Pod presją. Co mówią ci, którym odbieramy głos

O tym, czego nie chcemy wiedzieć Głębokie, rzetelne i wielopoziomowe studium nad postawą Polaków wobec Zagłady. Autor pokazuje na licznych i konkretnych tekstach kultury, jak społecznie i zwykle nieświadomie dokonujemy samowybielania. Teoretycznie powinniśmy wiedzieć, a jednak nie wiemy, co się stało z Żydami podczas okupacji i jaki był w tym udział Polaków. Zgromadzono dane, przeanalizowano je, ale przy tym wytworzyła się dziwna umiejętność niedostrzegania tego, czego udało się nam o sobie dowiedzieć. Sedno problemu wciąż spowija milczenie. Żukowski wykazuje, w oparciu o najgłośniejsze filmy i książki ostatnich siedemdziesięciu lat, jak powstają, pracują i przekształcają się mity służące retuszowaniu wizerunku Polaków. Sprawdza, jak i którędy do...

Książka Mirosława Tryczyka wprowadza zupełnie nowe informacje na temat zbrodni dokonanych na obywatelach polskich pochodzenia żydowskiego w latach 1941-1942. Historyczne znaczenie opisywanych wydarzeń i analizowanej ideologii jest dla autora punktem wyjścia do pogłębionych rozważań nad źródłami oraz przejawami postaw antysemickich w Polsce z okresu drugiej wojny światowej, oraz szerzej – nad kondycją ludzką. Wydarzenia opisane w książce to przerażający przykład tego, do czego zdolni są zwykli ludzie, jeśli uzbroi się ich w odpowiednią ideologię i da – choćby milczące – przyzwolenie na zbrodnię.

My z Jedwabnego to efekt pasji i ogromnej pracy, godzin badań archiwalnych, dziesiątek rozmów ze świadkami, rozplątywania wątków w poszukiwaniu prawdy o tragicznych wydarzeniach z lipca 1941 roku, które rozegrały się w małym miasteczku pod Łomżą. Anna Bikont poświęciła cztery lata na wydobycie z niepamięci faktów, którym dziś, między innymi dzięki tej książce, już nikt nie odważy się zaprzeczyć. My z Jedwabnego, część wielkiej dyskusji o zachowaniu pamięci, została wyróżniona prestiżową nagrodą European Book Prize. To jest najsmutniejsza książka, jaką czytałam, napisana przez najbardziej pogodną osobę, jaką znam.Wisława Szymborska Jedna z najważniejszych i najbardziej dramatycznych książek ostatniej dekady. Ryszard Kapuściński Nie dała...

Czy druga wojna światowa była "dobrą wojną", jak głosi mit rozpowszechniony w krajach, które wyszły z niej zwycięsko? I czy musiała wybuchnąć we wrześniu 1939 roku z powodu Polski? Brytyjski konserwatywny dziennikarz i publicysta Peter Hitchens się z tym nie zgadza. Twierdzi, że jednym z ważniejszych powodów rozpętania światowego konfliktu były brytyjskie gwarancje dla granic Polski zagrożonej przez agresywną politykę Hitlera. Co gorsza, rząd Jego Królewskiej Mości w pełni zdawał sobie sprawę, że z racji słabości swych sił lądowych nie będzie w stanie wypełnić tych gwarancji. Tak się stało - po niemieckiej agresji na Polskę Londyn wypowiedział wojnę III Rzeszy (i nakłonił do tego Paryż), ale pozostawił polskiego sojusznika na pastwę losu. Hit...

Dzieci wciąga, wzrusza i uczy, a dorosłym daje do myślenia! Przedstawiamy książkę, która w pełni zasłużenie zaliczana jest do klasyki literatury dziecięcej. Jest to przemawiająca do wyobraźni historia chłopca, który zostaje królem i na własnej skórze przekonuje się, że bycie dorosłym nie zawsze jest łatwe, a podejmowanie decyzji wiąże się z ponoszeniem odpowiedzialności. To książka niezbędna w każdej domowej biblioteczce, ciesząca się niesłabnącym zainteresowaniem czytelników.

Strażnikami fatum Bożena Keff nazywa tych ludzi i te grupy ludzi, którzy uważali los Żydów za przesądzony, nawet jeszcze przed latem 1942 roku. Fatum pilnującym tego losu byli oczywiście hitlerowcy, którym jednak na wyrost przypisywano wszechobecność i wszechwiedzę. W tej sytuacji każda forma pomocy była z góry skazana na klęskę i karę (śmierci). Funkcją tego wyobrażenia, przekazywanego później dziesiątkami lat, na przykład w edukacji, jest ukrycie powszechnego braku empatii wobec Żydów, niechęci udzielania im pomocy, i wszechobecnego donosicielstwa. Keff, czytając literaturę polską dekad powojennych, analizuje stosunek Polaków do Żydów, a wnioski, do których dochodzi - trzymając się tekstów - budzą grozę. Zmuszają też do zadania całkiem aktualne...

Zamach, który zmienił nasz naród W grudniu 1922 roku nowa Rzeczpospolita Polska demokratycznie wybrała swego pierwszego prezydenta Gabriela Narutowicza. Ponieważ zagłosowała na niego między innymi partia żydowska, wroga jej frakcja antysemitów domagała się od niego rezygnacji. Już po kilku godzinach w Warszawie wybuchły krwawe rozruchy, a tydzień później prezydenta zamordowano. Po tych zdarzeniach radykalna prawica umocniła się w swym twierdzeniu, że tylko „etniczni Polacy” powinni rządzić Polską, a lewica po cichu na to przystała. Opowiadając tę wstrząsającą historię, Paweł Brykczyński bada skomplikowane powiązania antysemityzmu, nacjonalizmu i przemocy w polskiej polityce międzywojnia. Choć książka skupia się na naszym kraju, pomaga też zrozumie...

Pewnego dnia usłyszałem, że w Tanzanii poluje się na albinosów. Z części ich ciał czarownicy mieli robić amulety i eliksiry przynoszące szczęście. Wszystko brzmiało jak straszna opowieść z dalekiego świata, ale z czasem te same historie zaczęły wypełniać szpalty gazet i akta kolejnych spraw. Odcięte ramiona, odrąbane nogi, wybite zęby. Palce, dłonie, stopy, uszy, serca, jelita, wątroby, penisy i łechtaczki – cenny był każdy, nawet najmniejszy kawałek. Przez lata słuchałem o kraju zanurzonym w czarach, o porzuconych dzieciach, kolejnych atakach, morderstwach i rozkopanych grobach. W końcu stwierdziłem, że polecę do Dar es Salaam, by spróbować zrozumieć to, co przeraża. Byłem pewien, że na miejscu będę rozmawiać o polowaniach i wierze w magiczną...

Trudno powiedzieć, co w tej książce bardziej pasjonujące: przedstawiony w rozdziałach początkowych obraz XVI wieku i współdziałających prądów wysokiego humanizmu, pośród których myśl żydowska jest jedną z najbardziej nowatorskich a uczestniczy w ówczesnym duchowym fermencie na równych prawach, czego symbolem staje się spotkanie dwóch geniuszy: cesarza Rudolfa II i Wielkiego Rabina Löwa (Maharala) – czy rozdziały końcowe, relacjonujące konflikt dwóch gigantów XX wieku: Thomasa Manna i Arnolda Schönberga, do którego dochodzi z powodu wyparcia przez myśl europejską swego konstytutywnego żydowskiego wątku. Te plany realne łączy porządek mitu, mianowicie sięgającego swymi korzeniami XVI wieku podwójnego mitu Fausta-Golema, w którym – jak pisze André...

Ponownie w sprzedaży od 03.12.2019 r. „Ona: – Czy chodzenie tam to był grzech? Jak one już były martwe a tu bida była, to nie jest grzech. Tak se myślę. A pan myśli, że to był grzech, rąbać te ciała, szukać tam grosza jakiegoś? Ja: – To ludzie byli. Ona: – Ale nieżywe”. To nie były incydenty, ale proceder, który, niemal na masową skalę, trwał przez lata. Na terenie byłych obozów zagłady w Sobiborze i Bełżcu, w mogiłach setek tysięcy ofiar mieszkańcy pobliskich wsi i przyjezdni prowadzili wykopki w poszukiwaniu „żydowskiego złota”. „Na Icki” chodzili ojcowie i synowie, sąsiedzi, mężczyźni, kobiety i dzieci. Prochy zmieszane z ziemią przepłukiwali w rzece lub specjalnie wykopanych dołach z wodą, tzw. płuczkach. Paweł Piotr Reszka, la...

Z typowym dla siebie dystansem, Stomma demaskuje mity i niedorzeczności z historii Polski. Nie boi się tematów uważanych za niemal święte, jak choćby reduta Ordona, wiktoria wiedeńska, Konstytucja 3 maja, Monte Cassino, Powstanie Warszawskie. Porusza sprawy drażliwe – problem polskiego ogólnonarodowego pijaństwa, państwa bez stosów czy kultu jednostki, ale też Marca ‘68.

Dziadkowie brali udział w zbrodniach. Rodzice milczeli. Wnuki muszą o tym opowiedzieć, by ich dzieci tego nie powtórzyły. Mirosław Tryczyk odkrył, że jego dziadek, ten sam, któremu uwielbiał siadać na kolanach, uwikłany był w zbrodnie na niewinnych osobach. Jak się uporać z taką prawdą? Autor rusza w Polskę śladem osób sobie podobnych. Które odkryły grzechy przodków i szukają języka, by o nich opowiedzieć. Trudno przyznać się do tego, że nie radzimy sobie z prawdą o naszej historii, o naszych najbliższych. Jak kochać tych, którzy zabijali? To książka o ludziach, którzy mają odwagę pamiętać i nie chcą już milczeć. Bo wyparte poczucie winy jest jak drzazga, która jątrzy ranę. Tryczyk przyznaje, że członkowie jego rodziny uwikłani byli w mordy...

O tym, czego nie chcemy wiedzieć Głębokie, rzetelne i wielopoziomowe studium nad postawą Polaków wobec Zagłady. Autor pokazuje na licznych i konkretnych tekstach kultury, jak społecznie i zwykle nieświadomie dokonujemy samowybielania. Teoretycznie powinniśmy wiedzieć, a jednak nie wiemy, co się stało z Żydami podczas okupacji i jaki był w tym udział Polaków. Zgromadzono dane, przeanalizowano je, ale przy tym wytworzyła się dziwna umiejętność niedostrzegania tego, czego udało się nam o sobie dowiedzieć. Sedno problemu wciąż spowija milczenie. Żukowski wykazuje, w oparciu o najgłośniejsze filmy i książki ostatnich siedemdziesięciu lat, jak powstają, pracują i przekształcają się mity służące retuszowaniu wizerunku Polaków. Sprawdza, jak i którędy do...

Czy twórczość Tadeusza Różewicza skrywa jeszcze niespodzianki? Ten najczęściej bodajże komentowany poeta ciągle jeszcze wymyka się komentatorom. Podobnie ciemne wiersze Aleksandra Wata nie doczekały się zadawalającej wykładni. Książka Tomasza Żukowskiego łącząca obu poetów pod zaskakującym tytułem ?Obrazy Chrystusa w twórczości Aleksandra Wata i Tadeusza Różewicza? pokazuje, że poezja obu twórców jest rewolucyjna i głęboko zakorzeniona w tradycji sprzeciwu oraz europejskiej refleksji krytycznej. Radykalny ateizm i programowa areligijność tego pisarstwa stanowi wyzwanie dla każdego, kto próbuje czytać je w metafizycznym kontekście chrześcijaństwa albo judaizmu. - Stanisław Obirek

Podsumowanie prac Wolnego Uniwersytetu Warszawy w 2009 roku. Tematem pierwszego Zeszytu Wolnego Uniwersytetu Warszawy jest kultura nie dla zysku. Autorzy tekstów składających się na tę pozycję dokonują teoretycznego i praktycznego badania warunków produkcji wiedzy i kultury w późnym kapitalizmie, analizy kondycji życia aktywistów, twórców i animatorów kultury, wywierania wpływu na politykę kulturalną oraz uczestnictwa w dyskusjach o obecnym i przyszłym kształcie naszych społeczeństw. Publikacja podsumowuje pierwszy rok pracy Wolnego Uniwersytetu Warszawy – nomadycznej i sieciowej instytucji edukacyjnej będącej ośrodkiem krytycznej refleksji nad polityką kulturalną. WUW nawiązując do tradycji wolnej edukacji, skupia się na tworzeniu środowiska, w którym m...