Kronos 1/2018

Przesdstawiamy humorystyczną, XIX-wieczną powieść angielską, opisującą wyprawę i przygody trzech londyńczyków: George’a, Harrisa, nieznanego z imienia narratora (którym jest sam Jerome), oraz psa Montmorency'ego, którzy wybrali się w rejs po Tamizie i przepłynęli 123 mile (blisko 200 km) z Kingston do Pangbourne. W zamyśle autora książka miała być poważnym przewodnikiem turystycznym po Tamizie, zawierającym opisy położonych nad brzegami rzeki zabytków, ale górę wzięło ironiczne poczucie humoru Jerome’a. Komiczne zdarzenia, opowiastki i anegdotki umilające trzem panom wyprawę, przyprawione specyficznym angielskim humorem, bawią od stu lat czytelników w różnym wieku na całym świecie.

Przedstawiamy czasopismo literackie wydawane przez Instytut Książki Prezentuje najcelniejsze teksty z literatury światowej – od klasyki po awangardę. Obok przekładów zamieszcza krytyczne rozprawy, dyskusje, autokomentarze i omówienia twórczości translatorskiej. Proponuje też przekładowe ponowienia kanonu (Proust, Kafka, Flaubert). Spis treści: – Herman Melville: Ja i mój komin, – Herman Melville: Raj Kawalerów i Tartar Panien, – Herman Melville: Trzy opowiadania, – Mikołaj Wiśniewski: Przewrócić stolik, – Herman Melville: Moby Dick, czyli wieloryb, – Dwie anonimowe recenzje z: Moby Dicka , – D.H. Lawrence: Moby Dick Hermana Melville'a, – John Bryant: Moby Dick jako rewolucja, – Herman Melville: Moby Dick, czyli wieloryb, – Adam Lipszyc: Teatr na pok�...

Tom zawiera artykuły Bolesława Prusa z Kronik Tygodniowych w „Kurierze Warszawskim” oraz z Korespondencji z Warszawy z czasopisma „Kraj” opatrzone komentarzami Tadeusza Budrewicza.

W tych rozważaniach nad konstytucją weimarską Carl Schmitt (1888–1985), najsłynniejszy w XX wieku – i najbardziej kontrowersyjny z racji epizodu nazistowskiego – niemiecki filozof prawa i konstytucjonalista, demaskuje w rzeczywistości organiczne niedomogi demokracji jako takiej. Krytyka jest przenikliwa i dla demokratów bolesna. System demokracji parlamentarnej ze swoim formalizmem „legalności” może rodzić nader niemiłe konsekwencje: wyklucza prawo do oporu, potrafi legalnie zdelegalizować wszelką mniejszościową opozycję i przegłosować najbardziej niedorzeczne przepisy. Jest doraźny, uzależniony od aktualnej większości i od „woli ludu”, który podczas referendów reaguje spontanicznie. Legalność nie potrzebuje ani nawet nie chce żadnego „legitymizowa...

W chwili, gdy pada słowo „tantryzm”, w umyśle człowieka Zachodu pojawiają się różne dzikie i niesamowite skojarzenia, tworząc wespół mieszaninę psychospirytualnej science fiction i akrobatyki seksualnej – w wyniku tego pojawiają się obrazy, których powstydziliby się najbardziej rozbuchani pornografowie naszej epoki, a w porównaniu z nimi nawet najbardziej heroiczne wyczyny seksualne, na jakie dane się było zdobyć naszym współczesnym bohaterom, musiałby się wstydliwie usunąć w cień. Joga była pierwotnie naturalnym procesem introwersji...

Seria A: Humoreski, nowele, opowiadania, edycji krytycznej Pism wszystkich Bolesława Prusa. Tom II w opracowaniu Elżbiety Lubczyńskiej-Jeziornej, Haliny Kubickiej, Agnieszki Kuniczuk-Trzcinowicz i Tadeusza Żabskiego. Tom III w opracowaniu Elżbiety Lubczyńskiej-Jeziornej, Haliny Kubickiej i Tadeusza Żabskiego. Bywalcy wielkomiejskich teatrów, uczestnicy kolorowych maskarad, interesy warszawskich kupców, historie kawalerów i panien na wydaniu… Obrazki z XIX-wiecznego świata okraszone ironicznym humorem typowym dla Prusa. Drugi i trzeci tom serii, drukowane w jednym woluminie, obejmują utwory Prusa z lat 1874–1875 oraz z 1875–1876. W tomie drugim zebrano publikacje z „Kolców”: Bal maskowy, Kłopoty babuni, Trzeba być grzecznym, Co to jest blaga? oraz cykl Szkiców wars...

Soren Kierkegaard (1813-1855) - duński filozof, myśliciel religijny, pisarz, bodaj najważniejszy z prekursorów egzystencjalizmu. Początkowo pod wpływem myśli Hegla stał się jego zagorzałym krytykiem (zarzucał Heglowi, iż bytu nie można ująć w ramy jakiegoś intelektualnego systemu!), nie tworzył bowiem żadnego systemu filozoficznego, a zajmował się jedynie człowiekiem i jego egzystencją i jego stosunkiem do Boga, interesowało go konkretne ludzkie istnienie i stąd nazwa, którą nadał swej filozofii: egzystencjalna. Trwogę i drżenie uważał autor za swoje najlepsze dzieło, jest ono przesiąknięte myślą religijną, namysłem Kierkegaarda nad stosunkiem człowieka do Boga. Jak pisał W. Tatarkiewicz, człowiek wyrywa się z istnienia do prawdziwego bytu, czyli z...

Tragiczny bunt i równie tragiczne pojednanie – wiek XIX i wiek XX – oto dwie twarze epoki mieszczaństwa. Nic się nie zmieniło, wciąż żyjemy na przełomie tych świato-wieków. Bunt przeciw mieszczańskiej małej stabilizacji ma w niniejszym numerze twarze Györgya Lukácsa i Sorena Kierkegaarda, pojednanie – twarze Tomasza Manna i Ágnes Heller. Polem boju między pojednaniem a buntem okazuje się w szczególny sposób estetyka. Spór wieku XIX z XX jest również sporem o status dzieła sztuki. W numerze prezentujemy pierwsze polskie przekłady fragmentów dwóch klasycznych prac estetycznych Lukácsa, znaczących początek i koniec jego drogi intelektualnej: Heidelberskiej filozofii sztuki z lat 1912–1914 oraz Swoistości estetyki z lat 60., której najsłynniejszy i najcz...

Dziesiąty i jedenasty tom z serii „Kroniki” zawierają teksty powstałe w wyniku współpracy Bolesława Prusa z „Kurierem Warszawskim” i „Nowinami” w latach 1881 (t. X) i 1882–1883 (t. XI). Ze wstępu Tadeusza Budrewicza: „Przez niemal cztery dekady polscy, a szczególnie warszawscy czytelnicy prasy codziennej i tygodniowej konfrontowali swoje widzenie świata oraz najbliższego otoczenia z tym, które reprezentował Prus. Tych kilka dekad w rozwoju cywilizacji zaznaczyło się rewolucyjnymi zmianami: od świeczki łojowej przez oświetlenie gazowe po elektryczność; od powozu konnego po auta spalinowe i samoloty; od fotografii statycznej, gabinetowej po taśmę filmową; od wody czerpanej wiadrami ze studni po kanalizację; od warsztatu rzemieślniczego po fabryczne mol...

Kłamią filozofowie, ilekroć zmieniają się w ideologów, pedagogów, politruków i opowiadają nie o tym, co jest, tylko jak ma być. Choć mit poetycki w całości jest fałszem, zawarte są w nim także elementy prawdy, mówi Platon (377a). Dlatego spór między poezją a filozofią, rywalizacja z-myślenia poetyckiego z filozoficznym roszczeniem do prawdy tli się do dziś.