Miesięcznik ZNAK 803 4/2022. Neuronauka i neurobzdury

Na przestrzeni blisko 80 lat miesięcznik "Znak" niewątpliwie ewoluował. Niezmienne pozostały jednak jego imponderabilia: przywiązanie do wolności i solidarności, poszukiwanie głębszej warstwy rzeczywistości, zamiłowanie do piękna i pasji życia. A także upodobanie do najwyższej klasy autorek i autorów: zapraszamy do lektury zarówno tych dzisiejszych, jak i tych z przeszłości, wyrażających prawdy zadziwiająco ponadczasowe. Wierzymy, że zebrane tu hasła i teksty mogą stanowić dla Czytelniczek i Czytelniczek inspirację do dobrego, mądrego życia - i radości z niego. Filip Springer: Ważne są przyzwoitość i styl, w jakim żyjemy Oksana Zabużko: Kochaj wolność i dbaj o nią Reza Aslan: Religia to zjawisko społeczne. Od nas zależy, czy będzie dobra Ewa Illouz...

Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotranscendencji, wykroczenia poza bieg codziennych spraw. W tym numerze przyglądamy się, w jakich obszarach - w tradycji religijnej i poza nią - próbujemy te potrzeby realizować. Jakie historie stoją za decyzją o apostazji? Gdzie szukamy duchowego schronienia? Jak budować dojrzałą religijnoś...

Świat przedmiotów codziennego użytku tylko wydaje się martwy. Wchodząc z nimi w relacje, nasycamy je treścią naszego życia. Rzeczy prowadzą swe intymne, niedostrzegalne bytowanie. Mogą czynić życie prostszym lub je nadmiernie komplikować. Bywają kapsułami czasu i depozytami nostalgii. Gdy patrzy się na ciągle aktualne wojenne obrazy z Ukrainy, rodzą się bolesne, coraz mniej teoretyczne pytania: co ze sobą zabrać, gdy się ucieka przed wojną? Gwałtowna utrata dobytku przewartościowuje stosunek do przedmiotów, którymi otaczamy się na co dzień. Zdarza się również, że rzeczy, które kiedyś były powszednie a nawet kiczowate, z czasem zyskują renomę i wartość - jak dziś produkty zaprojektowane w PRL-u. Jakie rzeczy nas definiują? Co sprawia, że niektóry...

Plan Poznania w skali 1:20 000 plus centrum w skali 1:10 000 wzbogacony o: - ulice jednokierunkowe - sygnalizację świetlną - linie komunikacyjne - spis ulic - szlaki turystyczne i ścieżki rowerowe.

Publikacja jest jednym z najsłynniejszych dzieł kultury buddyjskiej Tybetu. Napisana w roku 1335 przez III Karmapę Rangdźunga Dordźe – wielkiego filozofa i mistrza medytacji. Tłumaczona tu siastra stała się punktem odniesienia dla całej późniejszej filozofii buddyjskiej w Tybecie i była szeroko komentowana. Z trzech zachowanych do niej komentarzy zawartych w tym tomie dwa tłumaczone są tu po raz pierwszy na język zachodni.

W Bożej inwazji przeplata się światło i ciemność, Bóg i szatan… To trochę barokowe teatrum z objawieniami, słupem różowego światła i gorejącym krzewem „Są książki, które wspomina się po latach. Są takie, które robią wrażenie. Ale są i takie, które… dosłownie wywracają świat na drugą stronę. Tę inną, tajemniczą, magiczną, a czasem lekko przerażającą. Tym była dla mnie niewątpliwie „Trylogia Valisa” Philipa Dicka, szczególnie zaś jej dwie pierwsze części – Valis i Boża inwazja… Czytając Bożą inwazję, doceńmy jej głębię. Jej tragiczny rys, pytania o sens świata, o istnienie Boga, zła, dobra, śmierci i szaleństwa. Jej przewrotność, krzywy uśmiech, drwinę i groteskę… Ale także obcowanie z nieznanym. Z nadprzyrodzonym...

„Na pewno wszyscy znają takie nagłówki: Oto Twój zakochany mózg (rozmodlony mózg, zazdrosny mózg, szczęśliwy mózg…). Artykuł opatrzony takim tytułem zwykle ilustrują obrazy aktywności mózgu (potocznie — i raczej niepoprawnie — zwane skanami) — a to mózg medytującego buddyjskiego mnicha, a to narkomana na głodzie, ewentualnie studenta I roku usiłującego zdecydować, czy woli Colę, czy Pepsi. Dziennikarze — a także niektórzy neuronaukowcy — ubóstwiają odwoływać się do neurobiologicznych podstaw zachowania przy wyjaśnianiu prawie wszystkiego, od spekulacji finansowych Berniego Madoffa poprzez nasze niemal narkotyczne uzależnienie od iPhone’ów i seksualne wybryki polityków aż po niechęć prawicy do przyjęcia do wiadomości, że globalne ociepl...

Poznajcie czteroletnią Tolę. Jest bardzo ciekawa świata – interesuje ją dosłownie wszystko! Wraz z rodzicami obserwuje zmieniające się pory roku. Co ciekawego przynosi jesień? Jesienią drzewa mienią się złotem, czerwienią, purpurą i wszelkimi odcieniami brązu. Jesienią wiatr rozdmuchuje chmury. Jesienią Tola zakłada ciepły sweterek i berecik. Cztery naturalne, rodzinne opowiadania uzupełnione pięknymi ilustracjami otulą Was swoim ciepłym klimatem i sprawią, że będziecie wracać do tej książki niezależnie od pory roku.

Ta książka o tak podstawowym tytule nie jest elementarnym wprowadzeniem, lecz próbą spojrzenia na starożytnych filozofów z perspektywy, która współczesnemu człowiekowi zdążyła umknąć. Pierre Hadot (1922–2010), wybitny francuski historyk, z wykształcenia także teolog i w młodości nawet przez pewien czas duchowny katolicki, przedstawia tu i uzasadnia swoją główną tezę: starożytna filozofia była nie tyle teorią, ile sposobem życia. Zadaniem filozofa nie jest budowa systemu, lecz „ćwiczenie duchowe”, które pozwoli wypracować odpowiednią postawę życiową. Hadot, specjalista od neoplatonizmu, bada starożytnych od Sokratesa po wczesne chrześcijaństwo. Powstaje dzięki temu frapujący obraz starożytności skupionej na poszukiwaniu mądrego życia, najle...

Metabaron to najgroźniejszy wojownik galaktyki, potrafiący rzucić na kolana całe imperium. Lecz nawet najmężniejszego ogarniają czasem wątpliwości: jaki jest sens egzystencji poświęconej jedynie śmierci i zniszczeniu? Aby ocalić wszechświat i swoją ukochaną, Metabaron wyrusza do innego wymiaru, do samego źródła bezcennego epifitu. Tam będzie musiał się zdobyć na ostateczne poświęcenie, które może go kosztować utratę własnej tożsamości. Twórcą postaci Metabarona jest chilijski reżyser filmowy i scenarzysta komiksowy Alejandro Jodorowsky i zmarły w wyniku epidemii koronawirusa najwybitniejszy rysownik argentyński Juan Gimenez.

Ostatnia, a zarazem jedna z najlepszych powieści Philipa K. Dicka, napisana tuż przed jego śmiercią. Trudno o bardziej trafne podsumowanie życia i twórczości Philipa K. Dicka. „Transmigracja Timothy’ego Archera jest przepełniona śmiercią – wielce stosownie jak na ostatnią powieść. Problem w tym, że pięćdziesięciotrzyletni Dick nie chorował i nie miał podstaw, żeby się spodziewać rychłej śmierci. Stało się tak, że jego organizm – a to obejmuje również jego nadczułą psychikę – podyktował mu na zakończenie życia powieść o śmierci uwieńczoną znalezieniem świętego Graala. Bo biskup Archer wyrusza na ostatnią wyprawę w poszukiwaniu mądrości, a znajduje śmierć oraz współczucie bodhisattwy, czyli miłość” – Lech Jęczmyk, „Od tł...

Porzucić stare przyzwyczajenia, wyjść poza utarte schematy, rozpocząć nową życiową podróż. Czy to możliwe? Według Richarda Rohra nie tylko możliwe, ale wręcz konieczne dla osiągnięcia pełnej życiowej dojrzałości. Książka burzy mit, jakoby druga połowa życia była jedynie wspominaniem pierwszej. Poczucie utraty, które towarzyszy przemijaniu, nie musi być destrukcyjne. Może sprawić, że poddasz się Jedynemu Przewodnikowi i odnajdziesz drogę do prawdziwego pokoju.