Crusader

W okresie II wojny światowej niemieckie jednostki pancerne i artylerii samobieżnej (szturmowej) były uzbrojone w specjalne wozy dowodzenia wyposażone w dodatkowe radiostacje przeznaczone do nawiązania łączności ze sztabem jednostki wyższego szczebla lub współdziałania z artylerią i lotnictwem. Były to seryjne czołgi ze zredukowanym uzbrojeniem lub specjalnie skonstruowane wozy dowodzenia. W jednostkach artylerii znajdowały się tez czołgi przystosowane do prowadzenia obserwacji ognia artyleryjskiego i wykonywania pomiarów. Niniejsza publikacja omawia najsłynniejsze niemieckie czołgi z okresu II wojny światowej „Tiger” i „König Tiger”. Opracowanie koncentruje się na problematyce związanej z konstrukcją czołgu, natomiast nie zawiera wyczerpujących informacji na temat zastosowania bojowego. Nakreślono jedynie przebieg służby tych czołgów w jednostkach. Publikacja prezentuje dane na temat rozwoju konstrukcji czołgu: od prototypów, czołgów przedseryjnych oraz czołgów seryjnych i projektowanych wersji rozwojowych. W pracy został również zamieszczony dokładny opis techniczny czołgów. Książka jest ilustrowana licznymi fotografiami, rysunkami oraz planszami barwnymi przedstawiającymi przykłady malowania i oznakowania opisywanych czołgów.

Podstawowym orężem niemieckiej artylerii ciężkiej w okresie II wojny światowej, była ciężka hałubica 15 cm sFH 18 L/29,5 kalibru 150 mm. Ten typ uzbrojenia był głównie używany do bezpośredniego wsparcia ogniowego piechoty w natarciu (przygotowanie artyleryjskie), choć mógł być także wykorzystany do innych celów np. zadymiania lub w przypadku bezwzględnej konieczności nawet do walki z czołgami. Oczywiście artyleria ciężka niszczyła tez cele znajdujące się daleko za linią frontu... – ze Wstępu.

W okresie II wojny światowej jednostki armii niemieckiej były uzbrojone w działa szturmowe. Najbardziej powrzechnie używane były działa szturmowe Sturmgeschutz III/40 Sd Kfz 142 zbudowane na podwoziu czołgów PzKpfw III Sd Kfz 141. W mniejszych ilościach były produkowane inne działa szturmowe, np. Sturmgeschutz IV Sd Kfz 167, skonstruowane na podwoziu czołgu PzKpfw IV Sd Kfz 161. Sturmgeschutz III/40 był najliczniej produkowanym niemieckim wozem bojowym, w latach 1940-1945 wyprodukowano około 9800 pojazdów, uzbrojonych w armatę kalibru 75 mm i w haubicę kalibru 105 mm.

Czołg średni PzKpfw IV Sd Kfz 161 był podstawowym wozem bojowym niemieckich jednostek pancernych w okresie II wojny światowej. Pprodukowany od 1936 roku do ostatnich dni II wojny światowej. Powstało dziewięć podstawowych wersji produkcyjnych czołgu: Ausfuhrung A, B, C, D, E, F, G, H i J różniących się grubością opancerzenia i uzbrojeniem. W niniejszej publikacji omówiono wersje F-G.

W latach 1943-1944 został skonstruowany lekki niszczyciel czołgów 76 mm GMC "Hell Cat", który dysponował skuteczną armatą zdolną do zniszczenia większości czołgów niemieckich i japońskich. Innymi atutami tego pojazdu była duża prędkość i zwrotność, które pozwalały załodze, w przypadku ataku przeciwnika na szybkie opuszczenie stanowiska bojowego.

„W dniu 22 czerwca 1944 roku rozpoczęła się wielka strategiczna operacja zaczepna Armii Czerwonej – operacja Bagration. Zakładano, że w rezultacie pomyślnego przebiegu operacji nastąpirozbicie głównych sił niemieckiej grupy armii Środek, wyzwolenie Białorusi oraz wschodnich rejonów Polski i dotarcie do Prus Wschodnich”. Fragment ze wstępu

Powstanie czołgu kawalerii (AMC) Somua S35 było wynikiem istotnych zmian w taktyce kawalerii francuskiej po I wojnie światowej. Doświadczenia Wielkiej Wojny spowodowały konieczność modyfikacji podstawowych założeń taktycznych działania jednostek kawalerii. Na polach bitewnych nad Sommą i pod Verdun prysł mit mobilności kawalerii, która została uwięziona przez linie okopów, co z kolei wymusiło przystosowanie jednostek kawalerii do spełnienia nowej roli na polu walki.

„Najsłynniejszą armią przeciwpancerną armii niemieckiej była osławiona 75, czyli armata 7,5 cm Pak 40 L/46 kalibru 75 mm. Dopełnieniem arsenału niemieckiej artylerii przeciwpancernej były armaty kalibru 75 mm, a potem 88 mm, nie wyparło całkowicie armat 5 cm Pak 38/L60 z jednostek, bowiem 50 były używane, choć w ograniczonym zakresie, aż do końca wojny. Armaty 50 mm z powodzeniem były używane do zwalczania celów naziemnych, ponieważ została do nich opracowana odpowiednia amunicja”. Fragment ze wstępu

Czołg "Valentine" to jeden z bardziej znanych brytyjskich pojazdów pancernych z okresu II wojny światowej. Stanowił specyficzną "hybrydę" powolnego czołgu piechoty, jednak bez jego silnego opancerzenia oraz typowego podstawowego czołgu pola bitwy - jednak bez jego prędkości i zdolności manewrowych. Historiawkrótce pokazała jednak, że tego rodzaju konstrukcje miały przyszłość i w wielu przypadkach były protoplastami późniejszych uniwersalnych czołgów średnich, tzw. czołgów podstawowych - main battle tank. Pierwsza część monografii prezentuje genezę powstania tej udanej konstrukcji i omawia wszystkie podstawowe wersje rozwojowe czołgu produkcji brytyjskiej i kanadyjskiej. Ponadto został zamieszczony dokładny opis techniczny i omówione walki czołgów "Valentine" w Afryce Północnej i we Włoszech w latach 1941-1943, na froncie wschodnim i zachodnim 1941-1945 oraz na Pacyfiku... Ze wstępu

Pojazdy HMMWV stały się powszechnie znane dzięki szerokiemu zastosowaniu ich w działaniach wojennych w rejonie Zatoki Perskiej prowadzonych w latach 1990-1991. HMMWV (czytane jako humvee) jest wojskowym, skrótowym określeniem wymagań stawianych tej konstrukcji: High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle, czyli kołowy pojazd wielozadaniowy, o dużej ruchliwości. Z kolei nazwa Hummer (brzmiąca podobnie jak hammer - młot), to nazwa nadana przez żołnierzy, którzy poznali możliwości tego samochodu.

Można śmiało postawić tezę, że czołgi "Sherman" 17 pdr. lub "Sherman Firefly" uratowały alianckie wojska pancerne przed klęską w Normandii w czerwcu 1944 roku i zepchnięciem z powrotem do morza alianckich wojsk lądowych. Czołg "Firefly" był wówczas jedynym alianckim wozem bojowym mogącym skutecznie zwalczać niemieckie "straszliwe bliźniaki` - czołgi średnie PzKpfw V Sd Kfz 171 "Panther" i czołgi ciężkie PzKpfw IV Sd Kfz 181 "Tiger". Czołgi "Firefly" znajdowały się na uzbrojeniu pułków pancernych PSZ w składzie 1. dywizji pancernej i 2. brygady pancernej walczącej we Włoszech. Ponadto czołgów "Firefly" używały jednostki kanadyjskie i czechosłowackie w Europie Zachodniej oraz nowozelandzkie i południowoafrykańskie we Włoszech. Czołgi "Firefly" zostały także dostarczone do jednostek amerykańskich, lecz tylko kompania "C" z 555. batalionu czołgów 5. armii walczącej w Italii otrzymała czołgi "Firefly" przed zakończeniem wojny.

"W chwili wypowiedzenia przez Włochy wojny Wielkiej Brytanii i Francji, 10 czerwca 1940 roku, trzon włoskiego lotnictwa myśliwskiego stanowiły samoloty dwupłatowe, dość wiekowe Fiaty CR. 32 od 1940 roku nazywane "Freccia", i wprowadzone do jednostek, tylko nieco nowocześniejsze Fiaty CR. 42. (...) Udział w II wojnie światowej zamyka historię Fiata CR. 32, który największe sukcesy odnosił podczas zmagań w okresie wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939)" fragment książki

Czołg "Valentine" to jeden z bardziej znanych brytyjskich pojazdów pancernych z okresu II wojny światowej. Stanowił specyficzną "hybrydę" powolnego czołgu piechoty, jednak bez jego silnego opancerzenia oraz typowego podstawowego czołgu pola bitwy - jednak bez jego prędkości i zdolności manewrowych. Historiawkrótce pokazała jednak, że tego rodzaju konstrukcje miały przyszłość i w wielu przypadkach były protoplastami późniejszych uniwersalnych czołgów średnich, tzw. czołgów podstawowych - main battle tank. Pierwsza część monografii prezentuje genezę powstania tej udanej konstrukcji i omawia wszystkie podstawowe wersje rozwojowe czołgu produkcji brytyjskiej i kanadyjskiej. Ponadto został zamieszczony dokładny opis techniczny i omówione walki czołgów "Valentine" w Afryce Północnej i we Włoszech w latach 1941-1943, na froncie wschodnim i zachodnim 1941-1945 oraz na Pacyfiku... Ze wstępu

W latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku amerykański przemysł motoryzacyjny należał do wiodących na świecie. Fabryki samochodowe produkowały gigantyczne ilości pojazdów osobowych i ciężarowych, które technologicznie przewyższały konstrukcje z innych krajów. W USA wprowadzono wiele nowatorskich rozwiązań technicznych i technologicznych (np. produkcja potokowa. Amerykańskie wytwórnie samochodowe walnie przyczyniły się do rozwoju przemysłu samochodowego w ZSRS (GAZ - FORD i ZIS), Niemczech (Opel - General Motors i Ford), Wielkiej Brytanii (Vauxhall - General Motors), a nawet w Polsce (Lilpop Rau & Lovenstein - Chevrolet). Rozwój konstrukcji cywilnych nie szedł w parze z opracowywaniem pojazdów wojskowych, bowiem znacznie zredukowana w czasie pokoju armia USA nie zamawiała dużych ilości pojazdów wojskowych, a ponadto często korzystała z konstrukcji cywilnych... Ze wstępu

7TP był jedynym nowoczesnym czołgiem armii polskiej. Pojazdy tego typu produkowane były od 1934 do 1939 roku w dwóch wersjach produkcyjnych (jedno i dwuwieżowej), różniących się uzbrojeniem. W publikacji został omówiony rozwój konstrukcji, produkcja i zastosowanie bojowe 7TP w jednostkach Wojska Polskiego i czołgów zdobycznych w jednostkach armii niemieckiej.

W okresie II wojny światowej w niemieckich jednostkach pancernych i artylerii samobieżnej (szturmowej) były używane specjalne pojazdy naprawcze i ewakuacyjne tzw. Bergepanzerwagen. Najczęściej były to ciężkie ciągniki półgąsienicowe np. 18t Zgkw Sd Kfz 9 produkcji zakładów FAMO. Jednak ciągniki były skuteczne tylko w przypadku holowania czołgów lekkich i średnich np. PzKpfw II lub PzKpfw III. Do holowania ciężkiego "Tygrysa", o masie przekraczającej 50 000 kg trzeba użyć aż trzech ciągników 18-tonowych. W warunkach bojowych było to bardzo trudne i niebezpieczne! Dlatego też do ewakuacji uszkodzonych czołgów i ich napraw na polu walki używano pozbawionych wież czołgów, które przewoziły dodatkowe wyposażenie naprawcze (dźwig, części zamienne, lewary, urządzenia spawalnicze). W ten sposób zostały zmodyfikowane m.in. czołgi lekkie PzKpfw I Sd Kfz 101, PzKpfw 38(t), czołgi średnie PzKpfw III Sd Kfz 141, PzKpfw IV Sd Kfz 161 i PzKpfw V Sd Kfz 171 „Panter” oraz działa samobieżne „Hetzer” i „Ferdinand-Elefant”.

Niniejsza publikacja opisuje wzory malowania i system oznaczeń pojazdów pancernych, zmechanizowanych, kawalerii i piechoty w okresie od września 1939, do września 1945 roku