Boecjusz

Mikołaj Kuzańczyk (ok. 1401–1464), filozof i teolog niemiecki, dyplomata, uczestnik soboru w Bazylei. Jako legat papieski brał udział w przygotowaniu unii Kościołów. W 1448 r. wyniesiony do godności kardynała. Zwolennik reformy Kościoła oraz duchowej odnowy życia świeckiego. Fascynował wybitnych pisarzy i uczonych. Jednak jego życie i dokonania budzą wciąż wiele pytań i rozbieżnych interpretacji...

„Człowiek jest punktem centralnym dzieła stworzenia, ale też jest odpowiedzialny za jego upadek, a w następstwie tego za powrót. Z winy człowieka całość rzeczywistości stworzonej popadła w gorszy, bo opisany podziałami, czasem i miejscem, sposób istnienia. Człowiek powinien zatem przywrócić całość kreacji do Boga. Nauka o powrocie, jego uwarunkowaniach, meandrach i etapach jest zasadniczym celem Periphyseonu. W centrum nauczania o powrocie stoi dzieło zbawcze Jezusa Chrystusa. Eriugena rozwija filozoficzną chrystologię, czyniąc Wcielenie Chrystusa warunkiem możliwości i paradygmatem powrotu. Powstaje tu jednak kolejny problem, a mianowicie kwestia relacji między nauką a egzegezą, wiarą i filozofią. Jan Szkot uważa, że egzegeza biblijna i naukowe badanie ś...

Książka ukazuje postać świętej Kingi z całym bogactwem jej pięknej osobowości i kolei losu. Księżniczka węgierska, po ślubie, zostawszy księżną krakowsko-sandomierską, współrządzi z mężem. Wykazuje wielką mądrość i rozsądek w swych działaniach: stara się o pokój, o rozkwit gospodarczy kraju, troszczy się o losy poddanych i sprawiedliwość. W czasach zagrożenia wojennego wykazuje odwagę, dzielnie stawia czoła niebezpieczeństwom i znosi niewygody. W czasach spokojnych dba o oświatę, patronuje piśmiennictwu rodzącemu się dopiero u nas, troszczy się o kulturę. Przy tych wszystkich zajęciach żyje prawie jak mniszka, pokutując i umartwiając się, spędzając wiele czasu na modlitwie, starając się walczyć ze złem w swoim otoczeniu. Ufundowawszy k...

Od Jana Kasjana rozpoczyna się wielka historia klasztorów w Zachodniej Europie. Dla ich zakładania wykorzystał Kasjan doświadczenie wschodnich pustelników i mnichów. Pisał dla nich reguły i wskazania i tak zorganizował ich działalność, by mogła być pożyteczna dla całych krajów.

Jego dorobek spotyka się z bardzo zróżnicowaną oceną: jedni widzą w nim epigona neoplatonizmu i eklektyka, który jedynie pozbierał okruchy po uczcie starożytnych myślicieli, inni uważają go za niezwykle oryginalnego filozofa, odosobniony fenomen na tle burzliwych i poplątanych europejskich dziejów. Pomimo tak rozbieżnych ocen fak­tem jest, że to właśnie w filozofii Boecjusza, jak w soczewce, skupiły się najważniejsze tendencje i nurty późnej starożytności po to, aby w nowej formie zostać przekazane następnym stuleciom. (...) Jednym ze szczególnie doniosłych osiągnięć Boecjusza jest to, że ze wszystkich antycznych teorii człowieka, włączając w to nauczanie Ojców Kościoła, wydobył i odczytał to, co stanowi istotę bytu ludzkiego, a zarazem fundament...

Bazyli Wielki (325–379) pochodził z rodziny chrześcijańskiej, z której wyszło wielu świętych (np. Grzegorz z Nyssy czy Makaryna). Po głębokich studiach retoryki, filozofii, a nawet medycyny przyjął chrzest i zapragnął zostać pustelnikiem. Powołano go jednak na biskupa metropolitę Kapadocji (dziś środkowa Turcja) z siedzibą w Cezarei, gdzie okazał się bardzo sprawnym administratorem. Autor reguł zakonnych, wielu cennych listów, mów i pierwszej w Kościele książki O Duchu Świętym.

Książka Alvina Plantingi Gdzie naprawdę jest konflikt. Nauka, religia i naturalizm kwestionuje naturalistyczny pogląd na świat i podejmuje wyzwanie rzucone religii przez nowy ateizm. W obronie racjonalności teizmu chrześcijańskiego Plantinga sięga do zdobyczy współczesnej fizyki kwantowej, kosmologii, biologii molekularnej oraz posługuje się narzędziami współczesnej logiki i matematyki. Autor argumentuje, że naturalizm jest stanowiskiem nie tylko błędnym, ale wewnętrznie sprzecznym, a jego uznawanie jest formą irracjonalizmu, bowiem wyłącznie biologiczne i ewolucyjne wyjaśnienie natury ludzkiej oznacza brak gwarancji dla rzetelności naszych władz poznawczych. Myśl Plantingi jest przykładem filozofii maksymalistycznej, światopoglądowo zaangażowanej, stawiając...

Jan XXII (1244-1334) – drugi z papieży urzędujących w Awinionie. Skończył kodyfikacje prawa kanonicznego, uniezależnił finansowanie papiestwa od władzy świeckiej, sam decydował o obsadzie biskupstw. Mimo sprzeciwu zgodził się na koronacje Władysława Łokietka. Niektóre z zapoczątkowanych przez niego zwyczajów nadal obowiązują. Seria skłaniająca do przemyśleń, ukazująca problemy ważne i potrzebne dla zrozumienia działań ludzi. Przedstawia zbiór sylwetek, których losy stanowią ciąg wielkich sukcesów i bolesnych porażek, w skrócie ukazujący nie tylko obraz Kościoła na przestrzeni wieków, lecz także całej naszej cywilizacji. Prot Henryk Samsonowicz. Żyjący przed nami chrześcijanie ukształtowali przeszłość obecną w naszej kościelnej teraźniejs...

Jan Sarkander (1576-1620), męczennik morawski, urodzony w Skoczowie, żył w czasach pełnych zamętu, które zaznaczyły się tragicznym pomieszaniem porządku religijnego i politycznego. Wprowadzona w Europie zasada „cuius regio, eius religio” usprawiedliwiała religijną nietolerancję i rodziła wzajemną nienawiść. Proboszcz z Holeszowa, umierając, nie myślał jednak o odwecie, lecz całymi godzinami, pośród męczarni, modlił się o przebaczenie dla oprawców. Zmuszany wielokrotnie do wyjawienia tajemnicy spowiedzi, wytrwał w milczeniu do końca. „Sarkander jest wielkim darem Bożym dla naszej epoki - zwierzył się kiedyś arcybiskup Kolonii kard. Joachim Meisner - Chcę być na jego kanonizacji, choćbym miał nawet iść pieszo. Ksiądz spowiednik, ksiądz wierny b...

Podejmując lekturę tej pozycji Czytelnik spotyka się z jednym z dwóch papieży, którym potomność nadała przydomek „wielki”. Papież Leon I bronił Rzymu przed najazdami Hunów i Wandalów, zwalczał błędy w Kościele i bronił jego jedności. Jako wielki teolog w słynnym liście Ad Flavianum precyzyjnie wyłożył naukę o jednej osobie i dwóch naturach w Jezusie Chrystusie, przyjętą przez Sobór Chalcedoński. Wpłynął na istniejący do dziś kształt liturgii rzymskiej.

Wacław, książę czeski, jeden z pierwszych władców tego kraju, wnuk św. Ludmiły, stryj Dobrawy, żony Mieszka I. Wykształcony, głęboko pobożny, jako król dbający zarówno o losy swych poddanych, ich wiarę i egzystencję, jak i o pozycję swego kraju w ówczesnym świecie. Zamordowany w 929 r. w Bolesławiu przez swego młodszego brata Bolesława, który objął po nim tron. Już kilka lat po śmierci Wacława, uznanej za męczeńską, był czczony jako święty, z czasem zaś stał się patronem Czech, a jego kult towarzyszy narodowi czeskiemu w meandrach historii tego kraju po dziś dzień.

Pius XII (Eugenio Pacelli) był papieżem, któremu przyszło kierować Kościołem w jednych z najtrudniejszych okresów w historii chrześcijaństwa. Niewielu dziś pamięta, że był to człowiek wielkiego umysłu, energiczny kapłan i doświadczony dyplomata. Często zapomina się, że jeszcze w przeddzień wybuchu II wojny światowej nawoływał do pokojowego rozwiązania problemów. Obarcza się go jednak odpowiedzialnością za pasywną postawę Watykanu wobec tragedii ludobójstwa. Czy istotnie był pasywny i bezsilny? Czy stał się zakładnikiem Pałacu Apostolskiego? Czas jego pontyfikatu był niewątpliwie ze wszech miar wyjątkowy: sytuacja wymagała od niego nie tylko skoncentrowania się na rządzeniu w wymiarze duchowym, ale także na podjęciu szeroko zakrojonych działa�...

„Człowiek jest punktem centralnym dzieła stworzenia, ale też jest odpowiedzialny za jego upadek, a w następstwie tego za powrót. Z winy człowieka całość rzeczywistości stworzonej popadła w gorszy, bo opisany podziałami, czasem i miejscem, sposób istnienia. Człowiek powinien zatem przywrócić całość kreacji do Boga. Nauka o powrocie, jego uwarunkowaniach, meandrach i etapach jest zasadniczym celem Periphyseonu. W centrum nauczania o powrocie stoi dzieło zbawcze Jezusa Chrystusa. Eriugena rozwija filozoficzną chrystologię, czyniąc Wcielenie Chrystusa warunkiem możliwości i paradygmatem powrotu. Powstaje tu jednak kolejny problem, a mianowicie kwestia relacji między nauką a egzegezą, wiarą i filozofią. Jan Szkot uważa, że egzegeza biblijna i naukowe badanie ś...

Mikołaj Kuzańczyk (ok. 1401–1464), filozof i teolog niemiecki, dyplomata, uczestnik soboru w Bazylei. Jako legat papieski brał udział w przygotowaniu unii Kościołów. W 1448 r. wyniesiony do godności kardynała. Zwolennik reformy Kościoła oraz duchowej odnowy życia świeckiego. Fascynował wybitnych pisarzy i uczonych. Jednak jego życie i dokonania budzą wciąż wiele pytań i rozbieżnych interpretacji...

Jego dorobek spotyka się z bardzo zróżnicowaną oceną: jedni widzą w nim epigona neoplatonizmu i eklektyka, który jedynie pozbierał okruchy po uczcie starożytnych myślicieli, inni uważają go za niezwykle oryginalnego filozofa, odosobniony fenomen na tle burzliwych i poplątanych europejskich dziejów. Pomimo tak rozbieżnych ocen fak­tem jest, że to właśnie w filozofii Boecjusza, jak w soczewce, skupiły się najważniejsze tendencje i nurty późnej starożytności po to, aby w nowej formie zostać przekazane następnym stuleciom. (...) Jednym ze szczególnie doniosłych osiągnięć Boecjusza jest to, że ze wszystkich antycznych teorii człowieka, włączając w to nauczanie Ojców Kościoła, wydobył i odczytał to, co stanowi istotę bytu ludzkiego, a zarazem fundament...