Miesięcznik ZNAK 817 (05/2023) - Nowa sztuka miłości

Nassim N. Taleb: Jak zwodzi nas przypadek "The Sunday Times" zaliczył jego książki do najważniejszych po II wojnie światowej, uznanie wobec niego wyraża noblista Daniel Kahneman, a filozof John N. Gray określa go mianem "najbardziej proroczego" dziś autora. Na czym polega fenomen Nassima Nicholasa Taleba? W trakcie lat pracy na Wall Street był świadkiem błyskawicznych karier, które szybko i z impetem się kończyły. Nie fascynował go natychmiastowy sukces, dlatego po 20 latach pracy jako giełdowy trader poświęcił się refleksji matematycznej i filozoficznej, by zrozumieć rolę jaką w naszym życiu odgrywają przypadek i ryzyko. Chociaż w Polsce ukazały się wszystkie tomy bestsellerowego cyklu Incerto, nie pojawiła się dotąd całościowa synteza książek Taleba. D...

Jak wzmacniać odporność psychiczną Odporność psychiczna to umiejętność powrotu do równowagi po trudnych doświadczeniach lub stresie. Przypomina tarczę obronną, która pozwala nam chronić się przed problemami. Składają się na nią poczucie wpływu, zdolność do działania, właściwe podejście do wyzwań oraz pewność siebie. Nie jest ona czymś danym na zawsze, możemy ją kształtować i wzmacniać. Dbanie o nią jest absolutnie kluczowe, byśmy mogli dobrze funkcjonować w rzeczywistości pełnej niespodzianek oraz troszczyć się o świat, innych ludzi i samych siebie. Co kształtuje naszą odporność psychiczną? W jaki sposób ją wzmacniać? Jak lepiej radzić sobie z emocjami? Czy trudne doświadczenia z młodości przekreślają szansę na dobre życie? Odpo...

Czy filozofia może zmieniać świat? Tak, zwłaszcza w połączeniu z wielkimi pieniędzmi. Ruch filozofów, zwanych longtermistami, szuka sposobów, by skutecznie rozwiązać globalne problemy. Nie tylko dzisiejsze, lecz przede wszystkim te, które nadejdą. Wspiera walkę z malarią, ale i badania nad pandemiami czy sztuczną inteligencją. Do jego sympatyków należą m.in. Elon Musk oraz Dustin Moskovitz, współtwórca Facebooka. Dzięki hojności darczyńców tylko w 2021 r. na takie inicjatywy wydano 600 mln dolarów. Mimo szlachetnych intencji longtermizm budzi też obawy. Czy nie grozi nam władza garstki technokratów? Jakie są największe zagrożenia dla naszej cywilizacji? Czy ludzkość ma przed sobą jeszcze tysiące lat rozwoju? Dlaczego powinniśmy oddawać 10% dochodu n...

Dobre życie w chaotycznym świecie Starożytny filozof Epikur twierdził, że świat nie ma żadnego całościowego sensu; jest przypadkową grą atomów, a śmierć stanowi ostateczny kres ludzkiego istnienia. Mimo to od nas zależy, czy przeżyjemy swoje życie dobrze. Aby tak się stało, Epikur zalecał szukanie przyjemności. Chodziło mu nie o wystawne uczty, lecz o zadowalanie się skromnymi wygodami, przyjaźnią, obserwowaniem natury. Przypadkowość świata sprawia, że samo nasze istnienie można postrzegać jako niesłychany cud, budzący zdziwienie i zachwyt. Zachęcamy do przyjrzenia się tej antycznej mądrości. Wierzymy, że może ona oświetlić także naszą codzienność - pełną niepokoju i pytań o przyszłość. Jaki jest epikurejski przepis na szczęście? Czy fil...

Dobre życie w chaotycznym świecie. Starożytny filozof Epikur twierdził, że świat nie ma żadnego całościowego sensu; jest przypadkową grą atomów, a śmierć stanowi ostateczny kres ludzkiego istnienia. Mimo to od nas zależy, czy przeżyjemy swoje życie dobrze. Aby tak się stało, Epikur zalecał szukanie przyjemności. Chodziło mu nie o wystawne uczty, lecz o zadowalanie się skromnymi wygodami, przyjaźnią, obserwowaniem natury. Przypadkowość świata sprawia, że samo nasze istnienie można postrzegać jako niesłychany cud, budzący zdziwienie i zachwyt. Zachęcamy do przyjrzenia się tej antycznej mądrości. Wierzymy, że może ona oświetlić także naszą codzienność - pełną niepokoju i pytań o przyszłość. Jaki jest epikurejski przepis na szczęście? Czy fi...

"Im mniej rozpoznaję się w swoim ciele, tym bardziej czuję się zobowiązana do tego, by o nie dbać. Zostało mi ono powierzone: pielęgnuję je niczym przyjaciela, którego potrzebuję" - pisała Simone de Beauvoir. Ciało to niezwykle istotny element naszej tożsamości. Mimo że często zaczynamy się na nim koncentrować, dopiero gdy przestaje spełniać swoje podstawowe funkcje, nie można sprowadzić jego istnienia jedynie do zwykłej mechaniczności. W ciele zapisana jest wielka mądrość. Gdy jesteśmy zmęczeni i najwyższy czas, by zwolnić, to ono często jako pierwsze wysyła sygnały wskazujące, że trzeba się o siebie zatroszczyć. "Jakie sygnały ostrzegawcze wysyła nam ciało? W jaki sposób pracować ze swoimi emocjami? Kiedy dziedziczymy traumę?" Odpowiadają: Ol...

Świat przedmiotów codziennego użytku tylko wydaje się martwy. Wchodząc z nimi w relacje, nasycamy je treścią naszego życia. Rzeczy prowadzą swe intymne, niedostrzegalne bytowanie. Mogą czynić życie prostszym lub je nadmiernie komplikować. Bywają kapsułami czasu i depozytami nostalgii. Gdy patrzy się na ciągle aktualne wojenne obrazy z Ukrainy, rodzą się bolesne, coraz mniej teoretyczne pytania: co ze sobą zabrać, gdy się ucieka przed wojną? Gwałtowna utrata dobytku przewartościowuje stosunek do przedmiotów, którymi otaczamy się na co dzień. Zdarza się również, że rzeczy, które kiedyś były powszednie a nawet kiczowate, z czasem zyskują renomę i wartość - jak dziś produkty zaprojektowane w PRL-u. Jakie rzeczy nas definiują? Co sprawia, że niektóry...

Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotranscendencji, wykroczenia poza bieg codziennych spraw. W tym numerze przyglądamy się, w jakich obszarach - w tradycji religijnej i poza nią - próbujemy te potrzeby realizować. Jakie historie stoją za decyzją o apostazji? Gdzie szukamy duchowego schronienia? Jak budować dojrzałą religijność? Odpowiadają: Mi...

Książki Rebekki Solnit to lektury obowiązkowe: rezonujące z przeżywanym czasem i potrzebami czytelników. Nadzieja w mroku należała do najważniejszych tytułów ostatnich lat. Zarówno dodawała otuchy, jak i dostarczała przykładów, że drobne działania mogą zainicjować wielkie zmiany. Termin „panjaśnianie”, nazywający doświadczenia wielu kobiet bezpodstawnie pouczanych przez pewnych siebie mężczyzn, wszedł do codziennego języka. Zew włóczęgi sprawił, że piesze wędrówki zyskały powab intelektualnych przygód, co zazębiło się z ekologiczną modą na mikrowyprawy. Eseje Solnit nie są pisane „zza biurka”. Wyrastają z doświadczeń i splatają się ze społecznym zaangażowaniem autorki. Jej teksty traktować można jak wyznanie wiary w naszą sprawcz...

19–letni Ahmad z Syrii marzący o studiach prawniczych, 38-letnia Awin z Iraku, matka pięciorga dzieci, 24–letni Issa, syryjski chrześcijanin, student informatyki… Dzięki niedawnemu reportażowi „Der Spiegla” poznaliśmy imiona i losy większości z 17 osób, które zginęły, próbując przekroczyć granicę polsko–białoruską. O tych ludziach wiemy, ofiar mogło być jednak więcej. Rozmawiając o uchodźcach i migrantach, musimy przede wszystkim pamiętać o konkretnych osobach i o tym, że powinniśmy zrobić jak najwięcej, by uniknąć w przyszłości takich tragicznych śmierci. Jednocześnie naszą wrażliwość moralną warto uzbroić w wiedzę i w refleksję o zasadach, którymi mamy się kierować jako polityczna wspólnota. Tylko w ten sposób możemy odpowiedzi...

Na przestrzeni blisko 80 lat miesięcznik "Znak" niewątpliwie ewoluował. Niezmienne pozostały jednak jego imponderabilia: przywiązanie do wolności i solidarności, poszukiwanie głębszej warstwy rzeczywistości, zamiłowanie do piękna i pasji życia. A także upodobanie do najwyższej klasy autorek i autorów: zapraszamy do lektury zarówno tych dzisiejszych, jak i tych z przeszłości, wyrażających prawdy zadziwiająco ponadczasowe. Wierzymy, że zebrane tu hasła i teksty mogą stanowić dla Czytelniczek i Czytelniczek inspirację do dobrego, mądrego życia - i radości z niego. Filip Springer: Ważne są przyzwoitość i styl, w jakim żyjemy Oksana Zabużko: Kochaj wolność i dbaj o nią Reza Aslan: Religia to zjawisko społeczne. Od nas zależy, czy będzie dobra Ewa Illouz...