Ława przysięgłych

"Sposób, w jaki byli oceniani, przeważnie nie sprawiał przyjemności potencjalnym członkom ławy i przez nieprzyjemny kwadrans rewanżowali się za ten wzrokowy ostrzał ponurymi minami."

John Grisham umiejętnie angażuje uwagę czytelnika w złożoną intrygę rozgrywaną na łamach powieści. Już od pierwszych stron wciągnięci zostajemy w wir fabuły, sporo się dzieje, kilka wątków rozwija się równolegle. Mniejsza koncentracja na efektownej sensacji a większa na emocjonujących psychologicznych gierkach. Narracja swobodna, sugestywna, precyzyjna, lekka w odbiorze, pomimo zogniskowania na procesie sądowym, terminologia prawnicza przybliżona w sposób klarowny i zrozumiały, współtworząca charakterystyczny klimat opowieści. Wyraziste i przekonujące kreacje bohaterów, skrywające ciemne tajemnice, strzegące mroczne sekrety, odwołujące się do atmosfery niedomówień i niedopowiedzeń. Reprezentanci szerokiego przekroju amerykańskiego społeczeństwa, których różni środowisko, wiek, ambicje, aspiracje, wykształcenie, obycie, wiedza o świecie.

Szokujący obraz potwierdzający skalę skorumpowania świata, w którym sprawiedliwość powinna świecić triumfy, bezstronność być nie do podważenia, uczciwość wysuwać się na czoło, zaś etyczność stać się jedną z głównych wartości. Ogromne pieniądze, a za nimi podążają ludzie zdeterminowani położyć na nich swoje ręce, gotowi zaryzykować kariery i utratę dobrego imienia. Liczy się przede wszystkim skuteczność w dążeniu do celu, choćby miała wymagać poświęcania losów niewinnych ludzi, rzucania niepotwierdzonych oskarżeń, dokopywania się do zapomnianych wstydliwych grzechów i rzucania gróźb wynoszenia ich na światło dzienne. Powieść napisana ponad dwadzieścia lat temu, od tego czasu zmieniły się uwarunkowania prawne w branży tytoniowej, jednak wciąż przyciąga i ciekawi, tym bardziej, że inspirowana prawdziwymi wydarzeniami. Kilka kierunków akcji, atrakcyjnych obrotów spraw, odczucie niepokoju w odniesieniu do potęgi manipulacji, fałszywego interpretowania dowodów, naciągania faktów.

Może niektórym czytelnikom zabraknie większego napięcia, ale jest ono na tyle wystarczające, aby dać ponieść się fabule. Stawka idąca w miliony dolarów, bezwzględna walka, w której tylko jedna strona może zgarnąć całą pulę nagrody. Celesta Wood, wdowa po nałogowym palaczu, zmarłym na raka płuc, pozywa producenta papierosów. Obarcza koncern winą za śmierć męża i domaga się w sądzie odszkodowania za poniesione straty. Obserwujemy burzliwy przebieg powoływania ławy przysięgłych, aby następnie wkroczyć w coraz bardziej frapujący i pogmatwany proces zmierzający do wydania werdyktu w głośnej sprawie, interesującej opinię publiczną, przedstawicieli środowisk medialnych, prawniczych, giełdy papierów wartościowych i oczywiście przemysłu tytoniowego. Brutalne obnażane słabości amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości. Zakończenie przewidywalne, ale niepsujące ogólnego pozytywnego odbioru powieści.

Dodatkowe spostrzeżenie nasuwające się po spotkaniu z książką, dotyczy tego, że nie tylko ława przysięgłych pozostaje pod wpływem przytaczanych przez ekspertów opinii, argumentów, wyników badań, potwierdzonych danych odnoszących się do negatywnych skutków obecności nikotyny w organizmie człowieka, zgubnych efektów długotrwałego palenia, ale również czytelnik. Powieść może okazać się dobrym pomysłem na prezent dla osób noszących się z zamiarem rzucenia palenia, przekonać wahających się, podtrzymać w zamiarze uwolnienia się od nałogu, umocnić w postanowieniu tych, którzy poradzili już sobie z zerwaniem z paleniem i walczą, aby do niego nie powrócić.

bookendorfina.pl

John Grisham to współczesny amerykański pisarz, autor 36 powieści, fabularyzowanego reportażu oraz zbioru opowiadań. Jego książki ukazują się w 40 językach. W 2011 roku otrzymał prestiżową nagrodę literacką Harper Lee.

Jak wiadomo, system sądownictwa w Stanach Zjednoczonych diametralnie różni się od naszego polskiego. Sędzia nie „gra tam pierwszych skrzypiec”. Tam wyrok wydaje ława przysięgłych, składająca się z obywateli kraju.

„Ława przysięgłych” to powieść o grupie ludzi mających wydać wyrok. Proces toczy się przeciwko spółce tytoniowej pozwanej przez wdowę po zmarłym na raka płuc palaczu. Strona pozwana wygrała już kilka podobnych procesów i tym razem nie może być inaczej. W grę wchodzą grube miliony. Gdyby ludzie przekonali się, że ze spółką tytoniową można wygrać, pozwy posypałyby się lawinowo. Dlatego spółka wydaje grube miliony na to, by odesłać powódkę „z torbami”. Fitch – przebiegły człowiek, który wygrywał poprzednie procesy tytoniowe, nie daje za wygraną i próbuje wszelkich chwytów. Poczynając od dokładnego i starannego wybrania ławy przysięgłych, zastraszaniu rodzin przysięgłych, kończąc na próbie kupienia wyroku. Ogromną rolę w procesie odgrywa pewien młody człowiek – Nicholas Easter. Nicholas od razu zyskuje zaufanie większości przysięgłych. Staje się liderem grupy. Większość osób zagłosuje tak jak on, wierząc że nie może się mylić. Nicholasowi pomaga przyjaciółka – Marlee, która dobija targu z Fitchem i pozornie sprzedaje mu wyrok. Fitch jest przekonany, że wygrał sprawę. Postanawia jednak, że sprawdzi przeszłość Marlee. To co odkrywa, wprawia go w osłupienie.

Czy spółka tytoniowa wygra? Czy może jednak powódka dostanie grube miliony za śmierć męża? Kim tak naprawdę jest Marlee i kim byli jej rodzice?

Jest wiele osób, które przez papierosy zachorowały na raka płuc i w rezultacie umarły – tak jak mąż powódki. Ale czy to powód, by od razu skarżyć spółkę tytoniową? Jeden ze świadków w sądzie słusznie zaznaczył, że nie skarżymy przecież barów ze śmieciowym jedzeniem, zrzucając na nich winę za otyłość.

Książka podejmuje temat niezwykle trudny, ale jak ważny w dzisiejszych czasach. Papierosy są legalnie dostępną trucizną, a jednakże każdego dnia wiele osób z własnej woli po nią sięga. Wszyscy wiedzą, że są one złe, nawet dzieci w podstawówce. Jednak co rusz wielu nastolatków zaczyna palić, bo jest to modne, bo rówieśnicy tak robią. Po kilku latach nie wyobrażają sobie życia bez papierosa, bo są uzależnieni od nikotyny. I w taki sposób spółki tytoniowe zbijają grube miliony.

Książkę czyta się bardzo szybko. Dialogi na sali sądowej, wypowiedzi ekspertów i naukowców są napisane bardzo przystępnym językiem – to jest wielki plus. Bardzo podobało mi się zaskakujące zaskoczenie!

Czytając tę książkę, można się wiele nauczyć, jak i wyrobić sobie zdanie na temat palenia i papierosów. Gorąco polecam!

Weronika, 18 lat

źródło: osemkowyklubrecenzenta.blogspot.com