Siła i słabość

To, że nie popełniamy samobójstwa, zależy od tysiąca okoliczności i przypadków. Ale im dłużej zajmuję się ta sprawą, tym większej nabieram pewności, że istnieją sytuacje, w których samobójstwo popełniłby każdy.

Stefan Grabiński określany jest jako polski Lovecraft lub polski Poe, ale to, co głównie go łączy z oboma autorami, to gatunek horror-fantasy oraz najlepiej opanowana forma literacka: opowiadania. Wśród tematów, które przenikają się w jego twórczości można wymienić: demoniczne uwodzicielki, czarownice, duchy, tajemnicze wiadomości z dolnego świata, sobowtóry, magię, erotykę w połączeniu z motywami religijnymi, różne formy efektów parapsychologicznych, wreszcie fascynację orientalnym mistycyzmem. Jego bohaterowie często angażują się w zawody związane z nauką lub technologią, pracując jako inżynierowie, architekci lub lekarze. Są również w stanie wyrażać się z matematyczną precyzją.Wyspa Itongo to historia Jana Gniewosza poczętego w nawiedzonym do...

Stefan Grabiński określany jest jako polski Lovecraft lub polski Poe, ale to, co głównie go łączy z oboma autorami, to gatunek horror-fantasy oraz najlepiej opanowana forma literacka: opowiadania. Wśród tematów, które przenikają się w jego twórczości można wymienić: demoniczne uwodzicielki, czarownice, duchy, tajemnicze wiadomości z dolnego świata, sobowtóry, magię, erotykę w połączeniu z motywami religijnymi, różne formy efektów parapsychologicznych, wreszcie fascynację orientalnym mistycyzmem. Jego bohaterowie często angażują się w zawody związane z nauką lub technologią, pracując jako inżynierowie, architekci lub lekarze. Są również w stanie wyrażać się z matematyczną precyzją. W życiu Jerzego pojawia się coraz więcej tajemniczych postaci...

Przedziwnie mieszają się w tej powieści tematy i języki. Po pierwsze snują się tu dwa romanse: jeden z kręgów arystokracji, a drugi z kaszubskiej wioski rybackiej. Drugim ważnym tematem jest tytułowy klasztor: żeński, ale nawiedzany przez przeklętego mnicha i obarczony mroczną tajemnicą. Po trzecie ważnym bohaterem jest samo morze: z niego wynurzają się różne przedmioty, byty, całe wyspy, ono karmi mieszkańców nabrzeża, ale też nieustannie im zagraża, na nim dokonuje się zbrodnia, ono wreszcie jest chlubą odrodzonego państwa polskiego i jego ważną granicą (tu zaczepiony jest poboczny, choć ciekawy wątek szpiegowski). Jedną z charakterystycznych cech tej powieści Grabińskiego stanowi obecność języka kaszubskiego, a także szczegółowych opisów codzi...

Czy zdarza ci się myśleć, że jesteś człowiekiem w pewien sposób wybrakowanym i bezwartościowym? Czy wykazujesz przesadną wrażliwość na wszelkie formy krytyki, a zarazem czujesz skrępowanie, słysząc komplement lub pochwałę? Czy masz wrażenie, że większość ludzi radzi sobie z życiem lepiej niż ty? Poczucie, że jest się gorszym od innych i niedopasowanym, często ma źródło w negatywnych doświadczeniach z dzieciństwa. Jeśli zdarzyło ci się dorastać w bardzo krytycznym, obwiniającym czy karzącym otoczeniu, to być może uważasz, że nie zasługujesz na miłość, a także odczuwasz silny wstyd z powodu rzekomych własnych wad. Deprecjonujesz siebie i pozwalasz innym, by czynili to samo. Masz przeświadczenie, że przeszkodą w budowaniu satysfakcjonujących...

Pierwszy tom opowiadań fantastycznych Stefana Grabińskiego, opublikowany w 1909 roku. Na tom składa się sześć utworów: Puszczyk, Pomsta ziemi, Szalona zagroda, Wampir, Podzwonne i Klątwa. Wszystkie one eksplorują tematykę wiary, niekoniecznie religijnej. Wierzenia, przesądy, siła sugestii, mechanizm fatalistycznego myślenia. Wszystko to ma swoją moc i zdolność oddziaływania na ludzkie losy.

Od iskier żarliwej wiary, poprzez ognie inkwizycyjne i piekielne, płomienny erotyzm, spalające szaleństwo, aż po tradycje pożarnictwa i mistyczno-astralne fajerwerki — zebrane w tomie Księga ognia nowele Stefana Grabińskiego, jednego z rodziców polskiej fantastyki, eksplorują chyba wszystkie obecne w kulturze tematy, motywy, przesądy, mrzonki i skojarzenia związane z ogniem. Zbiór obejmuje dziewięć utworów spojonych jedną obsesją: Zielone Świątki, Muzeum dusz czyśćcowych, Gebrowie, Płomienne gody, Zemsta żywiołaków, Biały wyrak, Czerwona Magda, Pożarowisko, Pirotechnik.

Na tom Niesamowita opowieść składają się nowele publikowane pod tym szyldem już wcześniej (Kochanka Szamoty, Na tropie, Spojrzenie, W domu Sary i Przed drogą daleką), a także dwie dodane w niniejszym wydaniu: Nietykalny oraz Świadek Materna. We wszystkich tych drobnych obrazkach fabularnych pulsuje to samo tętno czegoś niewytłumaczalnego, niepoznawalnego, nieuchwytnego i — niesamowitego właśnie. Erotyzm, śmierć, szaleństwo i zbrodnia to sfery przylegające do tej mrocznej komnaty i pozwalające niekiedy uchylić kotarę, by zajrzeć w głąb. Jednak, o zgrozo, uchylenie kotary nie oznacza uchylenia rąbka tajemnicy! Cóż, że poznamy realne okoliczności schadzek z Jadwigą Kalergis w willi „Pod Lipami” przy ul. Zielonej 8? Że odsłoni się finał i znaczenie „...

Osiemnaście wybranych opowiadań ze wstępem Marcina Knyszyńskiego Minęło sto lat od premiery zbioru Na wzgórzu róż, którym oficjalnie Stefan Grabiński rozpoczął swoją pisarską karierę. Czas nadał jego upiornym historiom atrakcyjnej patyny, ale ich nie załagodził. Widma w oknach starych domów, dziwne siły działające na kolejowych stacjach, sobowtóry i tętniące w tkance wszechświata ukryte wymiary niosą w sobie ładunek emocjonalny, który w równym stopniu może wstrząsnąć czytelnikiem teraz, jak i w początku ubiegłego wieku. „Po stu latach nadal w twórczości Grabińskiego możecie odkryć nieznane wcześniej tony niesamowitości” – Paweł Mateja, Carpe Noctem.

Autorka tej książki podjęła próbę znalezienia odpowiedniego języka do rozmowy o ludzkiej autodestrukcji. Prezentowane studium porównawcze, zestawiające autentyczne zapisy pozostawiane przez samobójców z ich kulturowymi przedstawieniami, umożliwia dostrzeżenie różnic między tymi tekstami. Interdyscyplinarne podejście, w którym wykorzystane zostały drogi interpretacyjne zarówno kulturoznawcze, językoznawcze, jak i suicydologiczne, pozwala na otwarcie dialogu naukowego z narracją tworzoną przez kulturę, media i społeczeństwo. Zapis, jaki zostawia po sobie samobójca, jest tekstem, na który została nałożona warstwa stereotypów, mitów i wyobrażeń. Wokół samobójcy oraz jego czynu zbudowano opowieść na podstawie przekazów, które przez lata dostarczały...

Pierwsza wojna światowa zapoczątkowała kryzys tradycyjnie pojmowanej męskości: hekatomba spowodowana użyciem nieznanych wcześniej śmiercionośnych broni pozbawiła uczestniczących w niej mężczyzn aury bohaterów, cykliczne nawroty kryzysów gospodarczych pozbawiały pracowników poczucia godności, upowszechnianie się postaw konformistycznych osłabiało zamiłowanie do ryzykownych przygód. Postępy w dziedzinie równości płci, zdobycze feminizmu podważały odwieczne męskie przywileje i prawo do ich egzekwowania przemocą. Osiemnaścioro autorów analizuje na wielu płaszczyznach przyczyny, przejawy i skutki tego kryzysu.

Na tom składa się dwanaście rzeczywiście różnych tekstów prezentujących różne języki badawcze - od hermeneutyki, poprzez intertekstualność, aż po dekonstrukcję i lekturę poststrukturalną - oraz różną tematykę, obejmującą: po dwa teksty poświęcone twórczości Teodora Parnickiego i Witolda Gombrowicza, problemy popkulturowe (chirurgia plastyczna i pornografia), kwestie kulturowo-polityczne (problem polskiego socjalizmu), dialogi autora z jego mistrzami w ramach literaturoznawstwa (Ryszard Nycz i Stefan Szymutko), wreszcie kwestie dziewiętnastowiecznej polskiej męskości oraz rozważania na temat kondycji współczesnego uniwersytetu w Polsce. Za najważniejsze autor uznaje teksty dotyczące Parnickiego, który ukazany zostaje jako pisarz bytu, jako pisarz rzeczywi...

Praca jest przede wszystkim drobiazgową analizą I tomu cyklu powieściowego Teodora Parnickiego Nowa baśń, zatytułowanego Robotnicy wezwani o jedenastej. Tak szczegółowo przeprowadzona analiza powieści była niezbędna do jej interpretacji, które przebiegają dwutorowo. Po pierwsze podjęto wątek Ingardenowskich, a szerzej - fenomenologicznych inspiracji, które wpłynęły na pisarstwo Parnickiego. Mamy tu do czynienia z wpływem na przekształcenia gatunkowe powieści historycznej jako tekstu literackiego oraz z wpływem na sposób postrzegania samej historyczności jako tekstowo-nietekstowego korelatu powieści. Literackość jest przez Ingardena traktowana jako pewna granica, która wyznacza status ontologiczny przedmiotów i postaci pojawiających się w dziele literackim, a...

W polskiej humanistyce i naukach społecznych od kilku lat odbywa się wielkie nadrabianie zaległości w dziedzinie studiów (o) męskości/ach. Tzw. masculinity studies, które na świecie od dawna stanowiły ważny obszar badań nad płcią kulturową, u nas zaistniały zastanawiająco późno. Jeszcze do niedawna perspektywa genderowa w zasadzie tożsama była z women studies i akademickimi nurtami feministycznymi. Z czasem włączyły się do niej studia nad nienormatywnymi seksualnościami, które z kolei u nas zdominowane zostały przez gay studies, często zresztą samodefiniujące się w kategoriach queer. Lecz chociaż w obu tych dyskursach pojawiała się refleksja nad męskim genderem, to tradycyjne kulturowe wzorce męskości w rodzimym wydaniu niechętnie poddawały się kryt...