Odkrywanie nowoczesnej Europy – próba archeologii

Nauka o uzależnieniach jest lekturą dla wszystkich, których dotyka problem uzależnień - samych chorych, ich bliskich oraz terapeutów usiłującym im pomóc. Można tu znaleźć wyjaśnienie biologicznych przyczyn powstawania tego typu zależności nie tylko od rozmaitych związków chemicznych, takich jak alkohol czy narkotyki, ale także od pewnego rodzaju postępowania, przynoszącego często równie wiele zadowolenia na początku, co nieszczęścia później - czego przykładem jest niepohamowane uprawianie hazardu, oddawanie się grom komputerowym czy chorobliwa żarłoczność. Autor omawia zmiany w mózgu osób uzależnionych z perspektywy neurobiologii, opisuje decydujące o tym mechanizmy i zastanawia się nad podłożem podatności pewnej grupy osób na tę chorobę. Wskazuj...

Autorzy zebranych tu szkiców przyglądają się (...) wielkiej rozmaitości gatunków literackich: są tu wykłady z mesjańskiej teologii, powieści, opowiadania, tomy wierszy i radykalne eksperymenty poetyckie, są dramaty, eseje, aforyzmy, a nawet baśń. Interpretują teksty pisarzy różniących się od siebie pod wieloma względami: zasłużonych reprezentantów hiperkanonu i wydobywanych z mroków członków kanonu cieni, pisarzy krajowych i emigracyjnych, mających żydowskie korzenie i niemających, religijnych i zeświecczonych, przewrotnie eksponujących swą żydowskość i bacznie ją ukrywających, zmagających się z ciążącym im dziedzictwem judaizmu i żarliwie dobijających się do jego wrót, wiernych odziedziczonej tradycji religijnej i proponujących własne postsek...

Trudno o książkę bardziej przekorną: w epoce, która oszalała na punkcie integralnych tożsamości, Piotr Sadzik lansuje postawę marańską, rozbijającą każdą przynależność. Maranizm nie jest tu rozumiany li tylko historycznie jako kondycja iberyjskich Żydów siłą nawróconych na chrześcijaństwo. To raczej filozoficzna esencja nowej formuły podmiotowości, bez której niemożliwa byłaby epoka nowoczesna, a wraz z nią sztuka powieści: podmiotowości wytrąconej z kolein tradycji, ale przez to tym bardziej dynamicznej, nieustannie w drodze, w ciągłym exodusie z wszelkich zastałych form, a także niosącej ze sobą nową formułę uniwersalizmu, opartą na idei pojedynczej „resztki”. Piotr Sadzik wspaniale ukazuje działanie podmiotu marańskiego w polskiej litera...

Wydanie pierwsze w tej edycji. Obszerną prezentację mistrza dwudziestowiecznego dramatu i niepokojącego prozaika – w przekładach i z komentarzem Antoniego Libery – dzielimy na dwie części. W tomie drugim gromadzimy eseje, nowele, powieść Molloy, fragmenty prozatorskie, wiersze.

Przejmująca pozycja Marka Śliwińskiego opisuje przerażającą historię Kambodży podczas rządów Czerwonych Khmerów. Prezentuje genezę i ideologię rewolucji, narastający terror i przemoc na niespotykaną skalę, poparte szaloną wolą niszczenia. Książka ta była drugą z kolei pozycją, w której autor analizował zjawisko wojny i rewolucji Czerwonych Khmerów w Kambodży. O ile przedmiotem pierwszej książki, wydanej w Paryżu, było stworzenie możliwie solidnej bazy statystycznej i faktograficznej, o tyle ambicją niniejszej było osiągnięcie celu bardziej dydaktycznego, jakim jest demonstracja i analiza dynamiki rozwoju rewolucji totalitarnej. Totalitaryzm Czerwonych Khmerów był krótkotrwały, lecz pod względem intensywności i stopnia używania przemocy nieporówny...

Obszerny tom wyraźnie wpisuje się w serię publikacji o konsekwencjach pokoju ryskiego. Niewątpliwie dostaliśmy dużo więcej, niż zapowiada tytuł. Zwraca uwagę bogactwo problemów, o których jest mowa w opiniowanej pracy. Dostrzec można zarówno artykuły poświęcone dużym zagadnieniom międzynarodowym, jak i szkice ilustrujące typowe case studies. Nie bez znaczenia pozostaje to, że tom powstał z udziałem historyków polskich i białoruskich. Zaznaczmy, że w warunkach dyktatury na Białorusi nie jest łatwo o taki dialog historyczny. (Prof. dr hab. Marek Kornat; Instytut Historii PAN w Warszawie / Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) Podpisany 100 lat temu w Rydze traktat pokojowy w procesach geopolitycznych XX wieku zajmuje szczególne miejsce. Przez cały ten czas gorą...

Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie postanowił przypomnieć historię wojny obronnej w formie popularyzatorskich artykułów, które we wrześniu 2019 r. - w 80. rocznicę walk - pojawiły się na łamach pięciu dodatków do Dziennika Polskiego. Zebrane teksty złożyły się na książkę Od września do października. Kampania polska 1939. Na kartach 26 artykułów autorzy, w większości pracownicy krakowskiego Oddziału IPN, w przystępny sposób opisują genezę II wojny światowej, polskie przygotowania do obrony, przebieg bitwy granicznej i kolejnych walk, a także konsekwencje przegranej. Uwzględniono przy tym aspekt polityczny, międzynarodowy, militarny, jak i społeczny. Szczególną uwagę poświęcono obronie Polski południowej, od Górnego Śląska po Lwów....

Pierwsza monografia naukowa dotycząca historii Rusi Karpackiej i Karpatorusinów, w której profesor Paul Robert Magocsi, autor o olbrzymim dorobku naukowym (wśród niemal 900 publikacji jego autorstwa jest 41 książek) stawia śmiałą tezę o istnieniu czwartej narodowości wschodniosłowiańskiej. Karpatorusini nigdy nie mieli własnego państwa, lecz od wieków zamieszkiwali ziemie zwane Rusią Karpacką, które dziś leżą w granicach Polski, Słowacji, Ukrainy i Rumunii. Rozsiana po całym świecie diaspora karpatorusińska obecna jest głównie na Węgrzech, w Serbii, Czechach, Chorwacji, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. „Jakie sensy kryją się w tym tytule? Lepsze byłoby może sformułowanie: „żadnych przyjaciół prócz gór”, jednak zostało ono już wykorzystane...

Pierwsza polska biografia wielkiego poety XX wieku. Paul Celan – Żyd, wieczny tułacz, rodem z Czerniowców, rubieży kultur i języków – był jednym z najwybitniejszych poetów języka niemieckiego XX wieku. Jego biografia pióra Anny Arno – pierwsza taka na świecie – wydaje się niedościgłym kompendium wiedzy o nim. Zgromadzona niezwykła dokumentacja nie omija ani jednego elementu dramatycznego życia Celana z historią w tle: czerniowieckiej szczęśliwej młodości, tragicznego czasu wojennego, kilku lat w komunistycznym Bukareszcie, ucieczki na Zachód – do Wiednia, a następnie do Paryża, wieloletniej miłości z inną wielką poetką, Ingeborg Bachmann, małżeństwa z francuską artystką Gisèle Lestrange, związków z innymi kobietami, wreszcie udręk choroby psy...

Paul B. Preciado to jeden z najbardziej oryginalnych współczesnych intelektualistów. Filozof, teoretyk kultury, kurator i aktywista należy do tych odważnych osób, które całkowicie przemodelowują nasze myślenie o płci, seksualności, społeczeństwie, polityce i kulturze. A przede wszystkim – poszerzają pole tego, co jest możliwe. W XIX wieku, kiedy w Europie zaczęto penalizować homoseksualność i piętnować ją jako chorobę psychiczną, pisarz Karl Heinrich Urlich zadeklarował się jako „uranista” i żądał uznania praw „tych, którzy kochają inaczej”. Kilka dekad później Preciado odmówił poddania się oficjalnemu protokołowi uzgodnienia płci i podjął samodzielny proces tranzycji poprzez przyjmowanie testosteronu poza jakąkolwiek kontrolą medyczną....

Przedstawiamy tom arcyciekawych węgierskich opowiadań, w wyborze i przekładzie Elżbiety Cygielskiej, Anny Góreckiej oraz Julii Wolin. Modernizm na Węgrzech to przede wszystkim ukazujące się w latach 1908-1941 czasopismo Nyugat (Zachód). Z nim związani są autorzy antologii Halandża. Wybrana piętnastka pisarzy, wśród których jest kilku prozaików, mających już po polsku swoje tomy, jak Dezső Kosztolá,nyi, Gyula Krú,dy czy Gé,za Csá,th, na początku ubiegłego wieku przestawiła zwrotnicę literatury węgierskiej i do dziś stanowi źródło inspiracji oraz punkt odniesienia dla kolejnych pokoleń - o czym pisze w posłowiu Elżbieta Cygielska. Niemal każdy z przedstawicieli tego środowiska już za życia był postacią legendarną, a przewodził mu genialny poeta End...