La Plata 1806-1807

Kolejna publikacja Roberta F. Barkowskiego w serii „Historyczne Bitwy” dotyczy konfliktu wewnętrznego w imperium Franków pomiędzy potomkami Karola Wielkiego. Podłożem walk o władzę było ścieranie się koncepcji jedności cesarstwa oraz frankijskiego prawa dziedziczenia. Z jednej strony cesarz miał sprawować władzę zwierzchnią nad prowincjami imperium. Z drugiej zaś, na mocy zasad sukcesji, należało podzielić państwo pomiędzy prawowitych spadkobierców z rodu Karolingów i obdarzyć ich godnościami królewskimi, co sprzyjało emancypacji. Najpierw cesarz Ludwik I Pobożny zmagał się ze zbuntowanymi synami: Ludwikiem II Niemieckim, Lotarem I i Pepinem I Akwitańskim (a potem jego synem Pepinem II). Następnie, po śmierci Ludwika Pobożnego w 840 roku, rozpętała...

Skuteczna obrona Niemczy w 1017 r. była przełomowym momentem długoletniej wojny między królem i cesarzem niemieckim Henrykiem II, a polskim księciem Bolesławem I Chrobrym. W jej wyniku zawarto w 1018 r. pokój w Budziszynie, na mocy którego przyznano Polsce ziemie Łużyc i Milska, wyznaczając tym samym, najdalszy w dziejach, zachodni zasięg naszego państwa. Autor opisuje przyczyny wojny, przebieg poszczególnych kampanii i oblężenie grodu. Książka jest kontynuacją Cedyni 972. Bitwa pod Cedynią niespodziewanie była świadectwem siły militarnej Mieszka I, zaś obrona Niemczy zwieńczyła działalność mocarstwową Bolesława Chrobrego.

Przedstawiamy opowieść nie tylko o przebiegu najważniejszej bitwy w dziejach średniowiecznych Węgier, stoczonej przez ich niewielką armię z przeważającymi siłami tureckiego najeźdźcy pod wodzą Sulejmana Wspaniałego, lecz również o roli Węgier jako przedmurza Europy przed agresją islamu. W książce przedstawiono przyczyny i następstwa bitwy oraz jej kontekst międzynarodowy, gdy Węgry stanęły do obrony przed Turcją całkowicie osamotnione. Opisano też okoliczności śmierci Ludwika II, organizację wojskową i finansową Węgier i Turcji oraz zaprezentowano pełną listę zabitych pod Mohaczem Polaków oraz dostojników węgierskich i innych nacji.

Publikacja opisuje dzieje krucjaty połabskiej z 1147 roku - szerokie tło epoki, genezę i motywy wyprawy na Słowian, aspekty religijne i polityczne, uczestników, przebieg i skutki. Słynny zakonnik cysterski Bernard z Clairvaux agitował do wyprawy na Słowian. Ogłosił w swym liście numer 457 "Die laude novae militiae" między innymi to że ci dostąpią łaski Kościoła, którzy pogańskich Słowian nawrócą lub zgładzą. panowie sascy uchwycili się skwapliwie idei Bernarda - wśród nich prym wiedli dwaj najzagorzalszy wrogowie Słowiańszczyzny, książę Saksonii Henryk Lew i margrabia Marchii Północnej Albrecht Niedźwiedź z synami. Tym sposobem w 1147 roku doszło do krucjaty połabskiej - wyprawy potężnych armii rycerstwa niemieckiego, duńskiego, a także kontyngent...

Rok 1066 jest kojarzony przede wszystkim z bitwą pod Hastings, w której normański książę Wilhelm pokonał króla Anglii Harolda Godwinsona i wkrótce objął angielski tron. Kilka tygodni wcześniej w północno-wschodniej części kraju miały miejsce dwa nie mniej dramatyczne starcia. Król Norwegii Harald III Srogi (Hardrada) podjął próbę zdobycia angielskiej korony, znajdując sojusznika w Tostigu, wygnanym bracie Harolda Godwinsona. We wrześniu licząca ok. 10.000 zbrojnych armia norweskich wikingów rozpoczęła pustoszenie wybrzeży Northumbrii. Pod Fulford, na południe od miasta York, drogę zastąpiły jej siły anglosaskie dowodzone przez earlów Edwina i Morkara. Najeźdźcy odnieśli zdecydowanie zwycięstwo, ale już pięć dni później dali się zaskoczyć pod S...

Polacy podczas wojny polsko-rosyjskiej z 1831 roku nie dali się łatwo pokonać liczniejszemu przeciwnikowi. Potrafili wygrywać potyczki i mniejsze bitwy, przegrywali jednak, gdy dochodziło do większych starć. Winą za ten stan rzeczy historycy i pisarze najczęściej obarczali polskie elity - rząd, sejm, ale przede wszystkim polską generalicję. Zarzucano jej bierność, brak wiary w zwycięstwo, czy po prostu mierne zdolności, które miały doprowadzić do zaprzepaszczenia szans powstania listopadowego. Unicestwienie w maju 1831 roku stacjonującej w widłach Bugu i Narwi gwardii cesarskiej, na którą składały się najbardziej wyborowe jednostki rosyjskie, przez liczące ponad 40 000 żołnierzy zgrupowanie polskie mogło bez wątpienia przynieść trudne do przewidzenia sku...

Sukcesy marynarki indyjskiej nie uśpiły czujności jej dowództwa, które szczególnie obawiało się nowoczesnych pakistańskich okrętów podwodnych typu Daphne. Kiedy wieczorem 7 grudnia nasłuch namierzył transmisję radiową pochodzącą z pokładu okrętu podwodnego, natychmiast skierowano w rejon, skąd dochodziła, fregaty ZOP Kirpan i Khukri. Miały one odszukać i zniszczyć niebezpiecznego przeciwnika. Tymczasem to właśnie PNS Hangor o świcie 9 grudnia pierwszy dostrzegł wroga. Przez cały dzień okręt podwodny manewrował, usiłując zająć dogodną do przeprowadzenia ataku pozycję.

Działania opóźniające Legionów Polskich prowadzone w dniach 4-6 lipca 1916 roku pod Kościuchnówką na Wołyniu przeciwko oddziałom rosyjskiego XLVI Korpusu Armijnego, prowadzącego natarcie w ramach ofensywy Brusiłowa. Polacy nie dopuścili do przerwania frontu, wytrzymując kilkakrotnie ponawiany atak 100 rosyjskiej dywizji piechoty. Pozbawione wsparcia artylerii i łączności brygady legionowe liczyły łącznie tylko 5500 żołnierzy, stawiając opór 13 000 Rosjan. Najcięższe walki stoczyła I Brygada Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego, a zwłaszcza jej 5 Pułk Piechoty, którego straty bojowe przekroczyły 50 procent. Bitwa zakończyła się wycofaniem armii austro-węgierskiej. Pomimo taktycznego zwycięstwa Rosjan armia monarchii habsburskiej...

Przed wybuchem pierwszej wojny światowej pojawił się w niemieckiej marynarce wojennej nowy rodzaj broni - okręty podwodne. Sukcesy osiągnięte przez U-Booty. Na północnym Atlantyku w pierwszych latach wojny wynikały z zatapiania nieuzbrojonych statków, w tym „Lusitanii”, braku skutecznych środków zwalczania U-Bootów oraz bierności admirałów brytyjskiej Admiralicji. Sytuacja zmieniła się w 1917 r. po wprowadzeniu przez Anglię i jej sojuszników systemu konwojów oraz skutecznych środków zwalczania U-Bootów. Działania U-Bootów przeniosły się na akweny atlantyckiego wybrzeża USA, lecz nie zmieniło to przebiegu wojny.

Oblężenie Kadyksu przez Francuzów było jedną z ważniejszych strategicznie operacji militarnych podczas inwazji Hiszpanii. Zdobycie miasta miało decydujące znaczenie dla zakończenia wojny i ostatecznego ugruntowania władzy Józefa Bonapartego na hiszpańskim tronie. Zajęcie Madrytu nie rozwiązywało bowiem problemu uznania Józefa jako prawowitego monarchy, ponieważ nadal funkcjonowały władze suwerennej Hiszpanii, najpierw w Sewilli, a następnie w Kadyksie. Aby Józef mógł naprawdę zostać królem Hiszpanii, należało zatem podbić Andaluzję z Sewillą i Kadyksem, powiększyć w ten sposób terytorium, na którym sprawował rządy, i zyskać legalizację władzy przez hiszpańskie Kortezy obradujące w Kadyksie. Tego domagał się Napoleon.

Przedstawiamy dzieje bitwy stoczonej 17 września 1176 roku w pobliżu twierdzy Myriokefalon na przełęczy Tziwritze w centralnej Anatolii pomiędzy wojskami Cesarstwa Bizantyńskiego i Turkami Seldżuckimi z Sułtanatu Rumu. Bitwa zakończyła się zwycięstwem Turków, a Cesarstwo Bizantyńskie na zawsze utraciło zdolności ofensywne w Azji Mniejszej, choć jeszcze długo potrafiło bronić swych posiadłości w tym rejonie. Choć porażka Bizantyńczyków nie miała wymiaru katastrofy, uznawana jest za symbol stopniowego słabnięcia tysiącletniego imperium ze stolicą nad Bosforem.

W IV stuleciu przed naszą erą Aleksander Wielki na czele połączonych sił grecko-macedońskich ruszył na podbój Azji. W błyskotliwej kampanii, po serii olśniewających zwycięstw (Issos, Gaugamela), rozgromił wojska króla Dariusza i podbił imperium perskie, uznawane za największą potęgę ówczesnego świata. Młody król Aleksander zyskał sławę nieustraszonego zdobywcy i stanął na krańcach znanego antycznym Grekom świata. Ale władcy było ciągle mało. Marzyły mu się legendarne Indie, rozciągające się na wschód od Persji. Do bitwy z indyjskim władcą Porosem doszło nad rzeką Hydaspes na terenie dzisiejszego Pakistanu. Mimo że indyjskie słonie bojowe budziły postrach w oddziałach Aleksandra, wielkiemu zdobywcy jeszcze raz udało się odnieść zwycięstwo...

Latem 1918 roku nad Marną załamało się natarcie Niemców na Paryż - jak się okazało, była to ich ostatnia operacja ofensywna na froncie zachodnim podczas pierwszej wojny światowej. Alianci przejęli inicjatywę strategiczną i ruszyli na wschód. Ważną rolę w tym przełomie odegrały oddziały amerykańskie dowodzone przez gen. Johna Pershinga. 26 września amerykańska 1. Armia przystąpiła do ofensywy na linii Moza-Argony. Na 40-kilometrowym odcinku frontu, zwłaszcza w rejonie Lasu Argońskiego, rozgorzały krwawe walki. Była to druga w dziejach największa bitwa US Army (po walkach w Normandii w 1944 roku), w której łącznie wzięło udział 1,2 mln żołnierzy zza oceanu. Mimo sukcesów jankesów trwała aż do zawieszenia broni 11 listopada 1918 roku. Jarosław Wojtc...

W 1652 roku Holendrzy założyli stację zaopatrzeniową dla swoich statków w Kapsztadzie na południowym krańcu Afryki, koło Przylądka Dobrej Nadziei. W niedługim czasie jej mieszkańcy, głównie mieszanina Europejczyków uzupełniona miejscową ludnością afrykańską oraz kolorowymi niewolnikami sprowadzonymi z Malajów, zasiedlili nie tylko sam Kapsztad. Wielu z nich, mając nadzieję znaleźć więcej swobody, powędrowało w głąb lądu w poszukiwaniu nowego terytorium, bogactwa i perspektyw rozwoju. Ta heterogeniczna populacja przeszła do historii pod nazwą Burów białej społeczności, stopniowo wkraczającej na północ i wschód południowej Afryki. Tereny te jednak zamieszkiwały miejscowe ludy, które potrafiły zażarcie bronić swojej ziemi, dlatego Burowie musieli...

?Atak federalny poprzedził ponad dwugodzinny ostrzał artyleryjski i zmasowany ogień strzelców wyborowych w całym pasie natarcia McClernanda. Około godziny 13.00 ruszyły do ataku dywizje A.J. Smitha i Carra. Gen. Stephen Lee opisał to natarcie w następujący sposób: Nagle (?), jak zaczarowane, wszystkie działa i karabiny wstrzymały ogień (?) przerwanie kanonady tak wielu dział polowych i grzechotu tysięcy karabinów strzelców wyborowych oszołomiło ciszą. Ale trwała ona tylko krótką chwilę. Niespodziewanie, jakby prosto z wnętrza ziemi, wyłoniły się gęste masy federalnej piechoty formujące liczne kolumny, które ? głośno krzycząc ? ruszyły biegiem do ataku z zatkniętymi bagnetami, bez jednego wystrzału, kierując się ku wysuniętym, milczącym pozycjom kon...

W latach 1817–1858 Stany Zjednoczone stoczyły na Florydzie trzy wojny z Seminolami i ich sprzymierzeńcami. Ich historia jest ogólnie mało znana, nawet w samych Stanach. A przecież trwały one znacznie dłużej i miały dużo większą skalę niż wiele innych wojen indiańskich na Zachodzie, także tych najbardziej znanych na całym świecie. Druga z nich ciągnęła się siedem lat, zaangażowała większość ówczesnej armii USA i zepsuła reputację prawie wszystkich kolejnych dowódców amerykańskich. W związku z tym, że walki toczono nie tylko w celu zajęcia nowych ziem, ale i odzyskania zbiegłych niewolników, którzy zresztą stawiali temu zbrojny opór, wojny w dużym stopniu przyczyniły się do narodzin ruchu abolicyjnego. Rezultatem ich wszystkich było ostateczn...

W latach 1790–1791 rząd Stanów Zjednoczonych stanął w obliczu pierwszego wielkiego kryzysu związanego z atakami Indian zamieszkujących ziemie pomiędzy rzeką Ohio a Wielkimi Jeziorami. Bez uzyskania kontroli nad tymi obszarami trudno było myśleć o rozwoju osadnictwa na zachód od gór Appalachów. Wybór był prosty: rząd amerykański mógł je od Indian wykupić albo wydrzeć zbrojnie. Pierwsze kampanie zakończyły się jednak bolesnymi porażkami Amerykanów. Dotkliwa była zwłaszcza klęska gen. St. Claira nad rzeką Wabash w listopadzie 1791 roku. Na polu walki zostawił on 800 poległych, czyli więcej niż zginęło w którejkolwiek z bitew wojny o niepodległość. Tę wpadkę udało się zmazać dopiero w 1794 roku, gdy nową armię poprowadził przeciwko Indianom z...

Edycja limitowana wykonana w ograniczonym nakładzie. Pod koniec lat dwudziestych XIX w. amerykańscy osadni­cy w Teksasie, których wcześniej rząd meksykański sam za­chęcał do kolonizowania północno-wschodnich kresów, pod­jęli próby uniezależnienia się od Meksyku. Wraz z upływem lat, ufni w swoją siłę i protekcję Stanów Zjednoczonych, na­bierali pewności siebie i jawnie ignorowali prawa i interesy Meksyku. Początkowo próbowali uzyskać szeroką autonomię w ramach Republiki Meksyku, później dążyli do utworzenia niepodległego państwa. Bezpośrednim skutkiem tych usiło­wań był narastający konflikt amerykańskich Teksańczyków z 5 władzami meksykańskimi, który spowodował wybuch wojny o niepodległość Teksasu w latach 1835-1836 (zwanej także Rewol...

Podczas I wojny światowej Imperium Osmańskie było sprzymierzeńcem Niemiec i Austro-Węgier. W styczniu 1915 r. ponad 20 000 żołnierzy tureckich wyruszyło z pustynnego regionu Negew na południu Palestyny i przekroczyło pustynię Synaj, aby zaatakować Kanał Sueski, znajdujący się wtedy pod kontrolą Brytyjczyków. Ataki prowadzone 3 i 4 lutego zakończyły się niepowodzeniem. W kwietniu 1916 r. Turcy, wspomagani przez doradców niemieckich, zorganizowali nową ofensywę w kierunku Kanału Sueskiego. W decydującej bitwie pod Romani w sierpniu 1916 r. ponieśli klęskę i musieli się cofnąć. Po tym zwycięstwie dowództwo brytyjskie postanowiło przyjąć bardziej ofensywną strategię, by uniemożliwić Turkom dostęp do kanału. Misję tę powierzono specjalnej jednostce wo...

Apacze jeden z najdzielniejszych i najbardziej znanych narodów indiańskich Ameryki Północnej. Lud legendarnych i nieposkromionych wojowników, ostatnich wolnych Indian, jacy ulegli cywilizacji białego człowieka, i słynnych wodzów, takich jak Mangas Coloradas, Cochise, Juha, Victorio i Geronimo, których imiona znają wszyscy miłośnicy Indian. Będąc ludem bardzo wojowniczym, Apacze rodzili się i żyli do walki. Ich legendarne umiejętności i wytrzymałość są potwierdzone zeznaniami białych żołnierzy ich przeciwników. Określenie tygrysy rasy ludzkiej (human tigers), którym amerykański generał George Crook obdarzył Apaczów, idealnie pasuje do sposobu prowadzenia wojny w ich surowej ojczyźnie. Ich nieustępliwa walka o wolność uczyniła z nich ikonę wszystkich In...