Dornier Do 215. Tom 452

Samolot myśliwski ŁaGG-3 należał do nowej generacji sowieckich samolotów myśliwskich, skonstruowanych tuż przed wybuchem II wojny swiatowej.

W latach 1999-2000 nakładem wydawnictwa „Militaria“ kazało się pięć publikacji (nr 87, 96, 102, 112 i 123) poświęconych historii niemieckiej 4 dywizji pancernej. Bezpośrednią przyczyną powstania tych książek było odkrycie unikalnego albumu fotograficznego, dokumentującego walki dywizji w latach 1941-1945, który trafił do zbiorów Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. We wspomnianych opracowaniach autorzy położyli główny nacisk na pokazanie szlaku bojowego 4 Panzer Division. Niejako na dalszym planie została przedstawiona problematyka uzbrojenia i wyposażenia dywizji w tym okresie, a jednostka używała bojowo także dość nietypowych wozów bojowych, np. czołgów lekkich PzKpfw II Sd Kfz 123 Ausf. L „Luchs“. Zadaniem niniejszej publikacji jest uzupełnienie tej luki o monografię sprzętu pancernego i samochodów używanych w 4 dywizji pancernej w latach 1938-1945 oraz informacji o malowaniu i oznakowaniu wozów bojowych 4 Panzer Division.

Monografia samolotu myśliwskiego konstrukcji niemieckiej z okresu II wojny światowej, produkowanego przez lotniczą wytwórnię Heinkel. Samolot myśliwski Heinkel 112 był niewątpliwie jedną z najciekawszych i najbardziej niedocenionych konstrukcji swoich czasów. Gdyby jego ewolucja nie zatrzymała się w 1938 roku, to kto wie, czy nie zyskałby sławy równej legendarnemu Messerschmittowi Bf 109. Trzeba bowiem pamiętać, że He 112 to samolot o złożonej historii, w której ogniskują się wszystkie charakterystyczne dla okresu międzywojennego problemy rozwoju lotnictwa myśliwskiego. Pierwsze prototypy prezentowały poziom myśli technicznej pierwszej połowy lat trzydziestych, mocno osadzonej w poprzedniej epoce lotnictwa. Nie miały szans konkurować ze Spitfire'm czy Bf 109. Jednak już wersje późniejsze przedstawiały zupełnie nową jakość, zgodną z najnowszymi światowymi trendami. Należy też zauważyć, że była konstrukcja dość pechowa – samolot nie zyskał aprobaty RLM, a eksport mocno ograniczały uwarunkowania polityczne. Pomimo tego He 112 wszedł na trwałe do historii lotnictwa Rumunii i Hiszpanii.

Najliczniejszymi pojazdami pancernymi Wojska Polskiego, w latach 1919-1939 były czołgi rozpoznawcze, czyli tankietki. Były to niewielkie pojazdy gąsienicowe, uzbrojone w karabin maszynowy. Ich głównym zadaniem było prowadzenie rozpoznania i w ograniczonym zakresie wspieranie własnych wojsk w operacjach zaczepnych i obronnych. W zasadzie nie były przewidziane do prowadzenia samodzielnych działań bojowych, lecz we wrześniu 1939 roku ich załogi były wielokrotnie zmuszone do podejmowania walki z piechotą i pojazdami pancernymi Wehrmachtu. Niniejsze opracowanie jest pierwszą próbą rzetelnego przedstawienia tematyki służby tankietek w okresie do 1938 roku. Ostatni rok pokoju, wymaga powiązania służby z mobilizacją i późniejszymi działaniami bojowymi. Praca nie jest esejem, nie zawiera cytowanych in extenso regulaminów i dokumentów, lecz niepublikowane informacje na temat służby Carden-Loydów Mk VI, czołgów „X” i wreszcie prototypów oraz seryjnych TK-3, TKF i TKS w jednostkach Wojska Polskiego w latach 1929-1938.

Heinkel 100 przeszedł do historii lotnictwa w dwóch zasadniczych powodów. Pierwszym był fakt pobicia na nim światowego rekordu prędkości. Samolot był istotnie jedynym z najszybszych w swojej klasie. (fragment wstępu)

Podstawowym czołgiem używanym przez armię francuską w walkach w maju i w czerwcu 1940 roku był czołg lekki (piechoty) Renault R35. Dość dobrze opancerzony, lecz powolny Renault R35 był odpowiednim przeciwnikiem tylko dla niemieckich czołgów lekkich. Natomiast znacznie ustępował czołgom średnim PzKpfw III i PzKpfw IV, bowiem był uzbrojony w armatę SA 18L/21 kalibru 37 mm o niskiej prędkości początkowej pocisku, a więc o małej zdolności przebijania pancerza. Atutem czołgu R35 było jednak mocne opancerzenie wynoszące 40 mm, a więc grubsze niż posiadały wówczas czołgi niemieckie! Mało znanym faktem jest to, że R35 przeszedł chrzest bojowy już we wrześniu 1939 roku, lecz nie na froncie zachodnim, bowiem brak jest informacji o walkach francuskich R35 podczas ofensywy w Saarze, lecz w Polsce, gdzie R35 i H39 wzięły udział w walkach przeciwko czołgom sowieckim i niemieckim.

Focke-Wulf Ta 154

Polska broń pancerna walczyła nie tylko od samego początku II wojny światowej, ale również na niemal wszystkich jej frontach. Stąd ogromne bogactwo wzorów uzbrojenia, ale także wzorów obowiązujących malowań, oznaczeń i ewidencjonowania pojazdów pancernych w obrębie różnych armii, w których przypadło walczyć polskim żołnierzom wojsk pancernych. Wciąż wiele z nich jest obiektem badań i poszukiwań zaginionych dokumentów z tego zakresu jest już dzisiaj dostępna, stąd możliwość zebrania w jednym opracowaniu zbiorczego wizerunku polskiej barwy, godła i oznakowania pojazdów bojowych okresu II wojny światowej.

Niniejsza monografia opisuje mniej znany samolot Luftwaffe – Heinkel He 70, który nie uczestniczył w działaniach bojowych w czasie II wojny światowej w barwach lotnictwa niemieckiego, a jedynie w lotnictwie węgierskim (Legion Condor i lotnictwo nacjonalistyczne, w jednostce 7-G-14). Rozwiązania techniczne zastosowane w konstrukcji He 70 (m.in. konstrukcja płata, usterzenia, kadłuba) zostały potem powielone, chyba w najsłynniejszym samolocie Heinkla, bombowym He 111.

Nowymi czołgami rozpoznawczymi, którymi planowano zastąpić w jednostkach Wojska Polskiego tankietki, miały być: lekki czołg rozpoznawczy 4TP (PZInż 140) i czołg pływający oznaczony PZInż 130. Wbrew temu, co się powszechnie sądzi, PZInż 130 nie był rozwinięciem brytyjskiego czołgu pływającego Vickers-Armstrong Light Amphibious Tank Model 1931, bowiem reprezentował wyższy poziom techniczny i odpowiadał pojazdom, klasy sowieckich czołgów pływających T-38.

Monografia niemieckiego działa 8,8 cm Flak 18/36/37 L/56. Fotografie czarno-białe i kolorowe, rysunki i schematy, tekst polsko-angielski.

Czołg średni PzKpfw IV Sd Kfz 161 był podstawowym wozem bojowym niemieckich jednostek pancernych w okresie II wojny światowej. Pprodukowany od 1936 roku do ostatnich dni II wojny światowej. Powstało dziewięć podstawowych wersji produkcyjnych czołgu: Ausfuhrung A, B, C, D, E, F, G, H i J różniących się grubością opancerzenia i uzbrojeniem. W niniejszej publikacji omówiono wersje F-G.

Niniejsze opracowanie stanowi kontynuację monografii czołgu lekkiego Light Tank M3 "Stuart", która została opublikowana w 2016 roku (militaria nr 430). Obecnie zostaną przedstawione czołgi lekkie Light Tank M3A3, M5 i M5A1, będące rozwinięciem wcześniejszych wersji : M3 i M3A1. Podobnie, jak w przypadku czołgów średnich Medium Tank M4, w okresie wojny rozpoczęto produkcję nowej generacji czołgów lekkich. Modyfikacja standardowego Light Tank M3 polegała na modernizacji opancerzenia i wymianie silnika, bowiem lotniczy silnik gaźnikowy Continental W670, napędzający czołgi M3, uznano za nieodpowiedni, zresztą podobnie oceniono ten sam silnik, napędzający czołgi średnie M4, a finalnym etapem rozwoju czołgu M4 było powstanie M4A3 napędzanego silnikiem FORD GAA - (Militaria nr 542). Ze wstępu Janusz Ledwoch

Powstanie samolotu myśliwskiego Reggiane (Caproni-Reggiane) RE. 2001 "Falco" II to bezpośredni wynik zakupu w 1938 przez firmę Alfa-Romeo licencji niemieckiego silnika lotniczego Daimler-Benz 601Aa, później produkowanego we Włoszech jako Alfa Romeo RA 100 RC 41 la "Monsone" (...) Fragment wstępu

"W chwili wypowiedzenia przez Włochy wojny Wielkiej Brytanii i Francji, 10 czerwca 1940 roku, trzon włoskiego lotnictwa myśliwskiego stanowiły samoloty dwupłatowe, dość wiekowe Fiaty CR. 32 od 1940 roku nazywane "Freccia", i wprowadzone do jednostek, tylko nieco nowocześniejsze Fiaty CR. 42. (...) Udział w II wojnie światowej zamyka historię Fiata CR. 32, który największe sukcesy odnosił podczas zmagań w okresie wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939)" fragment książki

Czołg "Valentine" to jeden z bardziej znanych brytyjskich pojazdów pancernych z okresu II wojny światowej. Stanowił specyficzną "hybrydę" powolnego czołgu piechoty, jednak bez jego silnego opancerzenia oraz typowego podstawowego czołgu pola bitwy - jednak bez jego prędkości i zdolności manewrowych. Historiawkrótce pokazała jednak, że tego rodzaju konstrukcje miały przyszłość i w wielu przypadkach były protoplastami późniejszych uniwersalnych czołgów średnich, tzw. czołgów podstawowych - main battle tank. Pierwsza część monografii prezentuje genezę powstania tej udanej konstrukcji i omawia wszystkie podstawowe wersje rozwojowe czołgu produkcji brytyjskiej i kanadyjskiej. Ponadto został zamieszczony dokładny opis techniczny i omówione walki czołgów "Valentine" w Afryce Północnej i we Włoszech w latach 1941-1943, na froncie wschodnim i zachodnim 1941-1945 oraz na Pacyfiku... Ze wstępu

W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku amerykański przemysł motoryzacyjny należał do wiodących na świecie. Fabryki samochodowe produkowały gigantyczne ilości pojazdów osobowych i ciężarowych, które technologicznie przewyższały konstrukcje z innych krajów. W USA wprowadzono wiele nowatorskich rozwiązań technicznych i technologicznych (np. produkcja potokowa. Amerykańskie wytwórnie samochodowe walnie przyczyniły się do rozwoju przemysłu samochodowego w ZSRS (GAZ - FORD i ZIS), Niemczech (Opel - General Motors i Ford), Wielkiej Brytanii (Vauxhall - General Motors), a nawet w Polsce (Lilpop Rau & Lovenstein - Chevrolet). Rozwój konstrukcji cywilnych nie szedł w parze z opracowywaniem pojazdów wojskowych, bowiem znacznie zredukowana w czasie pokoju armia USA nie zamawiała dużych ilości pojazdów wojskowych, a ponadto często korzystała z konstrukcji cywilnych... Ze wstępu

7TP był jedynym nowoczesnym czołgiem armii polskiej. Pojazdy tego typu produkowane były od 1934 do 1939 roku w dwóch wersjach produkcyjnych (jedno i dwuwieżowej), różniących się uzbrojeniem. W publikacji został omówiony rozwój konstrukcji, produkcja i zastosowanie bojowe 7TP w jednostkach Wojska Polskiego i czołgów zdobycznych w jednostkach armii niemieckiej.