Słodko-gorzki eros

Gdy Skrzydła Michaiła Kuzmina wyszły drukiem w 1906 roku, wzbudziły sensację. Choć przyjęta przez autora forma artystyczna odwołuje się do dialogów Platona i oświeceniowej powiastki filozoficznej, wielu czytelników upatrywało w utworze powieść pornograficzną, której podstawowym celem był opis nieznanego świata homoseksualistów. Pisarz rzucał wyzwanie dotychczasowym normom obyczajowym i testował granice społecznej tolerancji, nie godząc się na upatrywanie w homoseksualizmie słabości, choroby, grzechu czy dowodu nieprzystosowania do świata. Symboliczne skrzydła stanowią dla Kuzmina atrybut swobody i odwagi, służą wzniesieniu się ponad mieszczańską moralność. Jest to przede wszystkim powieść o formowaniu się osobowości, odwołująca się do mitu inicjacyjnego, który nakłada na człowieka obowiązek poznania, przede wszystkim poznania siebie. Utwór jest pochwałą miłości identyfikowanej z wolnością, a przysługująca człowiekowi wolność to nie jałmużna, lecz należne mu prawo, ustanowione przez tego, kto przypina duszy ludzkiej skrzydła. Michaił Kuzmin (1872-1936) – pisarz rosyjski. Autor tomów wierszy Pieśni aleksandryjskie (1919), Niezwykłe wieczory (1921), Pstrąg rozbija lód (1929); powieści Przygody Aimé Lebeufa (1907), Cudowne życie Józefa Balsamo, hrabiego Cagliostro (1916); dramatu Szczęśliwy dzień, albo Dwaj bracia (1918). Sławę przyniosła mu debiutancka, skandalizująca powieść Skrzydła (1906). Maksimilian Wołoszyn tuż po ukazaniu się Skrzydeł napisał o trzydziestoczteroletnim Kuzminie: „Kiedy widzisz Kuzmina pierwszy raz, masz ochotę go spytać: Proszę szczerze powiedzieć, ile pan ma lat? Ale nie decydujesz się na to, bojąc się usłyszeć w odpowiedzi: Dwa tysiące. Jest w nim coś tak pradawnego, że pojawia się myśl, czy nie jest on jedną z mumii egipskich, której za sprawą jakichś czarów przywrócono życie i pamięć.”

Przedstawiamy baśń o wolności i sile ducha, niezwykła mieszanka dokumentalnej prawdy i najbardziej wymyślnej fikcji. Powieść pełna niespodzianek, radości i trwogi – wielka uczta dla każdego czytelnika. Cora jest niewolnicą w trzecim pokoleniu na plantacji bawełny w stanie Georgia i należy do najniższej kasty. Jej życie nie jest łatwe, a będzie jeszcze gorzej, bo lada moment z dziecka stanie się kobietą. Kiedy Ceasar, przybyły z Wirginni najświeższy nabytek plantatorów, opowiada jej o podziemnej kolei, oboje decydują się zaryzykować ucieczkę. Po piętach depcze im pościg, a schwytanie oznacza los gorszy od śmierci... Tytułowa kolej podziemna to określenie stworzonej przez abolicjonistów sieci przerzutowej zbiegłych czarnych niewolników z południowych stanów Ameryki głównie na północ do Kanady, a także do Meksyku. Na ten skomplikowany system ucieczkowy składały się drogi, tunele, szlaki, bezpieczne kryjówki, ale też ludzie – przewodnicy, sponsorzy, zarówno organizacje, jak i społeczności. Nazewnictwo kolejowe tworzyło tajny kod, jakim posługiwali się uciekinierzy i abolicjoniści. Do sekretnego języka dochodził też system tajnych znaków graficznych. Kolej podziemna jednoczyła czarnych i białych w walce o wolność, godność i prawa człowieka. Whitehead odsłania przed czytelnikami tajniki systemu przerzutowo-ratunkowego dla zbiegłych niewolników, odtwarzając jego misterną konstrukcję i ucieczkowe szlaki. Ale w jego powieści ten organizacyjny majstersztyk, pozwalający zbiegłym niewolnikom odnaleźć wolność na północy, zyskuje także metaforyczny wymiar. Cora, niczym mityczny Odyseusz lub swiftowski Guliwer, odwiedza w swojej podróży kolejne krainy, z których każda przeraża i zadziwia bardziej niż poprzednia. Poszukuje bezpiecznej przyszłości, ale też rozprawia się z przeszłością, która wciąż jest dla niej więzieniem. Poznając samą siebie, dowiaduje się sporo o ludzkości jako takiej. Oficjalnie potwierdzono informację o ekranizacji Kolei podziemnej. Realizacją serialu na podstawie powieści Colsona Whiteheada zajmie się Barry Jenkins, twórca oscarowego filmu Moonlight, zdobywcy statuetki dla najlepszego filmu 2016 roku. Film powstaje na zlecenie Amazonu. W realizację przedsięwzięcia zaangażowana jest współzałożona przez Jenkinsa firma produkcyjna Pastel oraz należąca do Brada Pita firma Plan B Entertainment.

Dużo seksu, mało stosunków. Rzecz dzieje się w Polsce i Anglii – tu i teraz. Bohater wyznaje zasadę, że miłość to więzienie, a poszukiwanie tego jedynego to bzdury natchnione duchem ideologii monogamicznego życia. Poznacie go jak dzieli się sobą nawet jeśli nie ma na to ochoty. Jednocześnie ugania się za zwyczajnym szczęściem i wolnością, bo myśli, że to najważniejsze w życiu. Polubicie go, chociaż czasem będziecie mieli ochotę go odlubić. „Książka Skurzyńskiego opowiada historię spoza dominującego, heteronormatywnego świata, co sprawia, że jest w Polsce opowieścią bardzo potrzebną” – Maria Reimann. „Tacy są właśnie Normalni Ludzie LGBT+ z Polski. Nawet jeśli piękni i młodzi, to rzadko znani i bogaci. Bardziej prywatni niż publicznie jawni. Dyskretni, mili, kulturalni, choć niekoniecznie chcący tradycyjnych stałych związków. Romansują i rozchodzą się, proza. Tworzą własne konstelacje i fascynujące rozwiązki, otwierając się na inne opcje niż przyzwyczajenie i rutyna. Poddają się uczuciom i kochają po swojemu, ale jak wszyscy dzisiaj – miewają też swoje jazdy i schizy, spor(n)e problemy i dylematy. No i często tkwią już zbyt długo w tym dziwnym kraju, gdzie życie daje w dupę, jak nikt nie lubi. I ja, i ty, i wy macie swoje miejsca w tej zagayonej niebajce” – Tomasz Charnas, Queer.pl. Jarek Skurzyński (1980), mieszka w Szczecinie, ukończył filozofię, autor wydanego w 2015 roku eseju Tylko ateiści zostaną zbawieni. Uprawia binge-watching.

„Ferrante zgrabnie analizuje mikrokosmos ludzkiej duszy, jasno i precyzyjnie przedstawiając czytelnikom meandry kobiecego umysłu – cierpienie wywołane porzuceniem i nieznośne dudnienie upływającego czasu” – „El Mundo”. Przed laty Olga zamieniła literackie aspiracje na życie żony i matki. Gdy po piętnastu latach związku dowiaduje się, że mąż porzuca ją dla znacznie młodszej dziewczyny, jej życie kompletnie się rozsypuje. Codzienne obowiązki stają się niemożliwym wysiłkiem, uroda i wygląd przestają się liczyć, a opieka nad dwojgiem dzieci zdecydowanie ją przerasta. W Oldze rośnie gniew, zazdrość i obsesja, która przemienia kobietę w kogoś, kim nigdy nie była. Pewnego dnia własne mieszkanie staje się dla niej prawdziwym więzieniem, kobiecie nie pozostaje nic innego, jak tylko zmierzyć się z tkwiącymi w niej upiorami.

Dom w sercu Mauritiusa. W jego wnętrzu stary, umierający doktor i trzy kobiety: córka, wnuczka i żona, której śmierć przed laty stała się największym rodzinnym tabu, skrzętnie przemilczaną tajemnicą. Doktor przez całe życie sprawował wobec swojej rodziny niepodważalną władzę domowego tyrana i cynicznego manipulatora. Teraz, na łożu śmierci, we wspomnieniach, rozmowach oraz monologach podejmuje być może ostatnią próbę odtwo­rzenia i utrzymania dawnej uprzywilejowanej pozycji patriarchalnego despoty. Zielone sari to pierwsza powieść Anandy Devi przełożona na język polski; zaliczana jest do najważniejszych i najbardziej oryginalnych utworów maurytyjskiej pisarki. Ukazała się pierwotnie w wydawnictwie Gallimard (2009), w prestiżowej serii „Collection blanche”. W 2010 roku została wyróżniona nagrodą Prix Louis-Guilloux.

Pierwsze polskie wydanie tomu esejów Itala Calvina, które po jego śmierci zebrała i ułożyła żona, zawiera trzydzieści pięć esejów poświęconych pisarzom ??- od Homera po Queneau ? którzy w różnym stopniu i z rozmaitych powodów byli dla Calvina ważni lub wzbudzali jego podziw. ?Lubię przede wszystkim Stendhala, bo tylko u niego jednostkowe napięcie moralne, napięcie historyczne, pęd życia są jednym i tym samym [?]. Lubię Puszkina za jego przejrzystość, ironię i powagę. Lubię Hemingwaya, bo jest [?] wolą szczęścia, smutkiem. Lubię Stevensona, bo mam wrażenie, że lata. Lubię Czechowa, bo nie zmierza tam, dokąd zmierza. Lubię Conrada, bo żegluje po otchłani i nie tonie. Lubię Tołstoja, bo czasem wydaje mi się, że jestem bliski zrozumienia, jak on to robi, a jednak nic z tego. [?] Lubię Gogola, bo zniekształca z precyzją, przewrotnością i umiarem. Lubię Dostojewskiego, bo zniekształca konsekwentnie, z pasją i bez umiaru. Lubię Balzaka, bo jest wizjonerski. Lubię Kafkę, bo jest realistą. [?] Lubię Sveva, bo trzeba się będzie zestarzeć. Lubię??

Proces przejścia od rytualnej koncepcji komunikacji do komunikacji opartej na szczerości. Autorka łączy opis przeobrażeń kultury europejskiej z analizą przemian polskiej praktyki epistolograficznej w XVIII i na początku XIX w. Analizując m.in. Wyznania Jana Jakuba Rousseau, powinowactwa między sentymentalizmem a jakobińskim terrorem, zmiany we wzorach listów kondolencyjnych w listownikach, konflikt między zwierzeniami a wzajemną kontrolą w korespondencji filomatów czy sposoby wyrażania uczuć w kręgu rodzinnym Juliusza Słowackiego, stara się odtworzyć in statu nascendi napięcia i paradoksy konstytutywne dla porządku nowoczesnego.

Jesmyn Ward, stypendystka MacArthur Genius Grant i dwukrotna laureatka National Book Award, nareszcie po polsku we współczesnej powieści o rodzinie, budowaniu tożsamości i granicach opowieści. Trzynastoletni Jojo na swój sposób próbuje zrozumieć, co znaczy być dobrym człowiekiem. Stopniowo poznaje świat, czerpiąc zarówno z bliskich mu wzorców, rodzinnych opowieści oraz legend. Splot wydarzeń zabierze go w podróż do więzienia stanowego Parchman w mrocznym sercu Missisipi, gdzie natrafi na pewnego udręczonego chłopca, który nosi w sobie całe zło amerykańskiego Południa. On również nauczy Jojo czegoś na temat człowieczeństwa, a także dziedzictwa, przemocy i miłości. *** „Głęboka wiwisekcja amerykańskich koszmarów. Lektura obowiązkowa”. – Margaret Atwood „Powieść drogi, z której nie ma odwrotu. Oszałamiająca książka!” – Marlon James „Po lekturze czułem się jak jedna z bohaterek powieści, moje serce: wiewiórka schwytana we wnyki”. – Michał Nogaś „Choć zmartwienia autorki dotyczą wieczności, jej książka jest idealną odpowiedzią na współczesne bolączki. Śpiewajcie… łączy najlepsze aspekty amerykańskiej powieści drogi i historii o duchach, a przy tym trafnie opowiada o tym, jak huragany i epidemia opioidowa powoli pochłaniają amerykańską prowincję”. – „The New York Times” „Powieść ta zamazuje granicę między życiem i śmiercią, miłością i cierpieniem. Jestem wielką fanką twórczości Jesmyn Ward, a ta książka dowodzi ostatecznie, że to jedna z najważniejszych współczesnych pisarek w Ameryce”. – Ann Patchett „Ward odkrywa po kolei warstwy opowieści zapisanej cudownym, wielowarstwowym językiem, jej historię natomiast wieńczy melodia nie z tej ziemi”. – BBC

Jeden z najważniejszych, współczesnych filozofów francuskich przygląda się kondycji cywilizacji, doświadczonej przez pandemie COVID-19. Filozof zachęca, abyśmy porzucili naiwną wiarę w niekończący się ekonomiczny wzrost i samowystarczalność ludzkiej jednostki. I zachęca, byśmy na nowo „nauczyli się oddychać”. ”Pandemia COVID-19 jest tylko symptomem poważniejszej choroby, tej, która nie pozwala człowiekowi oddychać, mówić ani myśleć poza informacją i kalkulacją. Możliwe, że pojawienie się symptomu wymusi leczenie głębszej patologii, że powinniśmy poszukiwać szczepionki przeciwko zwycięstwu i panowaniu autodestrukcji. Możliwe jest również, że pojawią się kolejne objawy, że wystąpią stany zapalne i dojdzie do obumarcia ważnych narządów. Oznaczałoby to, że życie ludzkości, jak każde inne, dobiega końca”. – fragment Jean-Luc Nancy (ur. 1940) – to czołowa postać filozofii francuskiej, twórczy kontynuator strategii dekonstrukcyjnej Jacques'a Derridy. W swoich książkach interesuje się zwłaszcza problematyką egzystencji, jej wymiarem ontologicznym, politycznym i estetycznym. Dlatego jego strategię pisarstwa, można by nazwać egzystencjalną dekonstrukcją albo dekonstrukcją egzystencji.

Antologia opowiadań nieznanego w Polsce japońskiego modernisty, którego krótką karierę pisarską przerwała ciężka choroba. Opowiadania Motojiro Kajiego to krótkie, niezwykle poetyckie teksty. Rysuje się w nich dużo więcej niż tylko portret niespełnionego artysty, którego zdrowie krzyżuje plany na wielką karierę. W ?Cytrynie? możemy dostrzec portret całego pokolenia japońskich literatów, którzy marzyli o wielkiej sztuce i tworzyli na przełomie dwóch epok, zawieszeni między tradycją a nowymi nurtami. Druga książka w kolekcji Tajfuny Mini.