerzenia. Mimo to niewiele wiadomo o przebiegu procesu opracowywania polityki rozszerzenia przez administracje Billa Clintona. W swojej książce James M. Goldgeier analizuje proces, który doprowadził do tego, że rozszerzenie NATO stało się elementem polityki Stanów Zjednoczonych. Książka ułatwia zrozumienie biurokratycznych mechanizmów polityki zagranicznej, wpływu polityki wewnętrznej oraz relacji między władzą wykonawczą a ustawodawczą. Ponadto dzięki ujawnieniu przeszkód, z jakimi zmagało się NATO podczas tej rundy rozszerzenia, autor dokonuje oceny ograniczeń, które napotyka Sojusz,...

Jakie interesy kierują polityką Wielkiej Brytanii? Dlaczego angielscy kapitaliści nie zawsze są sprzymierzeńcami rządu londyńskiego? Dlaczego każdy rząd na Downing Street musi się liczyć z London City? Jak dużą rolę w polityce angielskiej odgrywa masoneria? Czy relacje ze Stanami Zjednoczonymi mają charakter współzawodnictwa czy współpracy? Jak imperium brytyjskie wykorzystywało dla własnych interesów kolejno Polskę, Rosję, Prusy, Cesarstwo Niemieckie i jak potrafiło skłócać inne narody dla własnych korzyści? O wszystkich tych kwestiach pisał niemal 100 lat temu Roman Dmowski. Jak się okazuje, mimo upływu niemal millenium od napisania analizy, nic nie straciła ze swej spostrzegawczości i trafności oceny. „Dziś każdy naród w Europie czuje, że jego l...

„Był bodaj jedynym profesorem uniwersyteckim w II Rzeczypospolitej, który publicznie deklarował poparcie dla działającego nielegalnie Obozu Narodowo-Radykalnego, w tym dla jego najskrajniejszego odłamu – Falangi. Wielu polskich uczonych, publicystów, działaczy politycznych, a nawet urzędników państwowych tamtej doby fascynowały, w różnym stopniu, faszystowskie Włochy i III Rzesza, lecz niewielu posunęło się w apologii państw Mussoliniego i Hitlera równie daleko, co on. Jego świetną karierę akademicką złamał konflikt ze studentem prawa na Uniwersytecie Warszawskim – późniejszym premierem Izraela Menachemem Beginem. Podczas II wojny światowej, pod okupacją, jako jeden z nielicznych Polaków zaangażował się w – krótkotrwałą – próbę nawiązania p...