Nagość i odzienie

Empatia to życzliwość, zrozumienie dla siebie i innych ludzi oraz zdolność do wczuwania się w to, co czują. Jednak tylko ktoś, kto czuje się bezpiecznie z samym sobą, może wchodzić w głębszy kontakt z innymi ludźmi oraz okazywać im empatię. Jesper Juul wraz z zespołem pięciu duńskich psychologów i terapeutów napisał tę książkę, aby pokazać, jak można pracować nad własną wrażliwością i samoświadomością, wspierając swoją zdolność do empatii. Każdy człowiek się z nią rodzi, ale można ją także rozwijać i pogłębiać. Jest to książka dla wszystkich osób, które chciałyby kultywować w sobie wrażliwość na głos swojego serca. Jej celem jest inspirowanie dorosłych, ale została napisana także dla dzieci, ponieważ przedstawione w niej ćwiczenia są przeznaczone również dla nich. Empatia wzmacnia dzieci, gdyż daje im wewnętrzną kotwicę, uczy rozumienia siebie i umożliwia rozwój w obszarach, które zazwyczaj nie są wspierane przez naszą edukację i kulturę. Jesper Juul (ur. 1948), duński pedagog, terapeuta rodzinny, doradca i superwizor. Jeden z najważniejszych europejskich ekspertów od wychowania. Założyciel Familylab, międzynarodowej organizacji, która promuje wartości sprzyjające rozwojowi zdrowia psychicznego u dzieci i dorosłych. Jest autorem wielu książek, z których najbardziej znana to Twoje kompetentne dziecko. Dlaczego powinniśmy traktować dzieci poważniej? (wyd. pol. Wydawnictwo MiND, 2012). Helle Jensen (ur. 1954), duńska psycholożka i terapeutka, superwizorka kompetencji relacyjnych i terapii rodzinnej. Autorka wielu książek i artykułów, m.in. Relational Competence. Towards a New Culture of Education (Kompetencje relacyjne. W stronę nowej kultury edukacji, 2002, współaut. Jesper Juul). Jes Bertelsen (ur. 1946), dr filozofii i historii idei. Michael Stubberup (ur. 1956), z wykształcenia filolog i historyk sztuki. Peter Høeg (ur. 1957), jeden z najpopularniejszych pisarzy duńskich, autor bestsellerowej powieści Smilla w labiryntach śniegu. Steen Hildebrandt (ur 1944), profesor teorii organizacji i przywództwa uniwersytetu w Arhus. Spis rzeczy: CZĘŚĆ I. CZYM JEST EMPATIA? Wszystko mamy już w sobie Czy można wytrenować radość życia? Terapia, rozwój osobisty i naturalne kompetencje Język, uczucia i fundament wewnętrzny CZĘŚĆ II. EMPATIA, KTÓRA TRZYMA CAŁY ŚWIAT RAZEM Rozważania ogólne Wewnętrzna i zewnętrzna pojemność Dzieci, społeczeństwo i rodzina Dzieci i szkoła. Empatia w środowisku korzystnym dla nauki i rozwoju Marzenie o dobru. O dzisiejszych dzieciach i ich wyborach Najsolidniejsza waluta CZĘŚĆ III. EMPATIĘ MOŻNA ĆWICZYĆ Jak mogę poznać swoje kompetencje? Jak połączyć ze sobą wszystkie kompetencje Perspektywy Kompetencje relacyjne. Sztuka dostrzegania drugiego człowieka takim, jaki jest Zaufanie do siebie i świata Część IV. DODATEK Ćwiczenia z dziećmi Dzieci, bliskość, natura

Odważna i ważna książka. O molestowaniu wciąż mówimy za mało. Miały 3 latka, 5 lat, 12... Robił to ojciec, wujek, dziadek, siostra, matka, ktoś obcy. Niektóre z nich były uwodzone, mamione obietnicą opieki, namiastką miłości, przekonaniem, że są ważne. Inne mają za sobą brutalne, zbiorowe gwałty. Dziś idą własnymi ścieżkami, często są kobietami sukcesu, ale łączy je jedno. Odważyły się opowiedzieć o tym, że w dzieciństwie były wykorzystane seksualnie, a nikt nie dawał wiary ich słowom. Że to nie molestujący, nie gwałciciele byli winni, ale one – winne rozpadu rodziny, wstydu przed sąsiadami. Bo dobrych dzieci przecież nie spotykają złe rzeczy…

Seksualność w trakcie zbrojnego konfliktu najczęściej sprowadza się do przemocy: masowych gwałtów, zniewolenia, naznaczania. Doświadczenie seksualnej pracy przymusowej w nazistowskim burdelu nadal pozostaje w sferze tabu. Przemilczany pozostaje sam fakt istnienia systemu kontrolowanego nierządu, przemilczane są jego ofiary. Przemilczany jest też okres powojenny – czas, w którym wojenny los kobiet równał się z grzechem kolaboracji, kobiet, którym publicznie golono głowy za intymne relacje z wrogiem. Historia seksualnych pracownic przymusowych w okresie wojny nigdy nie będzie klasyczną narracją. Prawdopodobnie nigdy nie stanie się też częścią polskiej pamięci zbiorowej. Jest już za późno. Mikrobiografie bohaterek tej książki pozostaną niedokończone. Rzadko zdarza się, żeby któraś z ofiar pozostawiła świadectwo, nikt też nie zadbał o to, aby zaświadczyły o swojej przeszłości. Powojenne milczenie o ich cierpieniu było najprawdopodobniej najsurowszą karą. Ich cierpienie pozostało niewypowiedziane. Dotychczas nie było „odpowiedniego” momentu. Nadal tak zwani więźniowie asocjalni, homoseksualiści, ofiary przemocy seksualnej to „nieistotne wyjątki”. Strach było o nich mówić. Nie mogliśmy albo nie chcieliśmy o nich usłyszeć. Pora wypełnić tę lukę. Oddać sprawiedliwość. Joanna Ostrowska (ur. 1983) – doktor nauk humanistycznych w zakresie historii (Wydział Historyczny UJ), absolwentka Instytutu Sztuk Audiowizualnych UJ, Katedry Judaistyki UJ i Gender Studies UW. Studiowała również produkcję filmową i telewizyjną na PWSFTviT w Łodzi. Wykładała m.in. w Katedrze Judaistyki UJ, na Gender Studies UW i na Studiach polsko-żydowskich IBL PAN. Zajmuje się tematyką związaną ze zjawiskiem przemocy seksualnej w trakcie II wojny światowej i zapomnianymi ofiarami nazizmu. Krytyk filmowy i selekcjonerka Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Pracowała jako dramaturg przy spektaklach teatralnych Małgorzaty Wdowik i Marty Ziółek. Obecnie studiuje również hebraistykę na Wydziale Orientalistycznym UW. Mieszka w Warszawie.

Kanoniczny zbiór wszystkich wierszy opublikowanych za życia poety, rozszerzony o wiersze odczytane z rękopisów przez Ryszarda Krynickiego. Czterdzieści dwa lata życia poety rozpięte miedzy symbolicznymi tytułami: Struna światła z 1956 roku i Epilogiem burzy z roku 1998, ciemnego roku śmierci. Dziewięć tomów, niespełna czterysta wierszy. Do czytania od nowa i na nowo, czytania wielokrotnego i w różnych porządkach, do lektury będącej poszukiwaniem tego Herberta, który jest nam najbliższy. Jak sam pisał, „jeżeli wybierasz się w podróż niech będzie to podróż długa”… (Andrzej Franaszek). Obecna edycja będzie zawierać nowe, odczytane z rękopisów utwory, które nie znalazły się w tomach Utwory rozproszone (Rekonesans) oraz Utwory rozproszone ( Rekonesans 2). Tom zredagował, opatrzył przypisami i do druku przygotował Ryszard Krynicki.

Nagość jest czymś, co się zauważa, co przykuwa uwagę, przynajmniej osób doświadczających jako normy ubrania. Ale czy na pewno wiemy jak ludzie doświadczają nagości własnej? Jak doświadczają nagości innych? Czego szukają w nagości innego i jak znają własną nagość? Tylko na pierwszy rzut oka odpowiedzi są proste i banalne. To prawda, że w naszym kręgu kulturowym jest ona doświadczeniem w dużej mierze subiektywnym, intymnym i prywatnym. Autorce książki udaje się udowodnić, że ma też inną stronę. Codzienność ubrania skutecznie przesłania fakt, że nagość powstała w społecznej fabryce, która wytwarza kody i język narracji o niej, miejsca i ich charakter, sposoby postępowania i uczucia, oczekiwania względem innych, a nawet klasyfikacje i hierarchie. Autorka pokazała, że nasze doświadczenia związane z nagością nie są dowolne ani zindywidualizowane w takim stopniu, jak zwykło się sądzić, są „pochłonięte” przez instytucje i historię, które nadają im kształt i znaczenie. Jest to praca prawdziwie socjologiczna. Pozwala również obejrzeć warsztat i rozterki badacza mierzącego się z ludzką intymnością. Ewa Banaszak – doktor nauk humanistycznych (w zakresie socjologii). Czasem socjolog, a czasem socjolożka, absolwentka UAM w Poznaniu, doktorat obroniła na Uniwersytecie Wrocławskim, pracuje w Instytucie Socjologii UWr. Współredaktorka prac zajmujących się ciałem, cielesnością, seksualnością, płcią społeczno-kulturową oraz autorka i współautorka artykułów z socjologii ciała. Obszary jej zainteresowań są dość zróżnicowane: od kultury, komunikacji społeczno-kulturowej, socjologii ciała po ubranie i modę. Obecnie zajmuje się dociekaniami związanymi z ubraniem codziennym (Wrocław Fashion Project) oraz badaniami Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Prześladują ją myśli o kolejnym projekcie badawczym dotyczącym intymności. Nie ma czasu wolnego, ale lubi: własne życie prywatne, uprawianie ski-touringu i bycie na usługach dwóch leciwych kotek.

Zbuduj swój wewnętrzny totem!Poczucie własnej wartości można zdefiniować jako określony stan emocjonalny, który pojawia się na skutek tego, w jaki sposób oceniamy sami siebie. Dlaczego zatem tak wielu ludzi ma problem z poczuciem własnej wartości? Czyżby oceniali się zbyt nisko, niewłaściwie, czy też do ich samooceny wkradają się jakieś przekłamania? A może problem tkwi w źródle tej oceny - na przykład w jej przesłankach - albo w tym, że proces oceniania dyktowany jest warunkami zewnętrznymi, na które nie mamy wpływu? Jeśli dokonamy samooceny na podstawie tego, co sądzi o nas hipotetyczna Zosia, to nasze poczucie własnej wartości będzie stabilne, a jego poziom odpowiedni tylko do czasu, kiedy wspomniana Zosia nie zmieni o nas zdania. Oparcie samooceny na jej opinii prowadzi więc do zbudowania najmniej trwałych fundamentów. To samo dzieje się, kiedy własną wartość opieramy na dowolnej własności, stanie posiadania. Wszystko jest dobrze, dopóki udaje nam się tę własność zatrzymać, o co będziemy dbać z dużo większym niepokojem, niż na to zasługuje.eśli budujemy poczucie własnej wartości na wewnętrznych fundamentach, których nic i nikt nie jest w stanie zburzyć, na które nikt poza nami samymi nie ma wpływu, to tak, jakbyśmy stawiali w sobie totem. Coś, co zabezpiecza naszą wartość przed wpływem innych, nieprzychylnych zdarzeń czy porażek. Ten wewnętrzny totem nie tylko będzie nas wspierał i wskazywał nam drogę. Będzie również dodawał energii i sił w tych momentach, w których będą nam one najbardziej potrzebne.Budowanie takiego właśnie wewnętrznego totemu jest tematem tej książki.

Lu Xun jest uznawany za ojca współczesnej literatury chińskiej i należy do najwybitniejszych autorów XX wieku. W niniejszej publikacji znalazły się trzy najbardziej znane opowiadania tego autora – Kong Yiji, Rodzinny dom i Lekarstwo. Każde z nich to dowód niezwykłej przenikliwości, wrażliwości i talentu Lu Xuna, potrafiącego wzruszać czytelników niezależnie od miejsca i czasów.

Bariery autystyczne u pacjentów neurotycznych to pierwsze polskie tłumaczenie Frances Tustin. W swojej niezwykle ciekawej i poruszającej książce Tustin przybliża nam świat dzieci autystycznych oraz pokazuje jak obrony autystyczne funkcjonują u dorosłych, neurotycznych osób. Książka pełna jest opisów klinicznych oraz literackich odniesień, o których więcej na blogu piszą nasze Tłumaczki: Julia Jastrzębska, Iwa Magryta-Wojda oraz Joanna Szkudlarek. Na blogu znajdą Państwo też opis książki i krótką notatkę o Frances Tustin. Książka ukazuje się pod patronatem Polskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego i Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychoanalitycznej.

Niewielki średniowieczny poemacik krążący pod różnymi tytułami (m.in. jako Schola salernitana, Flos medicinae lub Regimen sanitatis) związany ze sławną szkołą medyczną w Salerno koło Neapolu (jak wszystko na to wskazuje, najstarszą tego rodzaju uczelnią w Europie) przez kilka stuleci cieszył się niezwykłą popularnością wśród lekarzy i ich pacjentów. Był to właściwie przede wszystkim zbiór krótkich przepisów dietetycznych i higienicznych oraz reguł odnoszących się do powszechnej w dawnej medycynie praktyki puszczania krwi, w którym wielu słusznym niewątpliwie myślom towarzyszyły często ewidentne bzdury. Spośród kilku znanych dzisiaj staropolskich przekładów dziełka największą popularność zdobyło sobie siedemnastowieczne tłumaczenie Hieronima Olszowskiego, które zdecydowaliśmy się tutaj przypomnieć.

Poematy Środki przeciw jadom i Odtrutki Nikandra z Kolofonu (II w. p.n.e.), razem z Fajnomenami Aratosa z Soloj tworzą trio zachowanych w całości greckich eposów dydaktycznych powstałych w epoce hellenistycznej (III-I w. p.n.e.). Eksperymentalne w formie i zaskakujące treścią dzieła Nikandra zawierają informacje na temat skutków zwierzęcych toksyn oraz trucizn, a także przepisy na remedia. Ponadto autor urozmaica cały wywód licznymi mitologicznymi i paradoksograficznymi dygresjami, nawiązują do roli Heleny Trojańskiej w powstawaniu nowego gatunku żmii, fatalnego skutkach dla ludzi i zwierząt zapachu, jaki wydziela bazyliszek, lub międzygatunkowej namiętności mureny i węży. Liczne odniesienia do Theriaka i Aleksifarmaka w greckiej oraz rzymskiej literaturze starożytnej potwierdzają ich literacką i naukową wartość.

Leon Chwistek (1884-1944) - polski filozof, logik, matematyk, także wybitny malarz i teoretyk sztuki, pisarz, profesor Uniwersytetu we Lwowie, postać przy tym niezwykle barwna (pojedynkował się w obronie czci narzeczonej, walczył w Legionach Piłsudskiego, był też członkiem KPP w Moskwie ale zginął jako ofiara represji stalinowskich), przyjaciel Witkacego, Bronisława Malinowskiego czy Karola Szymanowskiego. W teorii malarstwa zdecydowany zwolennik formizmu. W Wielości rzeczywistości w sztuce przedstawiamy szereg prac Chwistka nie tylko z zakresu estetyki ale także z zakresu filozofii. Jak pisze Irena Kossowska: „Był zwolennikiem pluralizmu estetycznego, czemu dał wyraz w swej teorii wielu rzeczywistości i odpowiadających im konwencji obrazowania w malarstwie (Wielość rzeczywistości w sztuce, 1918 i Wielość rzeczywistości, 1921). Wyróżnił cztery typy rzeczywistości: popularną, fizykalną, wrażeń zmysłowych i wizji. W zakresie sztuk plastycznych odpowiadały im kolejno prymitywizm, realizm, impresjonizm i futuryzm. Wprawdzie Chwistek rzeczywistości tych nie hierarchizował, lecz najwyższy walor twórczy przypisał futuryzmowi. W 1922 artysta ogłosił kryzys formizmu, który wynikał - jego zdaniem - ze zbyt silnych związków Tytusa Czyżewskiego z futuryzmem. Rozwinięciem i kontynuacją formizmu stała się jednak opracowana przez Chwistka teoria strefizmu stanowiącego odmienną formułę malarstwa antynaturalistycznego. Zgodnie z regułami obrazowania artysty kompozycja była podzielona na strefy, charakteryzujące się dominantą jednej barwy i jednego zwielokrotnionego kształtu. Poszczególnych stref nie wydzielały linie; były one skontrastowane poprzez układy form i dobór barw. Strefizm, poprzez autonomizację płaszczyzny płótna i umowność przestrzeni malarskiej, stanowił pierwsze ogniwo w rozwoju polskiej sztuki abstrakcyjnej. Natomiast sam Leon Chwistek o wielości teorii (nie tylko w sztuce) pisał następująco: Prawda teoretyczna jest względna, tj. zależna od systemu. Za bezwzględne możemy, oczywiście uważać te prawdy, które powtarzają się we wszystkich znanych nam systemach poprawnych, ale jest to oczywisty konwenans. Prawda doświadczenia popularnego jest do pewnego stopnia bezwzględna, bo nie mamy co do niej żadnych wątpliwości, ale wartość jej opiera się na przekonaniu i nie wytrzymuje próby głębszej analizy...”

W obszarze symboli i znaków - języku, którym posługuje się kod kulturowy - bardzo istotna jest odzież (lub jej brak). Od momentu swojego powstania zaczęła pełnić trojaką funkcję. Jako ubiór podlega przemianom kulturowym, estetycznym i technologicznym. To historia mody, kreatorów, a wcześniej arbitrów elegancji, którzy narzucali styl. To przystosowanie się ubioru do zmieniającego się poczucia estetyki. Uznanie, że określone trendy, kolory, formy - podobają się i są powtarzalne w obszarze architektury, malarstwa, rzeźby, ale i form przemysłowych, więc także ubioru. To nowe technologie, które pozwalają na zupełnie nowatorskie rozwiązania w obszarze mody. Odzież może także pełnić funkcję stroju. Wówczas staje się komunikatem - zamierzonym lub nieświadomym. Jako strój określa płciowość, statut społeczny, zamożność, pochodzenie, religijność itd. Oczywiście sygnały muszą być zrozumiałe, a więc konieczne jest dookreślenie kodu kulturowego. Ubiór może być kostiumem, czyli okryciem, które pozwala człowiekowi wejść w jakąś rolę. Pierwszym skojarzeniem jest tu oczywiście teatr lub film, ale ta sama zasada obowiązuje także np. w ceremoniałach lub w próbach oszustwa. Z podobną sytuacją mamy do czynienia w obszarze nagości, która może mieć wydźwięk erotyczny, może być symbolem prawdy i czystości intencji, ale też stanowić karę i odarcie z godności. Nad tymi zagadnieniami pochyla się interdyscyplinarny zespół badaczy z kilku ośrodków naukowych w Polsce i poza jej granicami. Odzienie i nagość ukazane zostają w aspekcie historycznym, kulturowym, artystycznym oraz społecznym. Pokazane są obydwie kategorie - i nagość i odzienie - zarówno w przestrzeni sacrum, jak i profanum, codzienności oraz ceremoniału. Pewnym dopełnieniem jest także alegoryczne rozumienie nagości i odzienia w odniesieniu do natury. Niniejsza publikacja jest kolejnym tomem wieloletniej współpracy między ośrodkami naukowymi Krakowa i Preszowa.