Między wielkością a zanikiem

Obserwowałem białoruskie wydarzenia ostatniego roku uważnie. Interesowały mnie polityczne zapasy Aleksandra Łukaszenki z Moskwą, perspektywy demokratyzacji systemu, stan gospodarki i rosnące aspiracje wolnościowe Białorusinów. Jaki jest efekt białoruskich wydarzeń ostatnich miesięcy? Z pewnością wzmocniły się wpływy Moskwy, które jeszcze trudniej będzie w przyszłości podważyć. Niektóre zjawiska, jak sądzę, można było przewidzieć, a polityka zarówno Warszawy, jak i całego Zachodu, mogła w mniejszym stopniu kierować się porywami serca, wynikać z rozeznania sytuacji i być przez to skuteczniejsza. Tak się jednak nie stało. Szkoda.

„Transplantologia jest dziedziną medycyny wciąż jeszcze budzącą wiele etycznych kontrowersji i sporów. Otacza ją też aura tajemniczości, a czasem grozy. Wystarczy wspomnieć film Michaela Crichtona „Coma” z 1978 roku eksploatujący „miejską legendę” o uśmiercaniu przez lekarzy zdrowych pacjentów w celu pobierania od nich narządów. W sposób groteskowo-humorystyczny odnosi się do transplantologii film Andrzeja Wajdy „Przekładaniec” z roku 1968. Transplantolodzy cieszą się uznaniem społecznym i często – jak Zbigniew Religa u nas czy Christiaan Barnard na świecie – są również autorytetami moralnymi. Jednocześnie, jak pokazuje przykład sprawy „doktora G.”, łatwo wzbudzić społeczną nieufność wobec przeszczepów i transplantologów, a także...

Do dziś mało wiadomo o tym, jak ważny jest czas spędzony w brzuchu matki dla dalszego życia człowieka. Co dziesiąta osoba na początku ciąży nie jest tam sama. Jeśli w łonie matki są bliźnięta i jedno z nich umiera, drugie przeżywa silny szok, którego później nie jest świadome. W duszy pozostaje dziura. Dręcząca tęsknota, samotność i niezrozumiałe poczucie winy mogą być skutkami tej wczesnej straty. Ten, który przeżył, będzie szukał swojego bliźniaka wszędzie. Wielu sławnych muzyków oraz twórców filmów takich jak Nell lub Wielki Błękit czerpie z poszukiwania tej utraconej jedności. Być może na początku ciąży nie byłeś sam w brzuchu swojej matki. Czujesz obecność swojego brata lub siostry. Słyszysz bicie jego lub jej serca, poruszasz si...

Prowokująca i błyskotliwie napisana książka autora bestsellerowej Przedziwnej śmierci Europy. W swojej najnowszej książce Douglas Murray zajmuje się najbardziej spornymi problemami XXI wieku: seksualnością, płcią, technologią i rasą. Ujawnia zdumiewające wojny kulturowe toczone w miejscach pracy, szkołach i domach w imię sprawiedliwości społecznej i polityki tożsamości. Żyjemy w epoce ponowoczesnej, po załamaniu się wielkich narracji: religii i ideologii politycznej. W ich miejsce pojawiło się dążenie do walki o naprawienie domniemanych krzywd przy użyciu broni w postaci tożsamości, wzmocnione przez nowe formy mediów społecznościowych i informacyjnych. Hierarchię celów coraz bardziej podzielonego społeczeństwa determinują wąskie grupy interesów –...

Dlaczego Stary Kontynent popełnia samobójstwo? Spadająca stopa urodzin, masowa imigracja oraz pielęgnowanie braku zaufania do siebie i nienawiści do własnych wartości składają się na to, że Europejczycy nie potrafią wystąpić we własnej obronie ani oprzeć się kompleksowym przemianom swojego społeczeństwa, które w końcu doprowadzą do jego unicestwienia. Książka Murraya jest nie tylko analizą realiów demograficznych i politycznych, ale również bardzo osobistą relacją naocznego świadka autodestrukcji kontynentu. Przedziwna śmierć Europy zawiera reportaże z podróży po całym kontynencie, o miejscach, do których migranci przybywają i do których ostatecznie trafiają, a także tych, które ich nie akceptują. Na każdym etapie Murray cofa się o krok, a...

Różne rodzaje głupoty, naukowa definicja dupka, źródła kretynizmu, wykręty poznawcze, wciskanie kitu, głupie sny… oraz całkiem sporo o Donaldzie Trumpie. Wszyscy wiemy, czym jest głupota – każdy z nas styka się z nią na co dzień. A jednak znawcy ludzkich zachowań, nigdy nie próbowali jej precyzyjnie zdefiniować. Aż do teraz. Lepiej zrozumieć, żeby skuteczniej zwalczać – oto cel tej książki, choć zdajemy sobie sprawę, że jesteśmy na z góry przegranej pozycji. Psychologowie z wielu krajów, a także filozofowie, socjolodzy i pisarze przedstawiają nam swoją wizję ludzkiej głupoty. To pierwsza taka próba na świecie. I, być może, ostatnia, więc nie traćcie okazji! „Zdecydowanie potrzebujemy takich książek!” – Steven Pinker, profesor psychologi...

Publikacja Namiętne małżeństwo. Miłość seks i bliskość w stałych związkach (tytuł oryginału Passionate Marriage. Love, Sex and Intimacy in Emotionally Committed Relationships, New York 1997) zaliczana jest do światowej klasyki seksuologii. Jej autor, David Schnarch, amerykański psycholog, seksuolog i terapeuta, prezentuje w niej swoje pionierskie podejście do terapii par, w którym odrzuca rozdzielenie terapii seksuologicznej i terapii małżeńskiej. Według Schnarcha nie dość, że obu tych planów – seksu i relacji osób – nie można traktować osobno, to wręcz koniecznie trzeba je łączyć, bowiem wzajemnie się objaśniają. Problemy relacji małżeńskiej pojawiające się w rozmaitych dziedzinach wspólnego życia mają bowiem swoje odbicie w życiu seksualny...

Godziny włoskie to godziny błogosławione, spędzone na odkrywaniu Włoch, ich klimatu, krajobrazów, scen rodzajowych. Tytuł książki kojarzy się również z „godzinkami” i rzeczywiście Henry James odmawia coś w rodzaju modlitwy do tego kraju. Na tom składają się szkice pisane na przestrzeni czterdziestu lat. W tym czasie zmieniły się nie tylko Włochy, ale zmienił się także autor tych wyjątkowych zapisków. Jako młodzieniec galopował po Kampanii, a później zmęczony zamawiał butelkę domowego wina. Trzydzieści lat później, ociężały, w sile wieku, taki, jakim go znamy z płótna Sargenta, oglądał te same okolice przez szybę automobilu i zamiast wina wolał pić herbatę. Pisał: „Przychodząca z wiekiem cierpkość – która wysusza w nas tak wiele ucz...

Anarchiczność współczesnej, oddolnej polityczności objawia się także w pewnej zmianie pokoleniowej. Polityki nie utożsamiamy już wcale ze specjalnie wydzielonym dla niej kawałkiem przestrzeni publicznej, jaką jest agora. Widzimy to na protestach, których celem nie jest tylko wyrażenie pewnych poglądów czy niezgody na jakieś prawo, lecz pewna konstruująca się tam forma życia.

Armenia. Niegdyś potężne imperium rozciągające się od Morza Kaspijskiego po Morze Śródziemne, dziś maleńkie i najbiedniejsze państwo na Kaukazie Południowym. Pierwszy chrześcijański kraj na świecie, którego mieszkańcy uznali się za naród wybrany przez Boga. To tutaj, na szczycie Araratu, osiadła po biblijnym potopie Arka Noego, to tutaj na nowo miał się zacząć świat. Ale jeśli Bóg naprawdę wybrał Ormian, to potraktował ich niczym biblijnego Hioba. Wielki mały naród wędruje przez stulecia niczym karawana po pustyni. Wędruje w strachu i we krwi, ostatnie dekady historii Armenii pełne są bowiem przemocy i bólu. Żyje wspomnienie czystek, wojny, prześladowań, żyje pamięć o karawanach śmierci, a zagłada czai się na każdym zakręcie historii.

„Nie można wobec tej pozycji przejść obojętnie, jeśli ktoś interesuje się sportem, telewizją i związkami pomiędzy nimi. Jest pisana nie tylko ze znajomością tematu, wszechstronnością podejść, oparciem o liczne źródła, ale również z pasją i doświadczeniem wynikającym z długoletniej pracy autora w omawianym obszarze. Dwa główne tematy, które są poruszane w monografii to sport i telewizja, a zwłaszcza ich punkty styku, czyli obecność sportu w telewizji i tego, co dla tej obecności jest najważniejsze, czyli telewizyjnej transmisji sportowej „na żywo”. Autor jasno przedstawia tezy, pisząc m.in., że „sport w swoim praktycznym wymiarze jest podobny do teatru, a dokładniej do sytuacji, w której aktor jest jednocześnie autorem i reżyserem, a widzowie...