Kresowa Atlantyda. Tom VI

Czwarty tom Kresowej Atlantydy Stanisława Sławomira Niciei jest wyprawą do trzech fascynujących i zadziwiających swą różnorodnością i oryginalnością miejscowości: do Kołomyi i Żabiego – serca Huculszczyzny, do miejscowości, które inspirowały dziesiątki twórców zadziwiającymi pejzażami i folklorem. Trzecim miasteczkiem w tym tomie jest urokliwy Dobromil. Jak w poprzednich tomach Kresowej Atlantydy autor pisze o tych miejscowościach ciekawie, barwnie i z powabem, a tekst ilustruje oryginalną i bogatą ikonografią.

Siódmy tom „Kresowej Atlantydy” jest kontynuacją zadziwiającego cyklu książek, w których prof. Stanisław Nicieja z wielkim talentem narracyjnym i w oparciu o znakomitą ikonografię (rewelacyjne zdjęcia z archiwów domowych) kreśli barwną historię i mitologię miejscowości utraconych przez Polskę na wschodzie po 1945 roku. W tym tomie autor przedstawia m.in.fascynujący świat krezusów i milionerów naftowych działających w Drohobyczu – mieście wspaniałej architektury i zasobnego mieszczaństwa oraz wielkich kontrastów (bogactwa i biedy), a także genialnych artystów, takich jak: Bruno Schulz czy Kazimierz Wierzyński, i sławnych dowódców, jak choćby gen. Stanisław Maczek. Autor prowadzi też czytelnika do Turki – stolicy Bojków (górali bieszczadzkich) or...

W ósmym tomie „Kresowej Atlantydy” profesor Stanisław Nicieja zaprasza do wyprawy na Wołyń. Ukazuje niezwykłość stolicy Wołynia – Łucka i odkrywa nieznane karty i ludzi tego miasta. Młodość tam spędzili m.in. wybitni polscy aktorzy – Barbara Krafftówna, Szymon Szurmiej i Mieczysław Pawlikowski. W pobliskim Mylsku było gniazdo rodowe świetnej polskiej piosenkarki big-beatowej – Heleny Majdaniec. Autor skupia się na kulturze polskiej na Wołyniu i swoją narrację ilustruje znakomitymi, unikatowymi fotografiami, po raz pierwszy wprowadzonymi do obiegu. Pisze o pochodzących z Wołynia wybitnych architektach, muzykach, malarzach czy pisarzach. Przedstawia historię wołyńskich miasteczek, m.in. Kiwerc – skąd pochodził wybitny publicysta Zbigniew Załuski i p...

„(...) Było i jest moim pragnieniem działanie na rzecz zachowania śladów polskiego losu na rozległej przestrzeni od Zaleszczyk i Śniatyna na południu po Wilno i Nowogródek na północnym-wschodzie. Nie słabnie we mnie wiara i przekonanie, że uda mi się przedstawić dzieje 200 miast, które zostały poza granicą wschodnią Polski wytyczoną w Jałcie w 1945 (...) Moi czytelnicy jak płetwonurkowie penetrują dno oceanu Atlantyckiego i wydobywają okruchy zatopionej kresowej Atlantydy. I wspólnie z mozaiki odnalezionych szczątków dawnej, kunsztownej konstrukcji odtwarzają kształt zasnutej mgłą niepamięci krainy naszych przodków (...)” – ze wstępu prof. S.S. Niciei do trzeciego tomu.

Tym razem Autor przedstawia historię i przeplecione anegdotami dzieje rodzin: Sambora – miasta ogrodów i wielkiej historii, bo pochodziła stamtąd Polka, która została carycą Rosji; Rudek – gdzie znajduje się mauzoleum Fredrów; Nadwórnej – miasta, które było bramą do Gorganów, mekki turystów; Bitkowa – gdzie odkryto wielkie złoża ropy naftowej i gdzie rodziły się fortuny; Rafajłowej – słynnej z walk II Brygady Legionów Polskich i Delatyna – słynnego kurortu z życiodajnymi wodami solankowymi.

Drugi tom opowieści o 200 miastach i miasteczkach kresowych. Uzdrowiska i letniska kresowe: Truskawiec, Jaremcze, Worochta, Skole, Morszyn. W książce zamieszczono 240 unikalnych fotografii, a indeks zawiera prawie 1100 nazwisk. „Książka niniejsza jest wyprawą do świata polskich uzdrowisk, letnisk i zimowisk kresowych, do krainy, która po stracie tych ziem przez Polskę, pogrążyła się niczym mityczna Atlantyda w odmętach zapomnienia. Dzięki niej udało się jednak wydobyć z kompletnego zapomnienia wiele fascynujących wydarzeń, zadziwiających biografii, wygasłych już w świadomości obecnych pokoleń legend i mitów.” (fragment „Wstępu”)

W IX tomie Kresowej Atlantydy autor wyprawia się w trzech kierunkach. Pierwszy – na słoneczne, gorące Pokucie, nad granicę rumuńską, do Śniatyna, do miasta, które Zbigniew Cybulski nazwał najpiękniejszym w II Rzeczypospolitej. Jest tam zapis kilkudziesięciu sag rodzinnych i dzieje „złotego pociągu”, którym wywieziono 80 ton polskiego złota, ratując je przed hitlerowską grabieżą. Jest też historia artystów z Wesołej Lwowskiej Fali. Drugi kierunek to wschodnie Podole – Pików, miejsce urodzenia najsławniejszego z rodu Potockich: Jana Potockiego, autora światowego bestselleru Rękopisu znalezionego w Saragossie. Prof. Nicieja dotarł tam i, pisząc esej o fenomenie artystycznym Jana Potockiego, udokumentował to, co zostało dziś w legendzie tej okolicy. Tr...

Dziesiąty, jubileuszowy tom Kresowej Atlantydy ma podobną jak poprzednie konstrukcję. Na pierwszym planie jest miasto dominujące. Tym razem jest to Złoczów, położony na zachodnich krańcach Podola, otoczony żyznymi glebami, skąd o letniej porze rozciągały się aż po kres horyzontu złote łany zbóż. Po przedstawieniu historii Złoczowa autor wyprawia się do pobliskiego Zadwórza, kreśląc historię legendarnych bohaterów polskich Termopil – 318 żołnierzy, którzy własnymi ciałami osłonili Lwów przed bolszewicką inwazją i ułatwili zwycięstwo armii polskiej pod Warszawą w sierpniu 1920 roku. Wstępujemy do wsi Gańczary, które są na trasie licznych wycieczek do Starego Sioła, a stamtąd wędrujemy do wsi Kozaki i dalej – na Wołyń, do miasteczka Łanowce...

Kontynuacja Łowcy – mrocznego thrillera uhonorowanego Nagrodą Złoty Kościej 2021! Mroczny thriller od autora takich hitów jak Łowca, Zwierz czy Kuśnierz. Na wrocławski komisariat policji zgłasza się młoda kobieta informująca o zaginięciu koleżanki. Obie bawiły się wcześniej w jednym z lokali. Służby rozpoczynają poszukiwanie zaginionej. W tym samym czasie znika kolejna kobieta, ale nikt jeszcze nie wiąże ze sobą obu zaginięć. Gdy w końcu zostają ujawnione zwłoki poszukiwanej, śledczy zwracają uwagę na podobieństwo ze zwłokami wyłowionymi z Odry kilka miesięcy wcześniej. Wydział zabójstw jest przekonany, że ma do czynienia z seryjnym zabójcą. Rozpoczyna się walka z czasem. Równocześnie, komisarz Sikora wraca do wątku związanego z łowcą, polu...

Drugi tom cyklu „Pełnia tajemnic”! Za co jesteś w stanie zapłacić najwyższą cenę? Upalne lato w Pełni. Do pensjonatu nad jeziorem przyjeżdżają turyści. Nie wszyscy mają zamiar wypoczywać. Niektórzy zjawiają się tam w poszukiwaniu skarbu – bezcennego zestawu zabytkowej porcelany. I nie cofną się przed niczym, by go zdobyć. Podkomisarz Monika Gniewosz znajduje w miasteczku swój azyl. Po pierwszym zakończonym sukcesem śledztwie czas płynie jej spokojnie, do momentu gdy dochodzi do zabójstwa jednego z letników. W pogoni za mordercą Monika będzie musiała ponownie stawić czoło przeszłości i zawalczyć o to, co w jej życiu najważniejsze.

Zatuszowane zabójstwo. Wyparta przeszłość. I szkielet pod twoim domem. Dąbrowa Tarnowska. Przed wojną połowę jej mieszkańców stanowili Żydzi. To tu, do pustego rodzinnego domu wraca dziennikarz po przejściach Sebastian Strzygoń, szukając równowagi. Ale nic z tego – w sadzie jego dziadków budowlańcy odkopują szkielet. Czy, jak podejrzewa doktor Anna Serafin, są to kości ofiary Judenjagd – polowania na ukrywających się w czasie wojny Żydów? Równocześnie śmiertelny wypadek na peryferiach Dąbrowy okazuje się zabójstwem. A na synagodze i grobie ofiary pojawiają się antysemickie graffiti. Bastian mierzy się z przeszłością miasteczka i własnej rodziny. Ale jak dotrzeć do prawdy, gdy świadkowie wydarzeń nic nie pamiętają, nic nie wiedzą? Albo tylko ta...

Aleksander Domański ma już dość śledzących go paparazzi i czytania w prasie wciąż nowych rewelacji na temat swoich romansów. Wyjeżdża nad morze, by zaszyć się w cichym miejscu i zastanowić, czy kiedykolwiek jeszcze napisze o miłości. Już dawno przestał w nią wierzyć. Ale gdy tylko zjawia się w recepcji pensjonatu i poznaje Amelię, całkowicie zapomina o swoim planie. Nie może uwolnić się od wspomnienia jej pięknych oczu. Choć całe miasteczko huczy od plotek o przyjeździe znanego z miłostek pisarza, Amelia walczy ze sobą, by nie ulec jego urokowi. W domu czeka na nią mąż. I mimo że Grzegorz nie przypomina już mężczyzny, którego pokochała, Amelia wierzy, że jeszcze wszystko się zmieni. Przecież obiecał, że więcej nie zrobi jej krzywdy. Gdy Amelia...

Tytuł: Kresowa Atlantyda. Historia i mitologia miast kresowych, Tom XX Tom XX Kresowej Atlantydy to historia trzech miast. Pierwsze z nich to Równe najliczniejsze miasto polskiego Wołynia, miasto Targów Wołyńskich, ale przede wszystkim to jego mieszkańcy i działacze, którym marzył się nowoczesny, amerykański rozmach w budownictwie, to świetni pisarze i poeci, jak Amos Oz, Zuzanna Ginczanka, Jan Śpiewak, Czesław Janczarski czy Stefan Szajdak. Drugie miasto to Janowa Dolina, zwana wołyńską Gdynią nowoczesne, wzorcowe miasteczko robotnicze przy słynnej kopalni bazaltu, i mieszkający tam marzyciele, którzy chcieli budować pierwsze polskie autostrady. I wreszcie Korzec stolica polskiego fajansu i porcelany, gdzie powstawały dzieła zdobiące obecnie światowe muzea.

Dziewiętnasty tom zawiera historię czterech miast kresowych: Żółkwi, Mostów Wielkich, Brodów i Czortkowa oraz kilkadziesiąt biografii niezwykłych mieszkańców tamtej krainy, w tym polskiego zdobywcy Kremla hetmana Stanisława Żółkiewskiego, światowej sławy twórców: Józefa Rotha pisarza i Wojciecha Kilara kompozytora, piewcy Lwowa Jerzego Janickiego czy matki psychologa Zygmunta Freuda. Jest tam też przedstawiona historia słynnej szkoły policyjnej w Mostach Wielkich oraz losy jej wychowanków, a także ostra polemika z głosicielami tezy o polskich kolonizatorach na Kresach.

W tym najobszerniejszym ze wszystkich wydanych dotychczas tomie Kresowej Atlantydy autor przedstawia siedem miejscowości: garnizonowy Włodzimierz Wołyński, Sarny - torfową stolicę, Uściług - jako granicę cywilizacji, cukrowo-miodowy Mizocz, Zdołbunów - miasteczko na wołyńskim rozdrożu i magnacką stolicę - Ostrów. Ostatnim opisanym miastem jest Berdyczów, kojarzony zwykle z powiedzeniem pisz na Berdyczów oraz słynnymi na całą Europę jarmarkami. To także trzecie sławne sanktuarium maryjne Rzeczypospolitej, bastion konfederatów barskich, miejsce urodzenia wybitnego pisarza Josepha Conrada, którego aż cztery powieści znalazły się wśród 100 najlepszych książek literatury światowej. Tom XVIII jest bogato ilustrowany, a indeks liczy ponad 1000 nazwisk.

W XVII tomie „Kresowej Atlantydy” autor koncentruję swą uwagę na twierdzach kresowych, które broniły granic Rzeczypospolitej Obojga Narodów przed inwazją Turków i Tatarów. Potężne mury tych fortec oraz obecność stacjonujących tam załóg wojskowych dawały okolicznej ludności poczucie bezpieczeństwa w czasach jakże częstych inwazji i wojen. I choć od wielu pokoleń te twierdze są poza granicami państwa polskiego, to weszły do polskiej legendy narodowej oraz literatury pięknej, a ich nazwy: Kamieniec Podolski, Chocim, Okopy Świętej Trójcy, Jazłowiec i Trembowla są ciągle obecne w polskim dyskursie historycznym i myśleniu o przeszłości narodu. Tom ten jak zawsze jest bogato ilustrowany, a w tekście czytelnik znajdzie ponad 1000 postaci.

XVI tom Kresowej Atlantydy, przedstawia historię czterech niedużych miejscowości: Bolechowa – miasta leśników, tartaków i drwali: Świrza – gdzie była rezydencja rodowa znanych polskich rodów Krzeczunowiczów i Komorowskich; oraz Wełdzirza i Chocina – dziś zapomnianych, a niegdyś tętniących życiem. To stamtąd wywodzą się m.in. Bolesław Wieniawa-Długoszowski – pierwszy ułan Rzeczypospolitej, kolorowy ptak epoki i tragiczny samobójca; Mieczysław Kozar-Słobódzki – twórca legendarnych pieśni legionowych, m.in. „Rozkwitały pąki białych róż”; Irena Komorowska – malarka, żona dowódcy Armii Krajowej; Marcella Sembrich-Kochańska – największa polska diwa operowa, gwiazda Metropolitan Opera; i Kazimiera Alberti – pisarka, przyjaciółka Witkacego...

Stanisław Nicieja w tomie XIV postanowił wrócić do Stanisławowa i napisać nową wersję jego dziejów – poprawioną, poważnie poszerzoną i z nową ikonografią. Dwa kolejne miasta, na których autor skoncentrował swą uwagę w tym tomie, to Zabłotów i Buczacz, a także otaczające je duże wsie – Ilińce, Trójca i Chlebiczyn. Zabłotów był klasycznym sztetlem na galicyjskiej prowincji i wszedł do historii dzięki słynnej fabryce papierosów i cygar oraz imponującemu mostowi na Prucie – „cudowi architektury transportowej”. Autor w swojej niekończącej się Kresowej Atlantydzie szczególnie skupia się na ludziach, którzy tam mieszkali – fragment wstępu do tego tomu najlepiej oddaje myśl autora: „W Stanisławowie, Zabłotowie i Buczaczu na przestrzeni wie...

W tomie XIII autor wyprawia się po raz pierwszy na Kresy Północno-Wschodnie na Grodzieńszczyznę. Przedstawia dzieje Grodna, poświęcając poro uwagi królom, Stefanowi Batoremu i Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu, oraz wielkorządcom Antoniemu Tyzenhauzowi czy rodzinie O'Brienów de Lacych. Przywołuje też wybitnych twórców, którzy bądź urodzili się w Grodnie lub okolicy lub też przez jakiś czas tam przemieszkiwali, jak choćby Eliza Orzeszkowa, Władysław Syrokomla, Zofia Nałkowska, Nadzieja Drucka, Lejb Najdus czy Wiktor Woroszylski. Tom ten zawiera również historię okolicznych miejscowości: Wołczyna, Czyżewicz, Janowa Podlaskiego (z biografią Wacława Kowalskiego aktora, słynnego Pawlaka z Samych swoich, w filmie polskim modelowego Kresowiaka). Autor przyw...

Miastem wiodącym w XII tomie Kresowej Atlantydy jest Zbaraż i legenda związana z jego obroną w czasie wielkiej rebelii kozackiej. Na karty historii Polski i Ukrainy wprowadził go genialny mitotwórca – Henryk Sienkiewicz. Tom ten zawiera też historię słynnych zamków, pałaców i rezydencji kresowych w Podhorcach, Olesku i Koropcu, które były niegdyś własnością wspaniałych rodów magnackich: Koniecpolskich, Rzewuskich, Sanguszków czy Badenich. Tom jest znakomicie zilustrowany unikatowymi fotografiami, a barwny język narracji, przepleciony anegdotami, czyni z niego lekturę fascynującą i dającą znakomity obraz dziejów dawnego Podola i Wołynia.