Księga Gościnności

Na zadane pytanie: "Czym jest dialog i w jaki sposób może nawiązać się między dwoma nieznajomymi"? - odpowiedział: "Naprzód jest przed-dialog, będący naszym powolnym albo gorączkowym przygotowaniem do dialogu. Nie wiemy, oczywiście, jak się potoczy, ani jaką przybierze formę, nie mogąc go wszakże wyrazić, z góry jesteśmy przekonani, że już się nawiązał: milczący dialog z nieobecnym rozmówcą. E.J.

„Kiedy w 1980 roku ukazał się Mickiewicz hermetyczny, uznano to za wielkie wydarzenie. Książka była zaskoczeniem dla środowiska literaturoznawców, a szczególnie badaczy polskiego romantyzmu. […] Pierwsze wrażenie było takie: wilk pojawił się w owczarni! Albo lis w kurniku! Bo wcześniej nikt tak o Mickiewiczu nie pisał. Wiele uwagi poświęcono czystości filomackich ideałów, nieszczęśliwej miłości, patriotyzmowi Wieszcza. Ale hermetyzm? Masoneria? Wiedza tajemna? Alchemia? Te zjawiska kulturowe nie były nigdy wcześniej kontekstem dzieł największego polskiego poety”, pisze we wstępie profesor Andrzej Fabianowski. Wznowienie pracy Zdzisława Kępińskiego, cieszącej się wśród polonistów niemal kultową sławą, ukazuje się w 170 rocznicę wciągnięcia Mi...

Kapłony i szczeżuje to opowieść o kuchni tak dawnej, że już zapomnianej. Kapłon, czyli wykastrowany i tuczony kogut, był popularnym składnikiem potraw w pierwszej znanej nam polskiej książce kucharskiej, z kolei szczeżuje urozmaicały jadłospis najbiedniejszych. Gdy dzisiejsi szefowie kuchni prześcigają się w wymyślaniu oryginalnych przepisów, śmiało możemy sięgnąć do zapomnianej przeszłości. Bo jak pisał osiemnastowieczny historyk Jędrzej Kitowicz, tylko coś bardzo starego może wydawać się nowe. Poczytajmy zatem o oszołamiającej europejskiej karierze szczupaka po polsku, cofnijmy się do czasów, gdy pasternak nie był tylko zabawnym słówkiem, a kucharze serwowali żółtonosy i sielanki. Wreszcie – poznajmy kulinarne przemyślenia świętych Piotra i...

Dodatki filmowe Andrzeja Barańskiego to nie tylko inna historia twórczości reżysera, to również fragment innej historii kina polskiego; historii, w której wiodącą rolę odgrywa współpraca artysty z Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi. Przeprowadzone rekonstrukcje krótkich metraży Barańskiego uwalniają zapomniany potencjał tego rodzaju filmów, który równie często jak adaptacje literatury pięknej stanowił o sile naszej kinematografii; tyle że sile mniej widocznej, subtelniejszej. „Dodatek filmowy” – dzisiaj już bardzo niewielu coś mówi; można uznać, że to nazwa historyczna. A było tak, że przed laty, nawet chyba jeszcze w latach 70., seans w kinie składał się z trzech dań: Polska Kronika Filmowa, Dodatek filmowy i danie zasadnicze czyli film fa...

„Jest to obszerne studium powstałe na bazie rozległych badań przeprowadzonych przez dwóch uznanych ekspertów, dotyczące kluczowego aspektu historii syjonizmu i powstania Państwa Izraela. Opiera się nie tylko na gruntownej i obszernej znajomości materiału wtórnego, w tym wielu pamiętników i prasy polsko-żydowskiej w Izraelu, ale także na materiałach pierwotnych, pozyskanych z wielu archiwów. Autorzy wykonali kwerendy w licznych placówkach na terenie Polski, Izraela, Ukrainy i Austrii. Kolejną ważną cechą książki jest szerokie wykorzystanie źródeł literackich, przede wszystkim poezji, które nadają tej historycznej analizie istotny dodatkowy wymiar. Książka, napisana w bardzo przystępnym stylu, jest lekturą niezbędną dla wszystkich zainteresowanych współ...

W opowieści która każe nam uczestniczyć w destrukcji miłości zrodzonej między dwojgiem młodych Żydów, ale która nigdy nie przybiera formy narracji, nieistniejące postacie prowadzą nas – poprzez pytania i dialogi – do źródeł języka i poetyckiej medytacji, gdzie „Bóg jest pytaniem o Boga”.

Wywiad-rzeka przeprowadzony z Edmondem Jabesem przez jednego z najbardziej wnikliwych znawców jego twórczości pod koniec życia pisarza. Doskonałe wprowadzenie w wielowymiarową filozofię autora ?Księgi Pytań?. Ze wstępu Marcela Cohena: ??Z pustyni do Księgi? ukazuje potrójną drogę Edmonda Jabesa jako pisarza: jego biografię związaną w całości z Egiptem i pustynią, jeszcze przed wykorzenieniem, z którego zrodzi się potem ?Księga Pytań?, historyczną drogę Żyda ? ponieważ biografia Edmonda Jabesa mogłaby być jej doskonałą metaforą ? wreszcie drogę pisarskiego doświadczenia, które dla Edmonda Jabesa jest nieodłączne od absolutnej ciszy i pustki?.

Podjąć problem podziału przez pytanie: "Co należy do mnie?" Bilans życia, zatwierdzony przez śmierć. To co jest nie ma innego bytu niż ten, jaki nadaje mu podział. Dobro zapieczętowane, to dobro utracone. Dawać, ofiarować się po to, aby w zamian otrzymać od bliźniego dar o takim samym znaczeniu, byłby to, na pierwszy rzut oka, podział doskonały. Ale czyż Wszystko jest podzielne?

Robert Graves (1895-1985) był poetą z przekonania, powieściopisarzem dla zarobku i badaczem tradycji z namiętności. Biała Bogini (1948, wydanie rozszerzone: 1961) powstała między dwoma najbardziej znanymi u nas dziełami tego angielskiego twórcy: powieścią Ja, Klaudiusz (1934) i Mitami greckimi(1955). Graves wysuwa kontrowersyjne hipotezy, które nadają jego dziełu wprost sensacyjny charakter. Czytelnik wraz z autorem tropi ślady domniemanej tytułowej bogini w obrzędach i mitach starożytnej Irlandii i Brytanii. Te okruchy tradycji zawierają, zdaniem Gravesa, przekaz o pradawnym powszechnym kulcie tego bóstwa: bogini o wielu imionach, swoistej prototypowej religii. Biała Bogini to dzisiaj dzieło „kultowe”, które niezależnie od kontrowersyjnej tezy jest prawdziwą...

Album prezentuje najwspanialsze dzieła artystów tworzących w XVII w., określanym jako Złoty wiek malarstwa holenderskiego. W tym okresie rozwinęły się niedoceniane wcześniej gatunki, takie jak pejzaż, weduta czy martwa natura. Najważniejszymi ośrodkami artystycznymi były Amsterdam, Haga, Utrecht, Haarlem, Lejda i Rotterdam, w których tworzyli m.in. Vermeer, Rembrandt, Frans Hals, Carel Fabritius, Pieter de Hooch, Jan Steen.

Najbardziej poruszającą cechą pism Ferdinanda de Saussure'a zebranych w prezentowanym tomie jest dające o sobie znać niemal na każdym kroku uczucie najgłębszego zdumienia, wręcz osłupienia autora, w jakie wprawia go każdorazowe uświadamianie sobie złożoności i niepochwytności fenomenu ludzkiej mowy, tego, co wyłania się lub ma szansę wyłonić się z obserwacji różnych języków.

Księga Jukiela jest drugą częścią wielkiego cyklu poetyckich medytacji zapoczątkowanych przez Księgę Pytań. We wstępie do tego tomu Poeta mówi: „Miejsce gdzie pisarz zadaje sobie pytania, to miejsce nieobecności księgi; miejsce z przed-życia i miejsce spoza-śmierci. Znajduje się pomiędzy dziełem już zakończonym, a tym które się narodzi. Cóż wiec dziwnego, że postacie które tam spotykamy wydają sie nam duchami?” Przestrzeń przeszywają słowa podobne do białych ptaków za dnia. Przysiadają tylko na czas lektury w trudnym do przewidzenia porządku. Od samobójczej śmierci Jukiela do śmierci Sary każda stronica jest oczekiwaniem i głosem wyznania. Wszechświat przybiera kształt tam, gdzie zyskuje świadomość. Teksty, dialogi, rozważania, modlitwy nast...

Bóg przed Stworzeniem jest wszystkim; a po, ach po, czyżby był Niczym?wszystko jest niewidzialne. Widzialność jest pomiędzy Wszystkich i Niczym, w każdej cząstce odjętej Wszystkiemu.Stwarzając, Bóg postawił się poza sobą Samym, aby móc wniknąć w Siebie i Siebie unicestwić.Stworzywszy świat, Bóg był Wszystkim bez nieba i ziemi.Stworzywszy dzień i noc, Bóg był Wszystkim bez gwiazd.Stworzywszy zwierzęta i rośliny, Bóg był wszystkim bez ziemskiej flory i fauny.stworzywszy człowieka, Bóg był bez twarzy.Nikt nie widział Boga, ale etapy Jego śmierci dla każdego z nas są widzialne.

W Księdze rzeczy, a także i żywe istoty poruszają się we wszechświecie słowa, który jest ich światem. Właśnie w ten sposób świat jest w Księdze. Postrzeganie świata dokonuje się poprzez słowa i bardzo szybko zauważamy, że to postrzeganie jest tylko naszą własną przemianą w słowie, najpierw nieświadomą, potem akceptowaną. Stajemy się słowem, które nadaje rzeczywistość rzeczom, istotom. Pisanie to zawsze mierzenie się z tą rzeczywistością, aby ją uznać za swoją. Wszystko staje się w końcu rzeczywiste i my także stajemy się rzeczywiści.Z posłowia Michała Pawła Markowskiego: W Księdze wiara w Boga, a więc także w mowę i dzieje, zostaje odmówiona o tyle, o ile wiara nie ma słów dla samej siebie. Wierze brak słów. Dlatego jej domem jest Ksi...

...Tu, w cienistych alejach pierwszego wieku dzieła, które już mnie odrzuca, jak nie płacić za niepowodzenie dzieła niewykonalnego, a przecież dopełnionego wewnątrz słowa; dzieła, którego niebawem nie będę już mógł — u jego kresu, albo u kresu siebie samego — zniszczyć, ani prowadzić dalej. Fragment

Podjąć problem podziału przez pytanie: "Co należy do mnie?" Bilans życia, zatwierdzony przez śmierć. To co jest nie ma innego bytu niż ten, jaki nadaje mu podział. Dobro zapieczętowane, to dobro utracone. Dawać, ofiarować się po to, aby w zamian otrzymać od bliźniego dar o takim samym znaczeniu, byłby to, na pierwszy rzut oka, podział doskonały. Ale czyż Wszystko jest podzielne?

Czy na pytanie: "Kim jestem"? Odpowiem: "Pisarzem"? Ale powinienem to uściślić: pisarzem i Żydem; wszakże nie po to, aby obnosić się z moim judaizmem, ile raczej dlatego, aby zaznaczając swój dystans do niego, tym łatwiej wcisnąć się w powstałą lukę. Czy to jest bezsensowne?

Na zadane pytanie: "Czym jest dialog i w jaki sposób może nawiązać się między dwoma nieznajomymi"? - odpowiedział: "Naprzód jest przed-dialog, będący naszym powolnym albo gorączkowym przygotowaniem do dialogu. Nie wiemy, oczywiście, jak się potoczy, ani jaką przybierze formę, nie mogąc go wszakże wyrazić, z góry jesteśmy przekonani, że już się nawiązał: milczący dialog z nieobecnym rozmówcą. E.J.

Dziecko nigdy nie jest spełnione. Porzuca nas w niespełnieniu, w którym umrzemy. Pozostaje nam część bieli, nie po to, aby nią zawładnąć, ale by się z nią pogodzić i by się w niej ulokować. - E.J.