Polska awangarda poetycka

iniejsza antologia znakomicie wypełnia lukę w polskojęzycznej literaturze przedmiotu. Dzięki przemyślanemu wyborowi tekstów wnosi pozaestetyczne aspekty do dyskusji o awangardzie i awangardowości. Kładzie się w niej nacisk na problemy, które są mocno obecne w światowej refleksji, podczas gdy w Polsce nieustająco dominuje jednak paradygmat filozoficzno-estetycznego ujmowania tych zjawisk. Autorzy i autorki zaproponowali sproblematyzowany przegląd teorii, w którym spotykają się i wchodzą ze sobą w dialog (czasem spór) wielodyscyplinarne ujęcia. Praca stawia wciąż słabo obecne na gruncie polskim pytania o kulturowe, społeczne, geograficzne i ekonomiczne uwarunkowania różnych awangard, a przede wszystkim kontekstualizuje nie tylko samo zjawisko awangardy (a właśc...

Książka Awangarda. Strajki, zakłócenia, deformacje jest podsumowaniem pewnego etapu poszukiwań niezwykle utalentowanego i twórczego krakowskiego badacza młodego pokolenia (lecz przecież o jakże wyrazistym i ugruntowanym już dorobku). Stanowi istotny głos porządkujący wiele zagadnień ważnych dla współczesnego dyskursu poświęconego awangardzie. Studium Jakuba Kornhausera to interesująca próba restytucji myślenia o awangardowości jako o stałym i potencjalnym napięciu budowanym przez trzy główne wedle Autora (a zaczerpnięte z pism Kästnera i Bretona), postawione w podtytule pracy, pojęcia. Mogą one być tyleż zjawiskami porządkującymi materiał literatury powstającej w kręgach awangardy, ileż swoiście pojmowanymi kluczami do rozumienia różnorakich odmian...

Karaimi, chociaż stanowili bardzo nieliczną grupę etniczno-religijną zamieszkałą na terenie dawnej Rzeczypospolitej, a także w Polsce międzywojennej, wzbudzali od dawna zainteresowanie nie tylko badaczy, ale i twórców kultury (por. choćby Meira Ezofowicza Elizy Orzeszkowej). Napisano też na ich temat wiele, ale są to przeważnie prace popularne lub przyczynkarskie, skażone często niesprawdzonymi informacjami o charakterze mitów. Brak natomiast było całościowego i w pełni naukowego ujęcia tematu. Wielka jest przeto zasługa dr. S.Gąsiorowskiego, że podjął się tego zadania mimo ogromnych trudności wynikających przede wszystkim z wielkiego rozproszenia materiału źródłowego oraz faktu, że Karaimi bywali często utożsamiani z Żydami, co znalazło odbicie takż...

Sztuka ludowa to Nemezis polskiej inteligencji, nowoczesny fanta­zmat oparty na micie dobrego dzikusa oraz przekonaniu o auten­tyczności „człowieka naturalnego” i stanowiącej jego pochodną wierze w „prawdę prymitywu”. Ewa Klekot pisze o praktykowaniu tych przekonań i wierzeń przez kolejne pokolenia inteligentów różnych orientacji politycznych; o uwikłaniu wiejskiej wytwórczości i twór­czości plastycznej w romantyczną legendę o ludowych korzeniach narodu – jedną z najsilniej ugruntowanych struktur długiego trwania w potocznej wizji narodowej przeszłości. O tym, że w procesie tworzenia sztuki ludowej kolekcjonerzy, artyści i badacze ubierali własną kreatywność w poetykę odkrycia, podczas gdy wytwórcy poddawanych metamorfozie rzeczy uzyskiwali status...

Jedynie filozofowie wyprawiają się w niebezpieczną podróż ku ostatecznym granicom istnienia. Świat Zofii przetłumaczono na czterdzieści pięć języków, a w samej Polsce książka sprzedana została w blisko ćwierćmilionowym nakładzie. Opowiada ona o czternastoletniej Zofii Amundsen, która podążając śladami największych uczonych Europy – Platona, Sokratesa i Heideggera – odkrywa nie tylko piękno i prostotę filozoficznych nauk, ale przede wszystkim dociera do głębin własnej duszy. Tam znajduje niezwykły i zupełnie niespodziewany skarb... Jostein Gaarder (ur. 1952 r.), z zawodu nauczyciel filozofii, z zamiłowania zaś – pisarz; jest autorem wybitnych i niezmiernie popularnych powieści dla dorosłych i młodzieży, prezentujących ogrom dziedzictwa kulturowego...

Nowa publikacja w popularnej serii „Malarstwo” przedstawia twórczość Zygmunta Waliszewskiego (1897–1936) – malarza, rysownika, scenografa, jednego z najsłynniejszych reprezentantów nurtu kolorystycznego lat 30. XX wieku. Waliszewski studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod okiem Wojciecha Weissa i Józefa Pankiewicza, był artystycznie związany z kapistami i formistami. Malował portrety i kompozycje figuralne cechujące się groteskową ekspresją, tworzył też liczne pejzaże i martwe natury. Minialbum, do którego wstęp napisał Światosław Lenartowicz, prezentuje najbardziej znane prace artysty: „W loży”, „Uczta u Benvenuta Celliniego” oraz „Diana i Akteon”.

Kolejny album z serii „Malarstwo” przedstawia życie i twórczość jednej z najważniejszych i najoryginalniejszych polskich artystek XX wieku – Zofii Stryjeńskiej – „księżniczki malarstwa polskiego”. Jej przepełnione duchem słowiańskim prace zachwycają wielobarwnością i porywają żywiołowością. Są świadectwem niezwykłej wyobraźni, humoru i niepowtarzalnego talentu. Zaprezentowane w książce reprodukcje pochodzą ze zbiorów muzealnych oraz kolekcji prywatnych w Polsce i na świecie. Nowe wydanie albumu.

Dostępna teraz po polsku w całości młodzieńcza poezja Fryderyka Hlderlina uderza swoją różnorodnością. Motywy osobiste dom rodzinny i postacie bliskich, pierwsza szkolna miłość, powstające w porywie wolnościowym związki przyjacielskie, pejzaże dzieciństwa i młodości splecione są z dochodzeniem do prawd filozoficznych, teologicznych i moralnych, pietystyczna żarliwość religijna z mitologicznym światem Greków, mistrzowsko opanowane formy metryczne i retoryczna biegłość z rytmiczną swobodą i językiem potocznym. Tragiczne doświadczenie miłości do Zuzanny Gontard (poetyckiej Diotymy) nadało twórczości Hlderlina elegijny rys opuszczenia i wyobcowania, ale umocniło też świadomość misji poetyckiej: wielkie projekty starożytności i chrześcijaństwa, zag...

Rozszerzone wydanie antologii poezji niemieckiej (też austriackiej i śląskiej) zawiera najbardziej charakterystyczne jej przejawy w twórczości 78 autorów od minnesangu do lat sześćdziesiątych XX wieku, w tym obszerne wybory poezji Anioła Ślązaka, Goethego, Hlderlina, Eichendorffa, Heinego, Edwarda Mrike, Stefana George, Rilkego, Trakla, Georga Heyma i Gottfrieda Benna. Wśród nowych tekstów są: Parsifal na zamku Grala Wolframa von Eschenbach, kantata Ach, dosyć mam już J. S. Bacha, Umierający geniusz Novalisa, Grenadierzy i Tkacze śląscy Heinego, Mickiewicz Uhlanda, Finis Poloniae Benna, Fuga śmierci, Psalm i Todtnauberg Paula Celana (wiersz napisany po spotkaniu poety z Heideggerem). W spisie rzeczy podane są tytuły niemieckie, informacje o pochodzeniu utworów i ob...

Prezentacja siedemdziesięciu poetów z różnych regionów Niemiec, z Austrii i Śląska piastowskich książąt. Poezja minnesingerów, Anioła Ślązaka, J.W. Goethego, F. Hölderlina, J. v. Eichendorffa, H. Heinego, E. Mörikego, S. Georgego, R.M. Rilkego, E. Stadlera, G. Trakla, G. Heyma, G. Benna w obszernych wyborach, obok poetów słabiej (albo wcale nie) znanych w Polsce, z licznymi przekładami publikowanymi w tej antologii po raz pierwszy. Rozdziały Pieśni o Nibelungach, Parsifala Wolframa von Eschenbach, Hymnów do nocy Novalisa, Oda Do Radości F. Schillera, ballada C. Brentano Lolelei, nowo odczytany Rapsod o miłości i śmierci korneta Krzysztofa Rilke. Wątki polskie: pieśń-minnesang wrocławskiego księcia Henryka IV Prawego, śpiewogra A. Gryphiusa o narodzinach pias...

Antologia niemieckiej poezji klasycznej od średniowiecza do Celana - Andrzej Lam