Mniejszości narodowe w wymiarze lokalnym

Wstęp „Mniejszości narodowe jako problem badawczy to zagadnienie niezwykle interesujące, będące wdzięcznym polem dociekań socjologów, politologów, kulturoznawców, demografów i historyków. Ma ono także swój wymiar prawny i, co za tym idzie, polityczny. Sytuacja prawna mniejszości jest bowiem przedmiotem badań zarówno konstytucjonalistów, jak i specjalistów z zakresu prawa międzynarodowego publicznego, a także administracyjnego. Wiążą się z tym kwestie tożsamości i świadomości narodowej, u których podstaw leżą poważne spory definicyjne, metodologiczne oraz ideologiczne. Tożsamość narodowa i etniczna dzieli bowiem społeczeństwa według kryterium: swoi - obcy. Przy czym im mniejszy poziom rozwoju kultury, tym bardziej eksponuje się ładunek emocjonalny...

Na Dolnym Śląsku po II wojnie światowej oprócz Niemców i Czechów pojawiła się przesiedlana ze Wschodu i napływająca z centralnej części kraju ludność polska. Od połowy 1945 r. rozpoczęło się także osadnictwo żydowskie, w 1947 r. przybyli Ukraińcy i Łemkowie, a na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych uchodźcy greccy i macedońscy. Dla dzieci różnych narodowości organizowano szkoły, oddziały, komplety lub punkty nauczania prowadzące edukację w ich językach ojczystych. W kolejnych dziesięcioleciach skład ludnościowy regionu zmieniał się dynamicznie. Ewolucji ulegały także realia oświaty mniejszościowej, uzależnione w dużej mierze od sytuacji międzynarodowej i postrzegania poszczególnych grup narodowościowych przez władze państwowe i...

Kultury narodowe u korzeni Co to jest naród i jak powstał? Czy można zmienić przynależność narodową? Czym są mniejszości narodowe? Kultury narodowe u korzeni to jedna z najważniejszych prac z socjologii narodu, której oddziaływanie wykracza daleko poza granice Polski. Autorka patrząc na zagadnienie kultury narodowej z polskiej perspektywy w nowatorski sposób łączy ją z dorobkiem nauki światowej. Prezentuje różne rozumienie terminu "naród", analizuje zagadnienia związane z konwersjami i mniejszościami narodowymi oraz centrum kultury narodowej. Problematyka ta ma znaczenie zarówno teoretyczne, jak i praktyczne, stanowiąc dla wielu osób sedno refleksji nad tożsamością narodową. Książka przygotowana została z myślą o czytelnikach, których interesuje miejsce...

Co spis powszechny przeprowadzony w 2011 r. mówi nam o zróżnicowaniu etnicznym i językowym społeczeństwa polskiego? Szukając odpowiedzi na to pytanie, autorzy analizują przygotowania do spisu, jego przebieg i rezultaty. Czytelnik znajdzie tu nie tylko same wyniki tego największego badania ludności w Polsce, lecz także obraz społecznych postaw mniejszości wobec spisu, toczone w ich obrębie dyskusje o własnym statusie i tożsamości etnicznej. Badacze porównują również spisy ludności przeprowadzone w Polsce i w innych krajach regionu, na Litwie, Słowacji i Ukrainie. Analizują sposób formułowania pytań etnicznych oraz oceniają zastosowaną metodologię spisową, łącząca rożne źródła danych, a zwłaszcza wykorzystanie tzw. metody reprezentacyjnej.

W oddawanej do rąk czytelnika pracy zbiorowej teksty dotykają w większości problemów z jakimi przychodzi zmagać się przedstawicielom mniejszości narodowej. Oczywiście zarówno redaktorzy tomu, jak i autorzy zamieszczonych w nim artykułów zdają sobie sprawę z tego, że teoretyczne zdefiniowanie problemu nie rozwiązuje go jeszcze. Liczyć jedynie można na to, że naukowe dyskusje odnoszące się do kwestii mniejszości doprowadzą w niedalekiej przyszłości od rozwiązania tych palących spraw, które stają się przyczyną niepotrzebnych konfliktów o charakterze narodowościowym. Ze Wstępu

Urocza opowieść o leśnym chochliku, który rusza w drogę przez Karpaty, aby odnaleźć swoje imię. Przy okazji ma wypełnić niezwykle ważne zadanie – zebrać orkiestrę, która zagra na orlim weselu. Mijają pory roku, a on, wędrując górami i dolinami, spotyka kolejnych muzykantów: zająca Wasyla, niedźwiedzia Petro, wilka Feriego i rysia Jana. Każdy z nich pochodzi z innego kraju i gra na innym instrumencie. Łączy ich muzyka – uniwersalny język, który sprawia, że wszystko staje się bliskie, zrozumiałe i znajome. Jak skończy się ta historia? Tego dowiedzcie się sami, ruszając z chochlikiem w jego karpacką przygodę.

Łasica Dmytro ma niecałe pół metra długości i waży mniej niż dwa kilogramy, ale jego ciekawość świata – jak na dobrego reportera przystało – jest ponad wszelką miarę. Gdy pewnego dnia dociera do niego informacja o żubrze uciekinierze, zaczyna dziennikarskie śledztwo. Rusza w wędrówkę, przez dzikie Karpaty, w poszukiwaniu żubra Pulpita. Na swojej drodze spotka niesamowite zwierzęta, leśne stworzenia Wyszymory i usłyszy wiele ciekawych historii. Łapki zaprowadzą go w Bieszczady. A kto trafi tam raz, zawsze później wraca…

Nowa podróż do serca dzikości Autorzy bestsellerowej serii poddają próbie nasze wyobrażenia o Bieszczadach, by pokazać, jak ścieżki natury krzyżują się tu z ludzką cywilizacją. Usłyszymy głosy sów. Przemierzymy łąki, na których rozgrywa się spektakl letniego przesilenia. Poznamy moc i brzmienie tradycyjnego rzemiosła. Damy się powieźć wagonom wąskotorówki w samo jądro austro-węgierskiej belle epoque. A na koniec wymierzymy teleskop w rozgwieżdżone niebo. Jakie są prawdziwe Bieszczady? Czego o nich nie wiemy? Czy są gotowe na zmiany klimatu? Czy jest jeszcze miejsce na lasy, góry i dzikie zwierzęta w świecie, w którym jedziemy w nieznane już nie z gitarą a ze smartfonem? Dlaczego warto chronić krajobraz nocnego nieba? Kozłowski, Nóżka i Scelina fun...

Niniejszy esej przedstawia dziedzictwo ukraińskiej państwowości w rozmaitych formach, które przybierała zarówno przed, jak i po deklaracji niepodległości z 24 sierpnia 1991 roku. Prezentuje także, jak mieszkańcy Ukrainy definiują siebie i swój stosunek do państwa w kategoriach etnicznej lub obywatelskiej tożsamości narodowej. Publikacja stanowi poprawioną wersję ekspertyzy przedłożonej Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości w Hadze. Paul Robert Magocsi jest profesorem na Wydziale Historii oraz na Wydziale Nauk Politycznych Uniwersytetu w Toronto. Ma w swym dorobku niemal 900 publikacji, w tym 41 książek, m.in.: Historical Atlas of Central Europe [1993/2002], A History of Ukraine: The Land and Its Peoples [(1996/2011); wyd. pol. Historia Ukrainy. Ziemia i ludzi...

Historia, która od dawna czekała, by ją opowiedzieć. Okolice Soliny. II wojna światowa dobiegła końca. Oficjalnie. W etnicznym i narodowościowym tyglu południowo-wschodniej Polski koniec świata ma dopiero nadejść. Jelko Rabik mieszka w Pasice, wiosce, nad którą góruje mała cerkiew. Jak większość tutejszych jest Bojkiem, a jego rodzina, na czele z Fedorem, ojcem siedmiu synów, cieszy się dużym szacunkiem sąsiadów. Nieopodal, we wsi Bereżnica Niżna, żyje rodzina Niny Gocz. Jej matka, katoliczka, pochodzi z jednej z nielicznych w okolicy polskich rodzin, zaś ojciec jest Łemkiem, za którym z Beskidu Niskiego przywędrowały krewniaczki. Nina została wychowana po łemkowsku, mówi po polsku, chodzi do cerkwi. Jelko kocha się w Ninie. Wie o tym chasyd Mozes Hal...

Muszkieterowie (Muszkieterzy) to jedna z pierwszych polskich organizacji konspiracyjnych podczas II wojny światowej. Zajmowała się przede wszystkim działalnością wywiadowczą. Dążąc do pełnej samodzielności, w początkowym okresie okupacji stanowiła konkurencję dla ZWZ/AK. Ta okoliczność, a także zaangażowanie w kontrowersyjne relacje i przedsięwzięcia (próby współpracy z marszałkiem Edwardem Rydzem-Śmigłym po jego powrocie do kraju w 1941 r., gry operacyjne z Abwehrą, domniemane kontakty z Gestapo i wywiadem sowieckim) sprawiły, że Muszkieterowie z rozkazu gen. Stefana Grota-Roweckiego zostali rozwiązani, a komórka likwidacyjna AK zastrzeliła w Warszawie szefa i twórcę organizacji – Stefana Witkowskiego. Proponowana Czytelnikom książka to doskonale udo...