Miesięcznik Znak 804 (05/2022). Tu mówi Ukraina

Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotranscendencji, wykroczenia poza bieg codziennych spraw. W tym numerze przyglądamy się, w jakich obszarach - w tradycji religijnej i poza nią - próbujemy te potrzeby realizować. Jakie historie stoją za decyzją o apostazji? Gdzie szukamy duchowego schronienia? Jak budować dojrzałą religijnoś...

Świat przedmiotów codziennego użytku tylko wydaje się martwy. Wchodząc z nimi w relacje, nasycamy je treścią naszego życia. Rzeczy prowadzą swe intymne, niedostrzegalne bytowanie. Mogą czynić życie prostszym lub je nadmiernie komplikować. Bywają kapsułami czasu i depozytami nostalgii. Gdy patrzy się na ciągle aktualne wojenne obrazy z Ukrainy, rodzą się bolesne, coraz mniej teoretyczne pytania: co ze sobą zabrać, gdy się ucieka przed wojną? Gwałtowna utrata dobytku przewartościowuje stosunek do przedmiotów, którymi otaczamy się na co dzień. Zdarza się również, że rzeczy, które kiedyś były powszednie a nawet kiczowate, z czasem zyskują renomę i wartość - jak dziś produkty zaprojektowane w PRL-u. Jakie rzeczy nas definiują? Co sprawia, że niektóry...

Czasopismo o tematach społecznych, aktualnych.

„Dość powszechnie uważa się, że «Moby Dick», «Kopista Bartleby», «Benito Cereno» i «Billy Budd» to najważniejsze utwory Hermana Melville - pisze Adam Lipszyc - ja zaś chętnie przystaję na te tradycyjne wartościowania. Niemal każdy utwór Melville’a wydaje mi się jednak ważny lub zwyczajnie wspaniały”. Daje temu dowód w zbiorze przenikliwych, pełnych pisarskiej swady tekstów, które niejako oświetlają i dopełniają piwowską edycję dzieł Melville'a. Przygląda się Lipszyc przebogatej twórczości Melville'a z różnych stron, okiem świeżym i czujnym. A to przemierza rozmaite Melville'owskie utwory, by wydobyć na jaw zasadnicze dla nich doświadczenie metafizyczne, to analizuje je w porządku chronologicznym, to znów bierze pod lupę kilka naraz i śl...

Książki Rebekki Solnit to lektury obowiązkowe: rezonujące z przeżywanym czasem i potrzebami czytelników. Nadzieja w mroku należała do najważniejszych tytułów ostatnich lat. Zarówno dodawała otuchy, jak i dostarczała przykładów, że drobne działania mogą zainicjować wielkie zmiany. Termin ,,panjaśnianie", nazywający doświadczenia wielu kobiet bezpodstawnie pouczanych przez pewnych siebie mężczyzn, wszedł do codziennego języka. Zew włóczęgi sprawił, że piesze wędrówki zyskały powab intelektualnych przygód, co zazębiło się z ekologiczną modą na mikrowyprawy. Eseje Solnit nie są pisane ,,zza biurka". Wyrastają z doświadczeń i splatają się ze społecznym zaangażowaniem autorki. Jej teksty traktować można jak wyznanie wiary w naszą sprawczość:...

Nigdy nie było żadnego prawdziwie globalnego "porządku światowego" - twierdzi Henry Kissinger. Jeden z czołowych współczesnych polityków, dyplomata, doradca prezydentów od lat analizuje wyzwania, przed którymi staje świat w XXI wieku. Odmienne perspektywy historyczne, trwające konflikty, błyskawicznie rozwijana i coraz szerzej dostępna technologia, a przede wszystkim narastające ekstremizmy ideologiczne coraz bardziej dzielą świat. Dlatego wspólnego porządku nie było i być nie mogło. Każdy region, cywilizacja czy imperium tworzyły i wcielały w życie własne koncepcje,gdzie indziej umiejscawiały centrum świata i swoich barbarzyńców.Czym innym był ład dla Chińczyków, a czym innym dla Europejczyków. Na innych fundamentach oparty jest ustrój Stanów Zjedn...

Pierwsza część znanego cyklu esejów historycznych Pawła Jasienicy to – według słów samego autora – „swobodne literackie opowiadanie” o dziejach Polski w okresie formowania się jej państwowości. Oglądamy tu losy kraju i narodu, który – rządzony przez przedstawicieli jednego rodu królewskiego – zdobywa sobie poczesne miejsce na mapie Europy. Jasienica wysuwa na plan pierwszy dzieje dynastii, sugestywnie ukazując zmagania, osiągnięcia i koleje życia piastowskich władców Polski. Paweł Jasienica – Leon Lech Beynar, ps. Jasienica (ur. 10 listopada 1909 roku w Symbirsku, zm. 19 sierpnia 1970 roku w Warszawie) – polski pisarz historyczny, eseista i publicysta „Tygodnika Powszechnego”. W czasie II wojny światowej oficer Armii Krajowej. W lipcu 1948 roku zo...

W drugiej części słynnego cyklu esejów historycznych Paweł Jasienica kreśli dzieje dynastii Jagiellonów, która stworzyła w drugiej połowie XV wieku potężne imperium, obejmujące Polskę, Litwę, Czechy i Węgry. Było to pierwsze w dziejach Europy państwo wielu narodów, wiar i kultur. I był to prawdziwy Złoty Wiek Rzeczypospolitej – czas wielkich przemian, kształtowania się nowych form życia państwowego, rozwoju nauki i kultury. Esej – napisany w latach 1959-1960 i opublikowany w 1963 roku – zabarwia „nie naukowa beznamiętność, lecz jej przeciwieństwo – ton osobisty, bezpośrednie, jak najmocniejsze zaangażowanie się autora, przemawiającego wprost i na własną odpowiedzialność”. Paweł Jasienica – Leon Lech Beynar, ps. Jasienica (ur. 10 listopada...

Ta książka zmienia życie Dzięki niej zrozumiesz swoje problemy, nauczysz się je rozwiązywać, a tym samym doświadczać radości i bardziej cieszyć się życiem! Podręcznik pomógł już ponad milionowi czytelników na całym świecie w leczeniu depresji, zaburzeń lękowych, napadów złości, poczucia winy i wstydu, niskiej samooceny, zaburzeń odżywiania się, uzależnień oraz problemów w związkach. Książka zawiera liczne pytania i wskazówki ułatwiające wprowadzenie fundamentalnych zmian w życiu przy pomocy terapeuty lub samodzielnie. Pierwsze wydanie książki, przetłumaczone na ponad 20 języków, ustaliło standardy wykorzystania terapii poznawczo-behawioralnej przez pacjentów. Wydanie drugie wzbogacono o wiele nowych treści: rozszerzono fragmenty dotyczące tera...

Przyczyna, Suterena, Oddech, Chłód, Dziecko – autobiograficzny pięcioksiąg wybitnego austriackiego prozaika i dramatopisarza to drobiazgowa rekonstrukcja lat dojrzewania. Analiza „niszczycielskich machin” – szkoły, rodziny, instytucji, społeczeństwa, ich nieznoszącej sprzeciwu, bezwzględnej opresyjności. To brutalna ocena tępego i zaślepionego w swym konformizmie narodu, nieskończonej ludzkiej obojętności. To nieskrywana manifestacja gniewu i pogardy, hołd złożony samotności i jednocześnie rzucone jej przekleństwo. To przeprowadzana na sobie samym wiwisekcja.

Rosja to kraj idei, a media odgrywają w nim wyjątkowo istotną rolę. W 1918 roku Iwan Pawłow, wielki rosyjski fizjolog znany ze swojej pracy nad odruchami warunkowymi, wygłosił wykład w zmagającym się z głodem Piotrogrodzie. Twierdził, że zadanie każdego umysłu polega na dokładnym zrozumieniu rzeczywistości. Ale w Rosji, jak zauważył, „interesują nas przede wszystkim słowa i nie zwracamy szczególnej uwagi na rzeczywistość”. To dlatego Rosją w XX wieku rządzili literaci (Lenin wpisał taki właśnie zawód w rubryce paszport) i poeci (Stalin za młodu pisał przecież wiersze). O Maksymie Gorkim w latach 30. mówiło się, że to drugi człowiek w Związku Radzieckim po Stalinie - plotkę tę z radością powtarzała sobie rosyjska diaspora w Paryżu. Najbardzie...