Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Przełom XX i XXI wieku

Wiara i polska literatura ostatnich stu lat (fragment wstępu Józefa Marii Ruszara do trzech tomów Obrazów Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku) Podwójny wymiar wiary, jako aktu ludzkiego zaufania oraz łaski danej od Boga, jest istotnym problemem w dwudziestowiecznej religijności literatów. Kwestia ta powraca bez względu na to, czy zajmujemy się duchowymi przeżyciami Juliana Tuwima, Józefa Wittlina, Jana Lechonia, Aleksandra Wata, Władysława Sebyły [por. odpowiednie rozdziały w tomie pierwszym Obrazy Boga w literaturze polskiej XX wieku. Od pierwszej do drugiej wojny światowej, red. J.M. Ruszar, D. Siwor, Bielsko-Biała – Kraków 2019], czy też wyznaniami Tadeusza Różewicza na temat niemożliwości wiary, który jednocześnie wyśmiewa swych interpretatorów nazy...

Książka jednego z najbardziej utalentowanych i najbardziej cenzurowanych współczesnych autorów chińskich. Oparta na prawdziwych wydarzeniach z końca lat 90. – epidemii AIDS dziesiątkującej całe wsie, których mieszkańcy, zachęcani przez lokalnych aparatczyków, starali się wyjść ze skrajnej nędzy sprzedając osocze. Książka o śmierci, odpowiedzialności, winie bez kary, bezduszności nowych Chin, które pogardę dla człowieka łączą z kultem pieniądza. Proza urzekająca pięknem, na poły oniryczna, jednak na tyle mocna i wierna rzeczywistości, by trafić na listę książek w ChRL zakazanych.

W Archiwum OO. Franciszkanów reformatów w Krakowie przechowuje się kilka obszernych relacji z podróży polskich reformatów na kapituły generalne w XVIII w. Relacje te stanowią ważne źródła historyczne do badań nad historią zakonu, ale też szerzej - nad kulturą staropolską. W niniejszym wydawnictwie przedstawiany diariusz podróży franciszkanina reformata Stanisława Dominika Kleczewskiego (1714-1776) ze Lwowa, który dokumentuje jego wyprawę z 1750 r. na kapitułę do Rzymu. Podróż tę rozpoczął w początkach grudnia 1749 r., a do Rzymu przybył w początkach maja 1750 r. W diariuszu znajdziemy szereg interesujących danych o pokonywaniu tej długiej drogi przez wiele krajów Europy: Śląsk, Morawy, Austrię i Italię. Autor okazuje się ciekawym świata spektatorem...

Pełny opis różnorodności wyobraźni odpowiedzialnej za obrazy Boga w polskiej literaturze ostatnich stu lat jest – co oczywiste – niemożliwy. Nie tylko dlatego, że indywidualne przeżycie egzystencjalne, nawet we wspólnocie języka i kultury od stuleci judeochrześcijańskiej, musi być z natury swej zindywidualizowane, a kształt wypowiedzi różny, choćby z powodu wyznawanej poetyki. Jeszcze większy wpływ na rozmaitość postaw mają zarówno burzliwe dzieje polityczne Europy, w tym dwie wojny światowe i groza totalitarnych systemów, jak i przygody intelektu powodujące radykalne zmiany mentalne, w tym stosunku do Transcendencji. Przy tak rozległym materiale możliwe są wyłącznie badania punktowe, prowadzone z troską o różnorodność przypadków, aby rozpostarty wa...

Fuelled by anger at injustice and optimism about humankind's ability to make a better, truly communal society, the anarchist writings of Peter Kropotkin have influenced radicals the world over, from nineteenth-century workers to today's activists. One of twenty new books in the bestselling Penguin Great Ideas series. This new selection showcases a diverse list of thinkers who have helped shape our world today, from anarchists to stoics, feminists to prophets, satirists to Zen Buddhists.

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770–1831), jeden z kilku najsłynniejszych niemieckich filozofów nowożytnych, niewątpliwie górujący nad nimi trudnością swoich dzieł, Fenomenologią ducha (1807) zaczyna swoją właściwą drogę filozoficzną. Zamysłem tego stosunkowo wczesnego dzieła jest przygotowanie do poznania naukowego, lecz przygotowanie to wiedzie drogą badania spekulatywnego, z dala od psychologii, a także, zdaniem Hegla, z dala od rozważań „abstrakcyjnych”. Przedmiotem badania jest „duch” w jego wędrówce do siebie. Marszrutę wyznaczają stacje poszczególnych postaci ducha opisane w ośmiu rozdziałach. Droga ducha nie jest oczywiście czasowa ani historyczna, lecz ma postać fenomenologicznych „odsłon”. W pierwszej odsłonie duch występuje jako ś...

Czy średniowieczny święty może być ciekawym tematem dla współczesnego czytelnika? Cantarella w swojej świetnie napisanej biografii świętego papieża Grzegorza udowadnia, że zdecydowanie tak. Z kart jego książki schodzi fascynująca postać wielkiego reformatora, człowieka twardego, wizjonera i świadomego wielkiej odpowiedzialności za wiarę i Kościół. A wszystko na tle czasów niezwykle dynamicznych, gdzie Rzym, władza i autorytet przechodzą z rąk do rąk. A wśród tego zamętu cesarz Henryk korzy się przed papieżem w Canossie. I choć to zwycięstwo chwilowe jedynie, to Kościół i Europa po Grzegorzu zostają ujęte w nowe ramy porządku, według wizji tego wielkiego męża stanu na papieskim tronie, i tak trwają do dzisiaj.

Can Xue to jeden z najbardziej wyrazistych głosów literackiej sceny Chin. Autorka kilkunastu powieści, około pięćdziesięciu nowel, ponad stu opowiadań i kilku tomów krytyki literackiej, od lat jest wymieniana w gronie faworytów do literackiej Nagrody Nobla. Jej proza – obrazoburcza i oniryczna, odrzuca tradycyjną narrację i realizm, sięga za to po domysły, emocje i obrazy. Pisząc – jak sama przyznaje – podświadomością, Can Xue stworzyła niepowtarzalny i rozpoznawalny styl. Ulica Żółtego Błota to powieść o losach mieszkańców jednej ulicy i rozgrywających się tam niezwykłych wydarzeniach. O ludziach, którzy nie potrafią ze sobą rozmawiać inaczej niż partyjnymi sloganami, ślą do władz petycje i donosy, dzielą lękami i paranojami, wyczekując zbawc...

W 1989 roku na oczach zdumionego świata zawalił się system komunistyczny. Od rozpoczęcia rokowań Okrągłego Stołu w Polsce w lutym, aż po rozstrzelanie Eleny i Nicolae Ceauşescu w grudniu – Europa Środkowa i Wschodnia przeszła przez burzliwy, choć wyjątkowo mało krwawy proces wyzwalania się spod reżimu komunistycznego (totalitarnego). Dziś, ponad 30 lat po tamtych wydarzeniach, wydaje się, iż perspektywa jest wystarczająco odległa, by bez emocji prowadzić badania porównawcze. Główne wydarzenia omawiane i analizowane przez autorów książki działy się jesienią 1989 roku. Zbiorowymi aktorami tych wydarzeń były niewątpliwie narody wybijające się na niepodległość po 45 latach zniewolenia. Rozważania dotyczące każdego z omawianych państw zostały pod...

Industrializacja pozwoliła na wytworzenie nowych towarów,usług, środków produkcji, transportu i komunikacji. Była koniecznym warunkiem nowoczesnej transformacji świata, lecz stała się też główną przyczyną zniszczenia środowiska. Literatura towarzyszyła uprzemysłowieniu ze zmienną intensywnością – czasem temat wydawał się popularny, wręcz modny, ale równie często nawet pisarze tworzący w bliskości przemysłu odwracali od niego wzrok, by zająć się zagadnieniami jak najdalszymi od kopalni, hut czy rafinerii. Książka pokazuje tę jawną obecność industrializacji w kulturze, analizuje jednak także różne formy jej wyparcia, przemilczenia i latencji.

Patrick Deneen – utalentowany krytyk kultury – w książce, która stała się ostatnio jedną z najczęściej komentowanych po drugiej stronie Atlantyku, wskazuje na intelektualne i kulturowe tradycje kształtujące naszą codzienność oraz przedstawia klarowną, naukową analizę przyczyn i źródeł obecnego kryzysu zachodniej polityki. Wynik jego pracy, to – powtarzając za Jacksonem Learsem – „skuteczne antidotum na świątobliwych lewicowców i prawicowców, pokazujące jak uboga, dwubiegunowa koncepcja wolności spętała nasze życie publiczne, choć miała je uwolnić. Trudno o bardziej aktualny i konieczny sposób wzbogacenia naszego jałowego dyskursu politycznego”.