Powstanie i upadek Starożytnego Egiptu

Pasjonująca opowieść o tym, jak niewielkie miasto-państwo w starożytnej Grecji przeistoczyło się w cywilizację, która zmieniła świat. Ateńczycy wprowadzili pierwszą prawdziwą demokrację, co zrewolucjonizowało system rządów. Stworzyli koncepcje filozoficzne, nad którymi do dziś łamią sobie głowy najtęższe umysły. Przecierali szlaki w sztuce – tragedii, komedii, architekturze i rzeźbie. Jak to możliwe, że niewielka, dwustutysięczna społeczność wydała wybitne umysły w tak wielu dziedzinach? Everitt tka swoją barwną historię z sugestywnych portretów utalentowanych, zręcznych, ambitnych, nierzadko pozbawionych skrupułów Ateńczyków, którzy przyczynili się do rozkwitu miasta. Znajdziemy wśród nich Temistoklesa, genialnego stratega, który powiódł Greków do zwycięstwa nad potężnymi Persami; Peryklesa, najwybitniejszego ateńskiego męża stanu; Demostenesa, największego mówcę, który zagrzewał Ateńczyków do obrony tak drogiej im wolności przed zakusami króla macedońskiego Filipa, ojca Aleksandra Wielkiego. W opowieści o złotym wieku Aten autor często oddaje głos ówczesnym politykom, pisarzom, myślicielom, obficie czerpiąc ze źródeł – co jeszcze bardziej ożywia tę frapującą narrację.

Jest to jedna z najważniejszych prac o starożytnym Egipcie, jakie powstały w ostatnich latach. Autor pokazuje, jak funkcjonowały egipskie państwo i społeczeństwo, przedstawia rolę, jaką odgrywały w nich ideologia i gospodarka. Wiele miejsca poświęca wielokulturowości starożytnego Egiptu i jego relacji krajami ościennymi. Czytelnik otrzymuje szeroką, zgodną z obecnym stanem wiedzy, panoramę egipskiej cywilizacji, przedstawioną w sposób nowoczesny i niespotykany w dotychczasowej literaturze przedmiotu.

Niezwykła podróż w czasy starożytnych Hellenów W tej fascynującej opowieści o starożytnej Grecji Thomas R. Martin ponownie tchnął życie w grecką cywilizację. W barwny sposób opisuje jej dzieje, zaczynając od początków w epoce kamiennej, poprzez czasy wojen perskich i imperium ateńskiego, aż po podboje Aleksandra Wielkiego. Skupiając się na rozwoju greckiego państwa-miasta oraz kulturze Aten i Sparty w ich Złotym Wieku, autor umiejętnie łączy historię polityczno-militarną, przemiany społeczne i kulturowe, tworząc panoramę świata Hellenów. Książka zawiera solidną dawkę wiedzy na temat starożytnych Greków, wzbogaconą ciekawymi fotografiami i mapami. Starożytna Grecja. Od prehistorii do czasów hellenistycznych to książka dla wszystkich, którzy chcą się dowiedzieć, jak i dlaczego starożytni Grecy stali się protoplastami cywilizacji europejskiej.

Pasjonująca opowieść o tym, jak z małej osady nad Tybrem Rzym przekształcił się w imperium, które zmieniło oblicze świata. Anthony Everitt przedstawia wciągającą, a przy tym rzetelną naukowo opowieść o drodze Rzymu do chwały, pełną ważnych lekcji dla naszej epoki. Jak starcie między patrycjuszami i plebejuszami kształtowało politykę republiki? Dlaczego roztropna rzymska strategia oferowania obywatelstwa pokonanym sąsiadom przyczyniła się do rozwoju kiełkującego imperium? Jak to się stało, że niewyobrażalne bogactwo i potęga wypaczyły tradycyjną republikańską virtus i w Rzymie, triumfującym na zewnątrz, pojawiły się pierwsze oznaki rozkładu wewnętrznego? Autor kreśli niezapomniane portrety wielkich Rzymian, m.in. Cyncynata, symbolu rzymskiej odwagi i surowości obyczajów; błyskotliwego wodza Scypiona Afrykańskiego, który odparł zagrożenie ze strony Hannibala. Oddaje też głos pisarzom, historykom, myślicielom, których uwagi na temat sztuki rządzenia i „dobrego życia” inspirowały wszystkie zachodnie potęgi od starożytności po obecne czasy, jak choćby Cyceron, wytrawny prawnik, mówca i filozof – jego pisma poświęcone sprawiedliwości i wolności do dziś kształtują nasz dyskurs polityczny.

Porywająca panorama imperium bizantyjskiego – od 330 roku aż do jego upadku w 1453 roku. „Starałam się przekazać choć w części, co znaczyło być Bizantyjczykiem, i dać wyobrażenie o kosmopolitycznym, miejskim społeczeństwie, którego członkowie, obdarzeni historyczną świadomością własnej tożsamości i pobożną wiarą w życie przyszłe, byli tak różni od nas, a zarazem tak bardzo do nas podobni” – Judith Herrin. Przez tysiąc lat niezwykłe imperium sprawiało, że Europa mogła stać się tym, czym jest obecnie. Śmiałe i prężne, ale słabo dziś znane państwo, łącząc ortodoksyjną wiarę chrześcijańską z pogaństwem, klasyczne greckie wykształcenie z rzymską siłą oraz sprawnością administracyjną, stworzyło wielką, twórczą cywilizację, która przez całe wieki stawiała opór nawale islamu. Zwięzła, a zarazem fascynująca książka Judith Herrin odchodzi od standardowego, chronologicznego ujęcia dziejów Bizancjum. Każdy z krótkich rozdziałów koncentruje się na określonym temacie, takim jak budowla (imponująca świątynia Hagia Sophia), spór religijny (ikonoklazm), płeć i władza (rola kobiet oraz eunuchów), wybitna postać (historyk Anna Komnena), symbol cywilizacji (widelec) czy walka o terytorium (krucjaty). Dzięki takiemu podejściu długie dzieje cesarstwa bizantyjskiego, począwszy od założenia wspaniałej stolicy, Konstantynopola (dzisiejszy Stambuł) w roku 330, aż po jej zdobycie przez Turków osmańskich w roku 1453, stają się łatwiejsze do ogarnięcia. Barwna, a przy tym wiernie oddana panorama sił i wierzeń kształtujących owo bizantyjskie milenium stanowi zarazem oryginalny wkład w nauki historyczne. Oparta na wynikach najnowszych badań ukazuje przeciętnemu czytelnikowi żywy obraz mało znanej epoki, kładąc kres stereotypowym wyobrażeniom o bierności i dekadencji Bizancjum.

Faraonowie – bogowie za życia Nieśmiertelni dzięki wielkim przedsięwzięciom budowlanym. Ich monumentalne grobowce widoczne są nawet z orbity okołoziemskiej. Barwnie ilustrowana książka przedstawia dzieje władców Egiptu od początków zjednoczenia Górnego i Dolnego Egiptu (ok. 3000 r. p.n.e.), aż po zmierzch starożytnego państwa nad Nilem (305–30 p.n.e.), gdy rządzili nim Grecy z dynastii Ptolemejskiej. Wybitni historycy przyglądają się władzy królów, prowadzonym przez nich kampaniom wojennym i dyplomacji, wymianie handlowej i rytuałom religijnym pozwala też przybliżyć ich jako ludzi. Pokazują, jak wyglądało życie w pałacach, relacje rodzinne, najważniejsze obowiązki i rozrywki.

"Autor omawia to zagadnienie w oparciu o bogaty zasób źródeł, począwszy od zapisów epigraficznych poprzez przedstawienia ikonograficzne na źródłach archeologicznych kończąc. Problem wojny został tutaj zaprezentowany w jasny i przejrzysty sposób; Autor wykazał się dużą znajomością tej tematyki cytując najważniejsze opracowania poświęcone wojnie w Mezoameryce. W tej części można ewentualnie zwrócić większą uwagę na wciąż rosnący korpus danych bioarcheologicznych (prace takich badaczek jak Vera Tiesler czy Andrea Cucina), a w opisie ośrodków postklasycznych nieco więcej miejsca można by poświęcić tak ufortyfikowanym miejscom jak Utatlan, Iximche czy Mixco Viejo, które zostały potraktowane nieco marginalnie. Choć można spierać się z pewnymi tezami stawianymi przez Autora (według których wojny na wyniszczenie nie było na ziemiach Majów - w moim przekonaniu koncepcja prowadzenia wojny zmienia się w ciągu okresu klasycznego), to jednak temat ten został przedstawiony w sposób zasługujący na uznanie, i w oparciu o bogate analogie do innych kultur, zarówno z Nowego, jak i Starego Świata..."Z recenzji dr. hab. Jarosława Źrałki, Instytut Archeologii UJ

Zbiór formuł umieszczanych na staroegipskich papirusach wkładanych wraz ze zmarłymi do grobu zwykło się nazywać Księgą Umarłych. Sami Egipcjanie określali je mianem ?Księga wychodzenia za dnia?, co było wyrazem nadziei, że zapisane zaklęcia umożliwią im po śmierci wyjście z mroków grobowca i krainy umarłych na światło dzienne. Sens tekstów Księgi Umarłych ma fundamentalne znaczenie dla zrozumienia religii starożytnego Egiptu.

Podróże antycznych bohaterów od razu kojarzymy z Odyseuszem. Tymczasem Raimund Schulz pokazuje, że prawdziwych Odyseuszy było całkiem wielu. Na wyprawy w nieznane, na odkrywcze przygody, na przecieranie nowych szlaków kupieckich decydowali się śmiałkowie greccy, feniccy, chińscy, indyjscy czy wreszcie Rzymianie. Ich dokonania autor starannie zebrał śledząc przekazy ze wszystkich bez mała kultur starożytnych. Zdumiewa rozmach tych wypraw i ich opisów ? od koła podbiegunowego na północy do południowych krańców Afryki, od wysp atlantyckich do dalekich Chin.

Ekscytująca wyprawa do źródeł ludzkiego języka Wyobraź sobie, że jesteś jaskiniowcem żyjącym 25 000 lat temu. Nie mieszkasz jednak w jaskini, tylko w namiocie ze skór rozpiętym na rusztowaniu z kości. Twoja kultura jest tak rozwinięta, że powstają dzieła sztuki. Wokół malowideł zwierząt i obrysów dłoni stawiasz kropki, krzyżyki i trójkąty; kreślisz równoległe linie i spirale. Twój lud wie, jakie jest ich znaczenie – od 30 000 lat używa tych samych 32 znaków. Potem jednak ty i twoje plemię odchodzicie w niepamięć – a z wami wiedza o waszym języku… A teraz, razem z autorką, odkryj, co oznaczały te tajemnicze znaki. Czy wzory kryjące się w głębinach europejskich jaskiń to najdawniejsze ślady „nowoczesnego człowieka”? Czy tak właśnie wyglądał język naszych przodków? Pierwsze znaki udowadniają, że praca paleoantropologa ma o wiele więcej wspólnego z przygodami Indiany Jonesa, niż moglibyśmy przypuszczać. Nie tylko towarzyszymy autorce w trudach jej ekspedycji, ale także stawiamy wraz z nią śmiałe tezy i szukamy ukrytych znaczeń. Łamiemy przy tym szyfr 32 tajemniczych znaków, by poznać myśli naszych przodków… „Jeśli lubisz tajemnice, ta książka jest dla ciebie. Genevieve von Petzinger jest archeologiem, ale w tej fascynującej, żywo i przystępnie napisanej opowieści staje się przewodnikiem i detektywem, odkrywającym tajemnice artystów z epoki lodowej, twórców niesamowitych malowideł zachowanych w jaskiniach. Każdy, kto przeczyta tę książkę, będzie z większym podziwem myślał o tych dawnych artystach, o ich miłości do zwierząt i świata przyrody i o tym, jak wiele mamy z nimi cech wspólnych”. – Virginia Morrell, autorka Animal Wise i Ancestral Passions „Genevieve von Petzinger wykazuje, że oprócz sztuki figuratywnej, uderzająco pięknych wizerunków koni i żubrów, na malowidłach pojawiają się również 32 znaki, które mogą być utrwalonym w kamieniu zapisem słów – symbolami, dzięki którym być może uda nam się zajrzeć w umysły ludzi żyjących w czasach paleolitu. Jeśli hipotezy autorki znajdą potwierdzenie, jej praca może okazać się jednym z najważniejszych odkryć naukowych naszych czasów”. – Wade Davis, autor Węża i tęczy „Niewiele jest tajemnic równie intrygujących jak ta, co abstrakcyjne symbole namalowane na ścianach grot oznaczały dla twórców żyjących w okresie ostatniego zlodowacenia. W swojej fascynującej książce Genevieve von Petzinger zabiera nas w podróż w czasie, dziesiątki tysięcy lat wstecz, do miejsc, które zadziwiają swoim pięknem. Jest to niezwykła próba zgłębienia psychiki naszych odległych przodków”. – Ian Tattersall, kurator w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej Genevieve von Petzinger jest paleoantropologiem, który specjalizuje się w badaniu europejskich malowideł naściennych z epoki kamienia łupanego. Jako jedyny naukowiec zajmuje się związkami i podobieństwami między najstarszymi znakami abstrakcyjnymi. Autorka licznych prac naukowych, publikowanych m.in. na łamach „New Scientist” i „Science Illustrated”. Jej wystąpienia na TED Talks obejrzało ponad 3 000 000 internautów. Jej babka należała do zespołu kryptologów, którzy łamali szyfr Enigmy.

Wojna, pokój i podboje w świecie rzymskim Pax Romana przyniósł niezwykły okres pokoju i stabilności, jaki rzadko zdarzał się wcześniej bądź później. Rzymianie jednak byli przede wszystkim zdobywcami, którzy siłą zajęli rozległe tereny sięgające od Eufratu na wschodzie po wybrzeże Atlantyku na zachodzie. Byli agresywni i bezwzględni, a podczas tworzenia ich imperium miliony straciły życie lub wolność. Czym więc był tak naprawdę ów „pokój rzymski” i co oznaczał dla ludzi, którzy chcąc nie chcąc znaleźli się w zasięgu jego oddziaływania? Ceniony historyk Adrian Goldsworthy opowiada dzieje tworzenia imperium, wyjaśniając, jak i dlaczego Rzymianom udało się opanować tak znaczną część świata, i rozważając, czy pozytywny obraz pax Romana jest prawdziwy. Ta nowatorska i rzetelna książka zabiera czytelnika w podróż od krwawych podbojów agresywnej republiki, poprzez epokę Cezara i Augusta, do złotego okresu pokoju i dobrobytu pod rządami takich cesarzy, jak Marek Aureliusz, dając wyważony i wielowymiarowy obraz życia w imperium rzymskim. Pasjonująca i niezmiernie pouczająca analiza metod, jakimi starożytni Rzymianie powiększali i kontrolowali swoje imperium. Lawrence D. Freedman, foreignaffairs.com. Praca zatytułowana Pax Romana może sugerować, że wybitny historyk wojskowości Rzymu, Adrian Goldsworthy, zmiękł. Nic podobnego. Jest tu wiele na temat wojen i podbojów [...]. Jednak to studium oferuje znacznie więcej niż zwykłą historię wojskowości [...]. Goldsworthy dla zilustrowania swoich tez czerpie obficie ze wszystkiego, od Ewangelii po inskrypcje i inne świadectwa archeologiczne [...]. Świetna, elegancko napisana [książka]. Matthew Leigh, „History Today” Goldsworthy wnosi do omawianego tematu wspaniałe ożywienie [...]. Przed czytelnikiem odsłania się fascynujący obraz wielce skomplikowanego ustroju, [w którym] autor należycie akcentuje sztukę rządzenia państwem. Gerard DeGroot, „Times” Książka ta klarownie i wnikliwie ukazuje całą złożoność dziejów imperium rzymskiego. Pax Romana to świetny przykład pisarstwa historycznego, który z pewnością oświeci szerokie grono czytelników. Michael J. Taylor, University of California To fantastyczna książka — łatwa w odbiorze i wciągająca aż do ostatniej strony. Goldsworthy nakreśla fascynujące powiązania i przybliża dzieje Rzymu w sposób, jaki byłby trudno osiągalny dla bardziej linearnego studium. Dla każdego, kogo interesuje coś więcej niż chronologiczny opis rzymskich podbojów, jest to lektura obowiązkowa. ancient.eu. Choć Goldsworthy słusznie wzdraga się przed kreśleniem analogii między światem rzymskim a współczesnym i przestrzega czytelnika przed wyciąganiem bezpośrednich «lekcji» z Pax Romana, jego książka porusza ponadczasowe kwestie [...] i skłania czytelnika do zastanowienia się nad charakterem imperiów oraz wyzwaniami, z jakimi musi się mierzyć każde supermocarstwo. ppłk. Richard S. Faulkner, Army University Press. Pax Romana wskazuje dwa plusy imperializmu, sławiąc Rzymian za to, że przynieśli regionowi śródziemnomorskiemu pokój i stabilność na skalę i czas nieznane ani przedtem, ani potem [...]. Z książki tej płyną dwie ważne lekcje dla współczesności: Po pierwsze, trudno osiągnąć i utrzymać pokój. Po drugie, największe zagrożenie dla pax Romana stanowili nie obcy, ale wewnętrzne walki o władzę wśród samych Rzymian. Thomas Ricks, „New York Times Book Review” Goldsworthy zgłębia tę epokę trzeźwym okiem [...]. Pokazuje, jak niegdysiejsi wojownicy i politycy napięli struny, które do dziś wibrują w życiu naszego kraju. Richard Snow, „Wall Street Journal” Zwięzłe, a jednak bogate w detale studium Goldsworthy’ego to autorytatywne dzieło poświęcone realiom pax Romana. Ta oparta na solidnych naukowych podstawach książka powinna przypaść do gustu czytelnikom zainteresowanym […] rzymskim antykiem, a także historią Żydów i dziejami wczesnego chrześcijaństwa. Kevin Bezner, „Christian Review”

W niespełna dziesięć lat Aleksander Wielki zbudował jedno z największych imperiów w dziejach świata. Po niespodziewanej śmierci wielkiego zdobywcy w 323 roku p.n.e. nastało pół wieku zdrad, zmiennych sojuszy, rzezi i morderstw, gdy jego spadkobiercy, diadochowie, rozdzielali między siebie ogromne zdobycze Macedończyka; reperkusje tych burzliwych wydarzeń odczuwalne są do dziś w państwach bałkańskich i nie tylko tam. W tej ze swadą pisanej opowieści genialnie splatają się ze sobą polityka, wojna i kultura. „Błyskotliwa narracja Robina Waterfielda w pełni oddaje wszystkie aspekty tego niezwykłego półwiecza”. – Paul Cartledge, autor Aleksandra Wielkiego oraz Spartan „Porywająca, dramatyczna opowieść”. – Tom Holland, autor Perskiego ognia „Oparta na wynikach najnowszych badań i gruntownie udokumentowana (…), umiejętnie rozmieszczone przerywniki podsumowujące hellenistyczne osiągnięcia w dziedzinie życia społecznego, literatury, sztuki, gospodarki, filozofii, religii”. – Peter Green, „Wall Street Journal” „Znakomite wprowadzenie (...). Oddaje dramatyzm okresu po śmierci Aleksandra z pasją powieściopisarza”. – „Military Times” „Jeśli w ogóle możliwe jest zrozumienie wczesnej epoki hellenistycznej dzięki jednej książce, to prawdopodobnie dzięki tej właśnie”. – Janice Gabbert, Choice „Nieliczne okresy dziejów były bogatsze w wydarzenia niż epoka diadochów (...). Robin Waterfield przywraca do życia barwne osobowości tych burzliwych czasów, prezentując również nowe trendy w filozofii i sztuce, które zapowiadały epokę hellenistyczną i potęgę Rzymu”. – Lawrence Tritle, autor A New History of the Peloponnesian War

Znakomita, bogato ilustrowana historia starożytnego Egiptu napisana przez wybitnego znawcę tematu Toby'ego Wilkinsona. W tej znakomitej, bogato ilustrowanej historii starożytnego Egiptu wybitny znawca tematu Toby Wilkinson opowiada o jednej z największych i najbardziej długowiecznych cywilizacji, zdejmując złote maski z twarzy władców, życie zwykłych ludzi zaś odtwarzając na podstawie papirusów wydobytych z piasków pustyni. Choć na przestrzeni trzech tysięcy lat znaleźć można wszystkie elementy epickiej powieści – olśniewające dwory, intrygi dynastyczne, mroczne skrytobójstwa i heroiczne bitwy – prawda historyczna okazuje się jeszcze bardziej intrygująca. Dzieje tego pierwszego państwa narodowego to nie tylko budowa piramid, Kamień z Rosetty, religia, z której całymi garściami czerpało chrześcijaństwo – to przede wszystkim ciągłe próby zjednoczenia niejednorodnego kraju. Łącząc gawędziarski rozmach z dogłębną znajomością hieroglifów oraz ikonografii władzy, uwzględniając przy tym najnowsze wyniki badań (lub z nimi polemizując), autor odsłania ukrytą pod pozorami niezmiennej monarchii nachalną propagandę, bezpardonowe rozgrywki polityczne, ale także wyjątkowe osiągnięcia architektoniczne i kulturowe. Na tym wątku osnuwa losy nie tylko wielkich – potężnej tajemniczej Hatszepsut, zjawiskowej Nefertiti bądź religijnego rewolucjonisty Echnatona – ale też równie autentycznych: dworskiego skryby, z chłopa urzędnika albo dowódcy faraońskiej armii. Toby Wilkinson wykłada egiptologię w Cambridge. Jako ceniony znawca faraońskiej cywilizacji prowadzi programy radiowe i telewizyjne, m.in. „Horizon” w BBC oraz „Private Lives of the Pharaohs” na Channel 4, był też konsultantem nagrodzonego dokumentu BBC o budowie piramidy Cheopsa. Jest autorem m.in. chwalonego przez krytykę Dictionary of Ancient Egipt oraz redaktorem encyklopedii The Egyptian World.