Miesięcznik Znak 796 (9/2021). Planeta Śląsk

Boimy się samotności, a ten lęk szczególnie nasiliło doświadczenie odosobnienia w trakcie pandemii. Sprzyja jej również kultura nastawiona na produktywność, która może alienować od nawiązywania bezinteresownych relacji. Angażują przecież najcenniejsze waluty – czas i emocje. Odosobnienie jest nie tylko prywatnym doświadczeniem, ale również kwestią publiczną, którą podejmują powstające w kolejnych krajach ministerstwa do spraw samotności. Jakby wbrew obawom, bywa, że samotność stanowi życiowy wybór nie tylko ze względu na pragnienie samorealizacji, ale też dzięki przyciąganiu innymi pożytkami – zrozumieniem siebie, swoich potrzeb i tego, kim się jest. Czy mówimy o samotności jako zagrożeniu, czy też sztuce dobrego życia, bez wątpienia...

To nie pierwszy i nie ostatni wstrząs w Bytomiu. Ludzie nieruchomieją sparaliżowani strachem. Większość, nauczona doświadczeniem, próbuje wybiec na ulicę, żeby nie mieć nad głową niczego, co mogłoby spaść. Krzyki mieszają się z hałasem tłuczonych dachówek, kominów, gzymsów i szyb rozpryskujących się na chodnikach. Nie wszyscy mają tyle szczęścia co matka z dzieckiem, która w ostatniej chwili chowa się w bramie przed deszczem secesyjnych odłamków. Lecą w dół wieżyczki, attyki, betonowe kule na skorodowanych już trzpieniach, strzeliste neogotyckie pinakle. Odpada od ściany gruba płaskorzeźba wmontowana na metalowych kotwach we wnękę kamienicy i spada na mężczyznę stojącego w kolejce do saturatora. Ludzie tłoczą się wokół, próbują pomóc,...

„Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem. O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Liselotte. Później była ta nazistowska burdelmama, major z Kaukazu, pradziadek na delegacjach w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek z zeskrobanym nazwiskiem przy kompoście. Coś pękało. Pojąłem, że za płotem wydarzyła się alternatywna historia, dzieje odwrócone na lewą stronę. Postanowiłem pokręci�...

Tu mówi UkrainaJakimi słowami opisuje się wojnę? Ukraińscy pisarze i pisarki, których poprosiliśmy o relacje z kraju, sięgają po różne pojęcia. Piszą o strachu, cierpieniu, nienawiści, śmierci. Ale także o odwadze, wdzięczności, miłości. I co może zaskakujące: o poczuciu winy i wstydzie towarzyszącym uchodźcom opuszczającym swoje państwo, tym, którzy zostali, ale nie uczestniczą bezpośrednio w walkach, a wreszcie osobom, których jedyną przewiną jest fakt, że ich językiem ojczystym jest rosyjski.Oddajemy głos twórcom z Ukrainy, aby swoimi słowami opowiedzieli o tym, jak ta wojna wygląda, na jakim historycznym i politycznym gruncie się zrodziła i w końcu jak zmieniła ich życie.Piszą: Jurij Andruchowycz, Sofija Andruchowycz, Wołodymyr Rafiejenko, W...

Słownik filozofii zawiera: - około 1000 haseł - podział na hasła przedmiotowe oraz hasła biograficzne - przystępnie wyjaśnione trudne filozoficzne pojęcia i koncepcje - pojęcia i terminy filozoficzne oraz szersze omówienie większych zagadnień - napisany przez wybitnych specjalistów z ośrodków uniwersyteckich - dla studentów, uczniów, nauczycieli i wykładowców i wszystkich, którzy interesują się filozofią.

Lasse i Maja czytają artykuły zamieszczone w „Gazecie Valleby” i nie wierzą własnym oczom. Muhammed Karat używa fałszywych diamentów! Dyrektor szkoły ściągał na klasówkach! Komisarz policji kradnie jabłka! Czy to wszystko może być prawda? I skąd w gazecie tyle błędów ortograficznych? Książka świetnie nadaje się dla dzieci, które właśnie zaczynają samodzielnie czytać – duża czcionka, duża ilość charakterystycznych czarno-białych ilustracji, trzymająca w napięciu akcja, a wszystko w formacie prawdziwej powieści. Co wcale nie znaczy, że po książki o Lassem i Mai nie sięgają również bardziej wprawni czytelnicy!

Wykrzywił go rap i tak już zostało. Mieszka na Śląsku i to się nie zmieni. Gdy się gubi, z krętej ścieżki sprowadza go Ona. Miuosh w szczerej rozmowie z Arkadiuszem Gruszczyńskim rysuje obraz Śląska widzianego z perspektywy trzydziestokilkulatków, Śląska – „piątej strony świata”, Śląska – stanu umysłu... Miejsca definiowanego przez zmiany, ciągły rozwój, doświadczenia pokoleniowe, gdzie nowe ze starym tworzą chropowatą układankę. Rozmowę uzupełnia felietonami, w których dzieli się spostrzeżeniami o Polsce, muzyce i show-biznesie. Trafia w punkt, przekonuje, że najważniejsze są dla niego rodzina, Śląsk i muzyka. Pozwala sobie na opowieść o tym, co go boli, czego nienawidzi, za czym tęskni i o czym marzy. W książce znajdują się też nigdy...

Katarzyna Lengren, Jerzy Bralczyk i Jacek Wasilewski zapraszają czytelników do rozmowy przy stole... Książka zawiera ciekawe, a zarazem humorystyczne rozważania w formie dialogu o szeroko pojętej kulturze biesiadowania i stołowania się.

Zamiarem tego szczególnego edytorskiego przedsięwzięcia jest pokazanie niepospolitej, wielowymiarowej osobowości Marii Skłodowskiej-Curie-. W Polsce i na świecie znany jest jej ogromny dorobek naukowy. Inaczej rzecz się ma z szerszą wiedzą na temat życia i dokonań wybitnej Noblistki. Umiemy docenić jej rolę jako uczonej, ale niewiele wiemy o niej samej, realizującej się w roli kobiety: matki, żony, czy w końcu niepospolitej obywatelki świata. Nie było bowiem jeszcze ku temu okazji. Dopiero album Maria Skłodowska-Curie Fotobiografia otwiera taką możliwość. Jaka była znana na całym świecie Maria, kobieta o niepospolitym umyśle i wyjątkowej sile charakteru? Co ją ukształtowało? Z kim się przyjaźniła? Kogo kochała, kogo ceniła? To wszystko można wyczytać...

Po piyrszy rŏz powieść Szczepana Twardocha po ślōnsku! Drach we przekładzie Grzegorza Kulika Drach wiy. Społym ze pŏruletnim Josefym prziziyrŏ sie świniobiciu. Je październikowe rano 1906 roku i, chociŏż synek niy mŏ ô tym pojyńciŏ, ryk ôd zarzinanego zwiyrza i szmak wusztzupy wrōcōm dō niego pŏrãnŏście lŏt niyskorzij, jak po kōńcu wojny bydzie jechoł nazŏd na Ślōnsk. Nikodem nigdy niy bōł przi wojsku. Ôn je za to wziynty architekt. Ze ôstatnigo zwiōnzku mŏ piyńć lŏt modõ cerã, a po wypadku autym szramã nad lewym uchym. Prawie rozestŏwŏ sie ze żōnōm, żeby ułożyć sie życie ze inkszōm. Drach je ale świadōmy, iże dzioucha corŏz barzij wymykŏ sie chopowi. Miyndzy Josefym a Nikodemym piykne, ôkropiczne, smutne i — na kōniec — tra...

„Bójka na czytanie” to wyjątkowa gra dla dzieci rozpoczynających naukę czytania, która poprzez połączenie nauki z zabawą daje najlepsze efekty w edukacji. Gra wykorzystuje metodę sylabowania i doskonali tę umiejętność z każdą rozgrywką! Na kartach znajdują się wyrazy z nazwami zwierząt i przedmiotów z życia codziennego. Wszystkim słówkom odpowiadają kolorowe, wesołe ilustracje przyciągające wzrok dziecka i skupiające jego uwagę podczas gry. W zestawie znajdują się karty z wyrazami podzielonymi według trzech poziomów trudności: jednosylabowe i dwusylabowe, z sylabami otwartymi dwusylabowe z sylabą zamkniętą i trzysylabowe z polskimi znakami diakrytycznymi i głoskami Bójka na czytanie to także ćwiczenie koncentracji i spostrzegawczości, w ef...

Niełatwego zadania przełożenia słynnego Małego Księcia na język śląski podjął się mistrz śląskiej mowy Grzegorz Kulik. Mały Princ z pewnością rozbawi wszystkich starszych i młodszych wielbicieli Małego Księcia. W przekładzie nie stracił jednak nic z filozoficznego charakteru oryginału. Dla tych, którzy nie najlepiej radzą sobie z językiem Ślązaków, autor przygotował specjalny słowniczek, a całość książki na dołączonym audiobooku przeczytał znany i lubiany na Śląsku aktor i reżyser Mirosław Neinert.