Prze/Słuchanie / Słuchając Prze/Słuchania

Osią tego wyboru tekstów Waltera Benjamina (1892-1940), niemieckiego intelektualisty, jednego z najwybitniejszych w XX wieku, są podróże w czasie i przestrzeni. Benjamin przemieszczał się od wczesnych lat, a pobyty w różnych miejscach Europy, zwłaszcza południowej, inspirowały jego pisarstwo. W tym tomie zebrano utwory głównie z lat 1925-1932, kiedy było ono najżywsze i najbardziej bliskie literatury. Hasłem są obrazy myślowe i niepublikowany dotąd po polsku zbiór pod tym tytułem stanowi pierwszą część tomu. Nie były publikowane jeszcze po polsku również pozostałe dwie części: Rękopisy podróżne i Kroniki berlińskie. Kroniki to podróż w czasie do wczesnych lat życia, która przyniosła potem Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2011). Obrazy myślowe, Denkbilder, są formą wypowiedzi stosowaną nie tylko przez Benjamina, lecz także przez niektórych innych autorów z jego epoki (np. T.W. Adorno, E. Bloch). Zaliczają się do prozy poetyckiej lub raczej do filozofii poetyckiej, niedyskursywnej, epifanicznej, która w swojej narracji, skupiając uwagę na konkretach życia, ewokuje rzeczywistość na poły oniryczną, niewyrażalną konceptualnie. Nie jest to jednak strategia poetyckiej metafory, lecz refleksji raczej filozoficznej, która posługuje się anegdotą, opisem zaskakujących zdarzeń lub zaskakującym opisem zdarzeń najzupełniej zwykłych. Dziś rośnie w świecie popularność Benjamina właśnie jako mistrza Denkbilder, jako autora, który w wyjątkowy sposób połączył pisarstwo filozoficzne z literackim.

Publikacja zawiera teksty poświęcone czterem istotnym awangardowym projektom muzealnym: sieci Muzeów Kultury Artystycznej powołanej do istnienia po rewolucji październikowej w Rosji, Kabinett der Abstrakten zaprojektowanemu przez EI Lissitzkiego dla hanowerskiego Provinzialmuseum w 1927 roku, Socit Anonyme powstałemu w Nowym Jorku na początku lat dwudziestych oraz Międzynarodowej kolekcji Sztuki Nowoczesnej grupy a.r., udostępnionej publicznie w 1931 roku w Miejskim Muzeum w Łodzi, dzisiejszym Muzeum Sztuki. Opracowaniom krytycznym wybitnych badaczy i badaczek zajmujących się historią awangardy towarzyszy wybór tekstów źródłowych oraz bogata ikonografia prezentująca zarówno materiały archiwalne jak i wybrane dzieła z kolekcji związanych z omawianymi projektami.

Pierwsza tak obszerna publikacja prezentująca twórczość artysty. Teatr, bez afiszy. Jednoosobowy. Traktujący miasto jak wielką scenografię, w której publiczność staje się nie odbiorcą, lecz elementem spektaklu. Twórczość Cezarego Bodzianowskiego to oryginalna artystyczna kreacja, realizowana konsekwentnie przez lata a publikacja Cezary Bodzianowski – To miejsce nazywa się Jama to pierwszy tak obszerny katalog prezentujący twórczość artysty. Publikacja jest albumem fotograficznej dokumentacji efemerycznych zdarzeń, delikatnie ingerujących w bieg codziennego życia. Katalog uzupełnia cześć teoretyczna. Znalazł się w niej tekst Catherine Wood, analizującej, jak Bodzianowski przekształca prozaiczne sytuacje w momenty nierzeczywiste. Jarosław Suchan zauważa w jego twórczości kontynuację awangardowej myśli, która artystycznym priorytetem uczyniła nie tworzenie obrazu, lecz udział w kreowaniu rzeczywistości. Natomiast Suzan Titz opisuje, jak na sztukę polskiego artysty wpłynęły inspiracje wyniesione z wielu lat spędzonych w Antwerpii i ze spotkań z twórczością Magritte'a, Broodthaersa, surrealistów i konceptualistów. Publikacja towarzyszyła wystawie „Cezary Bodzianowski – To miejsce nazywa się Jama” w 2013 roku.

Publikacja zawiera eseje artysty dotyczące jego własnej twórczości oraz komentarze do założeń twórców z lat 70. i 80., tworzących w duchu minimalizmu i konceptualizmu. Pierwszy tom publikacji towarzyszącej wystawie Robert Morris Uwagi o rzeźbie zawiera eseje autorstwa samego artysty, dotyczące jego własnej twórczości oraz komentarze do założeń artystów z lat 70. i 80., tworzących w duchu minimalizmu i konceptualizmu. Nieznane dotąd w Polsce teksty przedstawiają Morrisa nie tylko jako wpływowego artystę, ale i myśliciela. W książce znalazły się również niepublikowane wcześniej teksty krytyczne z lat 90.