Na tropach skarbów i depozytów Trzeciej Rzeszy. Kulisy rewindykacji i poszukiwań terenowych na Dolnym Śląsku

„Tajne kompleksy lotnicze Trzeciej Rzeszy…“ - to efekt kilkuletniej pracy dwóch przyjaciół, którzy połączyli swe pasje regionalistyczne z faktografią historyczną. Tak narodziła się unikalna książka, ukazujące dzieje powstania i funkcjonowania obozów pracy dla więźniów i robotników przymusowych, zatrudnionych w zakładach produkcji lotniczej, przeniesionych na Dolny Śląsk i na Ziemię Lubuską w końcowym okresie II wojny światowej. Dzięki temu czytelnik dowie się o miejscach, w których wytwarzano silniki odrzutowe, śmigła, urządzenia pokładowe, skrzydła, kadłuby, a nawet składano samoloty.

Wyrusz z nami w niezwykłą podróż pod Karkonosze, by poznać historię jednej z największych i zarazem najcenniejszych prywatnych kolekcji w Europie! Do 1945 r. jej właścicielom - rodzinie von Schaffgotsch - udało się zgromadzić ponad 80 tysięcy woluminów (m.in. rękopisy i starodruki), setki militariów, medali, rzadkich monet, miedziorytów, stalorytów oraz szereg innych cymeliów i artefaktów! Wśród nich wiele, co może zaskoczyć, było związanych z historią Polski!

Od lat różni autorzy powielają niesamowite historie związane z zamkiem Książ i jego najbliższym otoczeniem. Rozpisują się o przebudowie zamku na rzekoma rezydencję Adolfa Hitlera, o wytwarzaniu w podziemiach zamkowych broni biologicznej, o badaniach związanych z medycyną lotniczą, a nawet kosmiczną! Snuto teorie o istnieniu pod dziedzińcem dworca kolejowego, tuneli aerodynamicznych, symulatora Ameryka Rakete, zakładu produkcyjno-doświadczalnego rakiet V-2. Twierdzono, że zamek był elementem "sudeckiej reduty" bądź Jagerstabu. Zaczęli pojawiać się bezimienni świadkowie, którzy rzekomo widzieli "martwe strefy" pod zamkiem, a nawet latające spodki ze swastyką.

W książce znani badacze tajemnic Dolnego Śląska, Szymon Wrzesińki i Krzysztof Urban, opisują tajemnicze obiekty z okresu II wojny światowej wybudowane lub zaadaptowane z naturalnych jaskiń do różnych celów. Niektóre nie zostały ukończone, lecz mimo to stały się tematem lokalnych legend i niesamowitych opowieści.

Książka jest pierwszą publikacją w całości poświęconą tajnym badaniom naukowym pułkownika profesora Hubertusa Strugholda prowadzonym na Dolnym śląsku. W latach 1935-1945 był on dyrektorem Instytutu Badawczego Medycyny Lotniczej Ministerstwa Lotnictwa III Rzeszy w Berlinie (po wojnie tworzył w USA podstawy medycyny kosmicznej). Po nasileniu się nalotów alianckich na stolicę III Rzeszy Instytut został przeniesiony na Dolny śląsk. Dokąd? - o tym przez długi czas nikt nie miał pojęcia, ponieważ miejsce otoczono ścisłą tajemnicą. Od kilkunastu lat różni polscy autorzy (m.in. J. Lamparska, J. Rostkowski, I. Witkowski) wysuwają niczym nie poparte hipotezy, że prof. Strughold kontynuował swoje badania w podziemiach zamku Książ. Po jakimś czasie J. Rostkowski rozwinął swoje hipotezy - nadal nie poparte żadnymi dowodami - twierdząc, że Instytut przeniesione do tzw. Starego Zamku Książ bądź do Szczawna Zdroju. Różnie polscy autorzy całkowicie bezpodstawnie oskarżali prof. Strugholda, że prowadził zbrodnicze eksperymenty medyczne na Więźniach obozu koncentracyjnego w Dachau. S. Wrzesiński obala te mity i udowadnia (na podstawie wspomnień, publikacji naukowych, niepublikowanych maszynopisów wspomnień byłych niemieckich mieszkańców Dolnego śląska, sprawozdań powojennych itp.), że Instytut prof. Strugholda przeniesiono z Berlina do pałacu w Rząsinach koło Gryfowa śląskiego. Przedstawia również dzieje tej rezydencji, która należała m.in. do feldmarszałka Iwana Dybicza, który tłumił powstanie listopadowe w 1831 r. Cennym uzupełnieniem tekstu są liczne zdjęcia dokumentalne i przedwojenne widokówki ukazujące opisywane miejscowości i budynki okolic.

Dawny Hirschberg im Riesengebirge, czyli dzisiejsza Jelenia Góra. Tak bogata historia, a tak niewiele publikacji historycznych! Starając się uzupełnić tę lukę, postanowiliśmy stworzyć unikalną książkę, która szczególną uwagę skupia na latach 1933-1945, kiedy Adolf Hitler i jego zwolennicy byli u władzy w państwie zwanym III Rzeszą. Nie da się ukryć, że przedstawiliśmy jedynie wybrane epizody, albowiem nie sposób przedstawić wszystkich zagadnień związanych z tym okresem: • Śladami fałszywych funtów pod Jelenią Górą, • Ośrodek szkoleniowy w pałacu Paulinum, • Tragedia Schaffgotschów z Cieplic, • Niezwykłe depozyty w książęcej wieży w Siedlęcinie, • Ostatnia misja Gunthera Grundmanna w Karpnikach i w Cieplicach, • Więzienne ofiary akcji „Nacht und Nebel” w Jeleniej Górze, • Kopalnie i pozyskiwanie rudy uranowej w Kowarach, • Los więźniów i robotników przymusowych na terenie Hirschbergu, • Tajna produkcja w zakładach Dorries-Fullner oraz w Askanii. Ponadto aneksy o: budowie schronów przeciwlotniczych, dramatycznym meczu w obozie śmierci, rozterkach miejscowego członka Hitler-Jugend. I wreszcie kilka unikalnych tekstów o pierwszych miesiącach w Jeleniej Górze, tuż po zakończeniu II wojny światowej.

Nowa, od dawna oczekiwana książka znanego historyka i dziennikarz, badacza dziejów Dolnego Śląska Janusza Skowrońskiego. Tym razem prowadzi on czytelnika w zakamarki niezwykle urodziwych, chciąz wciąż mało znanych Gór Izerskich rozciągających się pomiędzy Karkonoszami a Bogatynią, u zbiegu granic Polski, Czech i Niemiec. Poszczególne rozdziały książki poświęcone są m.in.: - dziejom obozu Hartmannsdorf, filii obozu koncentracyjnego Gross-Rosen i marszowi śmierci jego więźniów w lutym 1945 roku, - rajdowi czołgów amerykańskich z 3. Armii gen. Pattona w rejon Świeradowa-Zdroju na przełomie kwietnia i maja 1945 roku, - Michałowi Skibickiemu, który cudownie wrócił z zaświatów, - kulisom targów na konferencji mocarstw w Poczdamie (17.07.1945 r. - 2.08.1945 r.) o przebieg zachodniej granicy Polski, - tajemnicy zniknięcia wsi Gross Iser, - ostatniej ofierze II wojny światowej w Górach Izerskich, - tajemnicach strażnicy WOP Orle, - utracie Tkaczy i Zieleńca w 1958 r. na rzecz Czechosłowacji, - wędrówkach G. Hauptmanna po Górach Izerskich, - rowerowej wyprawie księdza K. Wojtyły w 1956 roku.

Poszukując informacji o właścicielach zamku Grodno, leżącego między Wałbrzychem a Świdnicą, S. Wrzesiński i K. Urban jako jedyni przeprowadzili tak szeroko zakrojoną kwerendę. Jej efekt okazał się zaskakujący! Odnaleźli szereg niepublikowanych dokumentów berlińskiego konserwatora ze szczegółowym opisem kilku tajnych transportów do Zagórza Śląskiego w 1943 roku zawierających dzieła sztuki o ogromnej wartości. Dotarli również do oryginalnych i nieznanych dotąd maszynopisów dolnośląskiego konserwatora Gunthera Grundmanna, składającego tuż po zakończeniu wojny w 1945 roku meldunki przedstawicielom amerykańskich ekip poszukiwawczych! Interesujące okazały się również artykuły prasowe z lat 30., które informują m.in. o tajnej skrytce w pałacu barona von Zedlitz w Zagórzu Śląskim. Ponadto podczas poszukiwania materiałów na terenie Niemiec nabyli zestaw unikalnych zdjęć wykonanych w okresie III Rzeszy na zamku Grodno, zwanym wówczas Kynsburg. W książce przedstawiono również losy powojennych odkryć skarbów w okolicy słynnego zamczyska, dokonanych począwszy od 1945 roku przez żołnierzy Armii Czerwonej, ekipę z Urzędu Starostwa w Świdnicy, polskich osadników oraz inspektorów Przedsiębiorstwa Poszukiwań Terenowych z Wrocławia. W aneksach znajdują się nieznane opisy wyprawy na zamek w czerwcu 1947 r. oraz drugiej, dziesięć lat później, nad Jezioro Bystrzyckie leżące u stóp malowniczych ruin. Ciekawostką jest opis szlaku turystycznego biegnącego z Wałbrzycha do zamku Grodno, zamieszczony w przewodniku z 1955 r. Na koniec przypomniano kontrowersyjne listy niemieckiego sapera Leonharda von Schrecka, który rzekomo pod koniec wojny uczestniczył w wyprawie mającej na celu ukrycie tajnego depozytu m.in. w podziemiach górnego zamku Grodno!

Pierwsza publikacja, która poświęciła tak wiele miejsca historii pałacu, będącego siedzibą jednego z najważniejszych niemieckich polityków lat 30. XX wieku - Herberta von Dirksena. Całość została uzupełniona przeszło dwustoma ilustracjami, z których większość nigdy wcześniej nie była publikowana! Ponadto dotarliśmy do szeregu nieznanych Czytelnikom informacji, które odnaleźliśmy w archiwach oraz niemieckojęzycznych publikacjach: jedynymi z najciekawszych są wspomnienia dolnośląskiego konserwatora zabytków Gunthera Grundamanna, który kilkakrotnie spotkał się z ambasadorem w jego dolnośląskiej posiadłości.

Autor opisuje m.in. tajne fabryki w Uboczu i w Niwnicach, ośrodki szkoleniowe w Brunowie i w Górczycy, eksterminację psychicznie chorych w Płakowicach, obozy Służby Pracy Rzeszy w Lubaniu i Lwówku Śląskim.

Tajemnice Lubania. Łużyce nieznane

Jest to książka nieco inna od dotychczasowych publikacji poświęconych chowaniu przez Niemców dzieł sztuki bądź poszukiwaniu ich po 1945 roku. Bardzo często oddajemy głos naocznym świadkom niezwykłych wydarzeń. To oni stają się wielokrotnie głównymi bohaterami, opowiadają o otaczającej ich rzeczywistości i nieznanych bądź dziś zapomnianych ludziach i faktach. Dzięki temu czytelnik ma możliwość wczucia się w klimat epoki, poznaje sposób działania i myślenia ówczesnych urzędników, zarówno polskich jak i niemieckich.

Ponad siedem dekad upłynęło od zakończenia II wojny światowej, a nikt do tej pory nie był w stanie wyjaśnić najbardziej tajemniczego okresu w dziejach zamku Czocha, czyli tego, co się tam działo w okresie II wojny światowej. Do dziś krążą - nie potwierdzone żadnymi dokumentami - historyjki, jakoby mieściła się w zamku placówka niemieckiego wywiadu wojskowego, albo szkoła szpiegów, albo ośrodek Abwehry zajmujący się przechwytywaniem i dekryptażem depesz Armii Czerwonej. Dopiero Autorom udało się dotrzeć do prawdy i odnaleźć materiały, które mówią wprost: do czego służyła rezydencja Ernsta Gütschowa, czym się tutaj zajmowano, co wytwarzano i jaki to miało wpływ na powojenne losy tego obiektu! Historyk Szymon Wrzesiński i regionalista Krzysztof Urban, w głównej mierze skupiają się jednak na funkcjonowaniu zamku Czocha w latach 1945–1989, bazując zarówno na nigdy niepublikowanych dokumentach, jak i wspomnieniach osób związanych z zamkiem. Niezwykłe historie uzupełnia kilkadziesiąt archiwalnych fotografii oraz aneks z kilkunastoma zdjęciami ukazującymi rekonstrukcje historyczne mające tutaj miejsce w ostatnich latach.

Wyrusz z nami w niezwykłą podróż pod Karkonosze, by poznać historię jednej z największych i zarazem najcenniejszych prywatnych kolekcji w Europie! Do 1945 r. jej właścicielom - rodzinie von Schaffgotsch - udało się zgromadzić ponad 80 tysięcy woluminów (m.in. rękopisy i starodruki), setki militariów, medali, rzadkich monet, miedziorytów, stalorytów oraz szereg innych cymeliów i artefaktów! Wśród nich wiele, co może zaskoczyć, było związanych z historią Polski!

Poszukując informacji o właścicielach zamku Grodno, leżącego między Wałbrzychem a Świdnicą, S. Wrzesiński i K. Urban jako jedyni przeprowadzili tak szeroko zakrojoną kwerendę. Jej efekt okazał się zaskakujący! Odnaleźli szereg niepublikowanych dokumentów berlińskiego konserwatora ze szczegółowym opisem kilku tajnych transportów do Zagórza Śląskiego w 1943 roku zawierających dzieła sztuki o ogromnej wartości. Dotarli również do oryginalnych i nieznanych dotąd maszynopisów dolnośląskiego konserwatora Gunthera Grundmanna, składającego tuż po zakończeniu wojny w 1945 roku meldunki przedstawicielom amerykańskich ekip poszukiwawczych! Interesujące okazały się również artykuły prasowe z lat 30., które informują m.in. o tajnej skrytce w pałacu barona von Zedlitz w Zagórzu Śląskim. Ponadto podczas poszukiwania materiałów na terenie Niemiec nabyli zestaw unikalnych zdjęć wykonanych w okresie III Rzeszy na zamku Grodno, zwanym wówczas Kynsburg. W książce przedstawiono również losy powojennych odkryć skarbów w okolicy słynnego zamczyska, dokonanych począwszy od 1945 roku przez żołnierzy Armii Czerwonej, ekipę z Urzędu Starostwa w Świdnicy, polskich osadników oraz inspektorów Przedsiębiorstwa Poszukiwań Terenowych z Wrocławia. W aneksach znajdują się nieznane opisy wyprawy na zamek w czerwcu 1947 r. oraz drugiej, dziesięć lat później, nad Jezioro Bystrzyckie leżące u stóp malowniczych ruin. Ciekawostką jest opis szlaku turystycznego biegnącego z Wałbrzycha do zamku Grodno, zamieszczony w przewodniku z 1955 r. Na koniec przypomniano kontrowersyjne listy niemieckiego sapera Leonharda von Schrecka, który rzekomo pod koniec wojny uczestniczył w wyprawie mającej na celu ukrycie tajnego depozytu m.in. w podziemiach górnego zamku Grodno!

Pierwsza publikacja, która poświęciła tak wiele miejsca historii pałacu, będącego siedzibą jednego z najważniejszych niemieckich polityków lat 30. XX wieku - Herberta von Dirksena. Całość została uzupełniona przeszło dwustoma ilustracjami, z których większość nigdy wcześniej nie była publikowana! Ponadto dotarliśmy do szeregu nieznanych Czytelnikom informacji, które odnaleźliśmy w archiwach oraz niemieckojęzycznych publikacjach: jedynymi z najciekawszych są wspomnienia dolnośląskiego konserwatora zabytków Gunthera Grundamanna, który kilkakrotnie spotkał się z ambasadorem w jego dolnośląskiej posiadłości.

Dawny Hirschberg im Riesengebirge, czyli dzisiejsza Jelenia Góra. Tak bogata historia, a tak niewiele publikacji historycznych! Starając się uzupełnić tę lukę, postanowiliśmy stworzyć unikalną książkę, która szczególną uwagę skupia na latach 1933-1945, kiedy Adolf Hitler i jego zwolennicy byli u władzy w państwie zwanym III Rzeszą. Nie da się ukryć, że przedstawiliśmy jedynie wybrane epizody, albowiem nie sposób przedstawić wszystkich zagadnień związanych z tym okresem: • Śladami fałszywych funtów pod Jelenią Górą, • Ośrodek szkoleniowy w pałacu Paulinum, • Tragedia Schaffgotschów z Cieplic, • Niezwykłe depozyty w książęcej wieży w Siedlęcinie, • Ostatnia misja Gunthera Grundmanna w Karpnikach i w Cieplicach, • Więzienne ofiary akcji „Nacht und Nebel” w Jeleniej Górze, • Kopalnie i pozyskiwanie rudy uranowej w Kowarach, • Los więźniów i robotników przymusowych na terenie Hirschbergu, • Tajna produkcja w zakładach Dorries-Fullner oraz w Askanii. Ponadto aneksy o: budowie schronów przeciwlotniczych, dramatycznym meczu w obozie śmierci, rozterkach miejscowego członka Hitler-Jugend. I wreszcie kilka unikalnych tekstów o pierwszych miesiącach w Jeleniej Górze, tuż po zakończeniu II wojny światowej.

Atutem książki są przedstawione w niej rezultaty badań przeprowadzonych przez Autorów, które obalają szereg historyjek i opowieści polskich dziennikarzy i tzw. historyków-amatorów.

W książce znani badacze tajemnic Dolnego Śląska, Szymon Wrzesińki i Krzysztof Urban, opisują tajemnicze obiekty z okresu II wojny światowej wybudowane lub zaadaptowane z naturalnych jaskiń do różnych celów. Niektóre nie zostały ukończone, lecz mimo to stały się tematem lokalnych legend i niesamowitych opowieści.

„Tajne kompleksy lotnicze Trzeciej Rzeszy…“ - to efekt kilkuletniej pracy dwóch przyjaciół, którzy połączyli swe pasje regionalistyczne z faktografią historyczną. Tak narodziła się unikalna książka, ukazujące dzieje powstania i funkcjonowania obozów pracy dla więźniów i robotników przymusowych, zatrudnionych w zakładach produkcji lotniczej, przeniesionych na Dolny Śląsk i na Ziemię Lubuską w końcowym okresie II wojny światowej. Dzięki temu czytelnik dowie się o miejscach, w których wytwarzano silniki odrzutowe, śmigła, urządzenia pokładowe, skrzydła, kadłuby, a nawet składano samoloty.