But w butonierce i inne wiersze

którego wzywam tak rzadko Panie bolesny skryty w firmamentu konchach nim przyjdzie noc ostatnia od żywota pustego bez muzyki bez pieśni chroń nas Józef Czechowicz (1903-1939) - wybór wierszy jednego z najlepszych poetów XX-lecia międzywojennego.

Autor, przyjaciel Sołżenicyna, podjął trud ukazania wielowymiarowego, trudnego do uchwycenia tytułowego fenomenu autora "Archipelagu GUŁag". Człowieka, który nieustannie prowokował, stawiał przed innym, a przede wszystkim przed sobą nowe wyzwania. To on obudził Francję z miłej komunistycznej drzemki, czy zarzucił Stanom Zjednoczonym, które go przyjęły, moralny relatywizm i rozpasaną konsumpcję. To o nim Anna Achmatowa mówiła, iż "jest jak latarnia, ze świeżością w duszy, pełen werwy, młodości, szczęścia. Zapomnieliśmy już, że istnieją tacy ludzie. Oczy ma jak szlachetne kamienie". Georges Nivat ukazuje, iż Sołżenicyn jest autorem od którego wciąż możemy się dużo nauczyć, a możliwe, iż najważniejsza lekcja dopiero przed nami.

Opowieść o życiu, pisarstwie i tragicznej śmierci Pisarza-Mędrca, autora nieśmiertelnych Słówek, którego głos w latach 30. ubiegłego wieku, zawsze śmiały, czasem drastyczny – o edukacji, przemianach obyczajowych, o historii bez łgarstw, upominanie się o tolerancję, o wolność jednostki – brzmi tak współcześnie, jakby wtrącał się do naszych dzisiejszych dyskusji. Błazen – wielki mąż – jest to mistrzowski portret literacki, lecz w realizacji Hena ów tradycyjny portret to zarazem esej i wspomnienie, uczona rozprawa i nowela, swobodna gawęda i wnikliwe studium psychologiczne. Także najprawdziwszy romans. Nagroda ZAiKS-u za Najlepszą Książkę Roku 1998. „Sprzymierzyły się tutaj wszystkie talenty i umiejętności Józefa Hena. Jako powieściopisarz...

Czym różni się Rosja od większości współczesnych państw? Dlaczego pozostawała anachroniczna praktycznie na każdym etapie rozwoju? Co sprawiło i sprawia, że nie może powstać rosyjska demokracja liberalna, a biznes i władza, na Zachodzie rozdzielone, zlewają się w jedną „elitę”? Jak to możliwe, że Rosja się nie modernizuje, ale powraca do dawnego, przedkomunistycznego stanu? Z jakich powodów ludzie tam wierzą w siebie, wierzą w „naród”, w „kraj”, w „państwo” – ale nie w społeczeństwo? Dlaczego nie ma prawdziwej opozycji i nie działają ugrupowania, w rozumieniu europejskim nazywane partiami, i co wynika z odwiecznej niespójności między reformami gospodarczymi i politycznymi? I wreszcie: dlaczego dzisiaj nie należy próbować „demonto...

Czy mamy zapominać dobrych poetów z przeszłości, dlatego że byli tylko dobrymi poetami? Przecież to bardzo wiele: być dobrym poetą i stworzyć przez lata dziesiątki niezwykłych wierszy, wśród nich takie, które, mimo pozornej prostoty, ciągle stanowią dla nas zagadkę. Leopold Staff był nauczycielem poetów XX wieku a równocześnie wiecznym uczniem rzemiosła poetyckiego. Jego twórczość prowadziła nieustanny dialog z kulturą polską i podtrzymywała jej związek z tradycją europejską. Doskonałość tej liryki była zdobywana stałym wysiłkiem, prawie niezauważalnym, wytrwałym dążeniem do precyzji słowa. Dzięki pracy poety to, co bezkształtne, stawało się jasnością. Przygotowany przeze mnie wybór wierszy Leopolda Staffa z komentarzami znawców poezji i...

Zasłona w rajskie ptaki to wznowienie klasycznej, choć jedynej w swoim rodzaju książki (pierwsze wyd. PIW 1981) przechwytującej na gorącym uczynku generalny zwrot wrażliwości artystycznej u zarania „naszych” czasów. Wiesław Juszczak ujmuje to jako nagły zmierzch pewnej oczywistej konwencji – niemal w całym wieku XIX rządziła zasada fabularności – tak wszechogarniająca, że widoczna jako model idealny wszelkich dziedzin sztuki (malarstwo figuratywne czy tonacja dur-moll w muzyce), ale od tego czasu powieść nie jest już wzorcem tych sztuk, lecz sama zaczęła czerpać z nich inspiracje. Kształt tego przełomu bada Juszczak, sięgając po mniej radykalną od Ulissesa Joyce’a powieść Virginii Woolf Pani Dalloway, a ściślej – tylko jeden jej epizod. Wobec zw...

Stanisława Ignacego Witkiewicza – filozofa, prozaika, poetę, dramaturga, malarza i fotografa zapewne zna każdy. Prawdopodobnie każdy też doskonale wie o jego eksperymentach ze środkami psychoaktywnymi. Narkotyki uważa się za jeden z najbardziej interesujących opisów wpływu kilku z nich (m.in. morfiny, peyotlu, kokainy, eteru, alkoholu i nikotyny) na percepcję i funkcjonowanie organizmu. I oto przed państwem zapiski artysty we wspaniałej interpretacji Michała Breitenwalda. Witkacy dzieli się w nich osobistymi przeżyciami, jakich doświadczał po zażyciu każdego ze specyfików. Co więcej, w swojej rozprawie pokusił się też o akcenty dydaktyczne i moralizatorskie. Dzieło ze wszech miar wyjątkowe!

Tajniki podstępnego języka czeskiego na wesoło! Jak brzmią po czesku słowa: „maj”, „świeży”, „neguję”? Jasne, że: květen, čerstvý, popírám… Tytułowe słowo „kapoan” to wyrażenie „na opak” zapisane od tyłu – umownie oznacza ono odwrotność, opaczność, odmienność. Po raz pierwszy użyte w książce Kapoan – na opak. O czeskim dla Polaków, być może mało zaawansowanych, ale mocno zainteresowanych (2000), szybko przyjęło się jako określenie pułapek językowych, w które wpaść może Polak zmylony podobieństwem języków czeskiego i polskiego. Książka Nowy Kapoan. Strzel i traf do czesko-polskich językowych gaf pozostaje w tej tematyce, ale rozszerza ją zarówno pod względem terytorialnym (traktuje także o Słowakach i Węgrach),...

W 2012 roku rząd Putina rozpoczął jawny proces politycznego dławienia demokracji. Kraj toczył wojnę z wrogiem wewnętrznym oraz z sąsiadami. W 2008 roku Rosja dokonała inwazji na Gruzję, a w 2014 – zaatakowała Ukrainę, anektując wielkie połacie jej terytoriów. Prowadziła jednocześnie wojnę informacyjną przeciwko demokracji zachodniej – zarówno pojęciu, jak i codziennej rzeczywistości. Zachodnim obserwatorom zajęło jednak trochę czasu uświadomienie sobie tego, co się naprawdę dzieje w Rosji, która na powrót przyjęła swoją rolę imperium zła oraz symbolu zagrożenia dla egzystencji świata. Stłumienie demokracji, działania wojenne, a nawet regres Rosji na światowej scenie – tego wszystkiego Masha Gessen była świadkiem. I chce o tym opowiedzieć. B�...

Reisefieber to jeden z najgłośniejszych debiutów ostatnich lat uhonorowany Nagrodą Kościelskich 2007 i II nagrodą Fundacji Kultury. Dojrzała, utrzymana w bergmanowskim nastroju opowieść o skomplikowaniu ludzkich relacji, niemożności porozumienia się i lęku przed bliskością.

Książka jest popularnonaukową analizą przypadków ludobójstw. Autor w bardzo czytelny sposób definiuje samo pojęcie poprzez ukazanie różnych typów ludobójstwa i masowych zbrodni, ich przyczyn i wpływów na społeczeństwa, odwołując się do różnych teorii nauk społecznych.

Na dalekiej północy Szwecji w Norrlandii, poza centrum uwagi mediów, ma miejsce grabieżcza operacja, w trakcie której wielkie korporacje nie szczędzą środków, aby uzyskać dostęp do ziemi i naturalnych zasobów. Gangi przestępcze, zwabione ogromnym napływem kapitał, działają w strefie cienia. Mikael Blomkvist wsiada do pociągu do Älvsbyn, aby wziąć udział w ślubie swojej córki. Jednak wkrótce zostaje wciągnięty w wydarzenia, które sprawią, że wraca do swoich korzeni dziennikarza śledczego. Lisbeth Salander również trafia na północ, by naprawiać zerwane więzi rodzinne. Ich drogi po raz kolejny się krzyżują. Razem znajdą się w oku cyklonu w małym miasteczku Gasskas. Karin Smirnoff (ur. 1964 r.) szwedzka pisarka i dziennikarka. Debiutowała w 2018 roku...

Paryż. Koniec lat dwudziestych. Zwolniony z fabryki Pierre traci względy swej narzeczonej i ląduje na bruku. Postanawia zemścić się za swe krzywdy. Zatruwa wodę. W dniu święta Wielkiej Rewolucji Francuskiej w Paryżu wybucha epidemia dżumy. Miasto otoczone kordonem wojsk wymiera w zastraszającym tempie. Katastrofa metropolii staje się tłem dla opowieści o losach chińskiego chłopca; rabina; amerykańskiego biznesmena; rosyjskiego oficera Białej Armii oraz grupce francuskich komunistów. Czyta: Ryszard Starosta