Krótkie Formy 4. Jarzębia Łąka

Będzie tu można znaleźć opowiadania, eseje, wspomnienia, listy, dzienniki, reportaże, kartki z podróży... Zresztą, nie zamykajmy tej listy, bo chociaż formy te mają długą tradycję, to w dobie Internetu, mediów społecznościowych i estetyki minimalizmu pojawiają się w nowych odmianach i docierają do jeszcze szerszego grona odbiorców. W edycji autorskiej będą zamieszczone teksty jednego autora, zarówno nowe, zapowiadające być może wersję książkową, jak też już publikowane, ale zebrane w nowym zestawieniu, czyli zaktualizowane.

Oddajemy do rąk Czytelników interdyscyplinarny tom studiów poświęcony różnym aspektom działalności na rzecz przywrócenia, zachowania i ochrony polskiego i światowego dziedzictwa kulturowego. Powstał jako efekt wielodziedzinowych badań monograficznych prowadzonych - w kraju i za granicą - przez pracowników uniwersytetów, archiwów, bibliotek, muzeów, a także Komendy Głównej Policji oraz Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Problematyka kradzieży, poszukiwania, odnajdywania i zabezpieczania księgozbiorów, kolekcji muzealnych, zbiorów archeologicznych i zasobów archiwalnych, kwestie wniosków rewindykacyjnych, analiza obowiązujących aktów normatywnych, przeciwdziałanie nielegalnemu handlowi obiektami zabytkowymi na rynku antykwarycznym i w Internecie stały się przedmiotem zainteresowania 32 autorów, reprezentujących różne dyscypliny i środowiska naukowe oraz różnorodny warsztat metodologiczny. Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Cztery słupy, kilka belek, kryty gontem czterospadowy daszek zakończony pazdurem, kamienna cembrowina osłonięta stożkiem z klepek, chroniącym żeliwną pompę. Skromna budowla, a jakże znacząca. Studnia na środku kazimierskiego rynku, to jeden z symboli miasta. Może najważniejszy - te inne rzadko pojawiają się w kadrze bez niej. Nie tak dawno obchodziła studnia podwójne urodziny, a obie daty były okrągłe. Narodziła się dwieście lat temu - w drugim dziesięcioleciu dziewiętnastego wieku. Potem zmieniała swoją sylwetkę, a sto lat temu - około 1915 roku - przybrała ostatecznie postać, którą czaruje do dzisiaj. Zasługuje studnia na to, aby o niej przypomnieć - o jej dwustuletniej historii, o miejscu w kazimierskim krajobrazie, o znaczeniu w życiu miasteczka, o roli modelki, pozującej do tysięcy obrazów i fotografii, a także świadka rozgrywających się przy niej wydarzeń - tych codziennych i odświętnych , ważnych i błahych, radosnych i tragicznych. I o wielu innych rolach, w których wystąpiła przez lata swego królowania na Rynku. Jest studnia także pretekstem do przywołania obrazów, które chciałoby się wciąż oglądać i stale do nich wracać - do spędzonych w miasteczku wakacji, młodzieńczych przyjaźni, studenckich przygód i dorosłych zauroczeń. Pretekstem do tego, aby znowu stanąć na Rynku - scenie, gdzie grane są najciekawsze spektakle w najlepszych dekoracjach stworzonych przez sylwetki trzykrzyskiej góry, fary, renesansowych kamienic i "tej studni z daszkiem spiczastym", jak pisała o niej Maria Kuncewiczowa. Bogdan Rokicki - prawnik, autor książek i artykułów o tematyce prawniczej; absolwent podyplomowych studiów z zakresu historii sztuki i autor publikacji z tej dziedziny.

Warszawska ulica jest dla Józefa Hena zaczarowaną krainą szczęśliwego dzieciństwa. Autor snuje wzruszającą opowieść o własnym dorastaniu, o rodzinnym mieście, o swojej ulicy – miejscu najczystszych doznań i najodważniejszych marzeń. Bardzo osobista proza o świecie, którego już nie ma. Józef Hen czytając Nowolipie ponownie przeżywa wspomnienia zapisane na kartach książki. To nie jest zwykła opowieść. To wielka przypowieść o życiu. Coraz ciemniej, ja na tej furmance kulący się z zimna, ciekaw – trochę tak po literacku – co mnie czeka, ku jakiej przygodzie dążę, ale zarazem z gnębiącym poczuciem uzależnienia od innych. Popadam w zbawczą drzemkę, gdy nagle wdziera się w nią wrzask: „Halt! Halt!”

8. tom spacerowników Michała Szymańskiego po Warszawie. Tym razem autor zabiera nas na spacery po Starym Mokotowie. Dlaczego turyści omijają raczej Mokotów? Dlaczego mieszkańcy Warszawy nie widzą nic szczególnego w tej dzielnicy? No właśnie, dlaczego? Przecież Stary Mokotów jest jednym z najpiękniejszych zakątków stolicy, który ma do zaoferowania w zasadzie wszystko, czego można zapragnąć w trakcie zwiedzania. Pałace i magnackie rezydencje? Są, nawet kilka. Wspaniała architektura okresu międzywojennego? Naturalnie, nie tylko modernizm, ale i inne style. Znani mieszkańcy? Cała plejada! Ale czy coś jeszcze? Ależ oczywiście, i to niemało! Tereny zielone i parki ze zbiornikami wodnymi i galeriami rzeźby, dawne lotnisko i stary tor wyścigów konnych, wieś tuż obok stacji metra, pamiątki powstańcze, kolebka polskiego radia, słynne więzienie, czy parę uczelni wyższych. A to i tak nie jest wszystko, co odnajdziemy na terenie zamkniętym ulicami Wawelską, Belwederską, Woronicza i Wołoską. To sześć spacerów, które przeprowadzą nas przez część dzielnicy – wyszła dość spora księga spacerów – ale na pewno warto się zagłębić nie tylko w zaciszne uliczki, jak i przejść wzdłuż arterii. Mokotów zasługuje na to, aby się nim zachwycić!

Artur Andrus, Krzysztof Daukszewicz, Wojciech Fiedorczuk, Jerzy Iwaszkiewicz, Szymon Jachimek, Katarzyna Kasia, Michał Kempa, Katarzyna Kwiatkowska, Grzegorz Markowski, Marek Przybylik, Henryk Sawka, Dominika Sekielska producentka „Szkła”, Tomasz Sianecki i Wojciech Zimiński goszczą na łamach tej książki jako rozmówcy Tomasza Jachimka. „Szkło Kontaktowe”, od 17 lat na antenie TVN24, dzień w dzień, a raczej wieczór w wieczór, gromadzi liczącą ok. 600 tysięcy osób publiczność. Tomasz Jachimek, wykorzystując wrodzony urok i umiejętność inteligentnego rozśmieszania odbiorcy, rozmawia z ludźmi związanymi z programem, ważnymi postaciami życia kulturalno-społecznego, które mają sporo do powiedzenia nie tylko o kulisach kultowego „Szkła”, lecz także o naszej rzeczywistości. Rozmówcy dzielą się wspomnieniami i nieznanymi anegdotami związanymi ze „Szkłem”, opowiadają o życiu telewizyjno-radiowo-dziennikarskim, polityce, prywatnych wzlotach i upadkach. Jest zabawnie i poważnie, ironicznie i melancholijnie, zaskakująco i prześmiewczo. To książka idealna nie tylko dla fanów „Szkła Kontaktowego”, którzy dowiedzą się więcej o swoich ulubieńcach i zajrzą za kulisy programu. Te nieoficjalne rozmowy stają się próbą uchwycenia polskiego charakteru narodowego, naszych przywar i zalet, a obserwacje przenikliwych komentatorów składają się na osobliwy obraz współczesnej Polski.

Nie tak daleko leży kraj, w którym ludzie od ponad trzech dekad żyją w lockdownie. To Armenia, która z powodu zamkniętych granic z Turcją i Azerbejdżanem, morderczego konfliktu o Górski Karabach, uzależnienia od Rosji, ekstremalnie trudnej sytuacji gospodarczej i postępującego rozkładu państwa jest izolowana na arenie międzynarodowej. Ale ormiańskie zamknięcie ma też silny wymiar mentalny. Między Ormianami a resztą świata istnieje nieprzekraczalna granica inności. Armenia. Obieg zamknięty to próba przybliżenia skomplikowanej historii tego kraju i zrozumienia tożsamości Ormian. Maciej Falkowski, który przez wiele lat poznawał Armenię od środka, przywiózł ze swych podróży fascynujące opowieści o ormiańskiej przeszłości i teraźniejszości. Opowiada więc o stolicy i prowincji, o polityce i codziennym życiu, o stanowiącym kość niezgody z Azerbejdżanem Górskim Karabachu, ale przynosi też czytelnikom historie ze wschodniej Turcji, z Gruzji, Rosji, Bliskiego Wschodu, dawnych Kresów Wschodnich, Wenecji i wielu innych miejsc, do których los przez wieki rzucał Ormian. Jego książka jest jednak nie tylko opowieścią o Armenii i Ormianach, ale także o tym, jak bardzo historia może definiować współczesność. Tytułowy obieg zamknięty to bowiem również przyczynek do refleksji nad odpowiedzialnością elit za losy zwykłych ludzi, nad tym, jak ideologiczne wizje lub brutalne interesy tych pierwszych często na wiele dekad decydują o życiu tych drugich.

Będzie tu można znaleźć opowiadania, eseje, wspomnienia, listy, dzienniki, reportaże, kartki z podróży... Zresztą, nie zamykajmy tej listy, bo chociaż formy te mają długą tradycję, to w dobie Internetu, mediów społecznościowych i estetyki minimalizmu pojawiają się w nowych odmianach i docierają do jeszcze szerszego grona odbiorców. W edycji autorskiej będą zamieszczone teksty jednego autora, zarówno nowe, zapowiadające być może wersję książkową, jak też już publikowane, ale zebrane w nowym zestawieniu, czyli zaktualizowane.