Przeczarowując świat

Katalog Muzeum Książąt Czartoryskich. Opracowanie w wersji angielskiej.

Katalog towarzyszący wystawie poświęconej sztuce średniowiecznego witrażu w Polsce jest pierwszą, tak obszerną prezentacją najważniejszych symboli „wieków średnich” ściśle wpisanych w kompozycję architektoniczną obiektów sakralnych. Witraże były przede wszystkim dziełami rzemieślników, którzy poza artystyczną formą nie mogli zapominać o technologii szklanych obrazów. Były fenomenem łączącym ludzkie rzemiosło z naturą; synergią tego, co powstawało cierpliwie z rąk ludzkich i tego, co „żyje” tylko dzięki sile światła. I to właśnie światło, po dzień dzisiejszy nadaje moc uwięzionym kawałkom szkła, wciąż opowiadającym nam swe historie. Publikacja oprowadza nas po wystawie o tej samej nazwie i jest próbą kompleksowego wprowadzenia do t...

„Zielnik Diany Lelonek różni się zasadniczo od tych znanych z historii. Nie jest zbiorem zasuszonych eksponatów, lecz sprawozdaniem ze skutków działań człowieka i wpływu tej działalności na sposób egzystowania wybranych gatunków roślin. Artystka przeprowadziła badania na wysypiskach i hałdach poprzemysłowych, w miejscach, wydawałoby się, najbardziej niesprzyjających dla bytowania flory. Zafascynowało ją to, w jaki sposób różne gatunki roślin przystosowują się do nowych, nienaturalnych, często całkowicie syntetycznych rodzajów podłoży i zaczynają tworzyć hybrydalne formy śmiecioroślin. Jej praca koncentruje się na przemianach, jakie w naturalnym środowisku wywołuje działalność człowieka w epoce antropocenu, czyli w czasie, w którym supremacja l...

Ta książka to wspaniałe odkrycie! Wspaniałe – bo mówimy o wierszach jednego z najważniejszych pisarzy niemieckich minionego wieku w wyborze i przekładzie jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy polskich. Odkrycie – bo mówimy o książce, która istniała od lat czterdziestu, tyle że niedostępna dla czytelników. Ukazała się dwukrotnie, w późnych latach siedemdziesiątych, w jednym z podziemnych wydawnictw poznańskich, a następnie, w roku 1980, w warszawskiej NOW-ej. Bertold Brecht pamiętany jest dziś przede wszystkim jako dramaturg, zwłaszcza autor arcydzielnej Opery za trzy grosze i równie świetnej Matki Courage, a songi z Opery... we wspaniałym spolszczeniu Władysława Broniewskiego pozostają najbardziej znanymi u nas wierszami Brechta. Ryszard Kry...

?Śmierć Viveka Ojiego? autorstwa Akwaeke Emezi, osoby piszącej pochodzącej z Nigerii, konstrukcją przywodzi na myśl ?Kronikę zapowiedzianej śmierci? Gabriela Garcii Marqueza. Emezi opowiada losy nieheteronormatywnego chłopaka dorastającego w nigeryjskim miasteczku, gdzie kwestia identyfikacji płciowej jest tabuizowana. Na przeszkodzie do swobodnej ekspresji własnej tożsamości i miłosnego spełnienia stają lokalne przesądy oraz bezwzględny patriarchat. Ta misternie skonstruowana powieść została wysoko oceniona przez zagraniczną prasę, a amerykański ?Newsweek? uznał ją za jedno z najważniejszych wydarzeń literackich 2020 roku.

Nagroda Rady Nordyckiej 2021 – po raz pierwszy przyznana pisarce z Grenlandii. Najgorszy jest dzień polarny. Pastelowe niebo przypomina różowe i niebieskie ubranka dla noworodków. Ostre promienie słońca potęgują rażącą biel śniegu. Majestatyczne góry, widoczne teraz wyraźniej, przytłaczają. Po ciemnej zimie miało być przecież lepiej, a jednak kolejny raz chcesz odebrać sobie życie. To, co najlepsze, już się wydarzyło. Dolina Kwiatów to pełna gniewu, ale też czarnego humoru powieść o miłości, żałobie, wykluczeniu i braku przynależności. To historia o młodej kobiecie, która przez kilka ostatnich miesięcy swojego życia ucieka od wspierającej rodziny, kochającej partnerki, znajomych z uczelni, w końcu – od siebie samej. Korneliussen przejmująco pi...

Meseritz (dziś Międzyrzecz, Polska), kilkadziesiąt lat po wojnie. Miasto wciąż zaludniają duchy przeszłości, dawne uprzedzenia i historie, o których mówi się wyłącznie w czterech ścianach rodzinnych domów. Niemal zawsze ukradkowo, ściszonym głosem, aby nie usłyszał ich nikt niepowołany. Nastoletni Patryk Werhunt znajduje pływające w Obrze zwłoki jednego z sąsiadów. Okoliczności śmierci są niejasne, a cień podejrzenia pada na wkraczającego w dorosłość chłopaka. Traumatyczne wydarzenie staje się pretekstem do snucia rozległej i skomponowanej misternie niczym fuga opowieści o splątanych losach: Polaków, Żydów, Niemców, Sowietów oraz ich potomków. Opowieści, której motywem przewodnim jest obsesyjne poszukiwanie prawdy o losach niemieckiego kompozyt...

Kiedy Maria w kryzysie życiowym i twórczym przychodzi do Jana po pomoc, ten nagle ma zawał i prawie umiera. Zanim umrze, dobrze byłoby jednak dowiedzieć się kilku rzeczy... Szczera do bólu, porywająca książka o nieszablonowej relacji dwojga wybitnych artystów, którzy są także ojcem i córką. Zderza się w niej absurd i powaga, euforia i rozpacz, rzeczy święte i puszczanie bąków. Jest też o przyzwoitości w sztuce i w życiu. I o wolności. Rozmawiają o najważniejszych sprawach: miłości, śmierci, seksie, Bogu, sztuce i sensie, z bezpardonową otwartością, która może wzbudzić zazdrość. Że można tak ze sobą rozmawiać. Że taka relacja, przekraczająca wszystko, do czego nas przyzwyczajono, jest możliwa. Bo może to, co wydaje się ekstremalne, tak naprawd�...

Światowy bestseller. Ponad milion sprzedanych egzemplarzy. Mała kawiarnia w Tokio pozwala swoim gościom na podróż w czasie. Pod warunkiem, że wrócą, zanim wystygnie kawa. A gdyby móc cofnąć się w czasie? Gdyby choć na chwilę wrócić do przeszłości i spróbować coś wyjaśnić, czemuś zaradzić, spotkać się z kimś, może po raz ostatni… W małej bocznej uliczce w Tokio ukryła się klimatyczna kawiarnia, która od ponad stu lat serwuje starannie parzoną kawę. Krążą pogłoski, że swoim klientom oferuje też wyjątkową możliwość podróży w czasie. W „Zanim wystygnie kawa” spotykamy cztery osoby, z których każda ma nadzieję skorzystać z tej oferty. Ktoś chce się skonfrontować z dawną miłością, ktoś powrócić do czasów sprzed utraty pamięc...

W albumie można podziwiać dzieła polskich artystów projektujących plakaty wojenne, m.in. Edmunda Bartłomiejczyka, Zdzisława Gedliczki, Aleksandra Grzybowskiego, Karola Homolacsa, Zygmunta Kamińskiego, Edwarda Lessera, Kamila Mackiewicza, Bogdana Nowakowskiego, Stanisława Siestrzeńcewicza, Eugeniusza Urbańskiego, a także Józefa Mehoffera czy Felicjana Szczęsnego Kowarskiego. Najczęściej odwołują się one do obrony spraw najdroższych Polakom — Wiary, Ojczyzny i Honoru, pokazując jednocześnie grozę „antywartości” reprezentowanych przez najeźdźcę — zburzone świątynie, mordowaną ludność, zhańbione niewiasty, zagrabioną własność. Drugą część albumu zajmują dokumentujące wydarzenia wojenne i żołnierski dzień powszedni szkice Wiktora Gutowskieg...

„Odkąd sięgam pamięcią zawsze trudno mi było mówić o moich miłościach. To ponaderotyczne uniesienie jest zarówno wielkim szczęściem, jak i czystym cierpieniem – a i jedno, i drugie domagają się mocnych słów. Niewłaściwy, nieadekwatny, od zawsze aluzyjny – kiedy właśnie chcielibyśmy, aby był jak najbardziej bezpośredni – język miłości szybuje w przestworzach metafor – jest bowiem językiem literatury. Jest też niepowtarzalny, uznaję go wyłącznie w formie pierwszoosobowej. A jednak opowiem Wam tutaj o pewnym szczególnym rodzaju filozofii miłości. Czymże bowiem jest psychoanaliza, jeśli nie niekończącym się poszukiwaniem odrodzenia, właśnie dzięki doświadczeniu miłości, podejmowanym wciąż na nowo po to, aby je przemieścić, ożywić, i...

Klusek był jedną z najważniejszych osób w moim życiu, chociaż ważył niespełna kilogram i miał cztery łapy. Był też chyba jedyną fretką w historii świata, która odwiedziła prawie wszystkie oddziały Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. W krakowskim zoo Patryk dogląda kopytnych. Rano gotuje owsiankę dla tapirów i hipopotamów karłowatych, kumpluje się ze słonicą i próbuje wychować małego flaminga. Ma w tym wprawę – wcześniej opiekował się roczną córką swoich przyjaciół. We Wrocławiu zakochuje się w kotiku i rozwiązuje problemy sąsiedzkie skłóconych pingwinów. Po pracy chodzi na spacery z Zośką, gotuje ze swoim chłopakiem, przegaduje sprawy z babcią giganciarą. Wkurza się na homofobicznych polityków, świętuje Chanukę, Bo...

Katalog towarzyszący wystawie Przeczarowując świat Małgorzaty Mirgi-Tas w Pawilonie Polskim na Biennale Sztuki 2022. W publikacji pod redakcją Wojciecha Szymańskiego i Joanny Warszy, obok tekstów kuratorów znalazły się eseje zaproszonych pisarzy Ali Smith i Damiana Le Basa, uczonej Ethel Brooks, a także wiersze Teresy Mirgi i Jana Mirgi.