Kronos 4/2014 Hegel / Neokolonializm / Biopolityka

Prezentacje Marian Skrzypek, Tadeusz Kościuszko wśród oświeconych i romantyków Jules Michelet, Kościuszko Józef Pawlikowski, Sprostowanie pism względem Kościuszki Teofil Lenartowicz, O polskim Naczelniku Kościuszce i o racławickiej bitwie dnia 4 kwietnia 1794 roku Kornel Ujejski, Pogrzeb Kościuszki Jan Paweł Woronicz, Przemowa przy złożeniu do grobu śmiertelnych zwłoków ś.p. Tadeusza Kościuszki Marian Skrzypek, Republikańskie wyznanie wiary Tadeusza Kościuszki Eseje Hannah Arendt, Kłamstwo w polityce. Refleksje nad „teczkami Pentagonu” Hannah Arendt, Rozważania o polityce i rewolucji Piotr Nowak, Republikanka. Komentarz do republikańskich pism Hannah Arendt Hannah Arendt, Augustyn i protestantyzm Margaret Canovan, Konserwatyzm Hannah Arendt Paulina Sosnowska, �...

Kryzys kultury europejskiej, z jakim mamy do czynienia (mowa o pierwszej dekadzie XX stulecia), jest kryzysem samego rozumu pojętego jako Verstand, a więc bardziej jako pragmatyczny rozsądek niż jako Logos, którego rzekomo bronią okcydentaliści. Logos pojmowany jako Słowo to Rozum pojednany z naturą i Bogiem. Stanowi on rzeczywiste przezwyciężenie niszczącego w skutkach rozdwojenia na podmiot i przedmiot poznania, charakterystycznego dla epistemologii Kanta. O powrót do tak określonego Rozumu, strzegącego wartości Osoby, warto się strzelać, powiada Ern. Nie stanowienie podmiotowej autonomii moralnej, tylko zestrojenie ludzkiej duszy z duszą wszechświata może przynieść człowiekowi wolność, której on nie odrzuci ani też nie zechce poprawiać w imię wolności inne...

W numerze m.in.: – Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling, Światowieki. Ułamek z roku 1811, – Christophe Bouton, Czas i wolność, – Markus Gabriel, Filozofia czasu w Światowiekach Schellinga, – Catherine Malabou, Przyszłość Hegla. Plastyczność, czasowość, dialektyka. Wstęp, – Søren Kierkegaard, Bojaźń i drżenie. Epilog, – Michał Otorowski, Dzień XXXVII: Wahania Naturalisty, – Paweł Rzewuski, Filozofia demiurgizmu, – Marek Blaszke, Miłość i medycyna, – Jan Tokarski, Andrzej Walicki i Leszek Kołakowski – korespondencja.

Stosując zasady dialektyki Hegla,można by przyjąć, że antytezą wobec jego systemu jest myśl Kierkegaarda. Owa dialektyka dość często korzysta z argumentów historyzmu, który odmierza czas wiekami. Mogłoby się wydawać, że w takim pojmowaniu nie zostanie dostrzeżona jednostka-jej egzystencjalne uwikłanie i eschatologiczne spełnienie.

Kapitał 1.1. Rezultaty bezpośredniego procesu produkcji to jedyny zachowany tekst, w którym Marks wyjaśnia pojęcia realnej i formalnej subsumcji pracy pod kapitał. Umożliwiają one zupełnie nowe spojrzenie na jego ekonomię polityczną oraz krytykę kapitalizmu. Nieprzetłumaczony dotychczas rękopis Marksa stanowi także podsumowanie najważniejszych tez I tomu Kapitału. Rezultaty bezpośredniego procesu produkcji, mające pierwotnie stanowić szósty rozdział Marksowskiego opus magnum, podejmują w zwięzły sposób problem względnej i bezwzględnej wartości dodatkowej oraz pracy produkcyjnej i nieprodukcyjnej. „(...) doniosłość rozdziału VI wynika stąd, że niektóre z tych pojęć są źródłem kolejnych istotnych rozstrzygnięć Marksowskiej krytyki politycznej, p...

Kłamią filozofowie, ilekroć zmieniają się w ideologów, pedagogów, politruków i opowiadają nie o tym, co jest, tylko jak ma być. Choć mit poetycki w całości jest fałszem, zawarte są w nim także elementy prawdy, mówi Platon (377a). Dlatego spór między poezją a filozofią, rywalizacja z-myślenia poetyckiego z filozoficznym roszczeniem do prawdy tli się do dziś.

Polski czytelnik zdążył poznać Benjamina jako pogromcę duchowej letniości socjaldemokratycznego mieszczaństwa, przenikliwego profetę przemian kulturowych, a także subtelnego dagerotypistę wielkomiejskich migawek łączącego niezrównaną erudycję i bystrość skojarzeń z pewną słabością do sowieckiej kolektywizacji. Ów konterfekt historycznego materialisty bywa ostatnio coraz skwapliwiej uzupełniany skrywającą się w cieniu figurą mesjanistycznego teologa. Zamieszczona w niniejszym Kronosie analiza wpływu Fichteańskiej teorii poznania na niemiecką Frhromantik odsłania jeszcze jedno wcielenie Benjamina: ezoterycznego polemistę podważającego kanoniczne ujęcie romantyzmu jako transcendentalizmu. Ta ekscentryczna lekcja, idąca pod prąd wyobrażeń romantyków o...

ektura Adorna stała się dla nas dzisiaj nieodzowna. Nie dlatego, by jego rady były w naszej sytuacji poręczne i przydatne do bezpośredniego zastosowania w praktyce. Przeciwnie dlatego że jest on myślicielem, który przestrzega nas przed tym, co poręczne i przydatne do zastosowania w praktyce. Rzecz dzisiaj nie w praktyce, takiej czy innej: bardziej hobbesowskiej (stawiającej na rozbudowę Lewiatana) czy bardziej naturalnej (wolnorynkowej); bardziej kolektywistycznej albo bardziej indywidualistycznej. Nasze czasy powiada Adorno w swoich wykładach o metafizyce (choć podkreśla, że mówi to w smutnym i ironicznym sensie) są czasami teorii. Zamiast bezustannie uciekać od kultury do natury i z powrotem, musimy wreszcie zastanowić się nad ich splotem. Kultura poniosła klęskę....

Człowiek wymyśla się sam. Przychodzi na świat z niezapisaną hipoteką. Jednocześnie jego życie podlega prawu nieustannej transgresji, która pozwala mu narzucać się światu przemyślnością, niekiedy siłą. Blumenberg namawia człowieka do buntu i bezprawia, do umiłowania życia i wojny z trumnami, wojny z hipnotyczną władzą tradycji. Nowoczesny człowiek - a właśnie taki interesuje Blumenberga to człowiek wyswobodzony z niewoli bogów; to Prometeusz rozkuty, całkowicie wolny od tęsknoty za tym, co minęło, co wreszcie przebrzmiało.