Komunizm. Tam i... z powrotem

„Autorce udało się zwięźle zebrać i ująć rozproszoną i w gruncie rzeczy prawie niedostępną dotychczas wiedzę na temat wewnętrznych (działających w Polsce) i zewnętrznych (istniejących i działających w Związku Sowieckim) organizacji komunistycznych, których sensem istnienia było doprowadzenie do zniszczenia II RP i budowy polskiej republiki sowieckiej. Zaletą pracy jest nagromadzenie nazwisk najbardziej istotnych działaczy i funkcjonariuszy oraz opis decydujących wydarzeń, które miały swe konsekwencje w przyszłości, gdy w 1944 r. doszło do budowania „nowej Polski” z polecenia Stalina. (…) Wiedza, nagromadzona w jej opracowaniu, ma moc rażącą, dla wielu czytelników przypomnienie kompromitujących faktów z dziejów komunizmu w Polsce może być szoki...

Publikacja to swoisty przegląd warsztatów polskich badaczy zajmujących się polską lewicą – zarówno starszych, jak i młodszych. Mnogość poruszanych przez naukowców zjawisk, rozpiętość tematyki oraz ujęć rodzić może przekonanie, że badania nad polską lewicą mają się znakomicie. Znajdziemy tu bowiem rozważania o postaciach tak odległych od siebie, jak Hugo Kołłątaj, Róża Luksemburg, Edward Abramowski, Władysław Spasowski, Julian Brun czy Edmund Bałuka, ale też o lewicy zinstytucjonalizowanej w postaci Polskiej Partii Socjalistycznej, Komunistycznej Partii Polski, Polskiej Partii Robotniczej czy Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego. Przedstawione teksty są plonem projektu zrealizowanego przez Zakład Historii XIX i XX wieku Instytutu Historii i Stosunków...

Polityka zagraniczna Polski Ludowej w stosunku do państw bloku socjalistycznego została poddana dosyć szczegółowej analizie. Jednak jednym z wyjątków w tym zakresie były relacje pomiędzy Warszawą a Belgradem. Jugosławii, pozostającej państwem budującym socjalizm, udało się uzyskać i utrzymać niezależną pozycję międzynarodową. Specyfika ustroju gospodarczo-politycznego kraju rządzonego przez Josipa Broz-Titę sprawiała, że relacje polsko-jugosłowiańskie przeżywały okresy rozwoju przeplatane kryzysami, często wynikającymi z presji wywieranej na Polskę przez ZSRR. Niniejsza książka rozjaśnia meandry wzajemnych relacji, uwzględniając uwarunkowania ideologiczne czy międzynarodowe, w jakich przyszło funkcjonować obu krajom.

Artykuły składające się na tom "W drodze do władzy. Struktury komunistyczne realizujące politykę Rosji Sowieckiej i ZSRS wobec Polski (1917-1945)" dotyczą szeroko rozumianej polityki struktur w ZSRR wobec Rzeczpospolitej. Prowadziły one ekspansywną działalność, dążąc do przejęcia władzy w Polsce przez komunistów. Historycy z Polski, ZSRR oraz z innych państw bloku wschodniego z powodu ograniczeń wynikających z polityki historycznej nadzorowanej przez Kreml nie mieli możliwości, by zająć się w sposób rzetelny i pełny tą tematyką. Materiały źródłowe były reglamentowane i selekcjonowane, prace naukowe zaś cenzurowane pod kątem zgodności z obowiązującą wersją historii i przydatności propagandowej.

Książka My idziemy w zórz świtanie... Sylwetki oficerów Legionów Polskich poległych i zmarłych w walce o niepodległość w latach 1914-1916 została przygotowana z myślą o setnej rocznicy odzyskania niepodległości Polski. Przedstawia w formie biogramów sylwetki 127 oficerów Legionów Polskich, w przeważającej większości poległych bądź zmarłych w wyniku otrzymanych ran w czasie bojów toczonych w latach 1914-1916, a także tych, którzy ciężko ranni dostali się do niewoli rosyjskiej i w niej - według najbardziej prawdopodobnej wersji - zmarli, oraz kilku oficerów zmarłych z innych przyczyn. Biogramy zawierają podstawowe dane, informacje dotyczące wykształcenia, pracy zawodowej i działalności niepodległościowej przed I wojną światową i w jej czasie oraz...

W kręgu zagadnień podejmowanych w monografii znalazły się m.in. kwestie roli i znaczenia elit oraz przedstawicieli społeczności żydowskiej w okresie II wojny światowej, prezentacja ich postaw, zachowań, działań oraz mechanizmów postępowania. Autorzy tekstów starali się odpowiedzieć na pytania dotyczące trwania elit przedwojennych w warunkach okupacyjnych w celu wskazania zmian, odmienności lub elementów gwarantujących stałość pewnych procesów. Problematyka ta została przedstawiona zarówno w ujęciu globalnym, jak i w odniesieniu do regionalnych przykładów. W tekstach autorzy analizowali też status elit i przedstawicieli społeczności żydowskiej w kolejnych fazach wojny oraz zjawisko powstania nowych wojennych elit. Szczegółowo odniesiono się do losów pre...

Publikacja poświęcona Instytutowi Badania Najnowszej Historii Polski Józefa Piłsudskiego w Ameryce, powołanemu przez środowisko niepodległościowe w USA w 1943 r. Inicjatywa przedstawicieli Polonii bezpośrednio nawiązywała do tradycji i osiągnięć przedwojennego IBNH w Warszawie.

Książka jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej, Europejskie Centrum Solidarności i Muzeum II Wojny Światowej w siedemdziesiątą rocznicę spotkania przywódcy ZSRR Józefa Stalina, premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla oraz prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta w lutym 1945 r. w Jałcie. Autorzy publikacji podjęli się przedstawienia tematów często do tej pory marginalnych albo spojrzeli na niektóre znane sprawy z nieco innej perspektywy. Tom koncentruje się na trzech aspektach tego zagadnienia. Po pierwsze, na rzeczywistym przebiegu samego spotkania i jego znaczeniu międzynarodowym. Po drugie, na Jałcie jako swoistym micie. Wreszcie po trzecie, na naszej pamięci o tym wydarzeniu. Po trzydziestu latach od zmiany sys...

W krótkim okresie odwilży października 1956 r. kwestia naruszania praworządności w wymiarze sprawiedliwości w Polsce w latach 1944?1956 stała się tak głośna, że wymagała ? według władz PRL ? jakiegoś zgrabnego zamknięcia. Nie chodziło bynajmniej o dokonanie stosownych rozliczeń ze sprawcami zbrodni sądowych czy ze sprawcami zbrodniczych nadużyć władzy. Nie chodziło też o to, żeby usunąć z szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości osoby, które sprzeniewierzyły się niezawisłości sędziowskiej, obowiązkom prokuratorskim czy podstawowym powinnościom obrończym. Zamiarem władzy komunistycznej było podjęcie tego tematu, ale tylko wycinkowo, jak najszybsze, powierzchowne zbadanie go, a następnie zamknięcie sprawy, potraktowanie jej najpierw jako załatwio...

W utworzenie Armii URL 1920 r. wielki wkład wnieśli polscy sojusznicy, którzy w miarę swoich sił zapewniali ukraińskim żołnierzom umundurowanie i uzbrojenie, zaopatrywali ich w niezbędne materiały, sprzęt techniczny, amunicję itd. Należy podkreślić, że wsparcie militarne ze strony polskiej nie zostało wstrzymane nawet po zawarciu zawieszenia broni z bolszewikami. Wielką zasługę na tym polu ma marszałek Józef Piłsudski, który mimo wszelkich przeszkód politycznych znajdował nowe formy i możliwości wspierania Ukraińców, począwszy od idei przymierza, z których osobiście nigdy nie zrezygnował. Nie zważając na niewielką, w porównaniu z Wojskiem Polskim, liczebność, Armia URL była aktywnym uczestnikiem wojny przeciwko Rosji bolszewickiej, kampanię wojenn�...

Publikacja przedstawia relacje polsko-żydowskie w wojsku polskim w XIX i XX wieku. Zakres poruszanych zagadnień koncentruje się na udziale Żydów w regularnych działaniach przeciwko zaborcom w kolejnych zrywach zbrojnych schyłku XVIII i XIX w. oraz na próbach podsumowania nastawienia społeczności żydowskiej wobec polskich powstań narodowych. Najliczniejszą grupę stanowią artykuły dotyczące dwudziestolecia międzywojennego, a dotyczące służby zasadniczej żołnierzy pochodzenia żydowskiego w Wojsku Polskim w latach 1921?1939 w skali ogólnokrajowej i regionalnej. Szereg artykułów koncentruje się na zagadnieniach związanych z obecnością przedstawicieli mniejszości żydowskiej w różnych formacjach Wojska Polskiego w okresie II wojny światowej, m.in. poruszono spr...

Prezentowane opracowanie to historia Oddziału Wywiadowczego Sztabu Głównego ludowego Wojska Polskiego i jego 21 grup wywiadowczych, desantowanych na terenach III Rzeszy w latach 1944?1945. Został w nim także przedstawiony w zarysie model organizacji i prowadzenia wywiadu operacyjnego w Armii Czerwonej w ostatnich dwóch latach II wojny światowej, który stał się wzorem funkcjonowania opisywanego oddziału. O podobieństwach decydują nie tylko etat organizacyjny, regulaminy i instrukcje, ale również sowieckie kadry oficerskie, szkolone w akademiach wojskowych i szkołach wywiadu ZSRS.